uned 1.2 - celloedd Flashcards

(61 cards)

1
Q

beth ydyn nhw’n wneud?

organynnau pilennog

A
  • darparu arwyneb
  • dal cemegion/ensymau gall fod yn niweidiol
  • system cludiant
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

beth yw’r amlen gnewyllol?

A

pilen ddwbl sy’n cynnwys mandyllau cnewyllol sy’n caniatau moleciwlau mawr mynd drwyddo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

beth yw’r niwcleoplasm?

A

DNA yn bodoli ar ffurf cromatin.
debyg i cytoplasm

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

beth yw’r cromatin?

A

DNA ynghlwm a protein yn y cnewyllyn

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

beth yw swyddogaeth y cnewyllan?

A

cynhyrchu rRNA sy’n ffurfio ribosomau

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

beth yw swyddogaeth y mitochondria?

A

rhyddhau egni cemegol ar ffurf ATP yn ystod resbiradaeth aerobig (synthesis ATP)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

pam oes pilen ddwbl gan mitochondria?

A

mae’r pilen fewnol wedi’i plygu i ffurfio cristae sy’n cynyddu arwynebedd arwyneb am synthesis ATP

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

beth ydy’r matrics (mitochondria) yn cynnwys?

A

ribosomau 70S a DNA mitochondraidd

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

lle oes niferoedd uchel o mitochondria?

A

yn y meinweoedd sy’n fetabolaidd actif fel y cyhyrau a’r afu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

pam oes gan y mitochondria siap silindrog?

A

darparu arwynebedd arwyneb

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

beth ydy ribosomau wedi’i wneud o?

A

RNA ribosomaidd a protein

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

lle gellir darganfod ribosomau?

A

celloedd anifeiliaid a planhigion
yn rhydd yn y cytoplasm/ynghlwm a’r RE garw

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

beth yw maint ribosomau mewn celloedd procaryotig a ewcaryotig?

A

procaryotig - 70S
ewcaryotig - 80S

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

beth yw swyddogaeth y reticwlwm endoplasmig?

A

caniatau cludiant defnyddiau drwy’r cell
e.e ribosomau

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

pa un, RE llyfn neu RE garw, sy’n cynnwys ribosomau?

A

RE garw - gyda ribosomau sy’n syntheseiddio protein
RE llyfn - heb ribosomau

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

beth yw’r RE llyfn?

safle beth?

A

reticwlwm endoplasmig llyfn
safle synthesis a chludiant lipidau

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

beth yw swyddogaethau yr organigyn golgi?

6 swyddogaeth

A
  • derbyn cadwyni polypeptid o’r RE garw a ribosomau, yna plygu, trawsfondio a pecynnu’r polypeptidau i greu proteinau
  • fesiclau cludiant yn cyrraedd o’r RE garw ac yna’n gadael trwy ben arall yr organigyn golgi
  • cynhyrchu glycoprotein ac ensymau secretu
  • secretu garbohydradau
  • cludio a storio lipidau
  • ffurfio lysosomau
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

beth yw lysosomau? beth sy’n creu’r lysosomau?

A

lysosomau yw fesiclau bach dros dro
creu gan yr organigyn golgi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

beth yw swyddogaeth lysosomau?

A
  • dal ensymau treulio a allai fod yn niweidiol ac yn eu hynysu o weddill y gell
  • rhyddhau’r ensymau pan fydd angen e.e i dreulio rhannau o’r gell, sef awtolysis
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

lle mae centriolau wedi’i lleoli?

A

tu allan i’r cnewyllyn

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

beth yw centriolau? enw ar ddwy ohonynt?

A

dau cylch o ficrodiwbynnau sy’n silindrau gwag ar ongl sgwar i’w gilydd
dau gyda’i gilydd = centrosom

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

beth ydy centriolau yn gwneud yn ystod cellraniad

A

trefnu’r microdiwbynnau sy’n gwneud y werthyd

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

beth yw enw ar y ddwy bilen sydd gan cloroplast

A

amlen y cloroplast

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

beth yw’r stroma mewn cloroplast?

A

hylif di-liw sy’n cynnwys gynhyrchion ffotosynthesis e.e gronynnau startsh

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
beth yw'r thylacoid mewn cloroplast? beth ydy'n ffurfio a pam?
- codennau fflat caeedig gyda pigmentau ffotosynthetig fel cloroffyl - pentyrru i ffurfio granwm (rhwng 2-100 thylacoid) sy'n cynhyrchu arwynebedd arwyneb mawr am ddal egni golau'n effeithlon
26
pa fath o ribosomau a DNA ydy cloroplast yn cynnwys?
ribosomau 70S a DNA cylchol
27
beth yw cellnodd? (gwagolyn)
toddiant o siwgrau, halwynau ac asidau amino
28
beth yw swyddogaeth y cloroplast?
cyflawni ffotosynthesis trwy amsugno egni golau a'i newid i egni cemegol ar ffurf glwcos
29
beth ydy gwagolyn yn gallu storio?
fitaminau a phigmentau
30
beth yw swyddogaethau cellnodd?
**cludiant** - bylchau rhwng ffibrau cellwlos felly mae'r cellwlos yn gwbl athraidd i ddwr ac ionau (simple terms - mae dwr yn teithio drwy'r cellfur) **cryfder mecanyddol** - cellfur yn gryf iawn, yn galluogi'r cell i fynd yn chwydd-dyn heb ffrwydro **cyfathrebu rhwng celloedd** - plasmodesmata yn caniatau cludiant hawdd rhwng celloedd cyfagos trwy'r llwybr symplast
31
beth yw plasmodesmata? (cellfur)
llinynnau cytoplasm sy'n mynd trwy fandyllau yn y cellfur o un gell i'r gell cyfagos
32
beth yw prif nodweddion celloedd procaryotig? | 7
- dim organynnau pilennog yn y cytoplasm - wal y gell wedi'i wneud o peptidoglycan (neu mwrein) - plasmidau sef darnau bach o DNA cylchog - mesosomau sef mewnblygiadau o'r cellbilen - DNA mewn ffurf nucletoid yn y cytoplasm - ribosomau 70S - llai na ewcaryotig (1-10mm nid 10-100)
33
beth yw maint firysau?
10-400nanomedr felly angen microsgop electron
34
beth yw firysau?
cyfryngau heintus sy'n achosi nifer o glefydau
35
beth ydy pob firion (firws unigol) yn cynnwys?
DNA neu RNA wedi'i chwmpasu gan capsid sef got protein
36
pam ydy firysau yn cael ei ystyried yn anfyw?
mae nhw'n anghellog (dim cytoplasm neu organnau)
37
beth yw'r lefel trefnidiaeth o leiaf i mwyaf
moleciwlau organynnau celloedd meinweoedd organau systemau organebau
38
beth yw diffiniad bon celloedd?
celloedd anwahaniaethol gyda'r potensial i wahaniaethu ac arbenigo i fod yn unrhyw fath o gell
39
beth yw gwahaniaethu?
enw proses datblygiad cell i fath penodol
40
beth yw'r 3 prif grwp o feinweoedd?
epithelaidd cyswllt cyhyrol
41
beth yw swyddogaethau'r epitheliwm ciwboidaidd? | 2 swyddogaeth
1. secretu mewn chwarennau fel y thyroid 2. ansecretol trwy ffurfio leinin tiwbyn procsimol troellog yr arennau neu ddwythellau o'r chwarennau poer
42
beth ydy meinweoedd epithelaidd yn leinio?
arwynebau mewnol ac allanol y corff
43
beth ydy'r haen isaf o gelloedd mewn meinweoedd epithelaidd wedi'i cysylltu i?
pilen waeledol wedi'i wneud o golagen a phrotein
44
beth yw edrychiad epitheliwm cennog? | (edrychiad y celloedd)
celloedd fflat
45
lle gellir darganfod epitheliwm cennog?
waliau'r alfeoli a cwpan Bowman neffronau'r afu
46
pam ydy epitheliwms cennog yn fflat
pellter tryledu llai am gyfnewid nwyon
47
beth ydy epitheliwm cennog/colofnog yn cynnwys? | (pa fath/edrychiad o gell)
celloedd colofnog, hirach cilia ar ei hymylon rhydd
48
beth yw enghraifft o swyddogaeth epitheliwm cennog?
secretu mwcws cyfuniad o fwcws a cilia yn caniatau sylweddau i gael ei symud trwy dwythellau e.e y tracea
49
ym mha ffurf ydy meinwe cyswllt yn darparu cynnal i'r prif feinweoedd
ar ffurf cartilag, asgwrn a gwaed
50
beth yw swyddogaethau meinwe cyswllt
cysylltu, cynnal neu gwahanu meinweoedd ac organau cynnwys celloedd sy'n storio braster
51
beth yw diffiniad cyhyr rhesog/sgerbydol?
cyhyrau sy'n glynu at esgyrn ac yn cynhyrchu symudiad
52
beth yw 2 o nodweddion cyhyr rhesog/sgerbydol?
cynnwys ffibrau sy'n rhoi cyfangiadau pwerus cyhyrau yn blino'n rhwydd
53
ydy cyhyr rhesog/sgerbydol yn anrheoledig neu'n rheoledig?
rheoledig
54
beth yw 2 o nodweddion cyhyrau llyfn?
cyfangu'n rhythmig (ond llai pwerus na sgerbydol) dim yn blino'n hawdd
55
sut rheolir cyhyrau llyfn?
gan nerfau o'r system nerfol awtonomig
56
ydy cyhyrau llyfn yn rhesog / anrhesog rheoledig / anrheoledig ?
anrheoledig anrhesog
57
beth ydy cyhyrau llyfn yn chwarae rhan bwysig ynddo?
y llwybr treulio muriau'r pibellau gwaed tiwbiau'r system droeth-genhedlol
58
lle mae cyhyr cardiaidd
dim ond yn y galon
59
ydy cyhyr cardiaidd yn rhesog neu'n anrhesog
rhesog
60
beth yw nodwedd pwysicaf cyhyr cardiaidd?
nad yw'n blino, parhau i guro drwy gydol eich oes
61
sut gellid cyfrifo chwyddhad?
lens sylladur x lens gwrthrychiadur