Prostanoidy Flashcards
Co jest charakterystyczne dla autakoidów lipidowych?
Związki te NIE SĄ gromadzone w komórkach!
Wytwarzane są doraźnie głównie z lipidów błon kom.
Na drodze jakiego szlaku powstają prostanoidy?
Szlak syntaz prostaglandyny H (cyklooksygenaz)
Powstawanie prostanoidów
Kw. arachidonowy –PGHS–> PGH2 –swoiste izomerazy–> prostanoidy
*PGHS = COX
Co obejmuje nazwa “prostanoidy”?
Prostaglandyny
Prostacykliny
Tromboksany
COX-1
Enzym konstytutywny
Wytwarza mniejsze ilości eikozanoidów
Zależny od Ca2+
Wymaga nadtlenków lipidów
Nie jest hamowany przez glikokortykosteroidy
Występuje w większości tkanek, śluzówka żołądka, płytki krwi
COX-3
Tzw. “mózgowa” COX
Powstaje na bazie transkryptu dla COX-1
Niewielkie znaczenie
Hamowanie COXów
🚫COX-1 -> owrzodzenie pp, upośledzenie czynności płytek krwi
🚫COX-2 -> działanie przeciwzapalne
Działanie PGD2
Reakcja alergiczna (oskrzela) Rozkurcz mm. gładkich 🚫agregacji płytek krwi 🚫zapalenia Udział w mechanizmie snu
Działanie PGE2
🦀karcynogeneza w j. grubym Regulacja pracy nerek Rozkurcz i ⬆️przepuszczalności naczyń 🤰owulacja i zapłodnienie 🚫wydzielania soku żołądkowego Drożny przewód tętniczy Skurcz/rozkurcz mm. gładkich pp
Działanie PGF2a
Skurcz macicy i naczyń
Działanie PGI2
🚫agregacji płytek Rozkurcz naczyń Rozkurcz oskrzeli 🚫miażdżycy ⬆️ filtracji kłębuszkowej Działanie natriuretyczne
Działanie TXA2
Agregacja płytek krwi Skurcz naczyń Skurcz oskrzeli, macicy ⬆️ miażdżycy ⬆️ resorpcja zwrotna wody
COX-2
Enzym indukowalny (*nerki)
Wytwarza w sposób ciągły większe ilości eikozanoidów
Niezależny od Ca2+
Wymaga nadtlenków lipidów w mniejszym stopniu
🚫 przez glikortykosteroidy
Występuje w kom. zapalenia, nerkach, śródbłonku, mózgu, oskrzelach, jądrach, jajnikach
Eikozanoidy jako leki
Prostaglandyny i analogi prostaglandyn
Mizoprostol, karboprost, alprostadyl
Mizoprostol
PGE1
Doustny indukator aborcji
Zapobiega owrzodzeniu podczas terapii NLPZ
