PROTEİNLER - 1 Flashcards
(46 cards)
AMİNO ASİTLERİN OPTİK ÖZELLİKLERİ
alfa grubuna 4 farklı grup bağlıysa - optikçe aktif veya şiral karbon adı verilir.
protein yapısındaki amino asitler L formundadır.
bir proteinin D ve L formu birbirinin ayna görüntüsünü meydana getirir. bu iki forma stereoizomer, optik izomer veya enantiyomer denir.
glisin iki hidrojen atomundan dolayı optikçe inaktiftir. yani polarize ışık düzlemini çevirmez.
AMİNO ASİTLERİN AMFOTERİK ÖZELLİKLERİ
mono amino - mono karboksilik asit içeren amino asitler sulu çözeltilerde dipolar - yani zwitterion - olarak bulunurlar.
GLİSİN
asimetrik karbon atomu taşımaz. optik rotasyonu yoktur.
en küçük amino asittir.
serin amino asitinden sentezlenir.
kollajen yapısındaki her 3 amino asitten biridir.
protein zincirlerin kıvrılmasına yol açar.
kreatin fosfat sentezine katılır.
glutatyonun yapısına katılır. - glutamat - sistein - glisin.
benzoik asitin hippürik asite dönüştürülmesinde detoksifikasyon olaylarında görev alır.
safra asitlerinin konjugasyonunda rol oynar.
porfirin sentezine katılan tek aminoasittir.
pürin halka yapısının karbon ve azot kaynağıdır.
ALANİN
en önemli glukoneogenik amino asittir.
keto asidi pirüvattır.
VALİN
dallı zincirli amino asittir. karaciğerde yıkılamazlar.
süksinil koaya yıkılan amino asitlerdendir. (VİM - treonin)
İZOLÖSİN
dallı zincirli amino asittir. karaciğerde yıkılamazlar.
iki asimetrik karbon atomu vardır. (diğeri de treonindir.)
ketojenik ve glukojenik bir aminoasittir. (izolösin - fenilalanin - tirozin - triptofan).
karbon iskeleti süksinil koa ve asetil koa üzerinden TCA döngüsüne girer.
LÖSİN
dallı zincirli amino asittir. karaciğerde yıkılamazlar.
saf ketojeniktir.
GLUTAMAT
keto asidi alfa ketoglutarattır.
prolin ve arjinin sentezinde öncüdür.
eksitatör etkili nörotransmitterdir.
dekarboksilasyonu ile inhibitör etkili nörotransmitter olan gaba oluşur.
glutatyonun yapısına katılır. (glutamat - sistein - glisin).
glutamat dehidrojenazın kataliziyle oksidatif deaminasyona uğrar.
ASPARTAT
keto asidi okzaloasetattır.
üre döngüsüne azot verir. karbon iskeleti fumarat olarak açığa çıkar.
pürin ve pirimidin sentezinde azot kaynağıdır.
GLUTAMİN
kanda ve beyinde konsantrasyonu en yüksek olan amino asittir.
pürin ve pirimidin sentezinde azot kaynağıdır.
ASPARAJİN
N glikozit bağ yapısına katılır.
HİSTİDİN
bir proteinin yapısına girdiğinde iyonik çevreye göre pozitif veya negatif yüklü olabilir. dolayısıyla tamponlama gücü en belirgin amino asittir.
yapısında imidazol halkası taşır.
tek basamakta dekarboksilasyonu ile histamin sentezlenir.
ARJİNİN
besinsel olarak yarı esansiyeldir. çocuklarda büyüme döneminde sentezlenir.
glutamattan ve üre döngüsünde sentezlenebilir.
kreatin sentezine katılır.
histon proteinlerinin yapısında bulunur.
arjininden nitrik oksit sentaz enzimi ile nitrik oksit ve sitrülin sentezlenir.
karaciğerde üreye direkt olarak çevrilen tek amino asittir.
guanido grubu içerir.
LİZİN
saf ketojeniktir.
biyotin, karboksilaz enzimlerinin lizin amino asidine prostetik olarak bağlanır.
kollajen ve elastin yapısına katılır.
karnitinin yapısına katılır. (lizin - metiyonin).
transaminasyona uğramayan amino asitlerdendir. (lizin - treonin - prolin )
FENİLALANİN
hidroksilasyonu ile tirozin sentezlenir.
ketojenik ve glikojenik bir amino asittir. (izolösin - fenilalanin - tirozin - triptofan).
benzen halkası içerir.
TİROZİN
ketojenik ve glukojenik bir amino asittir.
fenol grubu içerir.
fenilalaninden sentezlenir.
melanin tiroid hormonları ve katekolaminlerin öncülüdür.
hem aromatik hem de hidroksilli amino asittir.
TRİPTOFAN
tek kodonludur.
seratonin - melatonin ve nikotinik asitin öncülüdür.
ketojenik ve glukojenik bir amino asittir.
hartnup hastalığında bağırsak ve böbrekte emilim bozukluğu görülür.
indol halkası içerir.
METİYONİN
protein sentezini başlatır.
tek kodonludur. (AUG)
metil grubu vericisidir.
kreatin sentezinde görev alır.
ATP nin adenozil kısmını almasıyla genel metil verici olan S adenozil metiyonin sentezlenir.
karnitinin yapısına katılır. (lizin - metiyonin)
SİSTEİN
yan zinciri birçok enzimin aktif bölgesinin önemli bir parçası olan sülfidril grubu taşır.
serin ve metiyonin amino asitlerinden sentezlenir.
iki sistein birleşerek sistin denilen keratin yapısında da bulunan molekülü oluşturur.
taurinin kaynağı.
glutatyonun yapısına katılır. (glutamat - sistein - glisin)
tioalkol grubu içerir.
SERİN
glikolitik yolda ara madde olan 3-fosfogliserattan sentezlenir.
glisin, sistein ve fosfolipitlerin sentezine katılır.
protein yapısında fosforlanan en önemli aminoasittir.
polar hidroksil yan zinciri birçok enzimin aktif bölgesini oluşturur.
treonin ile birlikte O glikozit bağ yapısına katılır.
fosforile olabilen 3 amino asitten birisidir. (serin - treonin - tirozin)
tek karbonlu birimlerin vericisi olarak önemlidir.
TREONİN
polar hidroksil grup taşır.
fosforlanır.
iki asimetrik karbon atomu taşır. diğeri izolösin.
transaminasyona uğramayan amino asitlerdendir. (lizin - treonin - prolin)
TİROZİN
polar hidroksil grup taşır.
fosforlanır.
glikojen sentezinde glikojenin proteinin yapısında ilk glukozun alıcısıdır.
PROLİN
protein zincirlerinin kıvrılmasına yol açar.
transaminasyona uğramayan amino asitlerdendir. (lizin - treonin - prolin)
POSTTRANSLASYONEL AMİNOASİTLER
protein yapısına girdikten sonra değişime uğrayan amino asitlerdir.
kendilerine ait DNA mRNA ve tRNA da karşılıkları yoktur. translasyon aşamasından sonra değişime uğrarlar.
3-metil histidin : aktin ve miyozinin yıkımı ile oluşur.
4-hidroksi prolin : kollajenin yapısında bulunur.
5-hidroksi lizin : kollajenin yapısında bulunur.
6-N-metil lizin : kas proteini miyozinde bulunur.
