hoofdstuk 4

Question 1

anorganische stoffen

Answer 1

kleine eenvoudige moleculen komt voor in organismes als in de levenloze natuur

Question 2

organische stoffen

Answer 2

afkomstig van organismes of van producten van organismes grote moleculen

Question 3

heterotrofe organismen

Answer 3

hebben andere organismen nodig als voedsel, nemen organische en anorganische stoffen op en kunnen geen organische stoffen bvb schimmels

Question 4

autotrofe organismen

Answer 4

kunnen organische stoffen maken uit anorganische eten geen organismen en nemen anorganische stoffen op

Question 5

zelforganisatie

Answer 5

het ontstaan van nieuwe eenheden met nieuwe eigenschappen en komen op een hoger organisatienieveau

Question 6

black smokers

Answer 6

vulkanische schoorstenen op de bodem van de oceaan

Question 7

endosymbiosetheorie

Answer 7

door instulpingen van het membraan zijn een celkern met kernmembraan en het endoplastisch reticulum ontstaan, cyanobacteriën hebben zich tot chloroplasten ontwikkeld en aerobe bacteriën hebben zich tot mitochondriën ontiwkkeld

Question 8

prokaryote organismen

Answer 8

hebben geen clekern zodat het DNA (zonder eiwitmolecuul) los in het cytoplasma (chromosomen liggen los en soms hebben ze cirkel vormige plasmiden) ligt en hebben geen vacuole mitochondriën of endoplastisch reticulum bvb bacterien en archea

Question 9

eukaryote organismen

Answer 9

hebben celkernen waarin het DNA zich bevindt en hebben ook vacuole mitochondriën en een endoplastisch reticulum

Question 10

de drie domeien

Answer 10

bacteriën archea en eukaryoten

Question 11

indelings criterium

Answer 11

celtype, aanwezigheid van en bouw van celwand, aantal cellen en voedingswijze

Question 12

rijken van domein eukaryoten

Answer 12

schimmels planten en dieren

Question 13

indeling rijk

Answer 13

stammen, klassen, orden, families, geslachten en soorten

Question 14

geslacht

Answer 14

soorten die zich uit dezelfde voorouder hebben ontwikkeld

Question 15

binaire naamgeving

Answer 15

geslachtsnaam (voorop met een hoofdletter)
soortaanduiding (met kleine letter)
vaak de naam afgekort van de naamgever

Question 16

transformatie

Answer 16

opname van DNA-fragmenten van een gestorven soortgenoot

Question 17

conjugatie

Answer 17

door vorming van een holle buis naar een andere soortgenoot de genen overnemen

Question 18

transductie

Answer 18

overbrenging door virussen

Question 19

virus

Answer 19

bestaat uit grotendeels erfelijk materiaal DNA virus bevat DNA een RNA virus bevat RNA dit molecuul zit omgeven door een eitwitmantel

Question 20

bacteriofagen

Answer 20

virussoorten die bacteriën als gastheer gebruiken

Question 21

mycelium

Answer 21

een netwerk aan hyfen (schimmeldraden)

Question 22

chitine

Answer 22

zit in de celwanden van schimmels en zorgen ervoor dat piciline tegen

Question 23

neodarwinistische evolutietheorie

Answer 23

gaat uit van genetische variatie, natuurlijke selectie en soortvorming door reproductieve isolatie

Question 24

mutaties

Answer 24

veranderingen in genen vind plaats door foute kopieën van chromosomen

Question 25

recombinaties

Answer 25

het herverdelen van erfelijke eigenschappen neemt plaats door geslachtelijke voortplanting en meiose

Question 26

natuurlijke selectie

Answer 26

individuen met een betere adaptie aan het milieu hebben een betere overleving kans van individuen met een beter genotype zullen meer nakomelingen komen genetische variatie bied een grotere overlevingskans

Question 27

selectiedruk

Answer 27

soorten veranderen doordat sommige mutaties een betere overlevingskans bieden en de starters van de soort uitsterven

Question 28

populatie

Answer 28

een groep individuen die op een bepaalde plek leven en die zich onderling kunnen voortplanten

Question 29

gene flow

Answer 29

uitwisseling van genen tussen verwante populaties door migratie en of onderlinge voortplanting

Question 30

soort

Answer 30

de grootste verzameling van populaties waartussen gene flow plaats kan vinden een soort bestaat uit rassen

Question 31

genetic drift

Answer 31

het verschijnsel dat in kleine populaties door toeval grote verschuivingen in allelfrequenties kunnen optreden

Question 32

inteelt

Answer 32

als de parende individuen beide een recessief gemuteerd gen van de voorouders hebben gekregen kan dit gen bij de nakomeling tot uiting komen

Question 33

flessenhalseffect

Answer 33

door een calamiteit loopt het aantal individuen van een soort sterk terug

Question 34

founder effect

Answer 34

een klein deel van een populatie vestigt zich in een nieuw gebied

Question 35

seksuele selectie

Answer 35

dit gebeurd wanneer de eigenschappen van seksuele partners de voortplantingskansen beïnvloeden

Question 36

micro-evolutie

Answer 36

verandering in allelfrequenties in een populatie hierdoor veranderd de soort

Question 37

macro-evolutie

Answer 37

verandering in allelfrequenties waardoor er een nieuwe soort ontstaat

Question 38

co-evolutie

Answer 38

een evoluerende soort beïnvloedt de evolutie van een andere soort

Question 39

allopatrische soortvorming

Answer 39

door geografische isolatie

Question 40

sympatrische soortvorming

Answer 40

zonder geografische isolatie doormiddel van bvb leefwijze baltsgedrag of polypoïde

Question 41

eilandtheorie

Answer 41

het aantal soorten op een eiland word bepaald door immigratie en extinctie

Question 42

eiland evenwicht

Answer 42

immigratie en extinctie zijn in even wicht

Question 43

polyploïde

Answer 43

een meervoud van het diploïde aantal chromosomen in een deel van een organisme ontstaat door een fout in de mitose zo kan er geen gene flow meer plaats vinden

Question 44

homologe structuren

Answer 44

hebben een overeenkomstige vorm doormiddel van verwantschap de functie kan verschillen

Question 45

analoge structuren

Answer 45

hebben een overeenkomstige vorm en functie niet door verwantschap

Question 46

rudimentaire organen

Answer 46

zijn dingen in een organisme die er zijn zonder functie

Question 47

DNA-sequentie

Answer 47

bepalen van de exacte volgorde van nucleotiden op het DNA

Question 48

fossielen

Answer 48

ouderdom stel je vast aan de hand van radioactieve isotopen

Question 49

koolstof datering

Answer 49

door de verhouding tussen 12c en 14c in een gevonden voorwerp te vergelijken mer de verhouding in levende organismen kun je vaststellen hoe oud een fossiel is halfwaarde tijd van 14c is 5730 jaar dan is de helft van de 14c-atomen omgezet in 14N

Question 50

clade

Answer 50

een groep soorten die bestaan uit een voorouder

Question 51

cladogram

Answer 51

schematische weergave van de verwantschap tussen soorten van een clade