hoofdstuk 8: het recht in onze samenleving Flashcards
(21 cards)
recht
Het rationeel opgebouwde geheel van precies afgelijnde begrippen en normen, waarbij in geval van overtreding opgelegde sancties horen. Het doel is om orde te organiseren, handhaven of herstellen.
rechtspraak
Toepassing van het recht door rechters op concrete problemen en geschillen (handhaving van de wet).
gewoonterecht
- spontaan gegroeide regels
- mondeling doorgegeven
- vaak in buitenlucht (gerechtsbomen)
romeins recht
- oorspronkelijker dan gewoonterecht
- vanaf 1100 terug bestudeerd
- basis voor procesrecht
canoniek recht
- vanuit de kerk
- inquisitie
- invloed op procesrecht
verlichting (18e eeuw)
- De Montesqieu
- Rousseau
- Beccaria
- rede als basis voor recht
-geen willekeur in rechtspraak
-menselijke regels
-proportionele straffen
-onschuldig tot het tegendeel bewezen is
basisprincipes voor het recht
- vermoeden van onschuld
- hoor en wederhoor
- openbaarheid
- onafhankelijke en onpartijdige rechters
vermoeden van onschuld
- In dubio pro reo
- overheden en rechtscolleges mogen niet publiekelijk naar iemands schuld verwijzen, voordat de schuld vaststaat
- verdachten of beklaagden mogen tijdens de procedure niet als schuldigen worden voorgesteld
hoor en wedehoor
- alle partijen moeten gehoord worden
- alle partijen moeten in gelijke maten gehoord worden
- rechters moeten luisteren
- rechters moeten verdisconteren (rekening houden)
openbaarheid
- externe openbaarheid
- interne openbaarheid
externe openbaarheid
rechters moeten hun uitspraak in het openbaar doen
interne openbaarheid
de betrokkenen moeten inzage hebben in alle stukken
onafhankelijke en onpartijdige rechters
- voor het leven benoemd
- subjectieve en objectieve onpartijdigheid
rechterlijke beslissingen
- uitspraken gevat in vonnissen en arresten
- rechter moet recht spreken
- uitspreken bekleed met gezag van gewijsde
- indien alle rechtsmiddelen uitgeput zijn: kracht van gewijsde
gezag van gewijsde
- heeft bindende kracht
- zorgt voor einde van geschil
- zaak komt niet meer voor dezelfde rechtbank
- levert juridische waarheid op
organisatie
- piramidale structuur
-rechtszaak aanhangig maken op laagste niveau
-daarna beroep mogelijk op hogere niveaus - elk onderdeel heeft beperkt bevoegdheden
-ruimtelijk
-aard van geschil
functies van recht
- ordende functie
- instrumentele functie
- conflictbeslechtende functie
- normatieve functie
ordende functie
Zonder recht heerst er chaos.
Zo zorgt het recht voor preventie en vermijding van conflict.
instrumentele functie
De overheid realiseert er maatschappelijke doelen mee.c
conflictbeslechtende functie
Recht poogt conflicten te beëindigen. Dit kan zowel via gerechtelijke procedures.
normatieve functie
Recht geeft aan wat we als samenleving wenselijk en verwerpelijk vinden
