Infectiepreventie algemeen Flashcards
Hygiëne, definitie
Gezondheid, definitie
Hygiëne: de zorg voor het in stand houden van de gezondheid
Gezondheid: (volgens de WHO) een toestand van optimaal lichamelijk, geestelijk en maatschappelijk welzijn
Infectiepreventie, historie, namen, wat hebben ze gedaan
Antonie van Leeuwenhoek: uitvinden microscoop, begin van de microbiologie
Louis Pasteur: legde verband tussen bacteriën en besmettelijke ziekten. Bewees dat alle leven in een vloeistof door koken werd gedood.
Philip Semmelweis: begin van bestrijding tegen ziekenhuisinfecties. Toonde door onderzoek aan dat door handen wassen, door artsen en verloskundigen, het overlijden van vrouwen bij de zwangerschap fors verminderde.
Joseph Lister: eerste aseptische operatie uitgevoerd. Carbolzuur als desinfectans gebruikt., overlijden na amputatie daalde van 46% naar 15%.
Moderne preventie
Infectiecommissie, taken
Deskundige infectiepreventie, taken
1960, Gezondheidsraad roept commissie in het leven voor het opstellen van richtlijnen ter vermindering van ziekenhuisinfecties.
1977, Infectiecommissie in ieder ziekenhuis.
Doel: voorkomen en bestrijden van ziekenhuisinfecties in de meest ruime zin van het woord. Adviseert de Raad van Bestuur mbt preventie en bestrijding. Bestaat uit tenminste een arts, microbioloog, deskundige infectiepreventie, chirurg en niet-snijdend specialist.
Deskundige infectiepreventie:
Taken:
- surveilleren van infecties bij patiënten
- opstellen, invoeren, begeleiden, evalueren en bijstellen van richtlijnen
- bewaken van de kwaliteit van infectiepreventie, uitvoeren audits
- geven voorlichting en onderwijs
Begrippen:
besmettelijke ziekte, infectie, kolonisatie, dragers, strooiers, ziekenhuisinfecties, endogene/exogene infectie
Besmettelijke ziekte: overdraagbare ziekten die veroorzaakt worden door micro-organismen (komt dus door de wijze van verspreiding)
Infectie: het binnendringen en vermeerderen van micro-organismen in een weefsel van een gastheer én activatie van het immuunsysteem, gepaard gaande met ziekteverschijnselen. (bij wel activeren immuunsysteem, maar geen ziekteverschijnselen, dan een subklinische infectie)
Kolonisatie: het aanwezig zijn en vermeerderen van micro-organismen op de huid of slijmvliezen, zonder dat er klinische verschijnselen aanwezig zijn en zonder dat het immuunsysteem wordt geactiveerd
Drager: mensen die ziekteverwekkende micro-organismen bij zich dragen als onderdeel van hun eigen flora zonder dat ze er zelf nadeel van ondervinden, deze micro-organismen zijn de commensalen
Strooier: waanneer de micro-organismen zich verspreiden in de omgeving en bij patiënten een infectie veroorzaken, speekt men van een strooier
Ziekenhuisinfectie: infectie die men oploopt tijdens of in aansluiting op en verblijf in het ziekenhuis
Endogene infectie: veroorzaakt door een micro-organisme dat tot de eigen flora van de patiënt behoort
Exogene infectie: veroorzaakt door een micro-organisme afkomstig van een bron buiten de patiënt
Staphylococcus aureus
wat veroorzaken ze?
verspreiding
besmetting
dragers/strooiers
belangrijkste veroorzakers van wondinfecties, spelen een rol bij flebitis na intraveneuze katheterisatie en soms veroorzaken ze een luchtweginfectie
verspreiding door direct contact, reservoirs of via de lucht (overleven goed bij lage vochtigheid)
hoge besmettingskans door vaak een verlaagde weerstand en er zijn veel wonden en bronnen waaruit de stafylokokken verspreiden
bij veel mensen komen stafylokokken voor in de neus en rond de anus, zij zijn dragers/medewerkers met een stafylococcus aureus infectie (bijv een steenpuist) zijn altijd strooiers en moeten de werkzaamheden direct staken
Staphylococcus epidermis
wanneer infectie veroorzaken
behoort tot de normale huidflora
kan bij verminderde weerstand zich in het weefsel vermenigvuldigen en infectie veroorzaken
implanteren van lichaamsvreemde materialen in het lichaam (hartkleppen, kunststof prothesen) verhoogt het infectiegevaar
MRSA
verspreiding
maatregelen
meticilline resistente staphylococcus aureus
kan zich snel verspreiden en epidemieën veroorzaken. Kolonisatie en overdracht via handen spelen een belangrijke rol hierbij
patiënten met MRSA snel opsporen en in strikte isolatie verplegen, in een isolatiekamer (met sluis en onderdruk) en personeel draagt beschermende kleding, neus/mondmasker en handschoenen
Streptococcus pyogenes
wat veroorzaken ze?
secundaire infectie
maatregelen
grootste groep invasieve streptokokkeninfecties in wonden veroorzaakt door streptococcus pyogenes, infectie gekarakteriseerd door dun, waterig pus, doorbraak naar bloedbaan relatief vroeg (voorbeelden: erysipelas/belroos, kraamvrouwenkoorts), infectie verloopt ernstig met koude rillingen, hoge koorts en transpireren
veroorzaakt ook luchtweginfecties, afhankelijk van de porte d’entree kan het neus/keelholteontsteking met lymfeklierzwellingen, roodvonk en keelontsteking veroorzaken
streptokokkeninfecties van operatiewonden zijn meestal secundaire infecties
Maatregelen: opsporen en behandelen van dragers, isoleren patiënten, goede handwasdiscipline
E. coli
wanneer besmetting
wat veroorzaken
behoort tot normale flora van de darmen
besmetting door medisch handelen, waarbij de eigen bacteriën verplaatst worden
kan urineweginfectie veroorzaken, galblaasontsteking, buikvliesontsteking
Klebsiella pneumoniae
waar voorkomen
wat veroorzaken
overdracht
zijn commensalen in de darmen en de bovenste luchtwegen, als commensaal onschadelijk, pathogeen bij verminderde weerstand. Vaak infectie wanneer patiënt met ampicilline behandeld wordt, waardoor bacteriële flora verloren gaat
kan longontsteking en urineweginfectie veroorzaken
overdracht via handen van verpleegkundigen die intensief contact hebben met patiënt
Opportunistische infecties, voorbeelden
Sommige commensalen zijn in geringe mate pathogeen en kunnen bij een lokale verminderde weerstand van de gastheer een infectie veroorzaken, dit is een opportunistische infectie.
- serratia marcescens
- pseudomonas aeruginosa
- acinetobacter
Serratia marcescens
wat veroorzaken?
overdracht
veroorzaakt urineweginfecties, luchtweginfecties, sepsis en endocarditis
bacterie is vrij ongevoelig voor antibiotica
overdracht voornamelijk via de handen van behandelend personeel
Pseudomonas aeruginosa
wanneer infectie?
wat veroorzaken?
overdracht
Veroorzaakt uitsluitend infecties bij patiënten met een verlaagde weerstand en bij massale besmetting.
Veroorzaakt huid-, wond- en brandwondinfecties, chronische oorontstekingen, urineweginfecties na katheterisatie en als complicatie bij beademing en ooginfecties.
Ongevoelig voor groot aantal desinfectiemiddelen.
Wordt overal aangetroffen waar vocht is. is niet bestand tegen uitdrogen.
Acinetobacter
wat veroorzaken?
overdracht
veroorzaakt urineweginfecties, luchtweginfecties, meningitis, wondinfecties, wondinfecties, sepsis, brandwondinfecties.
Overdracht via de handen van behandelend personeel of via de endogene flora van de patiënt zelf, afkomstig uit het maagdarmkanaal.
Is goed bestand tegen uitdrogen.
Meest voorkomende ziekenhuisinfecties
Urineweginfecties, wondinfecties, luchtweginfecties, bacteriëmie en sepsis
