Poliomyelitis viruses Flashcards
(15 cards)
Virus bại liệt (Poliomyelitis viruses)
- Thuộc họ nào
- Cấu trúc
- Virus bại liệt (Poliovirus) thuộc họ Picornaviridae.
- Picornavirus là các virus nhỏ (20-30 nm),
không có vỏ bọc (non-enveloped),
có cấu trúc nucleocapsid đối xứng khối (icosahedral nucleocapsid)
và mang bộ gen RNA sợi đơn,
cực tính dương (single-stranded, positive-polarity RNA genome).
Virus bại liệt (Poliomyelitis viruses)
- Gây bệnh gì
- Có các loại huyết thanh nào
Virus bại liệt gây bệnh bại liệt (poliomyelitis).
Có ba type huyết thanh của virus bại liệt, được phân biệt dựa trên các quyết định kháng nguyên trên protein capsid bên ngoài.
Virus bại liệt (Poliomyelitis viruses)
Qúa trình xâm nhập trong cơ thể người
- Hạt virus gắn với thụ thể đặc hiệu trên màng tế bào để xâm nhập vào tế bào chủ.
- Sau khi cởi vỏ (uncoating), bộ gen RNA của virus hoạt động như mRNA và được dịch mã thành một chuỗi polypeptide dài.
- Polypeptide này sau đó được xử lý để tạo thành protein capsid của virus con, cũng như một số protein không thuộc capsid, bao gồm RNA polymerase của virus để sao chép bộ gen RNA của virus con.
- Virus nhân lên trong bào tương của tế bào chủ và được giải phóng ra ngoài khi tế bào bị ly giải.
- Sau khi nhân lên trong hầu họng và ruột non, đặc biệt là trong mô lympho, virus xâm nhập vào máu (viremia) và từ đó có thể lan đến hệ thần kinh trung ương (CNS) qua đường máu hoặc ngược dòng theo dây thần kinh.
- Trong hệ thần kinh trung ương, virus bại liệt có ái lực đặc biệt với tế bào sừng trước của tủy sống (anterior horn motor neurons).
Virus bại liệt (Poliomyelitis viruses)
Gây bệnh qua route nào
Virus bại liệt lây truyền qua đường phân - miệng (fecal-oral route).
Virus bại liệt (Poliomyelitis viruses)
Đặc điểm ảnh hưởng tới não, motor neuron
Sự hủy hoại tế bào thần kinh vận động dẫn đến liệt cơ do mất chi phối thần kinh.
Tổn thương nặng có thể gây “bại liệt thể hành tủy” (bulbar poliomyelitis), ảnh hưởng đến trung tâm hô hấp, dẫn đến suy hô hấp.
Tuy nhiên, virus hiếm khi gây tổn thương đến vỏ não (cerebral cortex).
Range of responses to poliovirus infection
Các dạng đáp ứng với nhiễm virus bại liệt bao gồm gì, liệt kê
- Nhiễm không triệu chứng hoặc nhiễm tiềm ẩn (inapparent, asymptomatic infection).
- Bại liệt thoáng qua (abortive poliomyelitis).
- Bại liệt không liệt (non-paralytic poliomyelitis).
- Bại liệt thể liệt (paralytic poliomyelitis).
Virus bại liệt (Poliomyelitis viruses)
Không có Sx
Nhiễm virus không triệu chứng rất phổ biến, với chỉ khoảng 1% trường hợp có biểu hiện lâm sàng.
Abortive poliomyelitis
Hình thái lâm sàng phổ biến nhất là bại liệt thoáng qua (abortive poliomyelitis), một bệnh nhẹ kèm sốt, đặc trưng bởi đau đầu, đau họng, buồn nôn và nôn.
Thường tự khỏi mà không có di chứng.
Aseptic meningitis
Bại liệt không liệt (non-paralytic poliomyelitis) biểu hiện dưới dạng viêm màng não vô trùng (aseptic meningitis) với triệu chứng sốt, đau đầu và cứng cổ.
Cũng thường tự khỏi mà không để lại di chứng.
Paralytic poliomyelitis
Bại liệt thể liệt (paralytic poliomyelitis) là dạng nặng nhất, trong đó tình trạng liệt mềm chiếm ưu thế.
Tổn thương ở thân não có thể gây liệt cơ hô hấp, đe dọa tính mạng.
Tổn thương thần kinh vận động là vĩnh viễn, nhưng có thể có một phần hồi phục chức năng do các tế bào thần kinh khác bù đắp.
Virus bại liệt (Poliomyelitis viruses)
Thời gian ủ bệnh
Thời gian ủ bệnh của virus thường là 10 - 14 ngày.
Hội chứng hậu bại liệt (postpolio syndrome)
Hội chứng hậu bại liệt (postpolio syndrome) đã được mô tả, đặc trưng bởi sự thoái hóa tiến triển của các cơ bị ảnh hưởng sau nhiều năm kể từ đợt bại liệt đầu tiên, không rõ nguyên nhân.
Virus bại liệt (Poliomyelitis viruses)
Dx
Chẩn đoán có thể dựa vào việc phân lập virus hoặc phát hiện sự gia tăng hiệu giá kháng thể.
Virus bại liệt (Poliomyelitis viruses)
Tx
Không có thuốc điều trị kháng virus, chỉ có điều trị hỗ trợ triệu chứng, bao gồm hỗ trợ hô hấp nếu cần thiết.
Virus bại liệt (Poliomyelitis viruses)
Vaccines
Bệnh bại liệt có thể được phòng ngừa bằng vắc-xin bất hoạt (Salk vaccine - IPV) hoặc vắc-xin sống giảm độc lực (Sabin vaccine - OPV), loại vắc-xin sống chứa cả ba chủng virus.
Vắc-xin sống từng được ưu tiên sử dụng do nhiều lợi ích (xem chủ đề #6), nhưng gần đây ít được sử dụng hơn do nguy cơ virus trở lại độc lực (reverting back to virulence).
