pierwotniaki - pasożyty układu pokarmowego Flashcards
(24 cards)
PASOŻYTY UKŁADU POKARMOWEGO
PIERWOTNIAKI
Guardia intestinalis - ogoniastek jelitowy GIARDIOZA
Entamoeba histolitica - pełzak czerwonki
Cryptospoeadium species - KRYPTOSPORYDIOZA
TASIEMCE
Taenia saginata - uzbrojony
Taenia salium - nieuzbrojony
Diphyllobotrium latum - bruzdogłowiec szeroki DYFILOBOTRIOZA
NICIENIE
Ascaris lumbricoides - glista ludzka
Enterobius vermicullaris - owsik ludzki
Trichuris trichura - włosogłówka ludzka
PIERWOTNIAKI
- jednokomórkowe organizmy eukariotyczne
- różnią się organellami ruchu
- brak otworu gębowego, odżywiaja się na drodze osmozy
pasożyty człowieka: wiciowce, pełzaki, orzęski
Guardia intestinalis - ogoniastek jelitowy GIARDIOZA
Entamoeba histolitica -
pełzak czerwonki - PEŁZAKOWICA (ameboza) JELITOWA
Cryptospoeadium species - KRYPTOSPORYDIOZA
tasiemce
Taenia saginata - uzbrojony
Taenia salium - nieuzbrojony
Diphyllobotrium latum - bruzdogłowiec szeroki DYFILOBOTRIOZA
nicienie
- nie segmentowane ciało, zwykle wydłużone o cylindrycznym kształcie
- posiadają kompletny układ pokarmowy i są zwierzętami rozdzielnopłciowymi, inny wygląd samicy i samca
Ascaris lumbricoides -
glista ludzka
GLISTNICA (askarioza)
Enterobius vermicullaris - owsik ludzki
OWSICA (enterobioza)
Trichuris trichura - włosogłówka ludzka
WŁOSOGŁÓWCZYCA (trichurioza)
jakie pasożyty przewodu pokarmowego zgłaszamy do sanepidu
Guardia intestinalis (Giardioza) i
Cryptosporidium spp (Kryptosporidioza)
OGONISTEK JELITOWY – Guardia instensinalis - gdzie na świecie, gdzie w ciele, rezerwuar
pasożyt kosmopolityczny – częściej w rejonach tropikalnych i subtropikalnych
● zasiedla jelito cienkie (gł. dwunastnicę) i jelito czcze, przwody żółciowe
- głównym rezerwuarem jest człowiek ale także, psy, bobry, koty
OGONISTEK JELITOWY – Guardia instensinalis - formy rozwojowe
- trofozoit (aktywna) i
- cysta (przetrwalnikowa)TROFOZOIT: kształt gruszkowaty, dwa jądra, dwa aksenomy, ciało przypodstawne, wici (4 pary), krążek czepny
CYSTA: owalna ,dwa jądra, zawiązki aksenomów i wici, twory sierpowate, odstająca część cytoplazmy od ściany komórkowej (cecha charakterystyczna)
OGONISTEK JELITOWY – Guardia instensinalis - zakażenie
przez kontakt z zakażoną osobą, brudne ręce, zanieczyszczoną wodę, rzadziej przez skażoną żywność, kontakt seksualny
OGONISTEK JELITOWY – Guardia instensinalis - objawy
- u osób dorosłych (bezobjawowo lub skąpoobjawowo)
OBJAWY (ostra postać)
-wodniste, bezkrwawe biegunki tłuszczowe
-bóle brzucha i wzdęcia
ostre objawy mogą ustąpić samoistnie.
PRZEWLEKŁA GIARDIOZA
wzdęcia, luźne stolce, brak łaknienia, nudności, osłabienie, spadek masy ciała ,
wymioty i biegunki naprzemiennie z zaparciami, bóle w nadbrzuszu, szybkie męczenie się, stany podgorączkowe, często przebiega z niedokwaśnością soku żołądkowego, zaburzeniami trawienia tłuszczów i węglowodanów z upośledzonym wchłanianiem witamin np. A, B12, może rozwinąć się wtórna nietolerancja laktozy i niedokrwistość
DIAGNOSTYKA: OGONISTEK JELITOWY – Guardia instensinalis
- badanie mikroskopowe: treść dwunastnicza i kał. Kał cysty i trofozoity w kale biegunkowym; trofozoity w treści z dwunastnicy. Materiał do badań kału pobieramy 3 próbki co 2-5 dni.
- test immunoenzymatyczny EiA-antygen kałowy Giardia
- enterotest
PEŁZAK CZERWONKI – Entamoeba histolytica - gdzie występuje w świecie i w ciele
- pierwotniak kosmopolityczny (gł. kraje tropikalne i subtropikalne)
- lokalizacja pasożyta:
— postać jelitowa: jelito grube
— postać pozajelitowa: wątroba, płuca, śledziona
Który gatunek Entamoeba wyglada identycznie jak Entemoema histolyca ale nie jest chorobotwórczy?
- Entamoeba dispar – wygląda identycznie pod mikroskopem ale nie wymaga leczenia jest niepatogeniczny
PEŁZAK CZERWONKI – Entamoeba histolytica - transmisja i formy rozwojowe
transmisja: choroba brudnych rąk, skażona żywność lub woda,
- fory rozwojowe: trofozoit (aktywna) i cysta (przetrwalnikowa)
REZERWUAR I JEDYNY ŻYWICIEL pełzaka czerwonki
człowiek
PEŁZAK CZERWONKI – Entamoeba histolytica - przebieg
BEZOBJAWOWY – nosicielstwo, zarażanie cystami
POSTAĆ POZAJELITOWA
Rozwija się powoli i nie zawsze poprzedza go pełzakowica jelitowa. Ropnie pełzakowe (amebowe) w wątrobie, rzadziej w płucach, mózgu, śledzionie czy w skórze okolicy odbytu.
POSTAĆ JELITOWA
zapalenie jelita grubego (papkowata biegunka potem krwawe biegunki z dużą ilością śluzu), częste wypróżnienia do 12 razy na dobę, kurczowe bóle brzucha, osłabienie, gorączka, utrata apetytu, utrata masy ciała, wzdęcia, bóle głowy i bóle w okolicy lędźwiowej; może powodować nagłą śmierć w wyniku perforacji jelita grubego;
powikłania PEŁZAKOWICA (ameboza) JELITOWA
- niedrożność jelitowa
- perforacja jelita grubego
- ostre rozdęcie jelita grubego
- zapalenie otrzewnej
- przebicie się ropnia wątroby do opłucnej lub osierdzia
DIAGNOSTYKA PEŁZAKOWICA (ameboza) JELITOWA
ostać jelitowa
- badanie kału – obecnośc trofozoitów i cyst w kale uformowanym lub samych trofozoitów w kale biegunkowym ; pierwotniaki mogą pojawić się w kale z różną częstością; 4 próbki pobrane w odstępach 3-5dni, 4 próbkę pobieramy po podaniu środków przeczyszczających
- różnicowanie gatunku patologicznego E. Histolitica z E.dispar za pomocą PCR, badania immunologicznego
- bioptaty z błony śluzowej jelita grubego lub materiał z owrzodzeń pobrany podczas kolonoskopii z biopsją
postać pozajelitowa (głównie w wątrobie)
- badania serologiczne
- badania obrazowe
PROFILAKTYKA PEŁZAKOWICA (ameboza) JELITOWA
przestrzeganie zasad higieny osobistej, dokładne mycie rąk, warzyw, owoców, gotowanie wody, utrzymywanie w czystości urządzeń sanitarnych, zabezpieczenie żywności przed muchami , które mogą przenosić pełzaki,
Cryptosporidium parvum - gdzie występuje
pasożyt kosmopolityczny (we wszystkich krajach świata)
- w zbiornikach wodnych, ściekach, basenach, uzdatnianej wodzie wodociągowej
- pasożytuje: głównie gryzonie, człowiek, ptaki (drób), ssaki: bydło, konie
Cryptosporidium parvum- postać inwazyjna, droga zakażenia
oocysta ze sporozoitami – okrągła lub owalna
zakażenie drogą pokarmową lub inhalacyjną - woda pitna lub rośliny uprawiane na skażonej oocystami glebie, od zwierząt , od człowieka, baseny
w ilu żywicielach przebiega rozwój Cryptosporiudium, opisz 2 rodzaje oocyst
ROZWÓJ Cryptosporiudium przebiega w jednym żywicielu
OOCYST (2 rodzaje) grubościenne (większość) - inwazyjne dla kolejnego żywiciela, odporne na czynniki środowiskowe cienkościenne (przyczyna chronicznych zarażeń) - mogą ponownie inicjować cykl rozwojowy, powodując autoednoinwazję
objawy zakażenia Cryptosporidium parvum
- bezobjawowe lub skąpoobjawowe u osób immunokompetentych
● łagodne zapalenie jelit z samoograniczającą biegunką (wyleczenie 5-14dni), wodniste biegunk, nudności i wymioty, bóle brzucha w górnej prawej stronie, umiarkowana gorączka, brak łaknienia, bóle głowy, złe samopoczucie
- U OS. Z OBNIŻONĄ ODPORNOŚCIĄ (może zagrażać życiu i powodować zgon)
- przebieg biegunki ciężki długotrwały – wodniste biegunki, bóle brzucha, gorączka , nudności i wymioty
- doprowadza do odwodnienia
- inwazja w drogach żółciowych i układzie oddechowym (gorączka, kaszel, duszności i odkrztuszanie)
diagnostyka Cryptosporidium parvum –
- wykrycie oocyst w kale, treści dwunastnicy, plwocinie - barwienie (Ziehl-Nielssena) niebiesko-różowe)
- testy imunofluorestencji i imunoenzymatyczne elisa, do wykrycia w kale koproantygenu
- badanie histopatologiczne – zaniki i skrócnie mikrokosmków, odczyn zapalny
