Longaandoeningen Flashcards
(52 cards)
1
Q
Manieren om de longfunctie te meten
A
- vitale tekens
- zuurstofmeting in het bloed
- thorax foto
- spirometrie
- bloedgas analyse
2
Q
Geef bovenste luchtwegenaandoeningen
A
- infectieuze rhinitis (verkoudheid)
- allergische rhinitis (hooikoorts)
- sinusitis
- pharyngitis en tonsillitis
- influenza (griep)
3
Q
Geef onderste luchtwegenaandoeningen
A
- acute bronchitis
- pneumonie
4
Q
Infectieuze rhinitis (verkoudheid)
A
- kleine rond erythemateuze letselt op zacht gehemelte
- vergrootte tonsillen
- erythema multiforme
- acute ulceratieve gingivitis
- droge mond tgv decongestie en mondademhaling
5
Q
Allergische rhinitis (hooikoorts)
A
- droge mond tgv antihistaminica
- orale candidase tgv langdurig gebruik van corticosteroïden
6
Q
sinusitis
A
- droge mond tgv decongestie
- tandpijn tgv druk op wortels op bk
7
Q
Pharyngitis en tonsillitis
A
- vergrootte amandelen
- erythemateuze weefsels
8
Q
influenza (griep)
A
- droge mond
9
Q
acute bronchitis
A
- viraal
- bacterieel
10
Q
pneumonie
A
- viraal
- bacterieel
- schimmel: pneumocycstis pneumonia (hiv/aids)
11
Q
Wat komt meer voor: virus of bacterie
A
- een virus
12
Q
mondzorg en longinfectie
A
- pt in wzc of ziekenhuis: controle orale en parodontale pathologie
- CHX mondspoeling 0,12% voor R/: om bacteriële load te verminderen
- vermijd gebruik van ultrasoon (aerosol)
13
Q
Wat is tuberculose
A
- een chronische, infectieuze en overdraagbare aandoening
14
Q
Geef hoog risico groepen voor tuberculose
A
- nauw contact met besmette pt
- bepaalde landen
- HIV pt
- alcohol gebruiker/abuser
- diabetes, chronisch nierfalen, kanker
- ondervoeding
- roken
- <5 jaar
15
Q
Etiologie van tuberculose
A
- mycobacterium tuberculosis
16
Q
Transmissie van tb
A
- Droplet vorming bij hoesten, niezen, spreken, zingen,… bij persoon met longTB
17
Q
Diagnose LTB (latent)
A
- mantoux test (tuberculine huidtest)
- bloedonderzoek
18
Q
Diagnose TB
A
- thorax foto
- bloedonderzoek
- klinisch onderzoek
19
Q
Behandeling TB
A
- isoniazid ged 4-9 maanden
- resistentie!
20
Q
Mondgezondheid en TB
A
- pijnlijke, diepe, onregelmatige ulceratie op de tong
- kan ook voorkomen op palatum, lip, buccale mucosa en gingiva
- biopsie toont M tuberculosis aan
- vergrootte cervicale of submandibulaire lymfeklieren
21
Q
Behandel je een patiënt met actieve TB
A
- nee, niet behandelen in ambulante TA praktijk
- behandeling in ziekenhuis met aangepaste isolatie, sterilisatie
22
Q
Astma
A
- Chronische respiratoire aandoening gekenmerkt door terugkerende episodes van dyspnee, hoesten, piepen leidend naar bronchiale inflammatie en spiercontractie
23
Q
Verschillende soorten astma (5)
A
- extrinsiek: allergisch of atopisch
- intrinsiek: emotionele stress, obesitas
- medicatie of voedsel geïnduceerd
- inspanningsastma
- astma geïnduceerd door infectie
24
Q
waardoor ontstaat Atopische (allergische) astma
A
- IgE- gemedieerde overgevoeligheidsreactie
25
Symptomen astma aanval (8)
- gevoel van verstikking
- bronchodilatator helpt onvoldoende
- zweten, roodheid
- piepen, hoesten
- verwardheid door gebrek aan zuurstof
- gedilateerde pupillen
- tachypneu (snelle ademhaling)
- tachycardie (snel hartritme)
26
Wat doen bij een astma aanval
- stop behandeling
- alle instrumenten uit mond halen
- geef Pt inhalator
- dien bijkomend zuurstof toe
- geef epinephrine (subcutaan of inhalatie)
- monitor vitale tekens
- bel 100
27
Geef 2 soorten behandelingen voor astma
- gebruik van bèta- 2 antagonist inhalator
| - gebruik van corticosteroïden
28
Bèta- 2 inhalator
- vermindering van speekselproductie
- daling pH in biofilm
- kans op erosie
- xerostomie
- toename cariës incidentie
- toename gingivitis bij onvoldoende MH
- meer gastro- oesophagale reflux kan leiden tot erosie thv de tanden
29
Gebruik van corticosteroïden
- orale candidase
| - spoel mond na elk gebruik
30
Voor start behandeling: astma
- Pt brengt inhalator en evt medicatie mee
- Beoordeel risico
- bronchodilatator en zuurstof aanwezig
- laat pt voor behandeling eigen inhalator gebruiken
- zorg voor stress vrije omgeving
31
Tijdens behandeling: astma
Antimicrobiële mondspoeling voor aanvang
- Vermijd een hypergevoelige luchtweg te triggeren door gebruik van wattenrollen, afzuiging en fluoride lepels
- Chirurgische afzuiging om aerosol inhalatie te verminderen
- Gebruik LA zonder sulfieten
- RD wordt aangeraden : nt inademen van stof, kunstmatige afsluiting van de mondopening, hogere druk in thorax, vergemakkelijkt ademhaling
- Controleer occlusie : veel mondademhalers met kruisbeet, grote overjet, ..
32
Na de behandeling: astma
- Aanraden te spoelen na gebruik inhalator om kans op candidase en pH daling te verminderen
- De tanden zo veel mogelijk poetsen na medicatiegebruik
- Geen aspirine of NSAID’s gebruiken als pijnstiller
- Steeds fluor behandeling zeker voor gebruikers beta-2 agonisten
- Strikte 6-maandelijkse controle
- Suikervrije siropen of poedervormige medicatie, of tabletten
33
COPD staat voor
chronisch obstructief longlijden
34
chronisch obstructief longlijden
- Progressief, niet omkeerbaar
- Tgv inhalatie van tabaksrook (en omgevingspollutie)
- Tabak is in 80-90 % oorzaak van mortaliteit
35
Wat is chronische bronchitis
- Excessieve mucusproductie in ademhalingswegen met productieve hoest voor minimum 3 maanden per jaar de laatst 2 jaar
- Obstructie van de kleine luchtwegen tgv vernauwing, meer sputum productie en verstopping door mucus
- Ademhalingsmoeilijkheden zowel bij in- als uitademen
- 4 stadia (I – IV)
36
Symptomen van chronische bronchitis
- Chronische hoest Veel sputum
- Abnormale thorax foto
- Zittend leven, overgewicht, cyanotisch
- Oedemen, ademtekort
37
Wat is een emfyseem
- Vergroting van de luchtruimte distaal van de terminale bronchioli tgv verlies van interalveolaire septa
- Mogelijke genetische predispositie
- Moeilijkheid bij uitademen
38
Symptomen emfyseem
- Moeilijkheden bij ademen onder inspanning
- Weinig, niet productieve hoest
- Gewichtsverlies
- Abnormale thorax foto
- lippen tuiten om lucht uit te ademen (roze puffers)
39
Behandeling emfyseem
- Geen genezing mogelijk
- Verminder risicofactoren : roken, pollutie, parodontale
aandoeningen
- Stabiliseer COPD :
• Symptoombestrijding
• Vaccinatie
• Lichaamsbeweging
• Chirurgie : verwijderen deel van de long, longtransplantatie
• Zuurstoftoediening
40
Rokers hebben verhoogde kans op
- Mondkanker
- Nicotine stomatitis
- Halitosis
- Parodontale infecties
- Extrinsieke tandverkleuring
- (pre-)maligne letsels
41
Voor behandeling: COPD
- Voorzorgen indien ook cardio-vasculair probleem
- Beoordeel ernst COPD
- R/ kan op stabiele pt met normale ademhaling
- Vermijd R/ bij infectie bovenste luchtwegen
- Bij gebruik corticosteroïden : puffen voor start behandeling
- Identificeer pt die onder invloed van stress meer symptomen krijgt
- Monitor BD
- Pas behandelduur aan
- Stoel in rechtzittende positie
42
Tijdens behandeling: emfyseem
- Gebruik antimicrobiële mondspoeling
- Vermijd ultrasone scalers en air-polishers
- LA zonder epinephrine
- Geen lachgassedatie, gebruik van narcotica en barbituraten (ademhalingsdepressie)
- Vermijd RD bij ernstige aandoening
- Vermijd gepoederde handschoenen
- Meet eventueel zuurstofsaturatie (indien <91 % zuurstof toedienen)
- Vermijd gebruik van barbituraten, narcotica, antihistaminica, anticholinergica
- Bij invasieve procedures eventueel steroiden bijgeven
- Geen erythromycine, macroliden en ciprofloxacin bij pt die theofilline neemt
43
Na de behandeling: emfyseem
- Rookstop aanmoedigen
- MH verbeteren
- Behandeling xerostomie
- Monitor paro status
- Intra-oraal onderzoek : (pre)maligne letsels, candidase (inhalator)
- Bespreek link paropathologie en COPD
- Bespreek mondkanker (evt zelfonderzoek)
- Regelmatige recall
44
Mucovisidose/ cystische fibrose
- alle exocriene klieren vormen verdikte secreties
45
Behandeling mucovisidose
- Regelmatige fysieke inspanning
- Aanpassing dieet :
• Pancreas enzyme supplementen
• Vetoplosbare vitamines
• Vloeistoffen met hoge zoutconcentratie
- Bronchodilatatoren
- Fysiotherpaie
- AB indien nodig
46
Mondgezondheid en muco
- Geen specifieke orale laesies
| - Gingivitis tgv droge mond
47
Bij behandeling: Mondgezondheid en muco
Aanbevelingen voor pt met astma zijn van toepassing
- Pas stoelpositie aan
- Gebruik geen rubberdam om ademhaling niet te storen
- Vermijd aerosols in de praktijk
- Vermijd dat muco patiënt wachtkamer moet delen met anderen, zeker indien deze een luchtweginfectie doormaken
- Vermijd lange behandeltijden
- Vermijd behandeling in mindere periode zodat kans op oplopen van infectie kleiner wordt
48
Mondzorg en mucovisidose
- Mond spoelen na gebruik inhalatoren
- Tanden zoveel mogelijk poetsen na medicatie
- Fluorgebruik
- Mondhygiëne op peil houden
- Strikte 6-maandelijkse controle
- Suikervrije siropen, poedervormige medicatie of tabletten
- Verhoogde waakzaamheid voor infecties :
• Extra aandacht aan tonghygiëne
• Werken met steriele koeling om besmetting met pseudomonas aeruginosa te voorkomen
(komt veelvuldig voor in leidingwater, is dodelijk voor pt)
- Veel aandacht aan TB hygiëne ; regelmatig vervangen om pseudomonas besmetting te voorkomen.
49
Slaapapnoe: etiologie
- Repititieve vernauwing en afsluiting van de bovenste luchtweg
- Faryngeale luchtwegobstructie
- Tonsillaire hypertrofie bij kinderen
50
Slaapapnoe: symptomen
- onderbroken slaap
- snurken (+ inflammatie weke weefsels)
- vermoeidheid
51
Slaapapnoe: behandeling
- CPAP (continuous positive airway pressure)
- Gewichtsverlies
- Aanpassing slaaphouding
- chirurgie
52
Slaapapnoe en mondzorg
- Bij elke recall beoordeel weke weefsels
- Onderzoek temporomandibulair gewricht
- Raadt niet-alcohol houdende mondspoeling aan voor droge mond
- Controleer beugel
