HC.8.2 - Basale kernen Flashcards
(24 cards)
via welke routes worden de motoneuronen (ofwel final common pathway) aangestuurd?
- sensorische neuronen
- interneuronen
- piramidebaan vanuit de motorcortex
wat maakt fijne en grovere motoriek mogelijk?
- de route van de motorcortex is een vrijwillig systeem en maakt fijne vingerbewegingen mogelijk of zorgt voor de aansturing van de tong om te kunnen spreken
- grovere controle, zoals de rompspieren, loopt via interneuronen naar het ruggenmerg
via welke systemen loopt de controle van spiercontracties?
cerebellum en basale ganglia
wat is het verschil tussen een laesie in de piramidebaan en extrapiramidaal baan?
piramidebaan leidt tot verlamming en de ander tot aanstuur stoornis maar dus niet in kracht
waar ligt her grootste deel van de basale kernen?
in het telencephalon
uit welke 4 delen bestaan de basale kernen?
- (in telencephalon) striatum: bestaat uit de nucleus caudatus, het putamen en de nucleus accumbens
- (telencephalon) pallidum: bestaat uit de globus pallidus externa en interna, deze liggen mediaal van het putamen
- (diencephalon): nucleus subthalamicus: ligt onder de thalamus en bovenop de hypothalamus en is een relatief kleine structuur
- (mesencephalon) substantia nigra: bestaat uit een pars compacta en pars reticulata
wat is de functie van nucleus accumbens?
een kern die te maken heeft met het beloningssysteem en is daardoor ook vaak betrokken bij verslavingen en gewenning
wat vormt het onderscheid tussen het putamen lateraal en de nucleus caudatus mediaal?
capsula interna dit is een vezel structuur
hoe kan je de thalamus herkennen?
eerst zag je alleen maar laterale ventrikel en dan komt er in het midden een ventrikel bij
Wat zijn medium spiny neurons en waar komen ze voor?
Medium spiny neurons komen voor in het striatum (nucleus caudatus, nucleus accumbens, putamen). Ze vormen 90-95% van de cellen in dit gebied.
Het zijn projectiecellen met axonen die naar andere structuren lopen.
Hun dendrieten bevatten veel spines.
Wat voor type neurotransmitter gebruiken de medium spiny neurons?
Medium spiny neurons zijn GABA-erg → ze gebruiken GABA als neurotransmitter en zijn dus remmend.
- D1-receptor: projectie naar globus pallidus interna
- D2-receptor: projectie naar globus pallidus externa
Wat is het verschil tussen cholinerge interneuronen en projectiecellen in het striatum?
Cholinerge interneuronen: modulerend, beïnvloedbaar met anticholinergica (relevant bij Parkinson).
Projectiecellen (medium spiny neurons): GABA-erg, sturen informatie naar andere basale kernen.
Welke projectiecellen bevat de globus pallidus (pars externa en interna)?
GABA-erge projectiecellen (Remmend)
Welke projectieneuronen bevat de nucleus subthalamicus?
De nucleus subthalamicus bevat glutamaterge projectieneuronen → stimulerend, afwijkend van de andere basale kernen.
Welke twee delen heeft de substantia nigra en wat zijn hun kenmerken?
Pars compacta (SNC): bevat dopaminerge projectieneuronen, gepigmenteerd door neuromelanine.
Pars reticulata (SNR): bevat GABA-erge projectieneuronen, is lichter gekleurd.
Hoe ontstaat het pigment in de substantia nigra?
Bij dopamineproductie in dopaminerge cellen ontstaat melanine uit tyrosine → pigment hoopt zich op → substantia nigra wordt zwart.
Wat is de functie van de globus pallidus interna en de substantia nigra pars reticulata?
Beide zijn het laatste station in de basale kernen → verzorgen de output naar de cortex cerebri.
De input komt vanuit de cortex.
waar zit het input en output gedeelte van de basale kernen?
input bij striatum
output bij globus pallidus pars interna en sustantia nigra pars reticulata
wat is de directe en indirecte route?
- directe route loopt via het striatum en de globus pallidus internus (GPi). dit zijn de medium spiny neurons met D1 receptoren
remt het ‘afremmen’ van de throughput en zorgt voor beweging - indirecte route loopt via het striatum naar de globus pallidus externus (GPe) en vervolgens via de nucleus subthalamicus naar de interne globus pallidus. dit zijn de medium spiny neurons met D2-receptoren
stimuleert het ‘afremmen’ van de throughput en dus remming van bewegingen
waar zorgt dopamine-release voor?
stimulatie van de D1 receptoren en remming van de D2 receptoren in het striatum
heb je binnen de basale kernen vooral inhiberende of exciterende verbindingen?
inhiberende
zie plaatje maar substantia nigra is pos als neg en subthalamus is pos de rest neg
wat gebeurt er bij de ziekte van Parkison?
degeneratie van dopaminerge neuronen in de substantia nigra pars compacta (SNC) -> minder remming van het striatum -> meer activiteit van de subthalamicus en de globus pallidus internus -> minder activiteit van de thalamus -> hypokinesie
wat zijn de 2 targets voor DBS (deep brain stimulation) bij Parkison?
- globus pallidus interna
- n. subthalamicus
je probeert het eerst met medicatie maar sommige zijn te erg
wat gebeurt er bij de ziekte van Huntington?
degeneratie van de nucleus caudatus. dit heeft effect op de indirecte route waardoor de remming van de externe globus pallidus vervalt. hierdoor wordt de nucleus subthalamicus juist extra geremd. dit leidt tot minder stimulatie van de remmende werking van de globus pallidus internus en een toename in de throughput. dit leidt tot hyperkinesie