Hoorcollege 5: vrijetijdsbesteding, flow, savoring en piekprestaties Flashcards
Gebaseerd op de dia's, mijn aantekeningen en een samenvatting (104 cards)
1
Q
wat is vrijetijdsbesteding/leisure?
A
wat mensen in hun vrije tijd doen voor hun ontspanning, plezier en passie
2
Q
wat is de relatie tussen vrijetijdsbesteding en welbevinden?
A
- vrijetijdsactiviteiten zijn een sterke bottom-up predictor van welbevinden
- belangrijk voor levenstevredenheid bij OUDERE VOLWASSENEN
3
Q
vergroten alle vrijetijdsbestedingen je welbevinden?
A
nee, het moet voldoen aan 5 eisen
4
Q
aan welke 5 eisen moet vrijetijdsbesteding voldoen om het welbevinden te vergroten?
A
- moet betekenisvol zijn voor die persoon
- moet autonomiegevoel geven
- moet competenties stimuleren
- moet onderbreking zijn van routine
- moet regelmatig betrekking hebben op positieve interacties met andere mensen
5
Q
maken vakanties ons gelukkiger?
A
- geluk neemt toe VOOR de vakantie
- een ontspannen vakantie zorgt voor toename in geluk daarna
- maar korte effecten
- sprake van geheugenbias
6
Q
geheugenbias bij vakanties
A
mensen herinneren vakanties positiever dan ze echt waren
7
Q
time affluence/tijdwelvaart
A
de perceptie dat je genoeg tijd hebt voor vrijetijdsactiviteiten die persoonlijk betekenisvol zijn
8
Q
time poverty/tijdarmoede
A
het gevoel dat je constant druk bent en niet genoeg tijd hebt
9
Q
adult playfullness
A
- persoonlijkheidstrek
- meer extravert, open, vriendelijk
- minder neurotisch
10
Q
3 kwaliteiten van adult playfulness
A
- grappige/liefdevolle motivatie
- spontaniteit
- ongeremdheid
11
Q
flow betekenis
A
- intense betrokkenheid bij activiteit in het moment
- die zowel fysiek als mentaal kan zijn
- aandacht wordt volledig geïnvesteerd in de taak
- en de persoon functioneert op zijn/haar optimale vermogen
12
Q
de kenmerken van flow zijn op te delen in 2 delen:
A
- hoe flow voelt
- condities voor flow
13
Q
wat zijn de 6 kenmerken van flow deel 1: hoe flow voelt?
A
- samengaan van actie en bewustzijn
- complete concentratie op taak
- geen zorgen over verlies van controle –> gevoel van controle
- verlies van zelfbewustzijn
- het passeren van tijd is raar
- autotelische aard van de ervaring
14
Q
wat zijn de twee kenmerken van flow deel 2: condities voor flow?
A
- ontstaat bij een uitdagende activiteit die vaardigheid beheerst
- een activiteit heeft duidelijke doelen en onmiddellijke feedback
15
Q
wat kan je vertellen over het volgende kenmerk voor flow:
1. samengaan van acties en bewustzijn
A
- je bent je niet bewust van andere dingen tijdens de activiteit
- je hoeft niet na te denken over wat je aan het doen bent
16
Q
wat kan je vertellen over het volgende kenmerk voor flow:
2. complete concentratie op de taak
A
- de taak moet geen moeite kosten
- ## je gedachten dwalen niet af
17
Q
wat kan je vertellen over het volgende kenmerk voor flow:
3. een zorgen over verlies van controle –> gevoel van controle
A
- je maakt je geen zorgen over de taak en je piekert niet over of het gaat lukken
- je doet het ook echt voor jezelf
18
Q
wat kan je vertellen over het volgende kenmerk voor flow:
4. verlies van zelfbewustzijn
A
- je gaat helemaal op in de situatie
- je functioneert zowat op automatisch piloot
- je treedt buiten jezelf en observeert jezelf vanaf een afstand
19
Q
wat kan je vertellen over het volgende kenmerk voor flow:
5. het passeren van tijd gaat raar
A
- het kan zijn dat de tijd voorbijvliegt of juist heel langzaam gaat
- vaak vergeet je ook om pauze te nemen
20
Q
wat kan je vertellen over het volgende kenmerk voor flow:
6. autotelische aard van de ervaring
A
- je doet het niet om een doel te bereiken, de activiteit zelf is het doel
- intrinsieke motivatie?
21
Q
wat kan je vertellen over het volgende kenmerk voor flow:
7. ontstaan bij een uitdagende activiteit die vaardigheid eist
A
- je moet ergens goed is zijn en de skills hebben, maar je moet ook voldoende uitdaging krijgen
22
Q
wat kan je vertellen over het volgende kenmerk voor flow:
8. een activiteit heeft duidelijke doelen en onmiddellijke feedback
A
- je hebt duidelijke regels nodig
23
Q
bij flow kan je denken aan twee assen:
A
- uitdaging
- vaardigheid
24
Q
wat krijg je bij lage uitdaging en lage vaardigheid?
A
apathie
25
wat krijg je bij hoge uitdaging en lage vaardigheid?
anxiety
26
wat krijg je bij lage uitdaging en hoge vaardigheid?
relaxatie
27
wat krijg je bij hoge uitdaging en hoge vaardigheid?
flow
28
bij welke groep uit de flowkwadrant is zelfvertrouwen het laagst?
- bij de anxiety-groep
- lage vaardigheden maar hoge uitdaging
29
hoe heet het als je flow op je werk ervaart?
work engagement
30
op welke 5 punten kan flow verschillen?
1. verschillende contexten waarin flow eervaren kan worden
2. verschillende soorten flow ervaring (groep- of microflow)
3. verschillende intensiteit
4. verschillen in culturen
5. per individu
31
3 kenmerken van belang om (sneller/eerder) in de flow te komen:
1. autotelische persoonlijkheid
2. nieuwsgierigheid
3. absorptie
32
autotelische persoonlijkheid
- nodig om in de flow te komen
- als je dingen doet omdat je dat belangrijk of leuk vind, niet vanwege externe factoren zoals beloningen
33
hoe heet het als flow een persoonlijkheidstrek is?
dispositionele flow
34
dispositionele flow
als flow een persoonlijkheidstrek is
35
tussen welke 2 dingen wordt een onderscheid gemaakt bij nieuwegierigheid?
1. exploratie
2. absorptie
36
exploratie (nieuwsgierigheid)
- neiging om nieuwe situaties op te zoeken
37
absorptie (nieuwsgierigheid)
mogelijkheid om volledig op te gaan in situaties
38
is flow aangeboren?
- dat lijkt het wel
39
in welke leeftijdsfase kan je flow meemaken?
elke leeftijdsfase
40
ervaart iedereen flow?
- nee, zo'n 10-15% van de mensen heeft nog nooit flow meegemaakt
41
in welke context komt flow minder vaak voor?
- in het onderwijs
- het is lastig om de balans tussen vaardigheden en uitdaging te managen
42
aandacht switchen
de mogelijkheid om bewust je aandacht te verschuiven naar andere stimuli
43
relatie tussen aandacht switchen en welzijn:
beter in aandacht switchen gelinkt aan hoger psychologisch welzijn
44
door wie zijn de 4 fasen van microflow naar intense flow geopperd?
Galway
45
wat zijn de 4 fasen om van microflow naar intense flow te gaan?
1. aandacht geven
2. geïnteresseerde aandacht
3. geabsorbeerde aandacht
4. samenvoeging/merging
46
van microflow naar intense flow: fase 1: aandacht geven
in deze fase focus je je aandacht op fysiologische processen
47
van microflow naar intense flow: fase 2: geïnteresseerde aandacht
- milde flow
- je hoeft niet hard te concentreren om omgevingsfactoren af te sluiten
48
van microflow naar intense flow: fase 3: geabsorbeerde aandacht
- zo geabsorbeerd in de activiteit --> bijna onmogelijk om je aandacht te laten afdwalen of afleiden
- tijd- en ruimteperceptie veranderen
49
van microflow naar intense flow: fase 4: samenvoeging/merging
- niet langer bewust zijn van de scheiding tussen jou en de activiteit
- optimale en intense flow
50
3 kritiekpunten van flow
1. flow kan ook ervaren worden als vaardigheden groter zijn dan uitdaging
2. gevoel van betekenis en emotionele connectie is van belang om flow te ervaren
3. flow is lastig te meten
51
hoe kan je flow het beste meten?
met experience sampling, maar dat is dan wel vlak NA de flow-ervaring
52
is flow gerelateerd aan subjectief welbevinden>
- ja, in het moment zelf wel ja + gelinkt met vrijetijdsactiviteiten
- nee, ook flow ervaren bij verslavende activiteiten
53
hoe heet de flow bij verslavende activiteiten?
junk flow
54
junk flow
de flow bij verslavende activiteiten
55
op welke twee manieren wordt flow gerelateerd aan welbevinden?
1. positief
2. negatief
56
positieve associatie van flow met welbevinden
- als je op kan gaan in activiteiten --> hoger welbevinden
- meer controle en minder externe invloeden, dus ook minder negatieve externe invloeden
57
negatieve associatie van flow met welbevinden
- flow gebruiken als uitvlucht, maar je kan negatieve situaties niet vermijden, alleen negeren
58
hypo-egoïstisch
- laag zelfbewustzijn
- veel positieve emoties
59
savoring definitie
vermogen om positieve ervaringen in je leven aandacht te geven, te waarderen en te verbeteren
60
4 verschillende typen van savoring:
1. thanksgiving
2. basking
3. marveling
4. luxurating
61
de 2 assen van savoring
1. denken v.s. voelen / type ervaring
2. buiten jezelf v.s. binnen jezelf / focus
62
thanksgiving (type van savoring)
= waardering
- cognitief/denken en externe focus
63
basking (type van savoring)
= trots/koesteren
- cognitief/denken en interne focus
64
marveling (type van savoring)
= ontzag
- gevoel en externe focus
65
luxurating (type van savoring)
= genieten
- gevoel en interne focus
66
voorbeeld van luxurating
- ijsje eten
- zintuigelijk
67
welk type van savoring bestaat uit cognitief/denken en externe focus?
thanksgiving
68
welk type van savoring bestaat uit cognitief/denken en interne focus?
basking
69
welk type van savoring bestaat uit voelen en externe focus?
marveling
70
welk type van savoring bestaat uit voelen en externe focus?
marveling
71
welk type van savoring bestaat uit voelen en interne focus?
luxurating
72
de 3 tijdsoriëntaties van savoring
1. verleden
2. heden
3. toekomst
73
hoe heet savoring over het verleden?
reminiscing
74
hoe heet savoring over het heden?
savouring the moment
75
hoe heet savoring over de toekomst?
anticipating
76
over welke tijd ben je aan het savoren bij reminiscing?
het verleden
77
over welke tijd ben je aan het savoren bij savouring the moment?
het heden
78
over welke tijd ben je aan het savoren bij anticipating?
de toekomst
79
op welke 5 manieren kan je savoring vergroten?
1. absorptie
2. zintuigen versterken
3. geheugen opbouwen
4. delen met anderen
5. zelfgenoegzaamheid/self-congratualation
80
savoring vergroten: absorptie
jezelf toestaan om jezelf onderdompelen met de ervaring/op te gaan in de ervaring
81
savoring vergroten: je zintuigen versterken
focussen op de input van één zintuig en de andere probeer je te blokkeren
82
voorbeeld van savoring vergroten: zintuigen versterken
je ogen dichtdoen om te genieten van muziek
83
hoe is bij het volgende voorbeeld savoring vergroot: ogen dichtdoen om te genieten van de muziek?
zintuigen versterken
84
savoring vergroten: geheugen opbouwen
dingen kopen of maken die je herinneren aan de gebeurtenis
85
voorbeeld van savoring vergroten: geheugen opbouwen
foto's maken of souvenirtjes kopen
86
hoe is bij het volgende voorbeeld savoring vergroot: foto's maken of souvenirtjes kopen?
geheugen opbouwen
87
savoring vergroten: delen met anderen
als je iets verteld aan een ander (wat vrij automatisch gebeurd), ervaar je de positieve emoties langer en kan je die ook langer vasthouden
88
savoring vergroten: zelfgenoegzaamheid
- jezelf feliciteren/klopje op de schouder geven
- een gezonde mate van trots
89
4 strategieën van savoring:
1. emoties uiten (lachen)
2. aanwezig zijn in het moment
3. kapitaliseren (positieve emoties delen)
4. positief mentaal tijdreizen
90
tegenovergestelde van savoring
dampening
91
dampening
strategieën toepassen om positieve emoties te verminderen
92
hoe heet het als je strategieën gaat toepassen om positieve emoties te verminderen
dampening
93
4 strategieën van dampening
1. onderdrukking
2. afleiding
3. fault finding
4. negatief mentaal tijdreizen
94
fault finding
zoeken naar de negatieve aspecten van een gebeurtenis
95
van welke dampening strategie is gebruik gemaakt: "ik heb een 9, maar het was een makkelijke toets, ik moet niet te trots zijn"?
fault finding, zoeken naar de negatieve aspecten van een gebeurtenis
96
negatief mentaal tijdreizen
- negatieve ervaringen anticiperen na positieve ervaring
- negatief vooruitdenken in plaats van savoring van het moment
97
van welke dampening strategie is gebruik gemaakt: "ik heb een 9 gehaald, maar dat zal niet nog een keer gebeuren, dus ik kan me maar beter goed voorbereiden voor de volgende toets"
negatief mentaal tijdreizen
98
upregulation-strategieën
emoties versterken
99
piekprestatie definitie
- gedrag dat efficiënter, creatiever, productiever of beter is dan iemands normale gedrag
- en dat kan in alle facetten van menselijke activiteiten voorkomen (emotioneel, fysiek, intellectueel)
100
2 soorten context van piekprestaties
1. superieure prestatie voor een geleerde vaardigheid
2. ongebruikelijke moed tijdens een crisis
101
welke 4 dingen zijn er nodig voor piekprestaties?
1. duidelijke focus
2. intense betrokkenheid bij een ervaring
3. sterke intentie/motivatie om een taak te volbrengen
4. spontane uiting van kracht
102
is flow altijd geassocieerd met een piekprestatie?
ja en nee:
- niet elke flow-ervaring is een piekprestatie
- piekprestaties vinden wel vaak plaats tijdens een flow-ervaring
103
welke 6 stappen om piekprestaties te ontwikkelen?
1. kom uit je comfortzone/daag jezelf uit
2. concentreer op het proces/de activiteit in het moment
3. wees self-aware, niet self-concious
4. stop met twijfelen, geloof in jezelf
5. bereid goed voor/set the stage
6. mediteer om te focussen op het nu en gedachten te beheersen
104
wat hebben flow, mindfulness, savoring en piekprestaties met elkaar gemeen?
allemaal focussen ze op de waardering van onze huidige ervaringen --> absorptie
