PROTEİNLER - 2 Flashcards

Question

TAŞIYICI PROTEİNLER - MİYOGLOBİN

Answer 1

alfa heliks yapısında bir polipeptid zincirinden oluşur. iskelet ve kalp kasında bulunan miyoglobin, dokulardaki düşük oksijen basıncında oksijene ilgisi yüksek olup, bu molekülü çok iyi bir şekilde bağlar ve oksijen depolanmasında görev alır. oksijen disosiasyon eğrisi hiperboliktir. Myoglobinin hem grubu molekül içindeki polar olmayan amino astlerle çevrili bir yuvada oturur. Bunlar arasında iki histidin kalıntısı istisnadır. Biri proksimal histidin diye adlandırılır ve direkt olarak hemin demirine bağlanır. İkincisi de distal histidindir ve direkt olarak hem grubuyla etkileşmez, oksijenin iki değerli demire bağlanmasını stabilize etmeye yarar.

Answer 2

Hem yapısında protoporfirin 9 ve ferro halinde demir bulunur. Hemoglobin yapısındaki oksijen molekülü distal histidin ile +2 değerlikli demir atomu arasındadır. Hemoglobin dört adet hem grubu taşıdığı için dört oksijen molekülü taşımaktadır. Hemoglobinin oksijen disosiyasyon eğrisi sigmoidaldir. Hemoglobin akciğerlerde oksijeni bağlar ve oksi-Hb oluşur. Periferik dokularda ise oksijeni salıverir ve deoksi-Hb meydana gelir. Eritrositlerde bulunan ve kofaktörü çinko olan karbonik anhidraz enzimi tamponlamada görev alan en önemli enzimdir. Bu enzim periferik dokularda su ve karbondioksitin karbonik asite dönüşümünü sağlar. Akciğerlerde ise karbonik asidin su ve karbondioksite parçalanmasını katalize eder. Deoksi-Hb'nin hidrojene ilgisi yüksek iken, oksijene karşı ilgisi daha azdır ve T formu (Taut-gergin) mevcuttur. İk oksijen molekülünün bağlanması ile birlikte Hemoglobinin yapısı değişir ve R formu (relaks) meydana gelir. Bu formun oksijen molekülüne karşı ilgisi T formuna göre yaklaşık 300 kat daha fazladır. Dokularda pH azalması veya yüksek pCO2, basıncına maruz kalındığı durumda oksijenin Hb'den ayrılması kolaylaşır Her iki halde de Hb'hin oksijene ilgisi azalır ve eğri sağa kayar. Bu etkiye Bohr etkisi denir. Bohr etkisi Hb nin deoksi formunun hidrojen iyonlarına ilgisinin daha fazla olduğunu açıklar. Sonuç olarak hemoglobinin iki önemli görevi bulunur, dokuları oksijenlendirmek ve tamponlama sağlamak.

Answer 3

Anemilerde ve kronik hipoksemilerde, anaerobik glikoliz metabolizması artar. Glikolizde bir ara ürün olan 1,3- bifosfogliserat (BPG), 2,3-BPG'ye dönüşür. 2,3-BPG hemoglobin yapısındaki beta globin zincirlerinin yüzeyindeki histidin ve lizine (bazik amino asitler) bağlanır. Sonuç olarak eritrosit içi 2,3-BPG düzeyinin artması ile birlikte Hb'nin taut formu stabilize olur. Böylece Hb'nin oksijene ilgisi azalır, eğri sağa kayar. Isı artışı metabolizmayı hızlandırdığı için oksijen ihtiyacını arttırır ve eğri sağa kayar. Yükseğe çıkıldığı zaman oksijen basıncı düşer ve hemoglobinin oksijene ilgisi azalır, eğri sağa kayar. Karbondioksit, aynı zamanda hemoglobin yapısındaki amin grupları ile reaksiyona girerek karbaminohemoglobini (CO2Hb) oluşturur. Karbondioksitin hemoglobinle olan bu birleşimi gevşek bir bağ ile oluşan geri dönüşümlü bir reaksiyondur. Hemoglobin aynı zamanda nitrik oksiti de taşıyabilir.

Answer 4

H+, hemoglobinin globin zinciri üzerindeki histidin amino asitlerine bağlanır. Bu sayede histidin kan pH sının fizyolojik düzeylerde tutulmasını sağlayarak tampon görevi üstlenen amino asitdir. CO2, Hb nin N-terminal amino ucuna bağlanır ve karbomat olarak adlandırılır. 2,3 BPG, hemoglobin molekülünde 4 alt ünitenin ortasına beta globin zincirlerinin yüzeyindeki histidin ve lizin (bazik) amino asitlerden bağlanır.

Answer 5

Hem molekülünün yapısındaki ferro demir yerine ferri demir gelirse oluşan molekül methemoglobindir. Fe +3, tirozin kalıntısı ile güçlü bir kompleks yapar ve Hb'nin O2 bağlama kapasitesini oldukça düşürürler. Hb deki demirin okside olması ile Fe+3 ün 6. pozisyonunda O2 yerine H2O taşınır. Hb yapısındaki demirin rastlantısal olarak oksidasyonunu eritrosit yapısında bulunan NADH sitokrom b5 redüktaz (methemoglobin redüktaz) önler. Bu enzim hemoglobin demirinin redükte (ferro) halde tutulmasını sağlar. Sonuç olarak hemoglobinin methemoglobine dönüşümünü engelleyen enzim NADH sitokrom b5 redüktazdır.

Answer 6

Karbonmonoksit (CO), Hb demirine sıkıca bağlanır ve karboksi-Hb meydana gelir. Hb'hin CO'ya ilgisi oksijene olan ilgisinden 220 kez daha fazladır. Ortamdaki çok düşük bir konsantrasyondaki CO bile, karbonmonoksi-Hb oluşmasına ve eğrinin sola kaymasına sebep olur. Hiperbole benzeyen eğri meydana gelir. Böylece oksijenin dokulara bırakılması güçleşir. Yüzde 60' ın üzerinde karboksi-Hb konsantrasyonları fataldir. CO zehirlenmesinin tedavisinde CO disosiyasyonunu kolaylaştıran oksijen uygulanır.

Answer 7

İki alfa ve iki gama globin zincirinden oluşan Hb F intrauterin dönemin başlıca Hb formudur. 2,3-BPG, HbF'e bağlanamaz, çünkü HbF'de normalde HbA'da bulunan ve 2,3-BPG bağlayan histidin yerine serin bulunur. HbF in oksijene ilgisi Hb A'ya kıyasla daha yüksektir. Sonuç olarak HbF sayesinde intrauterin dönemde çocuktan anneye doğru oksijen geçişi engellenir. Miyoglobin, HbA ve HbF arasında oksijene afiniteleri açısından bir sıralama yapılacak olsa, bu sıra şöyledir; Miyoglobin > Hb F > Hb A

Answer 8

Eritrositlere giren kan glukozu, glikasyon olarak adlandırılan bir işlem ile lizin artıklarının epsilon amino grupları ve hemoglobinin beta zincirlerinin N-terminal valinleri ile kovalent bir bağ oluşturabilir.

Answer 9

Hemoglobinepatier, ya zincirlerdeki amino asit dizisindeki değişiklik nedeni ile veya yapısındaki zincirlerin yetersiz sentezlenmeleri nedeni ile meydana gelen hastalıklardır. Orak hücre anemisinde Hb nin beta zincirinde 6. amino asit olan glutamat yerine valin geçer. Bu Hb e HbS denir. HbS elektroforezde HbA'ya göre daha yavaş hareket eder. Bunun sebebi (-) yüklü glutamat kalıntılarının olmaması neticesinde Hb S in Hb A ya gore daha az negatif yüklü olması ve anoda (+ kutup) doğru daha yavaş göç etmesidir. Yine non-palar valinin (-) yüklü glutamat yerine geçmesi, HbS in deoksijene formunun çözünürlüğünde bariz bir azalma meydana getirir. Bu moleküller bir araya gelip lifler oluşturarak eritrositin şeklinin bozulmasına ve hilal-orak şeklini almasına sebep olur. Şekli bozulan eritrositler kapillerlerden geçemeyip onları tıkayarak lokalize infarktlara neden olur. HbS sudaki çözünürlüğü en az olan hemoglobin çeşitlerinden biridir HBC hastalığında beta globin zincirindeki 6. amino asit olan glutamat yerine lizin geçer. Bu hastalık HbS'e göre oldukça hafif seyreder. Homozigot olanlarda hafif hemolitik anemi mevcuttur. Klasik hemoglobin elektroforezinde en yavaş giden hemoglobin çeşidi olan HbC oluşur.

Answer 10

Talasemiler globin zincirlerinin sentezinde bir dengesizliğin meydana geldiği herediter hemolitik hastalıklardır. Grup olarak insanlarda en sık rastlanan tek gen bozukluğudur. Normalde Hb A'nın yapısı alfa2 beta2 şeklindedir. Bu hastalık grubunda ya alfa globin veya beta globin sentezlenemez. Sentezlenemeyen zincire göre alfa veya beta talasemi adı verilir.

Answer 11

Her bireyin 16. kromozom çiftinde ikişer tane olmak üzere dört adet alfa globin genomu bulunur. Bunların eksikliğine göre hastalığa isim verilir. Eğer bu genlerden biri eksik ise alfa talasemi sessiz taşıyıcı, ikisi eksikse ise taşıyıcı denir. Üç gen eksikliğinde görülen HbH hastalığında ciddi derecede bir hemolitik anemi görülür. Dört gende delesyon varsa hemoglobin Barts olarak adlandırılır. Bu durumda maternal yaşamın en önemli Hb alan HbF sentezi için gerekli olan alfa globin sentezlenemediğinden hidrops fötalis ve intrauterin ölüm olur.

Answer 12

Beta globin 11. kromozom çiftinde birer tane olmak üzere iki genomu vardır. Bir tanesi eksik ise beta talasemi minor, ikisi de eksik ise beta talasemi major denir. Beta talasemi ekzonların hatalı birleştirimesi nedeni ile ortaya çıkan bir hastalıktır.

Answer 13

Amino asitlerdeki azot depolanamaz ve hücrenin biyosentetik ihtiyacının fazlası olan amino asitler derhal yıkıma uğrar. Yıkımın ilk aşamasında alfa ketoasitleri oluşturur. Oluşan amonyağın bir kısmı İdrarla doğrudan atılırken büyük bir kısmı da azotun vücuttan uzaklaştırılması için kullanılan en önemli mekanizma olan üre döngüsüne girer. Amino asit yıkımının ikinci aşamasında alfa ketoasitlerin karbon iskeletleri enerji üreten metabolik yolların önemli bazı ara ürünlerine çevrilir.

Answer 14

1. Turnover hızı: Protein turnover hızı her protein için değişir. Örneğin; sindirim enzimleri veya plazma proteinleri gibi hücre dışında görev alan bazı proteinler daha çabuk yıkıma uğrar, bunların yarı ömürleri saatler veya günlerle ölçülür. Buna karşılık kollajen gibi bazı fibröz proteinler metabolik olarak dayanıklıdır ve yarı ömürleri aylar veya yıllarla ölçülür 2. Protein turnover'inde kimyasal etkiler: Proteinlerin yarı ömürleri farklı olduğu için protein yıkımı rastgele değildir. Yıkım, proteinlerin bazı yapısal özelliklerinden etkilenir, Örneğin; kimyasal yapısı okside olarak değişmiş bulunan veya ubikütin (ısıya dayanıklı küçük bir protein) ile işaretlenmiş proteinler daha önce yıkılırlar. Siyalik asit plazmada bulunan birçok glikoproteinin önemli bir yapı taşı olan dokuz karbonlu bir şekerdir. Bu şeker birimi plazmada yer alan glikoproteinlerin yapısından ayrıldığında proteinin yarı ömrü dolar ve karaciğere alınıp yıkılır. Şaperon aracılı otofajide, KFERQ motifli proteinlerin seçici biçimde lizozoma taşınmasını sağlar. Bu diziyi içeren proteinler lizozomal enzimler ile yıkılır. Genellikle yarı ömrü iki saatten az olan proteinlerde, PEST amino asit dizisinin tekrarlandığı bölgeler bulunur. Bu bölgede prolin (P), glutamat (E), serin (S) ve treonin (T) yer alır.

Answer 15

Proteinlerin yıkımından sorumlu olan proteolitik enzimler üç değişik organ tarafından üretilirler: Mide, pankreas ve ince bağırsak. Proteinlerin sindirimi midede başlar. Besinlerin mideye geçişi ile beraber ilk olarak "Gastrin" salınır. Gastrin midede en fazla antral mukozada bulunan G hücrelerince sentezlenir ve depolanır. Gastrin mide asit sekresyonunu, pepsinojen sekresyonunu ve intrensek faktör salınımını uyarır. Ayrıca mide motilitesini, mukozal gelişimi ve mide kan akımını da artırmaktadır. Böylece midede sindirim süreci başlatılır. Mide özsuyu hidroklorik asit ve proenzim pepsinojen içerir.

Answer 16

Mide asidi (pH 2-3) olan hidroklorik asidinin fonksiyonu, bazı bakterileri öldürmek ve proteinleri denatüre ederek proteazlarla hidrolize olabilecek hale getirmektir.

Answer 17

Aside dayanıklı bir endopeptidazdır, midenin seröz hücreleri tarafından inaktif zimojen (veya proenzim) pepsinojen, olarak salgılanır. Zimojenler genel olarak, katalitik olarak aktif olmalarını önleyen farklı amino asitlere sahiptirler. Bu amino asitlerin uzaklaştırılmasıyla enzim aktif hale geçer. Pepsinojen HCI veya aktive olan diğer pepsin moleküllerinin otokalitik etkisiyle pepsin haline geçer. Rennin (Kimozin) bebeklerde sütün sindiriminde önemlidir. Rennin, Ca varlığında sütün kazeinini parakazeine çevirir ve sonra buna pepsin etki eder.

Answer 18

ZİMOJENLERİN SALINIMI Pankreatik zimojenlerin (inaktif proenzimler) salınımı, sindirim kanalının polipeptid hormonu olan kolesistokinin tarafından düzenlenir. Amilaz ve pankreatik lipaz inaktif zimojen değildir. ZİMOJENLERİN AKTİVASYONU Enteropeptidaz (eski adıyla enterokinaz) enzimi İnce bağırsak yüzeyindeki mukozal hücrelerde sentezlenir. Bu enzim pankreatik zimojen tripsinojeni, tripsin haline dönüştürür. Tripsin daha sonra diğer tripsinojen moleküllerini tripsine dönüştürür. Böylece aktive olan tripsin bir çağlayan reaksiyonlar zinciri olarak ilerleyen proteolitik aktiviteyi başlatır. Sonuç olarak tripsin, tüm proteolitik zimojenlerin ortak aktivatörüdür. Pepsin, tripsin, kimotripsin ve elastaz birer endopeptidaz iken, karboksipeptidaz ve aminopeptidaz (bu enzim ince bağırsaktan salınır) ise birer ektopeptidazdır.

Answer 19

Hücre dışı sıvıdaki serbest amino asit konsantrasyonu hücre içine göre önemli ölçüde daha düşüktür. Bu konsantrasyon gradienti aktif transport sistemi ile ATP harcanarak sürekli korunur. Böylece hücre dışından hücrelere amino asitlerin girişi sağlanır. Farklı amino asitler için en az yedi değişik transport sistemi bilinir. Böbreklerde bulunan bir transport sistemi sistein, ornitin, arjinin ve lizin amino asitlerinin böbrek tubuluslarından geri emiliminden sorumludur. Kalitsal bir hastalık olan sistinüride bu taşıma sistemi bozuktur ve idrarda bu dört amino asit görülür. Sistinüri bireylerde 1/7000 civarında görülür. Amino asit transportuyla ilgili en sık olan genetik bozukluklardan ve en sık görülen kalıtsal hastalıklardan birisidir. Hastalık klinik olarak sistin birikiminin neden olduğu böbrek taşlarının oluşumuyla ve idrar yollarında tıkanıklıkla seyredebilir.

Answer 20

Amino asit yıkımının ilk aşaması alfa amino gruplarının uzaklaştırılmasıdır. Bu azot uzaklaştırıldıktan sonra başka bileşiklerin yapısına girebilir veya atılabilir. Bu kısımda transaminasyon ve oksidatif deaminasyon reaksiyonlarından bahsedilecektir. Bu reaksiyonlarla üre azotunun iki kaynağı olan amonyak ve aspartat oluşumu da gerçekleştirilir.

Answer 21

Birçok amino asidin yıkımındaki ilk aşama alfa amino gruplarının alfa ketoglutarata aktarılmasıdır. Alfa ketoglutaratın amino asit metabolizmasında önemli bir rolü vardır; diğer amino asitlerden amino gruplarını toplayarak glutamat şekline geçer. Transaminasyon sonucu oluşan glutamat oksidatif deaminasyona uğrayabilir veya AST reaksiyonu ile aspartatı oluşturabilir. Lizin, treonin ve prolin haricindeki tüm amino asitler katabolizmalarının bir aşamasında transaminasyona uğrarlar. AMİNOTRANSFERAZLARIN SUBSTRAT ÖZGÜNLÜĞÜ Her aminotransferaz bir ya da birkaç amino grubu vericisine özgündür. Aminotransferazlar özgün amino grubu vericisine göre adlandırılırlar. Çünkü amino grubunun alıcısı her zaman alfa ketoglutarattır. En önemli iki aminotransferaz reaksiyonu alanin aminotransferaz (ALT) ve aspartat aminotransferaz (AST) tarafından katalizlenir. ALANİN AMİNO TRANSFERAZ Glutamat-pirüvat transaminaz da denir (SGPT). Birçok dokuda mevcuttur. Bu enzim alaninin amino grubunu alfa ketoglutarata aktarır ve sonuçta pirüvat ve glutamat oluşur. ASPARTAT AMİNO TRANSFERAZ Glutamat-okzaloasetat transaminaz da denir (SGOT). Aspartat aminotransferaz amino asit katabolizması sırasında amino gruplarını glutamattan okzaloasetata transfer eder ve oluşan aspartat bir azot kaynağı olarak üre döngüsüne girer. AMİNO TRANSFERAZLARIN İŞLEYİŞ MEKANİZMASI Tüm aminotransferazların koenzim olarak piridoksal fosfata (Vit. B6'nın bir türevidir) ihtiyacı vardır. Aminotransferazlar, bir amino asidin amino grubunu piridoksale transfer ederek piridoksamin fosfat oluştururlar. Piridoksamin daha sonra bir alfa keto asit ile reaksiyona girerek bir amino asit oluştururken kendisi de orijinal aldehit formuna yeniden dönüşür.

Answer 22

Amino gruplarını transfer eden transaminasyon reaksiyonlarının tersine oksidatif deaminasyon amino grubunu serbest amonyak şeklinde açığa çıkarır. Hem NAD+ hem NADP+'yi koenzim olarak kullanabilen enzimler; Glutamat dehidrojenaz İzositrat dehidrojenaz Glutamat dehidrojenaz: Mitokondriye özgü bir belirteç enzimdir. Oksidatif deaminasyondan sorumlu bir enzimdir. Amino asitlerin çoğunun amino grubu alfa ketoglutarat ile transaminasyona girerek glutamatta toplanır. Glutamat, oksidatif deaminasyona giren bir amino asittir ve bu reaksiyon glutamat dehidrojenaz tarafından katalizlenir. Böylece amino asitlerin amino gruplarının amonyak şeklinde serbest kalmasına neden olur. Reaksiyonun yönü glutamat, alfa ketoglutarat ve amonyak konsantrasyonuna ve okside-redükte koenzimlerin oranına bağlıdır. Glutamat dehidrojenazın allosterik inhibitörleri ATP ve GTP; aktivatörleri ise GDP ve ADP'dir. Bu şekilde hücre içinde enerji düzeyi düşük olduğuna glutamat dehidrojenaz tarafından glutamat yıkımı artar ve elde edilen a-ketoglutarat TCA döngüsü için substrat olarak kullanılır.

Answer 23

Üre, amino asitlerden elde edilen amino gruplarının esas atılım formudur. Üre, idrarda bulunan ve azot içeren bileşenlerin %90'ını oluşturur. Ürenin içerdiği azotlardan biri serbest NH3 den, diğeri aspartattan elde edilir. Amonyak azotunu glutamat dehidrojenazın katalizlediği oksidatif deaminasyon reaksiyonundan, aspartat azotunu da aspartat aminotransferazın katalizlediği okzaloasetatın transaminasyonundan elde eder. Ürenin karbon ve oksijeni karbondioksitten elde edilir. Üre sadece karaciğerde oluşur ve daha sonra kanla böbreklere taşınarak idrarla atılır. Üre döngüsünde; karbondioksit, aspartat, ATP ve amonyum iyonu tüketilir. Ornitin, sitrülin, arjininosüksinat ve arjininin net kaybı veya kazancı yoktur.

Answer 24

Üre sentezinin ilk iki reaksiyonu mitokondride gerçekleşir. Döngünün diğer enzimleri sitozoldedir. Glutamat dehidrojenaz mitokondride bulunur. Bu enzim karbamoil fosfata katılan amonyağı temin eder.

Answer 25

Karbamoil fosfat sentetaz-1'in kataliziyle karbamoil fosfat oluşumu iki molekül ATP harcanarak gerçekleşir. Karbamoil fosfata katılan amonyak glutamatın oksidatif deaminasyonu ile elde edilir. Bu amonyaktan elde edilen azot atomu daha sonra üre molekülünün azotlarından birini oluşturur. Karbamoil fosfat sentetaz-1'in aktivitesi için N-asetilglutamata ihtiyaç vardır. Arjinin, N-asetilglutamat oluşmunu arttırır. (Not: Bir başka enzim olan karbamoil fosfat sentetaz-2 pirimidin biyosentezine katılır. Bu enzimin aktivitesi için N- asetilglutamata ihtiyaç yoktur ve reaksiyon sitozolde oluşur.)

Answer 26

Ornitin ve sitrülin üre döngüsüne katılan modifiye amino asitlerdir. Karbamoil fosfat ornitin transkabamoilaz enzimi aracılığıyla ornitin ile birleşir ve sitrülin oluşur. Reaksiyon sonucu oluşan sitrülin daha sonra sitozole geçer.

Answer 27

Sitrülin arjininosüksinat sentetaz enzimi aracılığıyla aspartatla birleşerek arjinino süksinatı oluşturur. Aspartatın alfa amino grubu üre molekülünün ikinci azot atomunu sağlar. Arjininosüksinatın oluşumunda bir molekül ATP harcanarak AMP'ye döner ve PPI açığa çıkar. Bu şekilde üre oluşumunda üçüncü ve son ATP molekülü da harcanmış olur.

Answer 28

Arjininosüksinat arjininosüksinat liyaz aracılığıyla parçalanarak arjinin ve fumarata dönüşür. Bu reaksiyon sonucu oluşan arjinin ürenin prekürsörüdür. Fumarat oluşumu ise üre döngüsü ile daha başka metabolik yollar arasında ilişki kurar. Fumarat malata dönüşerek mitokondriye girer ve TCA döngüsüne katılır veya sitozolik malat, okzaloasetata okside olarak aspartat veya glukoza dönüşebilir.

Answer 29

Arjinaz, arjinini ornitin ve üreye parçalar. Arjinaz yalnızca karaciğerde bulunur. Bu nedenle diğer dokular da arjinini sentez edebilmelerine karşılık yalnızca karaciğer arjinini parçalayarak üre sentezleyebilir. Arjinin üre sentezi için gerekli olan iki azot ve karbondioksiti içerdiği için direkt olarak üreye dönebilen tek amino asittir. Ornitin ve lizin; arjinaz enziminin kompetitif inhibitörleridir. Arjinaz hidrolaz enzim sınıfına aittir.

Answer 30

Oluşan üre karaciğerden kana geçerek böbreklere taşınır ve süzülüp idrarla atılır. Karaciğerde sentezlenen ürenin bir kısmı kandan bağırsaklara difüze olur ve bakteriyel üreazla CO2 ve NH3 'a parçalanır. Bu amonyak kısmen feçesle çıkar, kısmen de kana reabsorbe olur.

Answer 31

Aspartat +NH3+CO2+ 3 ATP → Üre + Fumarat + 2 ADP+AMP+4PI + 3 H2O Her üre molekülünün sentezinde dört yüksek enerjili fosfat harcanır (2ADP nin tekrar ATP'ye dönmesi için iki tane, AMP'nin tekrar ATP'ye dönmesi için de iki tane). Üre molekülünün bir azotu serbest amonyaktan diğeri de aspartattan gelir.

Answer 32

N-asetilglutamat, karbamoil fosfat sentetaz-1'in esas aktivatörüdür. Bu reaksiyon üre döngüsü reaksiyonlarının hız kısıtlayıcı aşamasıdır. N-asetil glutamat, asetil-KoA ve glutamattan sentezlenir. Bu bileşiğin karaciğer içi konsantrasyonu proteinden zengin bir yemekten sonra artar ve üre sentezinin artmasına yol açar.

Answer 33

Amino asitler amonyağın en önemli kaynağıdır. Amino asitler deamine edilerek amonyak elde edilir. AMİNO ASİTLER Birçok doku, fakat özellikle karaciğer daha önce bahsettiğimiz şekilde aminotransferaz ve glutamat dehidrojenaz reaksiyonlarıyla amino asitlerden amonyak üretir. GLUTAMİN Böbrekler renal glutaminazın etkisiyle glutaminden amonyak oluşturur. Bu amonyağın çoğu idrarla NH4 olarak atılır. Bu mekanizma vücudun asit-baz dengesinin sürdürülmesi için önemlidir. Amonyak aynı zamanda glutaminin intestinal glutaminaz tarafından hidrolizi ile elde edilir. Mukoza hücreleri glutamini hem kandan hem de diyet proteinlerinin sindirimi ile elde ederler. BAĞIRSAKLARDAKİ BAKTERİLERİN ETKİSİ Amonyak, bağırsak lümenindeki ürenin bakteriyel yıkımı ile oluşur. Portal vene geçen amonyağın hemen hemen tamamı daha sonra karaciğerde tekrar üreye çevrilir. AMİNLER Besinlerle veya hormon ve nörotransmitterler gibi görev yapan monoaminlerden elde edilen aminler amin oksidaz enzimin katalizi ile amonyağa çevrilir. PÜRİN VE PİRİMİDİNLER Pürin ve pirimidin katabolizmasında, halkalardaki amino grupları amonyak olarak salınır.

Answer 34

Amonyak dokularda çok miktarda üretilmesine rağmen kanda çok az miktarda bulunur. Bu durumun sebebi amonyağın karaciğer tarafından süratle kandan uzaklaştırılması ve birçok dokuda özellikle kaslarda amino asit azotunun, serbest amonyaktan çok glutamin ve alanin şeklinde serbest kalmasıdır. ÜRE Miktar olarak amonyağın en önemli atılım şekli karaciğerde üre oluşumudur. Üre kanda taşınarak böbreklere gider ve glomerüler filtrata geçer. GLUTAMİN Glutamik asidin amit formu olan glutamin amonyağın toksik olmayan bir depolama ve taşınma şeklidir. Glutamin bu taşıma görevi nedeniyle plazmada ve beyinde konsantrasyonu en yüksek bulunan amino asittir. Dolaşımdaki glutamin böbrekler tarafından uzaklaştırılır ve glutaminaz tarafından deamine edilir.

Answer 35

Yüksek amonyak düzeylerinin neden olduğu toksisite sitrik asit döngüsünün önemli bir elemanı olan alfa- ketoglutaratın kaybına (sonuç olarak hücresel oksidasyon ve ATP üretimi azalır) ve glutamatın tüketilmesine (Glutamat beyinde inhibitör etkili nörotransmitter olan GABA'nın öncülüdür) bağlıdır.