Hoofdstuk 2: centraal zenuwstelsel

Question 1

Cabergoline

Answer 1

• Dopamine agonist
• Gebruikt voor behandeling van schijndracht bij teven

Question 2

Dopamine agonisten

Answer 2

• Extrapyramidaal systeem: Zorgt voor motoriek
• Hypothalamus-hypofyse: Dopamine = prolactone releasing inhibiting factor (PRIF) en inhibeert prolactine vrijstelling (schijndracht)
• Chemoreceptor trigger zone (CRTZ): triggert het braakcentrum

Question 3

Dopamine antagonisten

Answer 3

• Limbisch systeem: blokkeert werking limbisch systeem en geeft anti-psychotisch effect
• Extrapyramidaal systeem: Werkt motoriek tegen –> tremoren
• Hypothalamus-hypofyse: Werpt dopamine tegen, dus zal de vrijstelling van prolactine bevorderen (lactatie)
• Chemoreceptor trigger zone (CRTZ): Anti-emetisch effect (tegen braken), maar geen eerste keus door neveneffecten

Question 4

Flumazenil

Answer 4

• Inverse agonist van GABA
• Zorgt ervoor dat GABA niet zal binden
• Gebruikt als antidote bij intoxicatie met propofol, alfaxalone, barbituraten of benzodiazepines

Question 5

Welke medicaties gaan inwerken op GABA-R?

Answer 5

• Alfaxalone (agonist)
• Propofol (agonist)
• Benzodiazepines (agonist)
• Barbituraten (agonist)
• Flumazenil (inverse agonist)

Question 6

Wat zijn de effecten van minor tranquillizers?

Answer 6

• Anxiolyse = wegnemen van angst
• Sedatie: premedicatie/korte ingrepen
• Anesthesie: synergistisch effect met algemene anesthetica
• Anti-epileptica: inhibitoire NT stimuleren
• Myorelaxerend: spierspasmen tegen gaan

Question 7

Zolazepam + Tiletamine

Answer 7

• Minor traquillazers
• Om patiënt in slaap te krijgen
• Kunnen ook apart gebruikt worden

Question 8

Midazolam

Answer 8

• Minor traquillazers
• Synergistische werking met erythromicine
• Pre-operatieve sedatie/pre-medicatie
• Snelle onset en korte werking (hangover effect beperken)

Question 9

Diazepam

Answer 9

• Minor traquillazers
• Anti-epilepticum
• Snelle onset en lange werking

Question 10

Tetrazepam

Answer 10

• Minor traquillazers
• Myorelaxerend

Question 11

Antipamezole

Answer 11

• Zeer selectieve alfa 2 antagonist
• Voor recovery: opheffen van alfa (inverse) agonistisch effect

Question 12

Xylazine

Answer 12

• Alfa 2 inverse agonist
• Weinig selectief
• Mogelijks 2e graad AV-blok bij paard
• Ernstige bradycardie en aritmie mogelijk
• Ontregeling thermo-regulerend centrum (afhankelijk van omgeving)
• Combinatie met ketamine, maar enkel bij gezonde dieren door cardiovasculaire implicaties
• Gebruikt voor onderzoek, behandelingen en korte ingrepen
• Best alleen bij GHD

Question 13

Romifidine

Answer 13

• Alfa 2 inverse agonist
• Enkel IV paard
• Goede viscerale analgesie
• AV-blok 2e graad mogelijk bij paard
• Kan gebruikt worden voor behandeling koliek (spastische paralyse oplossen)

Question 14

Detomidine

Answer 14

• Alfa 2 inverse agonist
• Goede viscerale analgesie
• Kan als zalf gebruikt worden
• Niet combineren met sulfamide-trimethoprim (cardiale aritmie)

Question 15

Medetomidine

Answer 15

• Alfa 2 inverse agonist
• Zeer selectief
• Enkel KHD
• Viscerale analgesie

Question 16

Dexmedetomidine

Answer 16

• Alfa 2 inverse agonist
• Zeer selectief
• Cardiovasculair stabieler dan de andere
• Viscerale analgesie
• Kan als oromucosale gel voor geluidsangst bij honden

Question 17

Wat zijn de effecten van alfa 2 agonisten (inverse)?

Answer 17

• Sedatie: heel potent, paradoxale excitatie mogelijk en MAC-besparend
• Analgesie: synergisme met opioïde analgetica, pijnprikkel inhiberen
• Spierrelaxatie
• Emesis: CRTZ in het braakcentrum wordt geprikkeld
• Cardiovasculair: 2 fases
  FASE 1: stimulatie perifere alfa receptoren (vooral 2) van endotheel –> VC –> milde hypertensie –> reflectoire bradycardie (baroreceptoren), mogelijks een AV-block en sensitisatie van hart aan catecholamines
  FASE 2: stimulatie centrale alfa receptoren –> minder NOR –> stimulatie n. vagus –> bradycardie, perifere VD en hypotensie

Question 18

Apomorfine

Answer 18

• D2 agonist
• Gebruikt voor braken uit te lokken bij honden

Question 19

Thiopental

Answer 19

• Barbituraat (algemeen anestheticum)
• Inductie en eventueel anesthesie van kortdurende ingrepen
• Greyhounds: verminderde CYP2B11 expressie –> vertraagde metabolisatie met kans op intoxicatie

Question 20

Pentobarbital

Answer 20

• Barbituraat (algemeen anestheticum)
• Euthanasie

Question 21

Fenobarbital

Answer 21

• Barbituraat (algemeen anestheticum)
• Anti-epilepticum, anti-convulsief
• Langdurige sedatie voor bv.
  tetanus intoxicatie behandeling
• Inductie CYP450 enzyme bij chronisch gebruik

Question 22

Barbituraten

Answer 22

• Binden aan GABA-R, waardoor prikkelgeleiding verhinderd wordt
• Geen analgesie
• Inductieapnoe (onderdrukking AHC en RAS bij hoge dosis) en CV stabiel
• Goede spierrelaxatie, maar laryngeale reflex blijft aanwezig
• Hepatisch metabolisme: inductie van CYP450 enzymen bij chronisch gebruik

Question 23

Cyclohexylamines

Answer 23

• Dissociatieve anesthetica
• Selectieve onderbreking van associatiebanen
• Binden aan NMDA-R en glutamaat kan niet binden door conformatiewijziging

Question 24

Wat zijn de effecten van cyclohexylamines?

Answer 24

• Analgesie (somatisch&raquo_space;> visceraal)
• Anesthesie
• Geen spierrelaxatie
• Reflexen blijven behouden
• Cardiovasculair: tachycardie (gezond dier) of depressie (ziek dier)
• Milde ademhalingsdepressie

Question 25

Wat zijn de neveneffecten van cyclohexylamines?

Answer 25

- Hallucinaties, desoriëntatie - Speekselproductie (laryngeale reflex is onvoldoende) - Cornea ulcers (bij uitdroging door open ogen) - Verhoogde intracraniale druk: niet bij patiënten met hoofdtrauma - Cataplesie bij hoge dosis: belang van premedicatie/combinatie therapie --> alfa 2 agonisten (inverse), benzodiazepines, guaifenesine (ook op GABA R)

Question 26

Ketamine

Answer 26

- Cycloheylamine (dissociatief anestheticum) - Brede therapeutische-toxische marge - Inductie anesthesie/onderhoud korte ingrepen - Verschillende diersoorten zijn gevoelig, maar varkens niet

Question 27

Tiletamine

Answer 27

- Cyclohexylamine (dissociatief anestheticum) - Iets langer werkzaam en potenter, dus lagere dosis nodig - Combinatie met Zolazepam

Question 28

Propofol

Answer 28

- Algemeen anestheticum - Stimuleert GABA-R - KHD - IV (IM is pijnlijk) - Zeer lipofiel: snelle redistributie (CZS) en eliminatie - Inductie gasanesthesie of onderhoud korte ingrepen - Preparaat best met benzyl-alcohol (antibacterieel) voor houdbaarheid --> voor kat is dit hepatotoxisch - Anesthesie, goede spierrelaxatie, GEEN analgesie

Question 29

Nevenwerkingen van propofol bij intoxicatie/overdosering

Answer 29

- Cardiovasculaire depressie: bradycardie en hypotensie door vasodilatatie - Voorbijgaande inductieapnee - Septicemie: bij afwezigheid van benzyl-alcohol - Heinz bodies kat: denaturatie van hemoglobine door defficiëntie aan ABC-transporters & RBC bevatten veel zwavel (gevoelig voor denaturatie) - Passage doorheen placenta (pups verdoofd)

Question 30

Alfaxalone

Answer 30

- Neuroactieve steroïden - Agonist van de GABA-R - Inductie van anesthesie en onderhoud van korte ingrepen (lipofiel karakter) - Goede spierrelaxatie - GEEN analgesie - Cardiovasculaire depressie: hypotensie en bradycardie door VD - Inductieapnee mogelijk

Question 31

Wat is tripple drip?

Answer 31

De combinatie van: alfa 2 agonist, ketamine en GGE (spierrelaxant)