Toksoplazmoza Flashcards
(81 cards)
1
Q
Toxoplasma gondii - żywiciel ostateczny; jaka forma rozmnażania?
A
kot domowy ,ryś, puma, jaguar, rozwój płciowy
2
Q
Żywiciel pośredni: Toxoplasma gondii
A
człowiek, zwierzęta gospodarskie, ssaki, ptaki
3
Q
Lokalizacja pasożyta tox w organizmie człowieka:
A
wewnątrzkomórkowo,
węzły chłonne,
gałka oczna,
mózg
4
Q
Toksoplazmoza jaki rodzaj inwazji?
A
kosmopolityczna, polikseniczna
5
Q
Toksoplazmoza to ch. odzwierzęca czyli
A
antropozoonoza
6
Q
Co to znaczy ze toksoplazmoza to inwazja oportunistyczna?
A
zakażenia, które występują częściej lub są poważniejsze u osób z osłabionym układem odpornościowym niż u osób ze zdrowym układem odpornościowym
7
Q
obraz kliniczny Tox
A
- obraz kliniczny przeważnie bezobjawowy lub skąpoobjawowy,
- ciężki przebieg kliniczny u płodów, noworodków i
niemowląt oraz u pacjentów z głęboką immunosupresją.
8
Q
parazytemia
A
Pierwotne zarażenie
9
Q
Toksoplazmoza w liczbach, ile na świecie i w Polsce
A
na świecie 1/3 ludzi
w Polsce 60%
10
Q
A
11
Q
Gdzie Najwyższa częstość zarażenia
A
Kraje, w których panuje zwyczaj spożywania surowego lub
niegotowanego mięsa; kraje o licznej populacji dziko żyjących kotów.
12
Q
Gdzie Najniższa częstość zarażenia:
A
Kraje o klimacie gorącym i suchym; duża wysokość nad poziomem morza
13
Q
Droga zarażenia Tox
A
– surowe/niedogotowane mięso, w którym znajdują się cysty
- wody, owoce, warzywa zanieczyszczone kocimi odchodami
- przez łożysko od matki
- uszkodzona skóra – weterynarze, laboratoria
- transfuzja krwi, przeszczep zarazonych narządów
14
Q
Forma rozwojowa
A
Tachyzoit – silnie namnażaja się; ostra faza ch.
Bradyzioity (cysta tkankowa)- wolno namnazające się; przewlekła forma ch.
Sporocysta – zawiera sporozoity (formy inwazyjne)
15
Q
Droga zakażenia tachozitami
A
Przez łożysko, Transfuzja krwi, transplantacja
16
Q
Droga zakażenia Bradyzoitami
A
Pokarmowa, transplantacja
17
Q
Droga zakażenia Sporocysta – zawiera sporozoity (formy inwazyjne)
A
pokarmowa
18
Q
Cała prawda o kotach
A
Kontakt z kotem nie stanowi istotnego czynnika zarażanie T. gondii
* Oocysty wydalane z kocim kałem stają się inwazyjne po kilku dniach od wydalenia do środowiska
* Nie każdy kot jest zarażony
* Zarażony kot wydala oocysty w ograniczonym czasie
19
Q
W jakiej postaci występuje Toxoplasmosa Gondi u człowieka i innych żywicieli pośrednich
A
występuje wewnątrzkomórkowo w postaci trofozoitu
20
Q
Ultrastruktura trofozoitu
A
pod mikroskopem wygląda jak rogalik albo cząstka pomarańczy; jądro wybarwia się silnie na filetowo;
21
Q
W jakich postaciach występują trofozoity?
A
tachyzoity
bradyzoity
22
Q
bradyzoity - gdzie ? jak się namnażają, gdzie się zamykają
A
wolno się namnażają,
zamykają się w cystach;
typowe dla przewlekłej fazy choroby,
w mięśniach, UN, gałce ocznej
23
Q
tachyzoity -gdzie ? jak się namnażają, gdzie się zamykają
A
zamykane w pseudocystach,
odpowiedzialne za aktywną fazę choroby,
szybko się namnażają ;
w monocytach i makrofagach, granulocytach
24
Q
A
25
Jaka postać Tox jest odpowiednia za aktywną postać choroby?
tachyzoity
26
Formy inwazyjne :
sporocysta
tachyzoity
bradyzoity
27
28
formy nieinwazyjne
oocysta
29
Co dzieje się z oocystą wydalona przez kota
oocysta (nieinwazyjna) przemienia się w środowisku w sporocystę -( inwazyjna )
30
Obraz kliniczny toksoplazmozy i związany z nim stopień ciężkości i nasilenia objawów uzależnione są od:
* sprawności układu immunologicznego żywiciela,
* drogi transmisji zarażenia (inwazja wrodzona lub nabyta),
* intensywności inwazji
* wirulencji i patogenności szczepu T . gondii
31
Toksoplazmoza nabyta jak przebiega u osób zdrowych i z osłabioną f. układu odpornościowego
- u zdrowych:
-----> bezobjawowo
-----> limf adenopatia (powiększone węzły chłonne
-----> oczna ?
- u chorych (hiv) , osłabiony układ odporn. - po przeszczepie
-------> neurotoksopilazmoza - ostra faza choroby dotycząca UN
32
Jak objawia się toksoplazmoza wrodzona?
-- poronienia
-- uszkodzenia płodu (noworodka)
-- następstwa odległe
33
Ciężarna
- zarażenie egzogenne
zarażenie pierwszy raz (pierwotne) - tachyzoity migrują przez łożysko
34
Ciężarną - zarażenie endogenne
zarażona już wczesniej → reaktywacja zarażenia po osłabieniu układu immunologicznego – brazydoity zamieniają się w tachyzoity i migrują przez łożysko
35
Kiedy jest największe ryzyko dla płodu?
Największe ryzyko jest dla płodu, kiedy kobieta w ciąży zaraża się pierwszy raz t. gondi.
36
37
Kiedy dziecko w ciąży jest w 100% bezpieczne
jeśli kobieta w ciąży miała już wcześniej kontakt z t. gondi – daje to dziecku 100% bezpiecześtwo
- przebycie t. gondi daje pełną ochronę do końca życia
38
Rokowania I trymestr ciąży
trudno się zarazić, bardzo niskie ryzyko 6% ale jeśli do tego dojdzie to będzie poronienie
39
III trymestr ciąży rokowania
łatwo się zarazić, na koniec ciąży najwyższe ryzyko 70-100%, konsekwencje lekkie zwykle bezobjawowe ale choroba nieleczona może się rozwinąć po latach
39
Formy kliniczne wrodzonego zarażenia T. gondii
1. Objawowe zarażenie płodu/noworodka
2. Choroba rozwijająca się w pierwszych miesiącach życia niemowlęcia
3. Odległa reaktywacja zarażenia w okresie młodzieńczym lub u młodych osób dorosłych
(narząd wzroku, OUN)
4. Postać subkliniczna – bezobjawowa lub skąpoobjawowa wykrywana wyłącznie badaniami laboratoryjnymi
40
II trymestr - obawy kliniczne
Zwapnienia w mózgu,
niedorozwój umysłowy,
uszkodzenie gałki ocznej
41
W jaki sposób rozpoznamy toksoplazmozę wrodzoną u noworodków?
- 90% noworodków nie wykazuje objawów klinicznych wrodzonej toksoplazmozy tuż po urodzeniu
- toksoplazmozę wrodzoną rozpoznamy po badaniach krwi!!!
42
triada Sabina-Pinkertona)
--- zapalenie siatkówkowo - naczyniówkowe
--- zwapnienia śródczaszkowe
--- wodogłowie wrodzone
Bardzo rzadko te wszystki objawy, zwykle tylko jeden
jeśli w trakcie badania prenatalnego wykryjemy jedno z poniższych objawów o jest już za późno – porażka diagnostyczna
43
Objawy u noworodka przy zakażeniu w II trymestrze
noworodek może mieć 1-2 z tych objawów:
- drżenia, drgawki mięśniowe, padaczka
- wodogłowie, zwapnienie w mózgu, porażenie mózgowe,
- uszkodzenie wzroku, uszkodzenie słuchu
44
Objawy u noworodka przy zakażeniu w III trymestrze
noworodek urodzi się bez objawów klinicznych ale jest chory, bez leczenia objawy rozwiną się wiele lat po zarażeniu – zaburzenia ze strony OUN lub narządu wzroku, słuchu
45
Objawy kliniczne ze strony OUN toksoplazmozy wrodzonej w okresie pourodzeniowym
wiotkość mięśni, porażenie mięśniowe
tętniące ciemię,
drgawki,
oczopląs,
zapalenie mózgu,
wodogłowie,
małogłowie,
46
Objawy kliniczne ze strony narządu wzroku toksoplazmozy wrodzonej w okresie pourodzeniowym
zapalenie naczyniówki - siatkówki,
zaćma,
zez,
małoocze,
ślepota
47
Ogólne objawy kliniczne toksoplazmozy wrodzonej w okresie pourodzeniowym
gorączka,
biegunka,
wymioty,
zaburzenia oddychania
żółtaczka,
powiększenie wątroby i śledziony,
zapalenie płuc,
skłonność do
krwawień,
wysypki skórne,
obrzęki,
niedokrwistość,
eozynofilia
48
Toksoplazmoza węzłowa - u kogo, z czym mylona, kiedy występuje, objawy
* występuje u osób immunokompetentnych
- mylona z mononukleozą, ch. Wirusowymi, chorobami rozrostowymi ukł. krwiotwórczego
* najczęściej u dzieci pomiędzy 6 a 14 r . ż .
* objawy : powiększenie węzłów chłonnych (od 0 , 5 do 2 , 5 cm) w obrębie szyi, karku i
potylicy, węzły są miękkie, stany podgorączkowe, bóle i zawroty głowy, apatia, dekoncentracja, senność, nadmierne pocenie się, bóle mięśni
49
Toksoplazmoza oczna - jak wykryć, kiedy występuje, typowy objaw
* występuje najczęściej u dzieci (10-20lat)
* typowy objaw obecność biało - żółtego, puszystego ogniska zapalnego zlokalizowanego w tylnym biegunie dna oka z odczynem zapalnym ze strony ciała szklistego ; w toksoplazmozie nabytej zmiana zwykle dotyczy jednego oka
* stare ogniska siatkówkowo - naczyniówkowe mają charakter płaskiej, ubarwionej blizny
zlokalizowane na biegunie tylnym
* wyniki fałszywie ujemne IgG – więc tej postaci nie wykryjemy jej badaniem krwi tylko badaniem okulistycznym
w skrócie:
Świeże zmiany na dnie oka - ogniska w pobliżu plamki żółtej
Stare, typowe toksoplazmatyczne ognisko z blizną
50
Neurotoksoplazmoza co to, u kogo, objawy
(postać ostra toksoplazmozy)
* występuje najczęściej u osób o obniżonym poziomie odporności, dochodzi do aktywacji utajonych ognisk i bardzo szybkie namnażanie tachyzoidów i rozsianie przez krew do innych tkanek
* objawy : zamroczenie, zaburzenie orientacji i równowagi, drgawki, ogólne osłabienie
i śpiączka, bóle stawowo - mięśniowe, bóle głowy, zaburzenie widzenia i oczopląs,
zapalenie siatkówki – naczyniówki,
- Zaburzenia umysłowe, zaburzenia ruchowe, drgawki, bóle głowy i zaburzenia czucia
- objawy ogniskowego uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego
- Zaburzenia świadomości --- śpiączka
- Typowe dla mózgowej postaci toksoplazmozy ropnie mózgu (pojedyncze i/lub mnogie) często w obrębie substancji szarej= odwrócone ropnie w kształcie kokardy
51
Jak rozpoznajemy neurotaksoplozmoze
ustalenie liczby limfocytów T CD 4 , występowanie przeciwciał IgG*,
objawy kliniczne,
MRI mózgu - rezonans magnetyczny
52
W jakich przypadkach diagnozowanie toksoplazmozy z krwi może nie być wiarygodne?
Toksoplazmoza oczna i neurotoksopilazmoza - wyniki mogą być fałszywie ujemne
53
co pokazuje TK mózgu przy taxoplazmozie :
- mnogie zmiany ogniskowe
- znaczne wodogłowie
- masywne zwapnienia wewnątrzczaszkowe w ścianach komór bocznych mózgu
54
Kiedy rozpoznajemy toxoplazmoze badaniami laboratoryjnymi?
- nabytej
- ciężarnych
- noworodków
55
Kiedy rozpoznajemy toxoplazmoze badaniami klinicznymi? (okulista, neurolog)
- ocznej
- u sosb z obnizona odpornością
56
Co jest podstawą diagnostyki toksoplazmozy
badania serologiczne
57
u kogo robimy badania serologiczne by dowiedzieć się czy jest zarażenie
- badania przed planowaną ciążą
- badania przed zabiegami transplantacyjnymi
- u noworodków
- pacjenci z limfadenopatią w diagnostyce różnicowej z chorobami wirusowymi lub nowotworów układu krwiotwórczego
58
materiał kliniczny do badań u osób z
toksoplazmoza wrodzona
toksoplazmoza nabyta
toksoplazmoza u osób z obniżoną odpornością
- toksoplazmoza wrodzona (płyn owodniowy, krew płodu, łożysko, krew pępowinowa
- toksoplazmoza nabyta -limfadeopatia (krew, bioptat węzłów chłonnych)
- toksoplazmoza u osób z obniżoną odpornością (krew, szpik, płyn mózgowo - rdzeniowy, popłuczyny
oskrzelikowo - pęcherzykowe , bioptat tkanki mózgowej)
59
Co jest Podstawą współczesnej diagnostyki toksoplazmozy?
badania serologiczne
IgG, IgM, IgA, Igę
60
Przeciwciała klasy IgM
- kiedy się pojawiają
- kiedy najwyższy poziom
- jak długo się utrzymują
* Przeciwciała klasy IgM – pojawiają się jako pierwsze, po 1- 2 - 3
tygodniach od zarażenia . Najwyższy poziom w pierwszych
tygodniach po zarażeniu, utrzymują się w organizmie 4 - 6
miesięcy . Nie przechodzą przez łożysko . W postaci przewlekłej mogą się utrzymywać w niskich stężeniach nawet powyżej 5 lat.
61
Przeciwciała klasy IgA
- jak długo się utrzymują kiedy się pojawiają
podobna dynamika jak
immunoglobuliny IgM , zanikają nieco wcześniej niż IgM . Nie
przechodzą przez łożysko .Mogą utrzymywać się do 45m po serokonwersji
62
Przeciwciała klasy IgG -
- kiedy się pojawiają po zarażeniu
- kiedy najwyższy poziom
- kiedy się obniżają - czy przechodzą przez łożysko
* Przeciwciała klasy IgG – pojawiają się około 1-2
tygodnia po zarażeniu, narastają, najwyższy poziom osiągają między 2 .
i 3 . miesiącem po zarażeniu, po 2 latach stopniowo się
obniża . Przechodzą przez łożysko – Utrzymuja się do końca życia.
63
Które przeciwciała przechodzą przez łożysko a które nie
IgG - Tak
IgM i IgA - nie
64
Jakie Ig wskazuje na aktywna inwazje
Wysokie IgG powyzej 300 z jednoczesnym pojawieniem się IgM lub IgA (u kobiet w ciąży IgA) – sugeruje aktywną inwazję. Jeśli wynik powyzej 300 utrzymuje się po ponownym badaniu po 2-3 tyg – aktywna inwazja.
65
Kiedy mogą być fałszywie ujemne wyniki IgG
stany obiniżonej odporności,
w neurotoksoplazmozie,
w postaci ocznej,
u niemowląt
66
kiedy mogą być fałszywie dodatnie wyniki
wspolistnienie ch. Autoimmunologicznej, przetrwanie IgG matki,
67
W jakim czasu epokę zdarzeniu obserwujemy szczy IgG iIgM?
We wczesnym etapie zarazenia IgG bardzo szybko narasta, szczyt około 12 tyg. od zarazżenia.
Igm – szczyt 6-8 tyg po zakażeniu
68
Kiedy płód jest w 100% bezpieczny?
Gdy kobieta już miała styczność z tox przed ciąża i ma wysokie przeciwciała powyżej 300
69
awidnosc, co to do czego służy
Awidność – pozwala na ustalenie etapu choroby (czas jaki upłynął od zarażenia)
Awidność = siła wiązania antygenu z przeciwciałem
70
NISKA AWIDNOŚĆ – kiedy, jaki wynik, jakie rokowanie
– na początku inwazji (do kilku miesięcy) < 0,200 - złe rokowanie - bo mamy aktywna inwazje
- czasem wynik jest fałszywy - nie opieramy się tylko na nim
71
WYSOKA AWIDNOŚĆ - kiedy, jaki wynik, jakie rokowanie
WYSOKA AWIDNOŚĆ – w zaawansowanym okresie inwazji (> 4 - 6 miesięcy) > 0,300
w przewlekłej fazie choroby gdy nie ma już tachyzoidów we krwi a pazożyt jest w cystach tkankowych
dobre rokowania - nie będzie inwazji do płodu
- możemy się opierać na tym wyniku zawsze pokazuje prawdziwy stan
72
Wyniki badań serologicznych wskazujących lub mogących wskazywać na wczesny okres zarażenia
Toxoplasma gondii
- serokonwersja (zmiana wyniku z ujemnego na dodatni)
- niska awidność
- obecność IgM
- obecność IgA
- znaczący wzrost IgG w kolejnych badaniach (np.
50 - 400 IU)
- wysoki poziom IgG (> 300 IU)
73
Dlaczego wykrycie przeciwciał IgG u noworodka nie musi oznaczać zarażenia?
Przeciwcia IgG jako jedyne mają zdolność przenikania przezłożysko, więc wykrycie ich u dziecka nie musi wskazywać na zarażenie. Noworodek dostał je od matki
74
Jaki wynik IgG u noworodka da nam informacje ze choroba jest u niego mało prawdopodobna?
Jeżeli umnoworodka z podejrzeniem toksoplasmozy wrodzonej, miano przeciwcia klasy i IgG jest równę bądź niższe niż umatki wówczas zarażenie jest mało prawdopodobne.
A przeciwcia pochodzą od matki i ich stężenia po pewnym czasie będzie maleło.
75
IgM i IgA - co nam mówią o momencie zarażenia ?
Przeciwcia oklasy
iIgM są części izolowane, gdy do zarażenia matki doszło w trzecim trimestre natomiast
IgA gdy zaraźziła się ona we wczesnym etapie ciąży.
76
Jakie techniki obrazowe są pomocne przy diagnozowaniu tox u dzieci?
usg, RTG czy tomografia komputerowa.
77
Jak rozpoznać czy u noworodka IgG jest własne czy od matki?
metodą Western Blood
Jest to test jakościowy, w którym porównywane są profile odpowiedzi
immunologicznych kras przeciwciał kasy IgG i IgM, w surowicy krwi matki oraz krwi pępowinowej dziecka
lub porównywane jest profil krwi pępowinowej z próbkami surowicy krwi dziecka
pobrannymi w kolejnych miesiącach życia.
Badanie to może być jednak przeprowadzone tylko do trzeciego miesiąca życia dziecka.
78
Badania wykonywane w kierunku potwierdzenia tokosplazmozy nabytej
- Badania histopatologiczne- Stosowana w rozpoznaniu neurotoksoplazmozy ,
toksoplazmozy węzłowej i wrodzonej
- Metoda peroksydazowo - antyperoksydazowa (PAP) – umożliwia identyfikację cyst i trofozoitów oraz złogów antygenów pasożyta . Reakcja badanego materiału ( bioptat , płyn mózgowo - rdzeniowy) z surowicą odpornościową przeciw - T . gondii i surowicą
antyglobulinową wiążącą przeciwciała przeciw T . gondii z kompleksem peroksydaza -
antyperoksydaza , występowanie peroksydazy świadczy o obecności antygenu pasożyta
79
wytyczne dotyczące badań u kobiet w ciąży
zaleca się badanie w kierunku
toksoplazmozy do 10. tygodnia ciąży oraz powtórzenie tego badania u kobiet z wynikiem
ujemnym między 21 a 26 tygodniem ciąży.
80
