week 14 Flashcards
(81 cards)
Wat is de meest voorkomende oorzaak van overlijden onder reizigers naar het buitenland?
Hart- en vaatziekten
Waar staat LARISA voor?
Locatie
Activiteiten
Reiziger
Incubatietijd
Syndromen
Aanvullend onderzoek
Welke klachten heeft 80% van de reizigers met klachten?
Koorts
Huidafwijkingen
Gastro-intestinale klachten
Welk aanvullend onderzoek wil je doen bij reizigers met klachten?
Leukocytose
* amoebenabces, bacteriële infectie
Leukopenie
* virale infecties (dengue + atypische lymfocyten), rickettsiose, viscerale leishmaniasis, buiktyfus (+ linksverschuiving), brucellose (+ relatieve lymfocytose)
Trombopenie
* malaria, arbovirale infecties, leptospirose, rickettsiose, hemorragische koortsen, ziekte met diffuus intravasale stolling, viscerale leishmaniasis
Eosinofilie
* strongyloidiasis, schistosomiasis, ascariasis, filariasis, gnathostomiasis, fascioliasis, trichinellose …
Waar wordt malaria door veroorzaakt?
Door een parasiet/protozoa
Welke plasmodium soorten zijn er en welke malaria types veroorzaken die?
P. falciparum –> malaria tropica (80%, meest fulminante, fataal beloop)
P. Vivax –> malaria tertiana
P. ovale –> malaria tertiana
P. malariae –> malaria quartana (<1%)
P. Knowlesi –> apenmalaria (langstaart makaken)
(P. simium) –> apenmalaria (lijkt op P. vivax)
Wat is de pathogenese van malaria?
Mug besmet met malaria bijt je –> speeksel in wond –> hierin zitten malaria sporozoiëten –> die moeten binnen 30 minuten een bloedvat vinden naar de lever, anders opgeruimd door immuunsysteem –> sporozoiët infiltreert hepatocyt, sommigen worden hypnozoiët en wachten dan even met vermenigvuldigen, maar sommige soorten gaan meteen groeien en vermenigvuldigen –> schisonstadium in hepatocyt, dus meerdere parasieten per cel aanwezig –> in uitgerijpte schison zitten wel tienduizenden merozoiëten –> komen na 7-12 dagen vrij in bloedbaan –> kunnen rode bloedcellen infecteren –> fase waarin symptomen ontstaan
Eerst als ringvormige parasiet aanwezig in rode bloedcel, dan delen en vermenigvuldigen –> uiteindelijk scheurt rode bloedcel open –> nieuwe parasieten komen vrij, dit duurt ongeveer 24-72 uur
In rode bloedcel die openscheurt zitten ook eiwitten en alles van de parasieten in –> komen ook vrij in bloedbaan –> herkent door immuunsysteem –> inflammatie met klachten als koorts etc.
Sommige parasieten zullen in rode bloedcel differentiëren tot gametocyten stadium –> dit is 1 parasiet in een rode bloedcel die niet groeit en vermenigvuldigt, maar die eigenlijk rustig wacht tot die wordt opgezogen door een nieuwe mug –> als mannelijke en vrouwelijke gametocyt in nieuwe mug zitten kunnen die samensmelten en weer nieuwe malaria sporozoiëten vormen –> weer nieuw iemand infecteren
Welke koorts geeft p vivax/p ovale?
Derdedaagse koorts
–> piekende koorts op dag 1, op dag 2 verdwijnt koorts en op dag 3 komt die weer terug, dus piekende koorts om de 48 uur
Dit komt door synchronisatie cyclus in rode bloedcellen
Welke koorts heeft p malariae?
Vierdedaagse koorts
–> piekende koorts op dag 1, op dag 2 verdwijnt koorts en op dag 4 komt die weer terug, dus piekende koorts om de 72 uur
Dit komt door synchronisatie cyclus in rode bloedcellen
Wat is er bij p falciparum en p knowlesi?
Meestal geen synchronisatie
Wat is de pathofysiologie van malaria?
Weefselhypoxie, shock
Orgaandysfunctie (P. falciparum en P. knowlesi): hart, longen, nieren, hersenen, gastro intestinaal
Immuun(de)activatie
Anemie (hemolyse, dyserytropoiese)
Trombopenie (DIS, sekwestratie milt)
Diffuus intravasale stolling
Wat is de klinische presentatie van malaria?
Koorts (let dus op specifiek patroon!)
Hoofdpijn, spierpijn, malaise
Veranderd bewustzijn (tot psychose/coma)
Buikpijn, misselijk, braken, diarree
Icterus, hepatosplenomegalie (al in eerste dagen)
Wat zijn de ernstige klinische verschijnselen van malaria?
Shock
Cerebrale malaria
Nierinsufficiëntie
Ernstige anemie
Acidose
Hypoglycemie/leverfalen
Cardiale dysfunctie
Waarom verloopt een P. falciparum infectie ernstiger dan de andere malaria soorten?
1) Invasie van erytrocyten
P. vivax / ovale -alleen jonge erytrocyten (~2%)
P. malariae -alleen oude erytrocyten (~2%)
P. falciparum - alle erytrocyten: geen natuurlijke begrenzing van de parasitemie!
2) Sequestratie geïnfecteerde erythrocyten
geïnfecteerde ertythrocyten worden een beetje plakkerig door eiwitten die worden uitgescheiden door de p falciparum parasiet –> daar waar veel contact is met endotheelcellen is, waar de stromingssnelheid laag is, daar zal sequestratie plaatsvinden –> hypoxie zal ontstaan door geen doorstroom capillairen, vanwege plakkende erythrocyten –> weefselsterfte
Wat zijn de kenmerken van aangeboren resistentie tegen malaria?
hemoglobinopathie * of andere afwijkingen erytrocyt (vb: ovalocytose, elliptocytose
verandering in cytoskelet)
verminderde groei en ontwikkeling parasiet
verhoogde klaring van geïnfecteerde erytrocyten (vb. door sikkeling)
hemozoïne geïnduceerde pathologie lager
- heterozygoot: beschermt tegen ernstige malaria
- homozygoot: nadelig voor host
Welke factor wordt er gebruikt door de malaria parasiet om de erythrocyt binnen te komen?
Duffy factor
Hoe stellen we de diagnose van malaria?
dikke druppel en uitstrijk (gouden standaard)
(antigeen) sneltesten / flowcytometrie
kwantitatieve Buffy Coat analyse (QBC)
serologie (confirmatie doorgemaakte infectie)
moleculaire diagnostiek (PCR) (confirmatie Plasmodium soort; detectie lage parasitemie)
Welke 3 stadia heeft de parasiet in de erythrocyt?
3 stadia in erytrocyt:
* trofozoïet (ringvorm)
* schizont
* gametocyt
Wat is de behandeling van p falciparum malaria?
P. falciparum atovaquon/proguanil (AP) po óf artemether/lumefantrine (AL) po
ernstig*: artesunaat iv, nadien nog gevolgd door volledige orale kuur
*braken, orgaanfalen, schizonten, parasitemie>5%
Wat is de behandeling van p malariae/knowlesi malaria?
P. malariae/ knowlesi chloroquine po
ernstig: artesunaat iv, gevolgd door chloroquine
Wat is de behandeling van p vivax/ovale malaria?
P. vivax/ ovale chloroquine po (resistentie, dan mefloquine óf AP óf AL
ernstig: artesunaat iv gevolgd door orale behandeling
GEVOLGD DOOR primaquine (hypnozoïeten), tenzij G6PD-deficiëntie
Wat zijn alarmsymptomen bij tropische ziekten?
hoge koorts
huid- en/of slijmvliesbloedingen
Hypotensie
Hypoxemie
ernstige dehydratie
meningeale prikkeling
veranderd bewustzijn
Inschatten
mate van progressie klachten
ernst van de ziekte
besmettelijkheid
Waar moet je aan denken bij koorts + …? (lezen)
Koorts + …
braken/ diarree: malaria (NB: epidemiologie en incubatietijd), feceskweek, bloedkweek, leukocyten, CRP, nierfunctie, kalium, ECG
luchtwegklachten: malaria, X-thorax, sputumkweek, bloedkweek, keelwat, leukocyten
neurologische klachten: malaria, CT, lumbaalpunctie, bloedkweek, leukocyten, CRP
huidklachten: malaria (want: koorts!), virusdiagnostiek, dermatoloog, afhankelijk van exacte huidbeeld
sepsis: malaria, bloedkweek, leukocyten, CRP, nierfunctie, urine ao/kweek, X-th, beeldvorming abdomen, lactaat, nier- en leverpanel, ECG
Wat zijn de kenmerken van dengue en zijn vector?
Aedes aegypti en aedes albopictus
bevolkte gebieden
steekt bij voorkeur overdag of in vroege avond
meestal niet >1000 meter (afhankelijk van temperatuur)
besmette mug levenslang virusoverdracht (ook naar eieren, die droogte langdurig kunnen weerstaan)