Brainscape's Knowledge GenomeTM


Top Flashcards (Certified)
All Flashcards

Bioleg UG > uned 2.1 - hanes esblygiadol > Flashcards

uned 2.1 - hanes esblygiadol Flashcards

(63 cards)

Start Studying
1
Q

beth yw enw’r coeden sy’n cynrhychioli’r perthynas esblygol rhwng organebau?

A

coeden ffylogenetig

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

beth ydy pob grwp yn cael ei alw?

A

tacson

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

beth a olygir wrth ddweud bod dosbarthiad yn hierarchaidd?

A

caiff grwpiau mawr eu rhannu’n grwpiau o feintiau sy’n gostwng

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

wrth symud lawr y grwpiau o barth i rywogaeth, mae’r berthynas rhwng organebau yn ___ a maent yn dod yn ___

A

wrth symud lawr y grwpiau o barth i rywogaeth, mae’r berthynas rhwng organebau yn agosau a maent yn dod yn fwy tebyg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

beth gellid defnyddio i gofio trefn y system hierarchaedd?

A

(parth)
taflodd - teyrnas
ffion - ffylem
dafad - dosbarth
uwchben - urdd
ty - teulu
gyda - genws
rhosod - rhywogaeth

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

beth yw diffiniad rhywogaeth?

A

grwp o organebau sy’n gallu rhyngfridio i gynhyrchu epil ffrwythlon

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

beth yw enw binomaidd?

A

enw lladin mewn ddwy rhan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

pam ydy enw binomaidd yr un peth ar draws y byd?

A

-osgoi problemau gyda enwau lleol a gwahaniaethau iaith

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

sut ydy organebau yn cael ei ddosbarthu mewn i un o pum teyrnas?

A

yn seiliedig ar debygrwydd morffolegol (strwythr corff)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

beth yw’r 5 teyrnas?

A

-prokaryota
-protoctista
-fungi
-planta
-animalia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

beth yw prif nodweddion y teyrnas prokaryotau?

A

-ffurfio o gelloedd procaryotig
-heb amlen gnewyllol
-heb organynnau gyda philen
-cellfur o beptidoglycan neu mwrein (nid cellwlos)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

beth yw prif nodweddion y teyrnas plantae?

A

-ewcaryotau amlgellog
-ffotosynthetig
-cellfur cellwlos

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

beth yw prif nodweddion y teyrnas animalia?

A

-cydsymud nerfol
-ewcaryotau amlgellog
-dim cellfur
-heterotroffig (gorfod bwyta)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

beth yw prif nodweddion y teyrnas fungi?

A

-ewcaryotau heterotroffig (gorfod bwyta)
-cellfuriau o citin
-ffilamentau o’r enw hyffau
-atgynhyrchu drwy sborau

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

beth yw prif nodweddion y teyrnas protoctista?

A

-ewcaryotau ungellog yn bennaf
-dim gwahaniaeth o ran meinwe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

faint o grwpiau ydy procaryotau yn cael eu rhannu iddo?

A

2

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

beth yw enwau’r dau grwp mae procaryotau yn cael eu rhannu iddo?

A

eubacteria ac archaea

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

mae organebau’n cael eu rhannu i 3 parth trwy ystyried tebygrwydd y ___

A

dilyniant basau DNA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

disgrifiwch y barth Eubacteria a nodwch enghraifft

A

-bacteria cyfarwydd / gwir bacteria
e.e E.coli / Salmonelladi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

disgrifiwch y barth Archaea/Archbacteria

A

-procaryotau eithafoffil

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

disgrifiwch y barth Eukaryota

A

-cynnwys pob organeb ewcaryotig
(plantae, animalia, fungi, protoctista)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

lle mae eithafoffiliau yn bodoli?

A

-mewn amrywiaeth eang o amodau amgylcheddol gan gynnwys enghreifftiau eithafol o dymheredd, pH, halwynedd a gwasgedd

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

pam ydy hi’n bwysig i ddosbarthu?

A

-helpu i ddeall perthnasoedd esblygiadol
-os caiff anifail newydd ei ddarganfod, gellir rhagfynegi rhai o nodweddion eraill
-haws trafod rhwng biolegwyr
-haws ddeall ecosystem neu ddiflaniad

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

beth yw diffiniad natur betrus?

A

dosbarthiad organebau yn destun newid yng ngholeuni tystiolaeth newydd

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
mae morffoleg yn golygu ____
mae morffoleg yn golygu edrych ar siap ffurf organeb
26
beth yw nodweddion homologaidd?
nodweddion sydd wedi esblygu o'r un adeiledd gwreiddiol gyda'r un strwythr ond sy'n cyflawni swyddogaethau gwahanol
27
pa fath o esblygiad ydy nodweddion homologaidd yn enghraifft ohono?
esblygiad dargyfeiriol
28
sut ydy nodweddion homologaidd yn enghraifft o esblygiad dargyfeiriol?
gan fod yr organebau gyda'r nodwedd wedi esblygu o gyd-hynafiad gyffredin
29
beth yw nodweddion analogaidd?
nodweddion tebyg sy'n gwneud yr un swyddogaeth ond sydd ddim wedi esblygu o gyd-hynafiad a felly gyda strwythurau gwahanol
30
pa fath o esblygiad ydy nodweddion analogaidd yn enghraifft ohono?
esblygiad cydgyfeiriol
31
sut ydy nodweddion analogaidd yn enghraifft o esblygiad cydgyfeiriol?
gan fod yr organebau gyda'r nodwedd heb esblygu o gyd hynafiad diweddar
32
beth yw'r egwyddor proffilio genynnol?
mae dulliau biocemegol yn mesur cyfran y DNA neu broteinau sy'n cael ei rannu rhwng rhywogaethau er mwyn amcangyfrif eu perthnasrwydd
33
beth yw un o fanteision defnyddio dull dadansoddi biocemegol?
gall lleihau'r camgymeriadau a wneir wrth ddosbarthu yn sgil esblygiad cydgyfeiriol
34
mae gwahaniaethau mewn dilyniant o ganlyniad i ____
fwtaniadau
35
beth sy'n gwahanu wrth defnyddio gel electrofforesis?
darnau o DNA a phroteinau
36
beth yw diffiniad bioamrywiaeth?
nifer y rhywogaethau a nifer yr unigolion ym mhob rhywogaeth mewn amgylchedd penodol
37
mae bioamrywiaeth yn amrywio'n ____ yn ogystal a ___
mae bioamrywiaeth yn amrywio'n OFODOL yn ogystal a DROS AMSER
38
beth a olygir wrth ddweud bod bioamrywiaeth yn amrywio'n ofodol?
-mae amrywiaeth rhywogaethol yn amrywio dros y byd gyda lledred, hydred ac uchder -mae nifer y rhywogaeth pob km2 yn cynyddu wrth symud yn agosach i'r trofannau
39
beth yw'r cynefinoedd gyda'r bioamrywiaeth mwyaf ar y blaned?
-coedwigoedd glaw -riffiau cwrel
40
beth a olygir wrth ddweud bod bioamrywiaeth yn amrywio dros amser?
-dros amser, mae cymuned o organebau'n newid ei chynefin, gan ei wneud hi'n fwy addas i rywogaethau arall
41
beth yw olyniaeth?
olyniaeth yw'r newid yng nghyfansoddiad cymuned dros amser
42
beth yw difodiant?
colli rhywogaethau
43
beth sy'n achosi difodiant?
-newid hinsawdd -newid cynefin -mwy o gystadleuaeth -ysglafaethwyr newydd -clefydau newydd
44
pam mae bioamrywiaeth yn bwysig?
-ffynhonnell bwyd posibl -defnyddiau crai hanfodol -cemegion a defnyddiau fferyllol defnyddiol -genynnau sy'n gwrthsefyll clefydau
45
beth yw'r 3 lefel gellir asesu bioamrywiaeth arno?
1. lefel geneteg 2. lefel moleciwlaidd 3. lefel cynefin
46
beth yw ystyr y term alel?
ffurfiau gwahanol o'r un genyn
47
beth yw ystyr y term locws?
safle genyn ar gromosom
48
beth yw diffiniad polymorffedd?
presenoldeb mathau gwahanol o unigolion o fewn rhywogaeth ar amlder uwch nag fyddai'n digwydd o ganlyniad i fwtaniad yn unig.
49
lle mae polymorffedd yn deillio ohono?
deillio o bresenoldeb genynnau polymorffig
50
rhowch enghraifft o bolymorffedd sydd i'w weld mewn bodau dynol
taldra gwahanol
51
esboniwch pam mae'n bwysig ystyried fwy nag nifer yr alelau gwahanol ar locws yn unig
rhaid hefyd ystyried cyfran y boblogaeth sydd ag alel penodol
52
beth yw'r problem gyda asesu bioamrywiaeth ar lefel enynnol?
anodd cyfri pob alel unigol mewn poblogaeth
53
beth yw'r gwahaniaeth rhwng SNP a STR?
SNP - newid mewn un bas mewn dilyniant o fasau STR - dilyniant o 20-40 o fasau sy'n amrywio mewn nifer o weithiau maent yn ailadrodd yn y genom
54
pa dystiolaeth fydd i weld ar ol-bys genynnol sy'n dangos bod bioamrywiaeth poblogaeth yn uchel?
mwyaf o SNP/STR sydd gan boblogaeth, yr uchaf yw bioamrywiaeth y poblogaeth
55
mae indecs amrywiaeth yn mesur bioamrywiaeth ar lefel ___
cynefin
56
mae unrhyw gwerth a gyfrifir gydag Indecs Amrywiaeth Simpson yn amrywio rhwng __ a ___
0 ac 1
57
maint poblogaeth =
maint poblogaeth = nifer sampl 1 x nifer sampl 2 / nifer wedi'u marcio yn yr ail sampl
58
beth yw'r tybiaethau rydych yn wneud gyda'r techneg dal ac ail ddal?
-dydy'r marc ddim yn effeithio ar ymddygiad yr anifail na'r ysglafaethwyr -dydy'r marciau ddim yn cael eu colli rhwng marcio ac ail-chasglu'r sampl -mae'r anifeiliaid yn integreiddio'n llawn yn ol i mewn i'w poblogaeth -mae gan bob anifail yr un siawns o gael ei ddal a'i ail ddal -does dim mewnfudo nac allfudo i mewn nac allan o'r boblogaeth rhwng casglu'r ddau sampl -does dim genedigaethau na marwolaethau yn y boblogaeth rhwng casglu'r ddau sampl
59
beth yw ystyr tagfa?
gostyngiad sydyn mewn bioamrywiaeth
60
beth yw esblygiad?
broses lle mae rhywogaethau newydd yn ffurfio o rai sy'n bodoli eisioes dros gyfnodau hir iawn
61
beth yw pwysau dethol?
beth sy'n gorfodi'r cystadleuaeth
62
beth yw camau detholiad naturiol? (simplified)
1. mwtaniad 2. amrywiad genynnol 3. mantais gystadleuol 4. goroesiad y cymhwysaf 5. atgenhedlu 6. trosglwyddo genynnau ffafriol i epil
63
gall addasiadau fod yn ___, ___ neu ___
-morffolegol -ffisiolegol -ymddygiadol

Bioleg UG (10 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions