LES PB Vaatrevalidatie

Question 1

CI VS CVI

Answer 1

CI
Oorzaak in slagaders (arterieel probleem) bij PAV
Artherosclerose = hoofdoorzaak
- kramp, pijn, doofheid in been, bleker, kouder
- afzakkend in rust (!)
- Doelgroep: > 30-40 jaar, DM, roken

CVI
Oorzaak in aders
Door decompensatie vh veneuze systeem met reflux vh bloed in oppervlakkige of diepe venen.
ONDERBEEN
- klepinsufficiëntie, trombose,
- spataderen -> oorzaak door CVI

Symptomen: spataderen, moe, bruin verkleuring, zwaar gevoel in benen, zwelling, ulcera, oedeem

Doelgroep: DM, zwanger

Question 2

Slagaders

Answer 2

bloedbanen die O2 + voedingsstoffen naar weefsels pompen

Question 3

Aders

Answer 3

Bloedbanen die vanuit de weefsels afvalstoffen afvoeren naar longen

Question 4

Wat is CVI

Answer 4

Chronische veneuze insufficiëntie
= slechte bloedcirculatie in aders.

Symptomen:
- zwaar gevoel in benen
- zwelling benen / enkels
- ‘s nachts kramp
- huidverkleuring
- wonden

Question 5

Functie kleppen in aders

Answer 5

Kleppen in aders -> bloed terug naar hart => voorkomen reflux.

Bij CVI: beschadiging kleppen / aders -> bloed niet goed naar hart -> blijft in benen:
- pijn & zwelling
- Of oedeem, spataders, ulcera

Question 6

CVI voorkomen door / behandeling

Answer 6

• dagelijks benen hoog
• koud water benen afspoelen
• compressie kousen
• medicatie

Hitte & overgewicht zijn risico’s

Zonder behandeling kan er in spataders bloedproppen ontstaan => longembolie.
Symptomen niet negeren, op tijd naar HA!

Looptraining: bij veneus is kwaliteit van lopen belangrijk (goed afwikkelen)

Question 7

Soorten veneuze insufficiëntie

Answer 7

Acuut
- diep veneuze trombose
- opp. veneuze trombose

Chronisch
- verminderde klepfunctie
- verminderde spierpompfunctie

Question 8

Feitjes over veneuze systeem

Answer 8

Bloed en lymfe -> transport- en bufferfunctie, waarbij het intracellulaire en het interstitiële milieu zo constant mogelijk van samenstelling blijven (= handhaving vd homeostase)

60-80% vh bloed -> in veneuze systeem = capaciteitssysteem.
- moet van voet naar hart = grootste uitdaging van veneuze systeem.

Pompfunctie vd spieren -> als disciplines grote invloed op => Beweging!

Diepere venen in benen vooral mediaal
- hoe verder naar voeten, hoe meer kleppen (meer distaal dan proximaal).

In alle gevallen dat de terugstroom vh veneuze bloed naar hart verstoord raakt, zal op kortere of langere termijn CVI ontstaan (1 op 8)

Question 9

Behandeltijd ulcus crusis venosum

Answer 9

(open been)
gemiddeld 9 mnd

Question 10

Symptomologie CVI

Answer 10

• Varices = spataderen
• nagelveranderingen (minder doorbloeding)
• opp. en diepe trombose
• post-trombotisch syndroom
• veneuze dysplasie = aangeboren afwijking aan venen
• eczema cruris (door compressiekousen weg)
• oedeem
• corona phlebectatica paraplantaris (= allemaal kleine vaatjes zichtbaar)
• Hyperpigmentatie
• Dermato et lipscleroris (bruin) -> reversibel, bij op tijd ingrijpen
• ulcus crusis = onderbeen

Question 11

Onderzoek CVI

Answer 11

• Anamnese
• Inspectie
• ADL
• Basis- en toegevoegd onderzoek
• Vaattesten
• Vragenlijsten

Question 12

CVI onderzoek - Anamnese

Answer 12

• Aard vd klacht
• progressie
• lokalisatie
• Relatie met inspanning
• Rust en/of nachtpijn
• risicofactoren / comorbiditeiten
• medicatie
• motivatie

Incl. hulpvraag

Question 13

CVI onderzoek - Inspectie

Answer 13

CEAP- observatie
- Clinical, Etiologie, anatomie en pathofysiologische kenmerken

Teken van Godet (putje drukken)

Stemmer Sign -> huid tussen 2/3 teen oppakken
- niet oppakken = oedeem (positieve stemmer)

Omvangsmeting: circulair meten, op mm nauwkeurig
- Evaluatief

Question 14

CVI onderzoek - basis&toegevoegd

Answer 14

Rom -> uitsluiten atrogene problematiek
kracht
neurogeen -> sensibiliteit, DM
BMI
Ganganalyse
Uithoudingsvermogen -> 6MWT

Question 15

CVI onderzoek - Vaattesten

Answer 15

EAI
Dupplex / dopler
Buerger Ratschow:
2 min benen omhoog, extensie/flexie
- ischemisch been wordt snel bleek
- Terughangen over bank -> voet snel weer normaal.

Bij PAV -> langzamer terug naar normaal + sneller door naar rode kleur.
opp. venen vullen weer na 15-20sec.
- Bij varices = eerder
- Bij PAV > 20 sec (dus later)

Tiptoe test: in lig -> druk bij enkel = 5-10 mmHg. staan -> komt orthostatische druk op veneuze systeem -> 80-100 mmHg.

Cap. Refill

Question 16

CVI onderzoek - Vragenlijsten

Answer 16

PSK = activiteiten
RAND 36 = kwaliteit van leven (algemeen)
AWQ = kwaliteit van leven (ziekte specifiek)

Question 17

Behandeling CVI

Answer 17

• Voorlichting
• Adviezen:
  leefstijl, schoeisel (PODO), houding, beweging
• ademhaling (ong. 5% vd terugzuigkracht vh hart)
• looptraining
• veneuze drainage
• compressie therapie
• oefentherapie
• zelfmanagement

DOEL = kwaliteit van leven omhoog

Question 18

Drukverdeling lichaam

Answer 18

Veneuze druk in enkel in stand = 90 mmHg
Lopen -> druk daling naar 15 mmHg (bij gezonde mensen).

Bij CVI -> stagneert drukdaling => veneuze hypertensie. Maar bij lopen dus drukdaling = behandelaspect = MOETEN bewegen

Question 19

Behandeling CI

Answer 19

= Claudicatio Intermittens = PAV
! Bewegen erg belangrijk in behandeling / preventie CI !

Eerst simpele aanpak -> geen effect na 3-4 mnd? => operatieve aanpak.

Question 20

Illness perception CI

Answer 20

Mensen met klachten van CI zijn zich niet bewust vd aandoening.
Lopen te lang door met klachten = Gevaarlijk!

• 19% mortaliteit < 5 jaar
• M:V = gelijk
• Artherosclerose = overal in het lichaam: CVA, AP/MI, DM type II

Question 21

Enkel-Arm Index

Answer 21

EAI = systolische enkeldruk / systolische armdruk

0.9-1.2 = normaal
0.5-0.9 = klachtenvrij of CI (2)
< 0.4 = rustpijn (3)
<0.15 = bedreigde voet (4)

Bij EAI > 0.8 is PAV in >95% vd gevallen uitgesloten

Question 22

Onderzoek bij CI

Answer 22

EAI
Loopband test
Vragenlijsten

Question 23

Loopband test bij CI

Answer 23

(criterium validiteit)
Hellingshoek elke 2 min omhoog met 2% per keer tot max. 10% (start bij 0) op 3.2 km/h.

Uitkomstmaten:
- Afgelegde pijnvrij loopafstand (PVLA)
- FLA
- MLA
+ borgscore + ACSM niveau

6MWT niet gevalideerd bij CI
correleert sterk met functioneel lopen + afwezigheid CI klachten

Question 24

Onderzoek CI - Vragenlijsten

Answer 24

Claudicatio vragenlijst
- BMI, roken, stadia van beweegveranderingen.

Kwaliteit van leven
- VascuQol

Zelfmanagent
- PAM13 (Patiënt Activatie Meter)

Fysieke activiteit
- IPAQ

Activiteiten
- PSK

IPQ

Question 25

Indicatie behandeling CI volgens richtlijn

Answer 25

volgende punten bekijken voor indicatie, volgens richtlijn
- verminderde FLA
- verminderde MLA
- leefstijl problemen
- afwijkend looppatroon
- afname functionele vaardigheden

Question 26

2 typen medicatie vaak gezien bij CI

Answer 26

bloedverdunners -> trombocytenaggregatieremmers (Ascal)

Anti-cholesterol -> Crestor, statines (levensduur > 10 jaar)

bijwerking statines = ‘s nachts kramp + spierpijn

Question 27

Behandeldoelen CI

Answer 27

1) verlagen objectieve en subjectieve inspanningsbeperking
2) verhogen looppatroon & verhogen fysieke activiteit
3) verhogen specifieke vaardigheden en zelfmanagement
4) SMART doelen en plan met FITT criteria

Question 28

Behandeling CI

Answer 28

SET = Supervised exercise therapy (alle disciplines)
= GLT
heel veilig, gaat niks kapot (denkt patiënt wel).
per sessie in ieder geval 60 min bewegen.

Question 29

ACSM schaal

Answer 29

Claudication Pain Rating scale = ACSM pijnschaal

1- minimaal discomfort
2- Moderate pijn (patiënt kan afgeleid worden)
3- Intense pijn (geen afleiding mogelijk)
4- Ondraaglijke pijn

Question 30

FITT criteria bij CI

Answer 30

F:
start 2-3x per week -> 1-2x per week -> 1x per week met huiswerk.

I:
Wek CI-klachten op tijdens lopen, door tot ACSM III

T:
loopband, verschillende snelheden + helling, varieer.

T:
Tot 60 min per sessie

Verder:
- algemene krachtoef. (40-80% van 1 RM)
- functionele oef. (bukken, traplopen) -> uit PSK: evaluatie PSK met 2 punten verbeterd.
- conditie oef. (fietsen, roeien) TRHF tot 80% van HFmax. Borg V = 13-14

Question 31

Motiverende gespreksvoering

Answer 31

ORBS
- Open vragen
- Reflecties
- Bekrachtigen / Bevestigen
- Samenvatten

Question 32

Feitjes SET = GLT

Answer 32

oefentherapie waarbij > 50% vd tijd wordt besteed aan looptraining + oefentherapie vd onderste extremiteiten.

Alleen SET toepassen niet voldoende!
- ook BRAVO factoren -> MI toepassen (ORBS)

als ze alleen moeten trainen, denken ze dat ze het niet kunnen, geen coach, illness belief / inschatting ernst.

Question 33

Effecten SET

Answer 33

• Cappilarisatie = belangrijk: doorbloeding vd spieren in onderste extremiteiten. komt vasodilatatie op gang -> circulatie wordt beter.
• Collateralen vorming?
• Type II naar Type I spiervezels
• HMV omhoog

Door bewegen -> veranderd pijndrempel -> door pijn heen lopen.
=> verbeterd de perifere zenuwfunctie.