Heching en psychopathologie

Question 1

Wat is hechting?

Answer 1

De affectieve band van een kind met de reguliere opvoeder, en aan wie het kind troost ontleent in tijden van angst en spanning.

Question 2

Waarom is het vormen van een gehechtheidsrelatie belangrijk?

Answer 2

Het is een belangrijke mijlpaal in kinderen hun leven omdat het hen een goede basis geeft voor een verdere gezonde ontwikkeling

Question 3

Wat is gehechtheid

Answer 3

= aangeboren gedragsysteem bij gevaar/ stress
= blauwdruk voor latere reacties/gedrag

Question 4

Waarom is hechting belangrijk voor de ontwikkeling van het brein?

Answer 4

Het heeft een invloed op de stressregulatie:
- 1j: co-regulatie
- goede hechting = goede regulatie; later = goede reflectie/ mentaliseren
- ervaringen bij hechting worden een script in het brein:
verwachtingen worden gecreërd, invloed op het aansturen van gedrag; traumatische stress (op een jonge leeftijd) een grote impact heeft; het bepaalt wat in denken/voelen/doen wordt vastgelegd

Question 5

Wat is mentaliseren?

Answer 5

= het kunnen denken over het gedrag van zichzelf en van anderen in termen van
veronderstelde mentale toestanden, zoals gedachten, gevoelens, wensen, en intenties. Goed kunnen mentaliseren zorgt mee voor het voorkomen van de ontwikkeling van psychopahtologie

Question 6

Wat is de invloed van trauma op de hersenen en de hechting?

Answer 6

Het zet hechting onder druk en zorgt voor het onstaan een hyperreactie van het limbisch systeem; zo onstaan er structurele (semi-permanente) verandering van het neuraal systeem en veroorzaakt het dus anatomische veranderen in de hersenen

Question 7

Hoe ontwikkeld de hechting zich op 0-2m?

Answer 7

Baby heeft beperkt vermogen onderscheid te maken tssn verschillende verzorgers, herkent
geur en stemgeluid van moeder, maar geeft geen blijk van voorkeur

Question 8

Hoe ontwikkeld de hechting zich op 2-3m?

Answer 8

Begin van sociale interactie, met meer oogcontact

Question 9

Hoe ontwikkeld de hechting zich op 3-7m?

Answer 9

Baby kan onderscheid maken tssn verschillende verzorgers maar geeft geen blijk van een
sterke voorkeur; is op zijn gemak bij vele bekende en onbekende volwassenen en sterk
gemotiveerd om initiatief te nemen tot interactie met al die volwassenen.

Question 10

Hoe ontwikkeld de hechting zich op 7-9m?

Answer 10

Ontstaan van selectieve gehechtheid, zoals blijkend uit ontstaan van eenkennigheid (eerste
terughoudendheid) en protest bij separatie (van streek bij het anticiperen van separatie van
gehechtheidsfiguren).

Question 11

Hoe ontwikkeld de hechting zich op 9-18m?

Answer 11

Hiërarchie van gehechtheidsfiguren wordt duidelijk. Baby/dreumes zoekt evenwicht tussen
de behoefte te exploreren en de behoefte nabijheid te zoeken; deze behoeften worden
duidelijker op het moment dat het kind bij ongeveer 12 maanden zelf gaat lopen. Zowel
veilige-basisgedragingen (zich verwijderen van de verzorger om te exploreren) als veilige
havengedragingen (terugkeren naar de verzorger voor troost en steun) duidelijk zichtbaar

Question 12

Hoe ontwikkeld de hechting zich op 18-20m?

Answer 12

Begin van symbolische representatie, zoals spel met ‘doen alsof’ en taal.

Question 13

Hoe ontwikkeld de hechting zich op 20-36m?

Answer 13

Door doel gecorrigeerd partnerschap waarin het kind zich toenemend bewust wordt van het
feit dat zijn doelen kunnen conflicteren met die van anderen en van de noodzaak van
onderhandelen, compromissen en uitstel van behoefte bevrediging

Question 14

Welke types van gehechtheid heb je?

Answer 14

• Veilige gehechtheid:
  exploratie: nabijheid GF; terugkeren veilige basis
• Angstig-vermijdende:
  weinig exploratie; weinig nabijheid GF
• Angstige-ambivalente:
  erg aanhankelijk aan GF; verlatingsangst; geen exploratie
• Gedesorganiseerde:
  angst of tegenstrijdig gedrag: zoeken nabijheid maar willen toch afstand houden van hun GF

Question 15

Hoe uit Angstig-ambivalente gehechtheid zich?

Answer 15

ouders = sterk wisselend, inconsequent sensitief en beschikbaar; de ene keer reageren ze we adequaat op claimgedraf, de andere keer geirriteerd of afwijzend

kind = nabijheid voortdurend zoeken; soms aanhankelijk, passief of boos; weinig zelfstandigheid en laag zelfbeeld

Question 16

Hoe uit Veilige gehechtheid zich?

Answer 16

ouders = uitvalsbasis bij exploratie; veiligehaven bij spanning of angst; betrouwbaar, voorspelbaar en invoelend

kind = nieuwsgierig; uit zijn behoeften en emoties; zelfvertrouwen

Question 17

Hoe uit Gedesorganiseerde gehechtheid zich?

Answer 17

ouder = bron van steun en van angst
kind = uit vreemd, gedesorganiseerd gedraf; nabijheid zoeken bij andere mensen, niet bij de GF of gaat huilen bij het (weer)zien van de ouderss; gedragsproblemen; rolomkering

Question 18

Hoe uit angstig- vermijdend gehechtheid zich?

Answer 18

ouders = afwijzend of afwezig/ niet beschikbaar

kind = hun pijn, angst of verdriet internaliseren of via agressie gaan afreageren als reactie op spanning; ze gaan afstandelijk zijn

Question 19

Wat zijn de risicofactoren bij de ouder voor slechte gehechtheid?

Answer 19

• het onvermogen om sensitief en voorspelbaar te reageren
• het onvermogen om te mentaliseren/reflecteren
• Een slechte psychische gesteldheid
• een licht mentale beperking

Question 20

Wat zijn de risicofactoren bij het jonge kind voor slechte gehechtheid?

Answer 20

• moeilijk temperament
• vroeggeboorte
• ontwikkelingsstoornis
• autistische stoornis
• verstandelijke beperking

Question 21

Wat zijn de risicofactoren van de gezins- en leefomstandigheden die kunnen zorgen voor een slechte hechting?

Answer 21

opeenstapeling van sociaal- economische risico’s:
- armoede
- slechte huisvesting
- werkeloosheid
- mishandeling
- verwaarlozing

Question 22

Waarom is stabiliteit en continuïteit in het contact tussen
ouder en kind belangrijk?

Answer 22

onvoldoende stabiliteit of continuïteit van het ouder
kindcontact, bv. door echtscheiding, een
ziekenhuisopname of detentie van de ouder

Question 23

Welke Hechtingsstoornissen heb je volgens de DSM-4?

Answer 23

• geremde reactieve hechtingsstoornis : is duidelijk aanwezig voor het 5e levensjaar, waarbij het kind een minimaale ontwikkelingsniveau van minsten 9m heeft.
• ontremd- sociaalcontactstoornis: het kind heeft een ontwikkelingsniveau van minsten 9m.

Question 24

Wat is de geremde reactieve hechtingsstoornis?

Answer 24

= het kind zoekt geen troost tijdesn stess en reageert zelden of niet op de troost die wordt aangeboden

Question 25

Wat is de ontremd-sociaalcontactstoornis?

Answer 25

Het kind benadert onbekende volwassenen met onvoldoende terughoudendheid. dit gedrag wordt ook wel allemansvriend- gedrag genoemd en er is sprake van minstens twee kenmerken.

Question 26

Welke kenmerken heeft de reactieve hechtingsstoornis?

Answer 26

A. Een consistenpatroon waarbij het kind zelden of nauwelijks vertroosting zoekt - Een consistentpatroon waarbij het kind zelden of nauwelijks verdrietig reageert als het van streek is B. persisterend sociale en emotionele stoornis met minstens 2 van de volgende kenmerken: * Minimaal sociale en emotionele responsiviteit op anderen * Beperkt positief affect * Episodes van onverklaarde prikkelbaarheid, verdrietigheid of angstigheid die zelf gedurende niet-bedreigde interacties met volwassen verzorgers evident zijn C. Het kind heeft een patroon van extreme vormen van ontoereikende verzorging meegemaakt; * Sociale verwaarlozing of deprivatie waarbij emotionele basisbehoeften aan vertroosting, aanmoediging en affectie persisterend door volwassen verzorgers worden veronachtzaamd. * Herhaaldelijk wisslen van primaire verzorgers, wat het vormen van een stabiele hechtingsrelaties beperkt * Opgroeien in ongebruikelijk omgevingen, wat het vormen van selectieve hechtingsrelaties ernstig beperkt. D. Er zijn redenen om te veronderstellen dat de verzorging genoemd in criterium C verantwoordelijk is voor het gestoorde gedrag uit criterium A E. Er wordt niets gedaan aan de criteria van de autisme spectrum stoornis F. De stoornis is voor het 5e levensjaar duidelijk aanwezig G. Het kind heeft een ontwikkelingsniveau van minstens 9 maanden

Question 27

Welke kenmerken heeft de ontremd-sociaal contactstoornis?

Answer 27

A. Een gedragspatroon waarbij een kind actief onbekende volwassenen benadert en met hen omgaat, en minstens twee van de volgende kenmerken vertoon: - Vermindering of ontbreken van terughoudendheid in het benaderen van en omgaan met - Overmatig familiaail verbaal of lichamelijk gedrag, dat niet cultureel aanvaard is en niet past bij sociale grenzen - Het kind is bereid om met minimale of zondere aarzelingen mee te gaan met een onbekende volwassenen B. Gedrag dat niet beperkt is tot impulsiviteit, maar betreft juist sociaal omtremd gedrag: - Vermindering of ontbreken van terughoudendheid in het benaderen van en omgaan met - Overmatig familiaail verbaal of lichamelijk gedrag, dat niet cultureel aanvaard is en niet past bij sociale grenzen - Het kind is bereid om met minimale of zondere aarzelingen mee te gaan met een onbekende volwassenen C. Het kind heeft een patroon van extreme vormen van ontoereikende verzorging meegemaakt: - Sociale verwaarlozing of deprivatie waarbij emotionele basisbehoeften aan vertroosting, aanmoediging en affectie persisterend door volwassen verzorgers worden veronachtzaamd - Herhaaldelijk wisselen van primaire verzorgers, wat het vormen van een stabiele hechtingsrelaties beperkt - Opgroeien in ongebruikelijk omgevingen, wat het vormen van selectieve hechtingsrelaties ernstig beperkt - Er is bij de ouders ook sprake van een verminderde of geheel niet in de gaten houden van het kind, zelfs in een onbekende omgeving D. Er zijn redenen om te veronderstellen dat de verzorging genoemd in criterium C verantwoordelijk is voor het gestoorde gedrag uit criterium A E. Het kind heeft een ontwikkelingsniveau van minstens 9 maanden

Question 28

Welke ander psychopathologieën zien we bij een slechte hechtingsrelatie?

Answer 28

- Angsstoornissen - Depressieve stoornissen - ADHD - VB - Taalontwikkelingsachterstand of taalstoornissen - Een verhoogde kans op lichamelijke ziekten

Question 29

Waar moeten opletten wanneer we het type van gehechtheid gaan diagnoseren?

Answer 29

We moeten ons afvragen of het een geen differentiale diagnose kan zijn = kijken wat da andere mogelijke ziektebeelden zijn die het gedrag gaan verklaren: - Is het een voedingsstoornis?; het kind laat zich tijdens het voeden niet troosten of geruststellen - Is het ASS?: vanuit zowel de sociaal-communicatieve problemen, als de vaak aanwezige taalachterstand en het optreden van stereotiep gedrag - Is het VB?; vaak moeilijker hechten aan andere mensen - Is het ADHD?; vanuit hun impulsief gedrag, (-> vooral meestak sprake van ontremd-sociaal contactstoornis) - Is het PTSS?; kan samen voorkomen met een hechtingsstoornis - Is het een gedragsstoornis?; kinderen kunnen bij hechtingstoornis ook agressief, opstandig en impulsief kunnen zijn - Is het een angststoornis? - Is het depressie?

Question 30

Hoe kunnen we een hechtingsrelatie verbeteren?

Answer 30

- Inzetten op preventie op maatschappelijk niveau (K&G) - Richten op; Metalization Based Therapy, Attachment Based Family Therapy -> ! behandelen blijft moeilijk; het is een complex gegeven - Adhv van verschillende stappen: 1) relationele herkadering 2) Band opbouwem met jongere 3) Bouw relatie op met ouders 4) De hechting taak 5) Vaardigheden versterken

Question 31

Door wat is de behandeling van een hechtingsrelatie beinvloed?

Answer 31

- ernst vd symptomen bij het kind - introspectie/kwetsbaarheid vd ouders - Hoe is de relatie/hechting verstoord? Onveilig of hechtingsstoornis?

Question 32

Wat is stap 1. relationele herkadering bij behandeling van verstoorde hechting?

Answer 32

- We gaan wat werkt in de gezinsrelaties versterken en gaan we werken tot het stoppen van het verwijten van gedrag van het kind. We gaan werken aan het minder geven van kritiek en verwijten. - We gaan ouder helpen steun geven aan het kind - We gaan de verantwoordelijkheid voor verandering op niveau van de gezinsgroep brengen ipv het kind

Question 33

Hoe gaan we de band opbouwen met de jongere (= stap2) bij behandeling van verstoorde hechting??

Answer 33

We gaan eerst focussen op de jongere als slachtoffer vd situatie, dan gaan we de relatie opbouwen door samen te zoeken naar doelstellingen voor de behandeling en welke stappen we kunnen uitvoeren om deze te bereiken.

Question 34

Hoe gaan we de relatie met de ouders opbouwen (= stap 3) bij behandeling van verstoorde hechting?

Answer 34

- We gaan hen leren om empatisch naar elkaar te luisteren - We gaan hun visies, emoties, reacties, gedrag,... gaan verkennen - We gaan eerst deze gaan leren begrijpen van de ouders, en dan ze over de emoties van de kinderen leren - we gaan (oplossingsgerichte) vaardigheden opbouwen, en verruimen - we gaan de kritische houding leren ombuigen naar wensen, om de ontwikkeling te beschermen - We gaan uiting van affectie bespreken

Question 35

Hoe gaan we de hechting taak uitvoeren (stap 4) bij behandeling van verstoorde hechting?

Answer 35

- Ouder-jongere gesprek - ervoor zorgen dat de jongere zijn frustraties kan uiten, waarbij ouders proberen rustig te blijven luisteren en omgekeerd - Therapeut gaat niet in op de argumenten, wijst op integriteit, op de intimiteit die hier bereikt werd

Question 36

Hoe gaan we de vaardigheden versterken (= stap 5) bij behandeling van verstoorde hechting?

Answer 36

- We gaan het aantal pogingen tot het voeren van gesprekken en contacten gaan verhogen - We gaan sociale isolatie gaan verminderen - We gaan ouders ondersteunen in het worden van de adviseur voor hun kind

Question 37

Waarom is gehechtheid belangrijk?

Answer 37

- Durven de wereld verkennen - Durven zelfstandig zijn

Question 38

Wanneer ontwikkeld de 1e hechtingsrelatie zich?

Answer 38

Tussen de 6-12m v/h kind

Question 39

Waarom is het uitstellen van de hechtingsrelatie slecht?

Answer 39

Zorgt voor het ontbreken van sociale relaties -> onomkeerbaar negatief effect op verdere hersenontwikkeling

Question 40

Welke Hechtingsstoornissen heb je volgens de DSM-5?

Answer 40

* Reactieve hechtingsstoornis: Bij een geremde hechtingsstoornis zoekt een kind geen troost tijdens stress en reageert het niet of zelden op de troost die wordt aangeboden * Ontremd-sociaalcontactstoornis: Bij de ontremde contactstoornis benadert een kind onbekende volwassenen met onvoldoende (‘normale’) terughoudendheid. Dit gedrag wordt ook wel ‘allemansvriend’ gedrag genoemd.

Question 41

Wat is de beloop en prognose van verstoorde hechting volgens roemense adoptiestudies?

Answer 41

1. Rutter et al. 1998 * Vrijwel complete inhaalbeweging op 4 jarige leeftijd bij kinderen die voor hun 6 jaar waren geadopteerd, ook als ze al symptomen van een hechtingsstoornis hadden 2. Beckett et al. 2006: Kinderen (N=131) geadopteerd in UK uit Roemeense instituten <--> vergeleken met UK-adoptiekinderen (N=50) * Deprivatie die duurt voorbij leeftijd van 6 mdn heeft blijvende impact * Ernstige deprivatie leidt tot verhoogde prevalentie van ADHD tot in volwassenheid * Psychopathologie en cognitief functioneren op jongvolwassen leeftijd (22-25j): -> Meer: quasi-autisme, ADHD, ontremd-sociaalcontactstoornissen -> Opmerkelijk meer: emotionele problemen na puberteit; angst en depressie -> iets meer: gedragsproblemen (bron = ouders) -> IQ genormaliseerd: inhaalbeweging op adolescenten leeftijd