HC1: Relatie tussen DNA-schade en kanker

Question 1

10 kenmerken van een kankercel

Answer 1

1. Zelfvoorzienend groeisignalen
2. Ontwijken van groeionderdrukking
3. Ontwijken van vernietiging door immuunsysteem
4. Oneindig delen
5. Tumorstimulerende ontstekingsreacties
6. Weefsel binnendringen en. uitzaaien
7. aanmaak nieuwe bloedvaten
8. genoominstabiliteit en mutaties
9. celdood weerstaan
10. Energiehuishouding reprogrammeren

Question 2

Gevolgen van veranderingen in DNA

Answer 2

Verlies van structuur en/of functie van eiwit

Question 3

Soorten eiwitstructuren

Answer 3

a) helix
b) loop
c) sheet

Question 4

Mutatie bij sikkelen anemie

Answer 4

Glutamine –> valine in het Beta-globine gen

Question 5

In welke genen treden er mutaties op bij kanker

Answer 5

a) groei-bevorderende genen
b) groei-remmende genen
c) genen betrokken bij genetische stabiliteit
d) genen betrokken bij metastase en angiogenese
e) genen betrokken bij therapieresistentie

Question 6

Groei-bevorderende genen? + VB

Answer 6

Proto-oncogenen –> RAS = moleculaire schakelaar

Question 7

Functie + werking van RAS

Answer 7

RAS is een Proto-oncogen,s staat in voor celgroei en differentiatie –> GTP gebonden in actieve toestand. Hydrolyse tot GDP in inactieve toestand

Question 8

gevolg van mutatie in RAS

Answer 8

mutatie van glutamine of glycine remt de GTP hydrolyse waardoor RAS continu aanstaat. Proto-oncogen –> oncogen

Question 9

Groei-remmende genen? + VB

Answer 9

Tumorsuppressor genen: Retinoblastoma (Rb)

Question 10

Genen betrokken bij genetische stabiliteit?

Answer 10

a) DNA-replicatie
b) DNA-reparatie bv: xeroderma pigementosum
c) celcyclus controle bv: ataxia telangiectasia
d) apoptose

Question 11

therapie-resistente genen

Answer 11

Multidrug resistance genen (MDR)

Question 12

Welke typen mutaties zijn er?

Answer 12

Puntmutaties en chromosomale afwijkingen

Question 13

Waaruit bestaan puntmutaties

Answer 13

a) transities
b) transversies
c) deletie/insertie

Question 14

Waaruit bestaan chromosomale afwijkingen

Answer 14

a) translocaties
b) amplificaties
c) deleties
d) numerieke afwijkingen

Question 15

Wat is een transitie

Answer 15

puntmutatie: purine naar purine of pyrimidine naar pyrimidine

Question 16

Wat is een transversie

Answer 16

puntmutatie: pyrimidine naar purine of vice versa

Question 17

Wat is het verschil tussen een gebalanceerde en niet-gebalanceerde translocatie

Answer 17

gebalanceerd: geen DNA-verlies
ongeblanceerd: DNA verlies

Question 18

Wat is aneuploïdie

Answer 18

Te veel of te weinig kopieën van een chromosoom

Question 19

Wat zijn de gevolgen van een stille puntmutatie?

Answer 19

geen

Question 20

Wat zijn de gevolgen van een missense mutatie?

Answer 20

Eiwitfunctionaliteit

Question 21

Wat zijn de gevolgen van een nonsense mutatie?

Answer 21

korter eiwit en/of functionaliteit

Question 22

Wat zijn de gevolgen van een deletie/insertie?

Answer 22

Korter/langer eiwit en/of functionaliteit

Question 23

Wat zijn de gevolgen van een translocatie?

Answer 23

Fusiegen: deregulatie van expressie (verkeerd weefsel) en meer of minder RNA
Fusie-eiwit met veranderde activiteit

Question 24

Wat zijn de gevolgen van een amplificatie?

Answer 24

Eiwitoverexpressie (DHFR)

Question 25

Wat zijn de gevolgen van een deletie bij chromosomale afwijkingen?

Answer 25

LOH (loss of heterozygosity)

Question 26

Wat zijn epigenetische veranderingen? (definitie)

Oorzaak?

Answer 26

Functionele veranderingen in het genoom die niet het gevolg zijn van een verandering in nucleotide volgorde (geen mutatie!!!)
oorzaak= invloed vanuit omgeving (slaaptekort, voeding, nachtdiensten, alcohol, roken)

Question 27

Geeft 2 voorbeelden van genxpressie door chemische modificatie (epigenetica)

Answer 27

DNA methylatie

Histon modificatie

Question 28

Wat gebeurt er bij DNA methylatie en wat is de consequentie?

Answer 28

modificatie van CpG –> uitzetten van het gen

Question 29

Wat gebeurt er bij Histonmodificatie?

Answer 29

de-acetylatie van lysine in histon tails