Kwestie 4 Grensvervagingen Flashcards
(29 cards)
We bestaan uit allerlei niet-levende wezens
Volgens Morton is de grens tussen mensen & andere levende wezens vervaagd. We hoeven slechts naar de realiteit van ons lichaam te kijken: Onze darmwand is bezet met bacteriën die ons helpen met het verteren van ons voedsel. Onze cellen bestaan uit wezens die in een eerder stadium vd evolutie vrij levende bacteriën waren, die op een gegeven moment verder zijn gaan leven in een andere cel. Hij stelt dat we anders over onszelf moeten denken, namelijk in termen v verbondenheid met allerlei levende wezens. Dit noemt hij ecologisch denken.
De mesh
De onderlinge verbondenheid v alle levende en niet-levende dingen. Het kan zowel verwijzen naar de mazen in een netwerk als naar de bedrading. Het heeft iets stevigs & verfijnds. Alle draden vd mesh zijn verbonden met elkaar. Je kunt niet aan 1 draad v het netwerk trekken, zonder dat dat invloed heeft op de rest. Als alles verbonden is, is niets bijzonder.
Gevolgen van ingrijpen in de mesh
zijn niet makkelijk te overzien & zijn niet eenduidig goed/slecht. Hoger stikstofgehalte is goed voor planten & dieren (kort termijn), maar niet goed voor de biodiversiteit. Dus goed voor wie?
We verliezen grond onder onze voeten juist op het momenten dat we ontdekken hoe afhankelijk we zijn van die grond.
Groots denken
De betekenisloosheid & de desoriënterende openheid v ecologisch denken onder ogen zien. De wereld is minder beheersbaar & meetbaar, omdat alles verbonden is. Onderlinge verbondenheid is niet knus & gezellig.
Ook dieren en zelfs planten hebben handelingsvermogen
Onderscheid tussen intentionele handelen & automatisch gedrag is niet vanzelfsprekend. Het is maar de vraag of er wel een onderscheid is tussen geest/denken & lichaam/handelen. Ons vermogen om vooruit te denken & te plannen wordt flink overschat. De gevolgen zijn nooit volledig te overzien. In werkelijkheid handelen we veel minder & tonen we meer gedrag dan gewenst. Als ons gedrag handelingsvermogen is, hebben dieren & planten dat ook.
Plantenneurobiologie
Onderzoek naar denkvermogen van planten. Planten zijn net als mensen cognitieve wezens met zintuiglijke vermogens. Bomen kunnen zelfs vriendschappen vormen & zichzelf opofferen. Ze zijn namelijk verbonden via netwerken v schimmels onder de grond. Als een boom wordt opgevreten door kevers, sturen ze signalen naar het schimmelnetwerk. Ook pompt hij zijn laatste voedingsstoffen in het schimmelnetwerk, waardoor deze verdeeld worden over andere bomen.
Een andere opstelling in wetenschappelijk onderzoek
Despret stelt dat de uitgangspunten in de wetenschap niet realistisch zijn & leiden tot een vooringenomen beeldvorming.
Wetenschap: “De onderzoeker moet onzichtbaar zijn, niet met eigen aanwezigheid het gedrag beïnvloeden”
Despret vindt dit onzin. De dieren merken je toch wel op. Je kunt niet zomaar stilstaan. Ze zullen pas normaal gedrag vertonen, wanneer ze je hebben geaccepteerd als een van hen. Dus stelt ze dat de relatie tussen onderzoeker & dier een actieve rol moet spelen in het onderzoek.
Wetenschap: “We moeten dieren objectief bestuderen, vanuit het derdepersoonsperspectief”
Ook dit vindt zij onzin. We moeten het onderzoek uitbreiden door ook het eerstepersoonsperspectief erbij te halen: perspectief v het dier, wat gaat er in zijn hoofd om?
Antropocentrisme
We doen alsof dieren menselijke interesses hebben. Net als met de spiegeltest. Dat wij het interessant vinden om onszelf constant te bewonderen in een spiegel, betekent niet dat dieren hier ook zo naar kijken. Dat wil niet zeggen dat ze geen zelfbewustzijn hebben. Wij denken dat we zelfbewustzijn hebben, omdat we onszelf in de spiegel zien.
Ook niet-levende entiteiten hebben vitaliteit & handelingsvermogen LATOUR
We moeten materie & technische artefacten niet opvatten als levenloze, passieve dingen die we naar onze hand kunnen zetten, maar als actoren die dingen teweegbrengen & een eigen wil hebben.
Actor
Is niet een individu als bron v handeling, maar een element dat in een netwerk v relaties verbonden is met andere actoren.
Actornetwerktheorie
Een handeling is verdeeld over de actoren in het netwerk & zorgt ervoor dat dingen gebeuren of in beweging worden gezet. Actoren kunnen mensen en niet-mensen zijn & hebben beiden handelingsvermogen. Latour illustreert dit met de Berlijnse sleutel.
De Berlijnse sleutel
Twee identieke baarden. Het slot is zo ontworpen dat je de sleutel er niet uit kunt halen voordat je hem weer op slot hebt gedraaid. De sleutel is een actor in het netwerk van de handeling. Het dwingt je volgens een script te handelen. De afstand tussen moraliteit (het goede) doen en geweld (dwang) is dus niet zo groot. De Berlijnse sleutel is een niet-levend wezen & heeft dus ook handelingsvermogen.
Het handelingsvermogen v niet-levende entiteiten HAYLES
Hayles stelt dat cognitie niet per se gepaard hoeft te gaan met bewustzijn v een zelf en een omgeving. Om deze complexe interacties te beschrijven gebruikt ze cognitieve assemblage: Niet-bewuste wezens kunnen ook denken & denkprocessen worden gedistribueerd tussen menselijke & niet-menselijke denkers.
Autonome drones
Het model gebruikt een veilingstrategie waarbij elke eenheid reageert op een biedingsverzoek door zijn ‘overtuigingen wensen & intenties’ te bepalen. De antropomorfe taal is niet zomaar een toevalligheid, want het laat zien dat zo een autonoom ding ook het vermogen heeft om beslissingen te nemen, iets wat traditioneel voorbehouden was aan mensen. De grens tussen menselijk en niet-menselijk is dus niet meer zo duidelijk.
De mens behoudt verantwoordelijkheid HAYLES
De grens is vervaagd, maar dus nog niet verdwenen. Hayles stelt namelijk dat er onderscheid kan worden gemaakt in menselijke emotie & technische cognitie. Mensen zijn nog steeds nodig in cognitieve assemblage om moreel handelen mogelijk te maken. Niet omdat we machines niet kunnen ontwerpen om beslissingen te maken, maar omdat machines de kwetsbaarheid missen die mensen wel hebben. We zijn niet meer de enige entiteiten die kunnen handelen, wel de enige die verantwoordelijkheid kunnen & moeten nemen. Ook voor het handelen v ons technisch maaksel dat buiten onze controle valt.
Parlement der dingen
Als niet-levende materie ook handelingsvermogen heeft, moeten we niet alleen rekening houden met mensen- en dierenwelzijn, maar ook met het welzijn van rivieren en
bergen. Latour meent dat we niet-mensen mee moeten laten beslissen in de politiek en stelt voor dat we een Parlement der Dingen oprichten. Hierin moeten we een podium geven aan alle niet-menselijke actoren wiens belangen bij een bepaalde beslissing in het geding zijn.
Dataïsme
Alles wat de mens is, is te vangen in data
Algoritme
Een verzameling instructies die op het meest basale niveau bestaan uit binaire variabelen - datingsapp. Technieken registreren ons gedrag & verzamelen data -> gestructureerd in info-> m.b.v. algoritmen verwerkt -> algoritmes ingezet om ons gedrag te verklaren, voorspellen & te sturen.
Interactie BARAD
Elementen bestaan onafhankelijk van elkaar, alvorens ze samen komen.
Intra-actie
Elementen ontstaan juist tijdens intra-actie De grens tussen onderzoekers, apparaten & concepten wordt pas duidelijk wanneer ze met elkaar intra-acterern & zo elkaars grenzen uitvoeren (perform). Bornerbroek geen docent zonder studenten.
Verstrengeling materiaal & betekenis
De materie bepaalt niet de betekenis vd dingen, dat doet de intra-actie. Mens/lichaam = materiaal. Wij zijn geen mens, maar worden mens in intra-actie met de omgeving.
Je hebt een slechte dag en je klasgenoten treiteren je ….
De mens wordt data HARARI
Het humanisme heeft de afgelopen eeuwen de rollen omgedraaid: Wij mensen geven vanuit onze ervaring ‘zin’ aan de wereld om ons heen die van zichzelf betekenisloos is.
Techno-humanisme
Onze wil & verlangens worden beheerst door techniek. Verlangens worden bepaald door Apple. Apple Watch zegt dat je op moet staan. Geluk willen hebben in de liefde reduceren we tot meetbare data. Algoritmes zijn daar goed in: Datingsite - hebben v dezelfde interesses
Dataïsme
Alles incl. de mens is uit te drukken in data & te begrijpen als een algoritme: reeks instructies om stapsgewijs een bepaald doel te bereiken. Niets heeft intrinsieke waarde.
