Brainscape's Knowledge GenomeTM


Top Flashcards (Certified)
All Flashcards

de vos klinische chemie II > lipiden > Flashcards

lipiden Flashcards

(59 cards)

Start Studying
1
Q

lipiden zijn…

A

= groep verbindingen met zeer uiteenlopende structuurformules maar vetoplosbaar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

functies lipiden in lichaam

A
  • vetreserve
  • structuur in celmembraan & rond zenuen
  • specifieke functies (steroïdhormonen, vetoplosbare vitaminen)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

lipoproteinen

A

= transportvorm lipiden in serum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

klinische relevantie meerdere lipiden

A

= lipidenprofiel > inschatting CVD
- klasieke testen = lipidenprofiel
-> tot cholesterol (TC), low-density lipoprot cholesterol (LDL-C), HDL-C, triglyceriden (TG)
BIJKOMEND
- VLDL-C, Lp(a), sdLDL-C, apoA1 & apoB, risicomerkers & cardiale merkers

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

indeling klinische belangrijke lipiden

A

1) sterolderivaten
-> cholesterol & -ester
-> steroïdhormonen
-> galzuren & zouten
-> vitamind D
2) vrije vetzuren
3) glycerolesters of glyceriden
4) terpenen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

cholesterol(esters)

A

-20-40% vrij chol
- 60-8% cholesterolesters (poly-onverzadigd VZ)
AFKOMST
-> exogeen: voeding, via chilomicronen geabsorbeerd
-> endogeen: aangemaakt in o.a. lever
EXCRETIE
- excretie cholesterol door lever
-> deel gemetaboliseerd tot galzuren
-> cholesterol moleculair complex met galzouten > galblaas > duodenum
TRANSPORT
- LP = complexe afgifte & opname cholesterol & CE door LP
TOTAAL CHOLESTEROL
- nuchterserum =vrij cholesterol & CE in verschillende LP
- VLDL-C + LDL-C + HDL-C (geen chilomicronen in nuchter & geen IDL want heel laag in serum)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

pathologie & klinische relevantie cholesterol (esters)

A

LAAG
- onvoldoende precursoren belangrijke biosyntheses
- chol = precursor galzuren & zouten, steroïdhormonen, vit D
HOOG
- risico cardiovasculaire ziekte (CVD)
- cholesterol subendotheliaal ophopen (atherosclerotische plaque)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

LDL & HDL

A

LDL= low denisty lipoproteinen = atherogeen LP
HDL= high density lipoproteinen = niet atherogeen LPg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

galzuren/zouten

A

voedsel in duodenum > galblaas samen > gal in duodenum > galzouten=micellen met vette voedselbestandelen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

vitamine D & metabolieten

A
  • vetoplosbaar vitamine
  • vit D via voeding & aangemaakt in huid (UV licht)
    -> lever
    -> 25-hydroxy vit D
    -> nier
    -> 1,25-dihydrovitamine D = vitamine D-hormoon
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

25-OH-D

A
  • specifieke functies
  • laag -> kans op kanker, autoimmuunziekten & infecties hoog
  • veel schijnbaar gezonde mensen blijken tekort
  • aangeraden oraal suplement nemen van vit D
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

1,25(OH)2D

A

= vitamine D-hormoon
- belangrijke functie homeostase calcium & fosfaat
- beendervorming
- nierpatiënt tekort: supplement

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

vrije vetzuren klinische relevantie

A

VLCFA: vrije vetzuren mat > 20C = belangrijk voor myelinisering
-> aangevraagd door neuroloog vermoeden demyelinisering axonen
-> bepaald via GC

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

glyceriden

A

= glycerolesters
- mono-acyl-glycerol= monoglycerid
- di-acyl-glycerol = diglyceride
- tri-acyl- glycerol = triglyceride -
di-acyl-fosfo-glycerol = fosfolipiden (gekoppeld aan hydrofiele structuur)
=> FL nodig voor structuur & metabolisatie LP
=> FL nodig voor structuur celmembranen & CZS

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

exogene TG

A
  • in darmmucosacellen hydrolyseren op positie 1&3 tot glycerol & vetzuren
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

reactie triglyceriden tot glycerol

A

triglyceride
->(lipasen)
-> alfa, beta-diglyceride
-> (lipasen)
-> beta-monoglyceride
-> (isomerisatie)
-> alfa-monoglyceride
-> (lipase)
-> glycerol

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

bronnen TG

A
  • voeding
  • endogeen uit linchaam (wisselwerking glucosemetabolisme)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

pathologie & klinische relevantie TG

A
  • triglyceriden te hoog > risico atherosclerose verhoogd
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

terpenen

A
  • polymeren van isopreeneenheid
  • tot terpenen behoren vit A, E & K
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

LP

A

= associatiecomplex lipiden & proteïnen
- lipidegedeelte: TG, FL, chol & CE
- prot gedeelte: apo(lipo)proteïnen
- transport wateronoplosbare lipidecomponenten mogelijk in bloed

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

verdeling LP

A
  • chilomicronen
  • VLDL
  • IDL (intermediate density LP)
  • LDL
  • HDL
  • LP(a)
    => chilo, IDL & LP(a) bij elektroforese te zien bij hoge waarden
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

vorming chylomicronen

A

1) bloed in darmen voedingstoffen > poortader > lever > hepatocyten
2) uitzondering chylomicronen
3) chylomicronen opgenomen uit lymfevaten > bloedcirculatie > lever

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

tekening LP vorming & afbraak

A

dia 24

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

LP vorming & afbraak

Study These Flashcards
A

DENSITEIT G/ML
- hoger naarmate meer EW in LP
ELEKTROFORESE
- plaats (bep door apo’s)waar LP na elektroforese terechtkomt
DIAMETER
- klein want chylomicronen groter dan VLDL
VERHOUDING VET/EW
- laag want HDL meer EW dan chylo
VOORNAAMSTE VETTEN
- welke % sterkst?
VOORNAAMSTE EW
- welke apo’s % sterkst vertegenwoordigd (A, B, C, D , E & subgroepen)

25
klinische relevantie apolipoproteïnen
- apoB noodzakelijk LDL te vormen - apo A1 noodzakelijk HDL te vormen - tabellen: abnormale apo conc beletten normale vorming LDL & HDL - A1 & B apart meten is klinisch relevant - bijna alle apoB aanwezig in atherogene LP - conc apoB zinvolle indicator kans atherosclerose
26
lipoprofiel
- bepalen voor beoordeling CVD risico & opvolgen hypolipemiërende therapie KLASSIEK - [TC], [LDL-C]&[HDL-C], [TG] berekenen [TC]/HDL-C atherosclerose hoger bij: [TG]/[TC]/[LDL-C]/
27
foto 29 lagen
1 endotheellaag 2 atherosclerotische plaque 3 kern atherosclerotische plaque 4 spiercellen 5 buitenwand bloedvat
28
lipidenprofiel uitbreiden
- [VLDL-C] atherogeen - [LP (a)] zeer atherogeen - [sdLDL]zeer atherogeen - [apoA1], [apoB] & berekenen apoA1/apoB ratio BIJKOMENDE MERKERS - risicomerkers: homocysteïne, high sentivity CRP (hsCRP) - cardiale merkers: pro-brain natiuretisch peptide (pro-BNP) & troponine T
29
SCORE risico chart
= totaal risico inschatting fataal CVD binnen 10jaar /=5% - rekening met systolische bloeddruk, geslacht, roker/niet roker - cholesterol/HDL-C - wereldwijd =/= streefwaarden conc - in belgie gekoppeld SCORE voor laag risico landen
30
SCORE risico chart werkelijke risico onderschat door
- meerdere risicofactoren voor CVD niet opgenomen (obesitas, erfelijke belasting, DM) - meerdere risicofactoren voor CVD in combinatie > onverwacht hoog risico - metabool syndroom: pt hoog risico CVD, soms gezien als laag in SCORE risico chart - indien kans niet fataal CVD meegerekend risico 3x zo hoog
31
SCORE vermeld veel risicofactoren niet daarom...
- <5 of >/= 5% + andere risicofactoren combineren voor beoordeling ---BIJ <5%--- - chol <190 mg/dl (5 mmol/l) - LDL <115 mg/dl (3mmol/l) ---BIJ >/= 5%--- - chol <175 mg/dl (4.5 mmol/l) -> best <155 mg/dl (4mmol/l) - LDL <100 mg/dl (2.5 mmol/l) -> best <80 mg/dl (2mmol/l)
32
hoog risicopatienten
- reeds CVD - DM type 1/2 met microalbuminurie - ernstig gestegen andere risicofactoren voor CVD => gestreefd om ALLE risicofactoren voor CVD te dalen tot aanvaardbaar
33
andere levenstijl bij hoog risico
- niet roken - minder stress - hypolipemiërend dieet - meer beweging (- hypolipemiërende of andere farmaca)
34
streefdoelen bij hypolipemiërende behandeling
- HDL-C < 40mg/dl (1mmol/l)M & <45 mg/dl (1.2mmol/l) V - TG > 150 mg/dl (1.7 mmol/l)
35
therapeutic target
Bepaalde [] als streefdoel bij therapie
36
uitbreiding lipidenprofiel
- 'recommended' of 'not recommended' -> bepaald door klinische relevantie & RIZIV - sommige parameters relevant maar duur in combi HDL-C & LDL-C (ApoA1, ApoB) = not recommended
37
TG & HDL-C
= triglyceriden & high density lipide cholesterol - recommended voor CVD risk assesment & metabolic syndrome marker -> opgenomen risicofactoren om beoordelen metabool syndroom of niet
38
non-HDL-C
- not recommended - alternatief LDL-C bij TG >200 mg/dl - overwegen indien TG > 200 mg/dl - = TC + HDL-C =/= LDL-C
39
risicomerkers & cardiale merkers
RISICO - homocysteïne - high sentivity CRP CARDIALE - pro-brain natriuretisch peptide (pro-BNP) - troponine T
40
hs CRP
= high sensitivity C reactive protein - CVD merker - merker voor inflammatie - atherosclerose is chronisch inflammatoir proces - CRP constant verhoogd bij atherosclerose => maar CRP als CVD merker meten met HOGE gevoeligheid & lage LOD - ook verhoogd bij andere inflammatie - > 10 mg/dl = infectie (niet geschikt CVD merker, na 2w opnieuw)
41
interpretatie CRP
- <1 mg/l = laag risico CVD - 1-3 mg/l = matig risico - >3 mg/l = hoog risico - >100 mg/l = infectie
42
metabool syndroom
- cluster CVD risicofactoren samen met centraal obesitas of insuline resistentie - verhoogde bloeddruk, laag HDL-C, hoog TG & nuchtere glycemie verstoord - hoog risico CVD of DM type 2 - 1 factor verstoord andere onderzocht
43
diagnose metabool syndroom
- gebaseerd meerdere CVD factoren - 2 internationale expertgroepen criteria beschreven -> hanteren niet volledig idem criteria -> 1 betere PPV (positive predictieve value = TP/(TP+VP))
44
tabel diagnose metabool syndroom gebseerd op...
dia 46 1) criteria - buikomtrek - HDL-C - TG - nuchtere glycemie - bloeddruk 2) expertgroep 1 - >88V/102M cm - <0.4M/0.5V g/l - > 1.5 g/l - > 1.1 g/l of DM2 - >130 systolisch/85 diastolisch mmHg 3) expertgroep2 - >94M/80V - idem 1 - idem 1 - >1 g/l of DM2 - idem 1
45
staalname lipiden, LP & apolipoproteïnen
- grotepre-analytische & analytische variaties + intra-individuele biologische variaties minimaliseren - pt MOET in metabool stabiele toestand & gewone voeding & gewicht 2w stabiel OOK nuchter (vasten 12u)
46
nuchter bij staalname
- vermijden exogene lipiden meebepaald (chylomicronen in bloed) - zitten tijdens afname (tot 20% verschil tussen liggen, staan) - geen EDTA - serum/plasma binnen 3u na staalname verwijderd BC - 2-8 °C - binnen 2d bepaald
47
beoordeling staal
UITZICHT - lipemisch = troebel (met/z melkachtige laag) of helder met bovenstaande melkachtige laag => niet nuchter of ander probleem lipiden/lipoproteïnen
48
doel lipidenprofiel
= bepalen dyslipoproteïnen via cholsterol & TG & eventueel andere - voor bep chol & TG: vrijmaken lipiden uit lioproteïnen > verbreken associatiecomplex lipiden-proteïnen => surfactant = opp actieve stof
49
totaal cholesterol
- TC = som vrij & chol in alle LP - met enzymatische substraatbepaling -> surfactant -> cholesterolesterase -> cholesteroloxidase -> peroxidase
50
HDL-C
direct/indirect - mbv antilichamen (chylimicronen, VLDL, LDL) - mbv gemodificeerde enzymen & reactieomstandigheden
51
berekenin TC/HDL-C & LDL-C
- TC/HDL = risicofactor CVD - LDL-C = via Friedewald formule -> LDL-C = tot Chol + HDLC-[TG]/5 --> TG/5 = chol in VLDL ! niet bij TG >200mg/dl & zeker niet bij >400 - LDL-C kan direct worden gemeten
52
TG bepaling
- enzymatische bepaling -> surfactant -> lipase -> glycerolkinase -> glycerol-fosfaat-dehydrogenase (NAD+ > NADH) - zeker corrigeren voor vrij glycerol in serum
53
berekenen VLDL-C uit TG
VLDL grootste aandeel TG in nuchter serum daarom VLDL-C berekenen via: TG(mg/dl)/5
54
bepaling lipoproteïne
LP(a) kwantitatief meten met 1) immuno-nefelometrie of -turbidimetrie 2) elektro-immuno-diffusie
55
bepaling apo(lipo)proteïnen
- bepaling apoA1, apoB met immuno-nefelometrie of -turbidimetrie
56
referentiemethoden
1) ultracentrifugatie 2) elektroforese lipoproteïnen (lipidogram)
57
lipidogram
= elektroforese lipoproteïnen = scheiding LP door elektroforese - dankzij aanwezigheid apoLP - LP scheiden op basis =/= ladingen aanwezige apo's - type & hoeveelheid apo in LP, bepaalt elektroforetische mobiliteit -> daarna vetbindende kleurstof - lipidogram bij hyperlipidemieën zie patroon
58
patroon lipidogram: normaal serum, meer IDL & type II, meer VLDL type IV, meer VLDL & chylomicrons type V, meer chylimicrons type I, meer LDL type IIa, meer LDL & VLDL type IIb
dia 58
59
cholesterol gehydrolyseerd > ...
- door cholesterase > opgenomen door darm epitheel cellen > opnieuw verestert - esters, TG, LP en EEW vormen chylomicronen (pakket van vet & EW) - chylomicronen niet in capillairen want te groot dus in lymfevaten opgenomen en zo in bloed terecht

de vos klinische chemie II (4 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions