sztuka ottońska Flashcards
(8 cards)
Drzwi z katedry w Hildesheim w Niemczech
Odlane z brązu drzwi powstały w 1015 roku. Ich skrzydła mają
niemal 5 m wysokości. Na lewym przedstawiono sceny z Genesis,
prawe poświęcono męce Chrystusa. W ten sposób połączono
Stary i Nowy Testament w jedną opowieść o grzechu i odkupieniu.
Charakterystyczne kołatki w kształcie lwich głów pełniły
najprawdopodobniej funkcję apotropaiczną, czyli odstraszały złe moce. zamówione przez Bernwarda pierwotnie dla kościoła
św. Michała, przeniesione do katedry w XIX wieku. Zostały one
ozdobione dekoracją figuralną. Postacie, dzięki wyrazistym gestom,
są pełne ekspresji, a ich głowy i torsy sprawiają wrażenie niemal
pełnoplastycznych, co w kontraście z płasko ukształtowanymi
elementami tła pozwala uzyskać efekt dwuplanowości.
krucyfiks Gerona z katedry w Kolonii
datowany na ok. 975 rok, wykonany
dla arcybiskupa. Postać naturalnej wielkości wyrzeźbiono z drewna, eksponując jej napięte
mięśnie i umęczoną twarz o zamkniętych oczach.
Maiestas Domini z Sakramentarza tynieckiego
Księgę wykonano w XI wieku w jednym ze skryptoriów
w Kolonii (Niemcy). Na jednej z dwu całostronicowych miniatur
przedstawiono scenę Maiestas Domini. Chrystus tronujący
błogosławi i trzyma księgę z napisem: „Król królów, Pan
Panów”. Zbawiciel został ukazany na tle gwiaździstego nieba
w mandorli otoczonej przez anioły i symbole ewangelistów. Jego
szaty układają się w zrytmizowane, kanelowane lub koliste fałdy.
Scenę charakteryzują: surowość stylu, statyczność, frontalne
ujęcie i hieratyzm. Karolińska iluzja głębi ustąpiła
płaszczyznowości ujęcia.
Kolumna Chrystusa w kościele św. Michała w Hildesheim
ufundowana przez Bernwarda,
kolumna z brązu otoczona spiralnym fryzem ze scenami z życia
Chrystusa, która swą formą odwołuje się do dekoracji kolumny
Trajana w Rzymie.
Kościół św. Michała w Hildesheim
w Niemczech
Jedną z najważniejszych świątyń tego czasu jest dawny benedyktyński kościół
św. Michała w Hildesheim (Niemcy), zbudowany pod kierownictwem biskupa Bernwarda,
jednego z największych erudytów epoki i wychowawcy Ottona III. Świątynię wzniesiono w latach
1010–1033. Cechują ją dwuchórowość
oraz addycyjność elementów. Od strony
wschodniej kościół zamykają trzy absydy,
od zachodu jest tylko jedna, ale dużo
szersza. Nad skrzyżowaniami nawy głównej
z transeptami wznoszą się masywne wieże.
Do obu ramion transeptów dostawiono
wieżyczki mieszczące klatki schodowe.
Płaski strop i alternacja kamienia
wewnątrz wywodzą się jeszcze z czasów
karolińskich. Cechą ottońską jest natomiast
naprzemienność podpór. W ramionach
transeptu pojawiają się trójkondygnacyjne
empory, zwane anielskim chórem
Architektura ottońska
w dużej
mierze kontynuowała tradycje karolińskie. Monumentalne bazyliki były wznoszone zgodnie
z zasadą addycji. Eksponowano ich dwuchórowość, a absydę
budowano zarówno od wschodu, jak i zachodu. Wyraziście podkreślano zachodnią część budowli,
co wiązało się z przemianami w liturgii, a także, według niektórych badaczy, z symboliką roku
1000. Oczekiwano wtedy powtórnego przyjścia Chrystusa, który miał nadejść od zachodu
– kierunku, który łączono z symboliką śmierci. W bazylikach zwiększyła się również różnica
wysokości między nawą główną a nawami bocznymi, co zaowocowało możliwością
utworzenia obszerniejszych okien i znacznym rozjaśnieniem wnętrza. Większe znaczenie
uzyskała też przestrzeń na skrzyżowaniu nawy głównej i równego jej wysokością transeptu.
Przyjęła ona kształt kwadratu, który stał się modułem do ustalenia proporcji pozostałych
elementów bazyliki. Charakterystyczną cechą architektury ottońskiej była także alternacja
podpór oddzielających nawy. Układały się one w rytmie filar – kolumna – filar. Nadal, podobnie jak w czasach karolińskich, przeważały płaskie stropy w nawie głównej
(nawy boczne przesklepiano krzyżowo), wciąż też były popularne krypty, które w okresie
ottońskim przybrały formę sklepionych hal o kilku nawach równej wysokości
rzemiosło artystyczne i miniatorstwo ottońskie
widoczne są duże wpływy
bizantyńskie związane m.in. z tym, że Otton II poślubił bizantyńską księżniczkę
Teofano. Powstało wówczas wiele złotych relikwiarzy. Najsłynniejsze skryptoria działały
w niemieckich miastach w Reichenau i Trewirze. W miniaturach dominował hieratyzm. Tła
z reguły wypełniano poziomymi abstrakcyjnymi pasami jednolitej barwy. Postać otaczały
zatem puste płaszczyzny, a sylwetka była nieznacznie wydłużona. Podkreślano duże
i wyraziste oczy oraz wyolbrzymione, często ekspresyjnie gestykulujące dłonie. Miniatury czasem gloryfikowały władcę.
sztuka ottońska
Na terenie dzisiejszych Niemiec w latach 950–1050 rozwijała się sztuka ottońska
o charakterze imperialnym. Potężne budowle i hieratyczny charakter malowideł, często
o propagandowej wymowie, miały podkreślać majestat władzy.
