Sjúkdómar í legi

Question 1

Endometritis

Answer 1

getur verið

• acute =>
• chronic => oftast, alltaf plasmafrumur

Question 2

Endometriosis

-skilgreining

Answer 2

endometrium utan legbolsslímhúðar

Question 3

Adenomyosis

Answer 3

góðkynja vöxtur endometrium inn í vöðvalag legsins

• BASAL slímhúð teygir sig með totur niður í legvegg, getur orðið vöðvahypertrophy
• ATH non-functional

Question 4

Endometriosis externa

Answer 4

endometrium komið í ytri legvegg eða utan legs (kemur utan frá)
functional (háð hormónum)
oft multifocal

10% á frjósemisaldri og 50% ófrjórra

Question 5

orsakir endometriosis

Answer 5

regurgitation
implantation
metaplasia (frá müllerian-coelomic þekju)
hematogen
neoplastic (monoclonal)

Question 6

Endometriosis greining:
macro
micro

Answer 6

-blæðingar, cystur, fibrosis (samvextir)

-2/3
=> kirtlar, stroma hemociderin macrophagar

Question 7

orsakir blæðingaóreglu

Answer 7

abnormal hormónastjórn
anovulation
dysfunctional blæðingar
lélegur luteal fasi
P-pillu/lykkjuáhrif
hormónagjöf
sjúkdómar í legi og ovarium
FFF
stress

Question 8

endometrial hyperplasia
-orsök

hvað getur valdið því

Answer 8

of mikið af estrogeni miðað við progesterone í langan tíma

-v/anovulation, estrogensterar, estrogen framleiðandi lesionir í ovary (PCOD), offita

Question 9

Endometrial hyperplasia skiptist í

Answer 9

• low grade => simple/complex

- high grade => complex

Question 10

low grade simple endometrial hyperplasia

Answer 10

ofvöxtur kirtla, þekju og stroma
cystískir kirltar
ekki þekjuatypia

Question 11

high grade complex endometrial hyperplasia

Answer 11

sama og simple nema líka frumu- og kjarnaatypia

20-50% verða Cancer

Question 12

endometrial adenocarcinoma

-krítería

Answer 12

back-to-back kirtlar
cribriform bygging á þekjunni í kirtlum
stromal reaction (bólga, fibrosa)
aukin frumu/kjarnaatypia, papillary þekja
tumor cell necrosis

Question 13

æxli í legi frá endometrium

• góðkynja
• illkynja

Answer 13

• polypar

- endometrial carcinoma + variantar

Question 14

endometrial carcinoma

-flokkun

Answer 14

endometrioid carcinoma (80%)
Serous papillary carcinoma
Clear cell carcinoma
(seinni tvö 15% og ALLTAF af gráðu 3)

Question 15

orsakir endometrial carcinoma

Answer 15

offita
sykursýki (óþol)
HTN
Hyperesterinismus
hormónataka

Question 16

hvaða cancer er tengdur HNPCC

Answer 16

endometrioid carcinoma

Question 17

endometrial polypar

Answer 17

eru á stilk
úr endometrium sem líkist basalis og oft með æðum
oftast reglulegir kirtlar
stromað er monoclonal
svara EKKI progesterone

Question 18

Endometrial polypar svara progesterone

Answer 18

ósatt

Question 19

æxli í legi frá myometrium

• góðkynja
• illkynja

Answer 19

• leiomyoma

- leiomyosarcoma, stromal sarcoma, adenosarcoma

Question 20

Leiomyoma

• hvað er
• útlit
• microscopy
• staðsetning

Answer 20

• góðkynja æxli frá SMC í myometrium
• vel afmörkuð, oft 2-4
• knippi af normal SMC og oft hrörnunarbreytingar-intramural, submucosal, subserosal

Question 21

leiomyoma vaxa frá

Answer 21

SMC í myometrium

Question 22

Leiomyosarcoma vaxa frá

Answer 22

menechymal frumum í myometrium!

Question 23

Leiomyosarcoma

• hvað er
• útlit
• microscopy

Answer 23

-vaxa frá mesenchymal frumum í myometrium
-illa afmarkað, mjúkt, blæðingar
-necrosis í tumor, frumuatypia, mítósur
-

Question 24

Leiomyosarcoma skiptist í

Answer 24

Low grade => mítósur 5-9/10 HPF

High grade => mítósur >10

Question 25

munur á leiomyoma og leiomyosarcoma

Answer 25

Leiomyosarcoma - vaxa frá mesenchymal frumum - eldri konur - eiginlega alltaf stök - illa afmörkuð, mjúk, blæðingar - atypia - >5 mítósur