Mokraćni sustav - poglavlje 26 Flashcards
1
Q
funkcija bubrega - regulacija ravnoteže vode i elektrolita
A
- unos= iznos -> inače povećanje ili smanjenje tvari u tijelu = problem
- npr. Na -> povećanje unosa sa 30 na 300mmol/dan -> i iznos se poveća na 300 nakon dva dana -> ukoiko se nastavi povećan unos Na -> dio se skuplja u tijelu -> aktivacija hormonskih regulatora -> stvara se ravnoteža
- možemo regulirati od 10-1500mmol/L za vodu i većinu ostalih elektrolita
2
Q
6 funkcija bubrega
A
- izbacivanje metaboličkih produkata i toksina -> urea, kreatinin, bilirubin…
- regulacija arterijskog tlaka -> dugoročno(izlučuju Na i H2O po potrebi), kratkoročno(renin)
- acidobazna ravnoteža -> zajedno s plućima i tjelesnim puferima -> luče kiseline i reguliraju zalihe pufera -> može jedini uklonit neke kiseline(H2SO4, H3PO4)
- regulacija proizvodnje eritoricta -> eritropoetin -> matične stanice -> hipoksija
- regulacija proizodnje 1,25-dihidroksi vitamina D3 -> hidroksiliraju -> kalcitriol -> Ca
- glukoneogeneza -> iz neugljikohidratnih preteča -> gladovanje
3
Q
bubreg vanjska građa
A
- retroperitonealno -> stražnja stijenka ambomena
- 150g
- medijalno hilus -> bubrežne žile, živci i mokraćovod
- obavijen fibroznom čahurom
4
Q
bubreg unutarnja građa
A
- prerežemo na pola -> cortex i medulla
- medulla -> 8-10 bubrežnih piramida -> baza i papilla -> strši u pelvis renalis -> lijevkasti nastavak gornjeg uretera
- pelvis renalis -> vanjski rub calices majores -> nastavljaju se u calices minores -> skupljaju mokrću iz papilla
- pelvis renalis, calices i ureteri -> imaju kortikalne elemente -> guraju mokraću
5
Q
bubrežna vaskularizacija
A
- 22% SMV, 1100mL/min
- bubrežna arterija -> hilus -> interlobarne -> arkuatne ->interlobularne -> aferentne arteriole -> glomerularne kapilare u glomerulu i tu je filtracija
- distalni krajevi glomerularnih kapilara -> udružuju se -> eferentna arteriola -> druga kapilarna mreža peritubularne kapilare oko bubrežnih kanalića - tu je reapsorpcija vode
- istim redosljedom se spajaju i idu u bubrežnu venu
. - dva kapilarna sustava -> visoki tlak za filtraciju i niski tlak za reapsorpciju vode -> spojena serijski -> reguliranjem otpora regulira se filtracija i reapsorpcija
6
Q
nefron građa
A
- glomerul(splet glomerularnih kapilara) -> obavijen Bowmanovom čahurom -> filtracija krvi
- filtrirana tekućina -> glomerularne kapilare -> Bowmanova čahura -> proksimalni kanalić(to sve u kori) -> Henleova petlja uranja duboko u srž -> silazni krak -> tanki segment -> uzlazni krak -> debeli segment ide prema kori -> Macula densa -> distalni kanalić
- ## spojni kanalić -> kortikalna sabirna cijev -> medularna sabirna cijev -> velike sabirne cijevi ili Bellinijeve cijevi -> kriz bubrežne papille u pelvis renalis
7
Q
kortikalni i jukstamedularni nefroni
A
- podjela ovisno o tome koliko duboko su u bubrežnom tkivu
.
Kortikalni - vanjski dio kore
- kratke H petje i plitko uranjaju u srž
- tubularni usstav okružen peritubularnim kapilarama
.
Jukstamedularni - duboko u kori, blizu srži
- duge H petlje, duboko uranjaju u srž
- eferentne arteriole -> vasa recta -> prate H petlju -> konc. mokraća
8
Q
građa mokraćnog mjehura
A
- corpus i collum, naborana sluznica
- m. detrusor -> vlakna stopljena pa se brzo širi ap -> istodobna kontrakcija
- trigonum -> dole uretra -> gore dva uretera -> glatka sluznica
- unutarnji sfinkter ->m. detruosr u vratu mjehura -> prirodni tonus -> ne dopušta da okraća ide u vrat mjehura i uretru sve dok tlak ne poraste do određene razine
- vanjski sfinkter -> uretra prolazi kroz urogenitalnu dijafragmu -> pod voljnim nadzorom
9
Q
inervacija mokraćnog mjehura
A
- plexus sacralis -> pelvični živci
- senzorička vlakna -> zmjećuju istegnutost stijenke -> pokreću refleks mokrenja
- motorička vlakna -> parasimpatička za detrusor(gangliji u stijenci)
. - nervus pudendus ->skeletna motorička vlakna -> vanjski sfinkter
- nervus hypogastricus -> simaptička vlakna za krvne žile
10
Q
prijenos mokraće -> bubreg -> mokraćni mjehur
A
- isti sastav tekućine -> putuje mokraćovodima(ureterima) - 30cm
- sabirna cijev -> bubrežni vrčevi(calices) koji se rastežu i pokreću val peristaltike -> detruzorski mišić i blagi tonus tog mišića spriječava refluks mokraće -> peristaltični val povisuje tlak pa to otvara uretere
. - simpatikus -> koči peristaltiku, parasimpatikus -> potiče peristaltiku = u ureterima
11
Q
vezikoureteralni i ureterorenalni refluksi
A
- vu -> proširene uretera, povišenje tlaka u bubrežnoj srži -> mokraćovod kraći u stijenci mjehura -> kontrakcija mjehura -> dio mokraće bježi u uretere
- ur -> spriječavanje preobilnog protjecanja tekućine iz pelvis renalis bubrega ako je ureter začepljen
. - mjehur dobor opskrbljen bolnim vlaknima -> mokraćovod začepljen zbog kamenca -> konstrikcija mokraćovoda i arteriola -> smanjono izlučivanje mokraće -> ur
12
Q
punjenje mokraćnog mjehura i tlak
A
- prazan mjehur -> 0kPa
- 30-300mL -> 0.5-1 kPa -> malo pvoišenje tlaka zbog tonusa stijenke mjehura
- više od 300mL -> naglo povišenje tlaka
. - prilikom promijena volumena -> nagla promijena tlaka koja se superponiraju tj snižuju -> mikturicijski valovi
13
Q
refleks mokrenja
A
- istezanje mjehura -> pelvičnim živcima u plexus sacralis -> nazad parasimpatička vlakna u mjehur -> kontrakcija mjehura -> koja dodatno potiče istezanje i tako u krug
- kad je malo napunjen -> kontrakcije mjehura spontano jenjavaju, tlak se snižava -> što se više puni to su refleksi češći a kontrakcije sve jače -> sve dok se ne postigne jaka kontrakcija -> nakon toga refleks se zamara-> mjehur se opušta
- kad je refleks dovoljno jak -> pudendalni živci inhibiraju vanjski sfinkter -> kad ta inhibicija postane jača od signala iz mozga -> kreće mokrenje
.
1. progresivno i brzo povišenje tlaka
2. zadržavanje tlaka
3. snižavanje tlaka na početne vrijednosti
14
Q
moždano poticanje i kočenje mokrenja
A
- autonoman spinalni refleks -> ali ga centri u mozgu otežavaju ili olakšavaju -> i to moždano deblo i pons
1. inhibicija refleksa mokrenja
2. kontrola vanjskog sfinktera
3. aktivacija refleksa za mokrenje i inhibicija vanjskog sfinktera
. - stisnemo trbušne mišiće -> raste tlak u mjehuru -> omogućava dodatno pritjecanje tekućine u vrat mjehura-> istezanje mjehura -> istezanje -> refleks mokrenja
15
Q
poremećaji mokrenja
A
- inkontinecija zbog prepunjenosti -> oštećeni živci -> puni se do max i zatim nekoliko kapi izlazi
- automatski mokraćni mjehur -> ozljeda kralježnice -> nema voljne kontrole
- neinhibirani neurogeni mjehur -> ozljeda moždine ili debla -> nema kontrole
