Week 7 Flashcards

Question

Hoe ontstaat een auto-inflammatoire ziekte?

Answer 1

Door een dysregulatie van het innate immuunsysteem, ontstaat door een teveel aan cytokineproductie van vooral pro-inflammatoire: IL-6, IL-18, TNF-α, IFN-γ, IL-1β

Answer 2

Eiwitten waarvan de concentratie met tenminste 25% stijgt of daalt gedurende inflammatie **Positieve acute fase eiwitten:** - BSE: normaal <20, bezinking. Dit is eigenlijk geen eiwit, maar het naar beneden zakken van ery's. Normaal gesproken gaat dit niet snel, omdat ery's erg licht zijn. Bij afwijkingen kan de BSE omhoog gaan, doordat ery's aan elkaar gaan plakken en zwaarder worden. Fibrinogeen en antilichamen zijn factoren die ervoor zorgen dat erytrocyten aan elkaar gaan plakken. Deze facotoren nemen toe bij infecties, zwangerschap en hematologische ziekten - CRP: normaal <10, C-reactive protein, geproduceerd door de lever o.i.v. IL-6, betrokken bij verwijderen van pathogenen en apoptotische cellen, verhoogd bij infectie en weefselschade, stimuleert het complementsysteem - SAA: serum amyloïd, geproduceerd door de lever o.i.v. IL-6, het zijn apolipoproteïnen die snel associëren met HDL, stimuleren adhesie en chemotaxis van fagocyterende cellen en lymfocyten, kunnen neerslaan in organen - Ferritine: onderdeel van stollingscascade **Negatief acute fase eiwit**: Albumine, concentratie verlaagd bij bestaande infectie –> CRP en BSE normaal, dan geen sprake van een autoinflammatoire ziekte

Answer 3

**Aangeboren (1e kennen)**: vanaf jongs af aan problemen - Familial Mediterranean Fever (FMF): meest voorkomend, autosomaal recessief, voornamelijk uit Mediterraans gebied - Mevalonate kinase deficiëntie - TNF-receptor associated periodic syndrome (TRAPS) - Cryopyrin associated periodic syndrome - NLRP12-associated periodic syndrome - Neonatale presentatie van multisysteem inflammatoire ziekte (NOMID) **Verworven (1e en 2e kennen)**: ontwikkeld gedurende het leven, op kinderleeftijd geen problemen - Ziekte van Behcet - Ziekte van Still - Hemofagocytisch lymfohystiocytose - Macrofaag activerende syndroom - VEXAS-syndroom: alleen bij mannen

Answer 4

- Dit is een sterk pro-inflammatoire cytokine - Wordt al bij een lichte ontsteking gestimuleerd - Het wordt normaal onder controle gehouden door IL-1RA (RA: receptor antagonist) - IL-RA kan vrij IL-1β binden → hierdoor is het inactief - Als deze RA ontbreekt ontstaat er → DIRA: deficiency of the interleukin-1 receptor antagonist

Answer 5

Teveel aanmaak van IL-1β (een van de sterkste pro-inflammatoire ziektes) - MyD88 zorgt bij een hoge concentratie in het lichaam voor meer aanmaak van plasmacellen en activeert het inflammasoom –> hierdoor veel mutaties en autoinflammatie - Het inflammasoom zorgt normaal voor de omzetting van IL-1β naar de actieve vorm, bij deze ziekte staat het inflammasoom maximaal aan - Medicatie: IL-1RA, IL-1 receptor antagonist die vrij IL-1β in het bloed bindt en inactief maakt, vervoeren met koelpacks dus met reizen wel onhandig, duur maar vaak effectief

Answer 6

Ontstekingsremmer, werkt bij alle autoinflammatoire ziektebeelden zolang je maar genoeg geeft –> patiënt wordt wel extreem immuungecomprimitteerd omdat je niet specifiek het deel waar het mis gaat kunt remmen - Bijwerkingen: osteoporose, diabetes mellitus, infecties

Answer 7

Pyroptose is een methode waarop een inflammasoom dood kan gaan waarbij de cel als het ware ontploft doordat er zoveel IL-1β wordt aangemaakt –> als gevolg komt de hele inhoud vrij, waaronder grote hoeveelheden IL-1β

Answer 8

- Inflammasomopathieën (FMF): probleem met inflammasoom (combinatie van eiwitten in cellen van het aangeboren immuunsysteem), zorgt dat pro-IL-1β (niet-inflammatoir) op het juiste moment wordt omgezet in IL-1β (door caspase-J) –> bij een ziekte wordt het inflammasoom uit zichzelf gevormd en zorg dat alle pro-IL-1β direct wort omgezet in IL-1β en ook voor heel veel aanmaak van IL-18 - Interferonopathie (bijv. Lupus): een normale cel waarbij mRNA niet meer wordt afgebroken en gaat stapelen, waardoor de cel denkt dat hij geïnfecteerd is met een virus (hierbij ook meer RNA/DNA) en interferonen gaat produceren –> Nog meer vormen zoals unfolded protein respons/endoplasmic reticulum stress syndrom (TRAPS) of relopathie, maar die hoef je niet uit je hoofd te kennen

Answer 9

Autosomaal recessieve overervende ziekte waarbij er een mutatie in het MEFV-gen zit dat codeert voor pirine (onderdeel werking inflammasoom) waardoor het inflammasoom constant aan staat en al het pro-IL-1β wordt omgezet in actief IL-1β - Aanvallen van koorts, maar hoeft niet altijd, ontstekingsverschijnselen (endocard, pericard, buikvlies), gewrichtsklachten, huidafwijkingen - Komt veel voor bij landen rondom de Middellandse zee Behandeling: - Colchicine 2 dd 0,5 mg (uit een plantje, werkt goed), non response: 5-10%, dan anti-IL-1 therapie geven (teveel aan cytokine wat geproduceerd wordt wegvangen) - Diclofenac –> Als je er niets aan doet gaan mensen dood, want ‘dingen’ gaan neerslaan en hierdoor orgaanfuncties achteruit gaan

Answer 10

Ziektebeeld door een verworven mutatie in het UBA-1 gen - Eiwitten die door een proteasoom vernietigd moeten worden worden normaal door ubiquitine gemarkeerd, maar nu niet –> proteasoom kan eiwitten niet goed vernietigen - X-gebonden ziekte, dus enkel bij mannen en meestal 50+ jaar - Kenmerkend: sterk verhoogde ontstekingsparameters, macrocytaire anemie, vacuolisatie beenmerg, huidafwijkingen, kraakbeenbetrokkenheid - Behandeling is onduidelijk

Answer 11

- jaarlijks 100 miljoen mensen in Europa bij de SEH en 25% hiervan is kind - overvolle wachtkamers vormen een probleem om goede zorg te leveren aan kinderen die de SEH bezoeken –> 1 op de 10 kinderen bij de SEH heeft een ernstige infectie - jaarlijks overlijden 25 gezonde kinderen aan een behandelbare infectie - op de SEH in het EMC: 20% chronisch zieke kinderen, 30% heeft een infectie, 13% is levensbedreigend ziek en 2,5% wordt op de IC opgenomen –> wel hier in verhouding meer kinderen met een complexe en chronische aandoening - In zo'n situatie geven ouders vaak aan dat kinderen anders (ziek) zijn dan normaal - kinderen met koorts bij de huisarts/HAP 27-53% en op de SEH 30-50%, ernstige infecties bij de huisarts/HAP 1% en op de SEH 10-15%

Answer 12

- presenteren zich met een probleem en niet met een diagnose - hebben andere normaalwaarden (ademhaling, hartfrequentie) - beoordeling is een momentopname; onduidelijk of de piek is geweest of dat deze nog moet komen - bij de start een aspecifieke presentatie afhankelijk van de leeftijd - worden vergelijkend met volwassenen sneller en heftiger ziek, maar genezen ook sneller - andere aandachtspunten waar op gelet moet worden: triage, vitale waarden, alarmsymptomen, safety netting en de ABCDE

Answer 13

**Acute koorts:** - 0-1 maand: ander afweersysteem met nog antistoffen van de moeder, hierdoor ander soort infectie - 1-3 maanden: kwetsbaarder omdat ze middenin de vaccinatieperiode zitten - >3 maanden: grotendeels gevaccineerd en normaal gesproken een goede afweer **Koorts zonder focus**: T>38 graden, aaneengesloten gedurende 3 weken

Answer 14

Zie afbeelding! 2/3 heeft: benauwdheid, braken, diarree, koorts –> de helft hiervan is infectieus, afhankelijke van de zorgverlener waar het kind komt een grotere of minder grote kans op een ernstige infectie

Answer 15

Veelvoorkomend: **Bacteriële infecties**: - pneumonie, - pyelonefritis - sepsis - meningitis **Virale infecties**: - influenza (kan ernstig verlopen als hierbij secundair stafylokokken pneumonie of meningitis ontwikkelt, dit kan dus co-infecties veroorzaken) - gastro-enteritis (kans op uitdroging)

Answer 16

O.b.v. klachten en symptomen prioriteren welk kind als eerste hulp nodig heeft - om morbiditeit en mortaliteit te verminderen doordat ernstig zieke kinderen sneller worden gezien - hiermee omgang met drukte op de afdeling - a.d.h.v. de MTS (Manchester Triage System) die 5 klassen heeft; direct een arts nodig, binnen 10, binnen 60, binnen 120 of binnen 240 minuten –> deze is aangepast voor kinderen >3 maanden zonder neurologische problemen

Answer 17

Zie afbeelding voor normaalwaarden! Hieronder valt: HF, AF, saturatie, capillaire refill en BP - de belangrijkste punten zijn: ademhaling, hartfrequentie, saturatie en kleur van het kind - afhankelijk van de leeftijd andere normaalwaarden en verstorende factoren: spanning, koorts, huilen (HF/AF omhoog –> per graad koorts HF met 10/min omhoog en AF met 2-5/min) - BP blijft redelijk goed normaal, pas bij ernstige ziekte omlaag - goed opletten op wat de alarmwaarden zijn - je hoeft niet standaard alle vitale parameters te meten

Answer 18

Sommige symptomen komen pas heel laat aan het licht en bijv. bloeddruk is lastig te meten bij kinderen, daarom bepaalde herkenningspunten - 1e lijns zorg: NHG-standaard richtlijn: jonge kinderen met koorts binnen enkele uren zien, alle kinderen met koorts zonder focus urineonderzoek (en CRP) en meer aandacht voor adviezen/follow-up zodat ouders alarmsymptomen herkennen (safety netting) –> belangrijk om alarmsymptomen te herkennen, beloop goed in te schatten, adequate follow-up te geven en dan de juiste diagnose - 2e lijns zorg: NVK-koorts in de 2e-lijn richtlijn: kijken naar focus-specifieke symptomen en combinatie van diagnostiek (CRP en urine) - Review van den Bruel, Lancet 2010: duidelijke alarmsymptomen kwamen naar voren: cyanose, snelle ademhaling, slechte perifere circulatie (koude handen en voeten), petechiën –> komen pas laat aan het licht en dus blijkt dat ongerustheid van de ouders en niet-pluis gevoel van de arts ook een duidelijke indicatie geven, daarnaast is 1 symptoom niet bruikbaar van het uitsluiten van een ziekte

Answer 19

Altijd eerst anamnese en lichamelijk onderzoek, aanvullend onderzoek kan ondersteunend zijn maar geeft niet altijd duidelijk de diagnose (ook rekening houden met interpretatie, zorgen van ouders, comorbiditeit en risico op complicaties): - Bloedonderzoek: CRP en PCT (procalcitonine), PCT geeft na infectie sneller afwijkende waarden (2-12 uur) dan CRP (6-14 uur) en het CRP is minder specifiek (stijgt ook bij weefselschade), PCT is wel duurder - Urineonderzoek - X-thorax - Echo: bedside echo wordt steeds vaker gebruikt om te kijken naar een gecompliceerde pneumonie (bijv. pleuravocht) - Kweken

Answer 20

Bij ontslag uit het ziekenhuis wordt niet altijd een oorzaak/diagnose gevonden, maar kinderen zijn niet meer acuut ziek, daarom belangrijk om een ontslagadvies aan ouders te geven: - als ik het juist heb, wat verwacht ik dat er gebeurt? *bijv. ik verwacht een virale infectie en dan knapt het kind binnen 2 dagen op* - hoe weet ik dat ik het onjuist heb? *bijv. het zou ook een bacteriële infectie kunnen zijn, dan wordt het kind zieker* - wat moet ik dan doen? *bijv. als het kind zieker wordt moet je terugkomen naar … of … bellen* –> uitleggen over de onzekerheid van de diagnose, alarmsymptomen, te verwachten tijdsbeloop en hoe en wanneer hulp te zoeken! Indicaties hiervoor zijn: - diagnose is onzeker, ernstige infectie in DD - aandoening heeft risico op complicaties - patiënt heeft vanwege comorbiditeit een verhoogd risico op complicaties

Answer 21

- lokaal: bijv. abcessen, pneumonie, osteomyelitis, mastoïditis, sinusitis, endocarditis - bacterieel: Bartonella, Brucella, meningokok, salmonella, tuberculose, Borrelia, Leptospirosis, Treponema - viraal: Epstein-Barr virus, CMV, HIV - immunologisch: reumatoïde artritis, SLE, acuut reuma, ziekte van Kawasaki - maligniteit: lymfomen, leukemie, neuroblastoom - overig: koortssyndroom, vasculitiden, neurologisch, psychisch

Answer 22

- Benauwdheid: kinderen gaan voorover zitten, intrekkingen (positieve druk opbouwen), rechtop zitten, schouders opgetrokken, uitputting, neusvleugelen - Meningitis: achterover leunen (meningiale prikkeling), petechiën, bol hoofd, ontroostbare kinderen (hoog huilen), kind kijkt langs de ouder, dwalende handbewegingen, kind gaat niet zitten maar blijft stil liggen - Koorts: verminderde circulatie - Dehydratie: bij diarree veel vochtverlies en veel elektrolyten verlies (veel erger dan braken), ingevallen ogen, droge lippen, ingevallen buik, verlengde turgor, slappe houding –> vooral Rotavirus en Norovirus en geadviseerd wordt om ORS, appelsap of bouillon geven - Lage AVPU: focale afwijkingen (probleem in hersenen –> CT) en/of menigeale prikkeling (meningitis –> LP) of allebei niet (intoxicatie, interne afwijking)

Answer 23

Zie afbeelding!

Answer 24

Infectie in de urinewegen **lage UWI**: - bevindt zich in de urethra (urethritis = SOA) en blaas (cystitis) - geen weefselinvasie - wel pijn bij het plassen, kleine beetjes plassen en andere lokale en minder ernstige klachten **Hoge UWI**: - in de nieren (pyelonefritis) of ureters (bijna nooit), - wel weefselinvasie: koorts, rillingen, algehele malaise, flank-/perineum pijn, acute verwardheid, delier (deze symptomen kennen)

Answer 25

- Bacteriurie = bacteriën in de urine, anders dan normale flora - Significante bacteriurie: vanaf >10^5 KVE/mL (kolonie vormende eenheden) in midstream urine - uropathogenen: MO die UWI's veroorzaken – asymptomatisch: significante bacteriurie zonder klachten of tekenen van infectie

Answer 26

4 groepen zijn te onderscheiden: - Cystitis bij gezonde, niet zwangere vrouwen (>12 jaar) - Cystitis bij patiënten >12 jaar met verhoogd risico op gecompliceerd beloop zoals; mannen, zwangere, DM, verminderde weerstand, nier-/urineweg afwijkingen, neurologische blaasstoornis, verblijfskatheter - UWI bij patiënten >12 jaar met tekenen van weefselinvasie; mannen en vrouwen los - UWI bij patiënten <12 jaar; met of zonder weefselinvasie → per groep is er een ander beleid en dus andere diagnostiek en behandeling

Answer 27

70:1000 vrouwen per jaar met Cystitis, - piek bij 15-24 jaar - incidentie het hoogst bij >65 jaar - voor vrouwen meest frequente klacht bij huisarts, meer kans dan mannen omdat de urethra korter is, de afstand tussen anus-vagina-urethra korter is en omdat ze geen balzak tussen urethra en anus hebben - 10:1000 mannen

Answer 28

Bij de huisarts >95% veroorzaakt door enterobacteriaceae (gramnegatieve staven): - E. coli, - Klebsiella spp. - Proteus spp. - Dit zijn gramnegatieve staven - Het zijn bacteriën uit de darmflora

Answer 29

**Residuvorming*** speelt een belangrijke rol bij het ontstaan, dit kan op meerdere manieren ontstaan: afvoer van de urine gaat niet goed, hierdoor blijft het staan en de paar bacteriën die het gelukt was om in de blaas te komen kunnen hier gaan vermeerderen en een infectie veroorzaken - door obstructie (bv prostaathyperplasie) - neurogene blaasfunctiestoornis, - te geringe mictiefrequentie (door te weinig drinken), - niet-volledig ledigen van de blaas - Zwangerschap andere predisponerende factoren: - postmenopauzale atrofie van tractus urogenitalis, - blaas-/nierstenen, - verblijfskatheter, - verminderde weerstand, - genetische factoren, - anatomische afwijkingen Verder over de pathogenese: - aanhechting: bacteriën hebben fimbriae of pili wat zorgt voor adherentie aan de mucosa, wordt geremd door specifieke remmers, bacterie zonder fimbriae zijn minder virulent - hematogene verspreiding: van tuberculose en candida (nierabcessen) kunnen zich hematogeen verspreiden, ook adenovirus kan in de blaaswand bloedingen veroorzaken (allemaal zeldzaam). - Normaal is de route van een UWI van buiten naar binnen, dus via de darmuitgang naar de urethra

Answer 30

- dysurie (pijnlijke/branderige mictie) - pollakisurie (kleine beetjes plassen) - toegenomen mictiefrequentie - hematurie (bloed bij urine) - pijn in de rug/onderbuik - **afwezigheid** van nieuw ontstane of veranderde vaginale afscheiding (–> dan eerder SOA of vaginale gistinfectie) Bij kinderen <12 maanden: slecht groeien, braken, >3 dagen koorts

Answer 31

**Lichamelijk onderzoek:** - bij tekenen van weefselinvasie, - risicogroepen - recidiverende ongecompliceerde UWI (>3x in 1 jaar) → kijken naar flankpijn, retentieblaas, peritoneale prikkeling, dehydratie, shock, bij mannen en kinderen ook abdomen en uitwendige genitaliën en bij vrouwen nog vaginaal onderzoek

Answer 32

**Snelle aanvullende diagnostiek:** - dipstick: - nitriettest - leukotest (leukocyten esterase test), - uitslag door kleuromslag, - bij een positieve ook een urinesediment (aanwezige cellen/bacteriën optellen en kristallen met flowcytometrie in kaart brengen) - leukotest is niet heel specifiek - nitriet soms fout-negatief (bacteriën die geen nitraatreductase hebben of korte verblijfsduur van urine in de blaas) - niet toepasbaar bij een verblijfskatheter - alleen behandelen bij positieve test met klachten - dipslide: urine in een potje met agar incuberen, bij een positieve uitslag verdere analyse in laboratorium - ongekleurde microscopie van een nat preparaat

Answer 33

**Kweek en gevoeligheidsbepaling:** - moet van gewassen urine (midstream, clean catch of eenmalige katheterisatie/suprapubische punctie) zonder contaminatie van genitale flora - indicaties (*niet allemaal uit je hoofd leren*): - 2x therapiefalen bij cystitis bij gezonde, niet-zwangere vrouw - 1x therapiefalen bij cystitis kwetsbare oudere - cystitis bij patiënt met antibiotische profylaxe i.c.m. recidiverende UWI - cystitis bij patiënt uit risicogroep m.u.v. DM die gezond zijn en geen zieke indruk maken - cystitis kind <12 jaar - UWI met weefselinvasie - aanhoudend vermoeden UWI met urinestick/dipslide/sediment negatief → groei bij >100 KVE/ml en vanaf 10^5 KVE/ml significant

Answer 34

Ongecompliceerde UWI bij een gezonde vrouw: eerst afwachtend beleid, wel hinderlijk maar niet besmettelijk dus geneest binnen 1 week –> wel antibiotica? dan een gram-negatieve dekking (voor enterobacteriaceae) en ook voorkomen dat resistentie ontstaat, zorgen dat het op de plaats van bestemming komt en hoge concentraties in de blaas kan bereiken - 1e keus empirisch: 5 dagen **nitrofurantoïne** (bij risicogroepen langer): hoge concentraties in urine, wel kans op nierinsufficiëntie of G6PD deficiëntie, niet geven bij kans op weefselinvasie/koorts! (het komt niet in de weefsels) - 2e keus: 1 gift fosfomycine (niet bij zwangeren, mannen, kinderen) - 3e keus: trimethoprim (niet bij zwangeren, kinderen) Bij weefselinvasie voldoende penetratie van het weefsel dus: - 1e keus: ciprofloxacine (Quinolonen) 7 dagen - 2e keus: amoxicilline/clavulaanzuur (Augmentin) 10 dagen - 3e keus: co-trimoxazol 7 dagen, alleen oraal en hoger risico op resistent

Answer 35

- **MIC** (Minimum Inhibitory Concentration) - Laagste concentratie van een antibioticum die bacteriegroei remt (maar de bacteriën niet per se doodt). - **MBC** (Minimum Bactericidal Concentration) - Laagste concentratie van een antibioticum die de bacteriën doodt. - Als je de bacteriën uit de MIC buis gaat enten → wordt er nog wel groei waargenomen - Als je bacteriën uit de MBC buis gaat enten → wordt er geen groei meer waargenomen

Answer 36

Doorverwijzen bij: (*dit moet je wel weten*) - zwangeren met tekenen van weefselinvasie - patiënten met weefselinvasie die niet binnen 48 uur reageren op antibiotica - patiënten met vermoedelijk sepsis - kind < 1 maand met koorts - kind < 3 maanden zonder focus - kind dat ernstig ziek is en/of braakt - kind dat binnen 48 uur niet op antibiotica reageert

Answer 37

Altijd in het ziekenhuis met i.v. antibiotica met als doelorgaan urinewegen en bloedbaan → i.v. cerftriaxon i.c.m. gentamycine eenmalig, rekening houden met: - bekende resistentie o.b.v. oude kweekuitslagen - 10-14 dagen, - indien mogelijk overstappen op orale antibiotica

Answer 38

- **Farmacodynamiek**: Het effect van het antibioticum concentratieprofiel op de infectieverwekker in het lichaam over de tijd - **Farmacokinetiek**: Processen die plaatsvinden met het antibioticum in het lichaam nadat dit is toegediend. - Concentratieprofiel van antibioticum in serum en andere weefsels - Absorptie, distributie, metabolisme en klaring

Answer 39

Seksueel overdraagbare aandoening, ziekte die wordt overgedragen door vnl. seksueel contact (geslachtsgemeenschap, orale seks, anale seks) - in het Engels STI/STD genoemd, vroeger geslachtsziekte of venerische ziekte - >30 pathogenen (bacteriën, virussen, parasieten) - Trichomonas en Mycoplasma zijn seksueel overdraagbaar maar niet echt een aandoening - er zijn ook uitbraken via seks netwerken van ongebruikelijke SOA’s: Monkeypox, Shigella, Scabiës, Meningokokken

Answer 40

- huisartsen (79%) - drempelvrije poliklinieken/SOA poli-online (*Dit kan anoniem*) - dermato-venereologen en internist-infectiologen - GG&GD’en (CSG: centrum voor seksuele gezondheid (21%)) → ook veel campagnes om SOA’s bij jongeren onder de aandacht te brengen en bijvoorbeeld speciale websites/apps met meer informatie → meer SOA’s bij homoseksuele mannen maar minder SOA-consulten

Answer 41

Zie afbeelding! → M=V is verhouding man-vrouw gelijk en MSM = mannen die seks hebben met mannen → laatste jaren meer testen dus we vinden ook iets meer maar dit is nu gestabiliseerd Per dag 1 miljoen nieuwe SOA diagnoses wereldwijd (374 miljoen per jaar) - chlamydia (129 miljoen) *komt het meeste voor* - gonorrhoea (82 miljoen) *komt daarna het meeste voor* - syfilis (7 miljoen) - trichomoniasis (156 miljoen) - genitale herpes (490 miljoen) - HPV infectie (300 miljoen) - chronische hepatitis B (296 miljoen) –> 820.000 doden Herpes, Gonorrhoea en Syfilis verhogen de kans op HIV Door moeder–>kind transmissie: doodgeboorte, neonatale sterfte, laag geboortegewicht en prematuriteit, neonatale conjunctivitis, congenitale malformatie, sepsis

Answer 42

- begin, aard, duur, beloop klachten - tijd tussen onveilig contact en begin van de klachten (bij chlamidia incubatietijd van 2 weken) - seksuele contacten na ontstaan van de klachten (inschatting mogelijke verspreiding) - vaginale klachten (afscheiding, contactbloedingen, intermenstrueel bloedverlies, pijn onderbuik) en urethritis (pijn, zwelling bijbal, roodheid, zwelling scrotum) → veel van de patiënten hebben geen klachten, maar zijn er meer bang voor omdat zij onveilig seksueel contact hebben gehad, bij hen is geen lichamelijk onderzoek nodig → bij patiënten met klachten: - inspectie anogenitale gebied, - speculumonderzoek, - vaginaal toucher

Answer 43

Risico op een SOA gaat omhoog bij: - MSM: man met seksueel contact met mannen - sekswerkers en klachten - personen met veel wisselende seksuele contacten - personen met partner uit 1 van bovenstaande groepen

Answer 44

- hoogrisico groep: testen op chlamydia trachomatis, gonorrhoe, syfilis, HIV en hepatitis B Overig: - algemeen: chlamydia - bij vaginale klachten: chlamydia en gonorrhoe, (en Trichomonas) - bij urethritis: chlamydia en gonorrhoe - bij persisterende klachten: Trichomonas of M. genitalium → test kan urogenitaal, anaal of oraal → vaak wordt chlamydia en gonorhoe tegelijk getest

Answer 45

- **besmetting**: heeft voor replicatie een gastheercel nodig, 2 vormen; Elementary body is het infectieuze stadium waarbij de verwekker van cel–>cel of persoon–>persoon gaat, kunnen buiten de cel overleven (klein maar stabiel) en Reticulate body is intracellulair waarbij het metabool actief is en veel deelt, als deze deeltjes vrijkomen zullen ze snel uit elkaar vallen (instabiel), als een cel lyseert veel elementary bodies die buurcellen/mucosa infecteren (duurt 3 dagen - **epidemiologie**: meest voorkomende verwekker van SOA’s, ruim 60.000 infecties/jaar - **hoofdgroepen**: 3 biovars en 18 serotypen: - A, B, Ba en C: kunnen trachoom veroorzaken (ontsteking oog, beschadiging cornea, blindheid (littekenvorming)) - D t/m K: veroorzaken urogenitale infecties, helder en waterige afscheiding. - L1, L2, L3: veroorzaken lymphogranuloma venereum, zwelling lymfeklieren liezen, soms een ulcus - **complicaties**: - ascenderende infecties (epididymitis (bijbal), - endometritis (binnenwand baarmoeder), - salpingitis (eileider), - PID, - Fitz-Hugh-Curtis syndroom), - extra-uteriene graviditeit (buitenbaarmoederlijke zwangerschap), - infertiliteit, - conjunctivitis/pneumonitis bij neonaten - **Diagnose**: PCR, chlamydia is niet te kweken. Als je een pt gaat testen is dat vaak tegelijk met een test voor gonorrhoeae. - **behandeling**: 1 dd 1000 mg azitromycine

Answer 46

- **Bacterie kenmerken**: - Het zijn gonokokken - gram-negatieve diplokok, - hebben pili (vasthouden aan mucosa), - hebben kapsel, - intracellulaire vermeningvuldiging - **Kolonisatie**: overal op de mucosa in de keel en genitaliën, veel soorten Neisseria niet pathogeen voor de mens, behalve* Neisseria meningitidis* en *N. gonorrhoeae* - **Soort infecties**: - urethritis (brandend gevoel bij plassen), - cervicitis, - endometritis, - epididymitis - PID (pelvic inflammatory disease), - Fitz-Hugh-Curtis syndroom (infectie eileider, leverkapsel en diafragma aangedaan), - proctitis (vooral homoseksuelen), faryngitis (na orale seks), - opthalmicum neonatorum (congenitale conjunctivitis), - gedissemineerde infecties (kenmerken; koorts, polyartritis, tenosynodermatitis (blaasjes/puistjes)), - septische artritis - **LO**: romige, gelige afscheiding (pus) uit de urethra - **Diagnostiek**: PCR en evt. kweek met gevoeligheidsbepaling voor antibiotica (vaak wordt PCR test tegelijk met een chlamydia test gedaan) - **Behandeling:** azitromycine en/of ciprofloxacine (ong. 50% resistent), cefotaxim, azitromycine en ceftriaxon hebben resistentie <10%

Answer 47

- **bacterie kenmerken:** - spirocheet, - niet kweekbaar, - stam van dunne spiraalvormige bacteriën met periplasmatische flagellen, - kurkentrekker vorm, - verwant aan Borrelia en Leptospira (daarom cave serologische kruisreacties (laesie zelf of in het bloed)) - **soorten**: 2; T. pertenue (framboesia), T. carateum (pinta) –> veroorzaken syfilis - **klinisch beeld**: erg verschillend, typisch is een hard ulcus (ulcus durum) en een enkele laesie (solitaire ulcus) - **stadia:** - 1) klinisch niet altijd zichtbaar maar meestal een ulcus waarin bacterie met PCR kan worden aangetoond, - 2) systemische verspreiding; koorts, huiduitslag (handen, voetzolen), neurologische symptomen, - 3) bacterie infecteert organen; vasculitis, chronische ontstekingen, aneurysma aortae, gumma (granulomateuze ontstekingen), huidafwijkingen, bot-, hart- en zenuwschade, persoonsveranderingen –> na stadium 2 kan het ook overgaan in latente syfilis - **congenitaal**: kan voorkomen worden, door in 1e trimester 3 injecties met penicilline te geven, anders grote verscheidenheid aan aangeboren afwijkingen (botafwijkingen, huidafwijkingen) - **diagnostiek**: - serologie, ELISA IgG (blijft altijd positief) kan voor screening en immunoblot voor confirmatie, - voor activiteit ziekte een VDRL-test (chronische ontsteking/syfilis veel antistoffen tegen VDRL/RPR), - Treponema bacterie met donkerveld diagnostiek/PCR maar bijna nooit gedaan + voor screening treponemale testen (positief bij latente en actieve infectie) en non-treponemale testen (positief bij actieve ziekte) - **behandeling**: ontsteking is niet echt meer terug te draaien in late stadia, dan verwijderen van necrotisch weefsel. In eerdere stadia is het te behandelen met penicilline, syfilis is hier bijna nooit resistent op

Answer 48

Seksueel overdraagbaar maar niet duidelijk of het een klassieke SOA is - veroorzaakt urethritis bij mannen - diagnostiek: o.b.v. PCR - behandeling: eerste keus is azithromycin, maar hier is wel veel resistentie tegen

Answer 49

Zijn alle klachten die te maken hebben met de natuurlijke afscheiding van de vrouw, kunnen veroorzaakt worden door een SOA, maar ook door andere dingen – oorzaken: candida, bacteriële vaginose, Trichomoniasis vaginalis, groep A streptokokken, Chlamydia trachomatis, Neisseria gonorrhoeae – klachten: vaginale afscheiding afwijkend van normale samenstelling, kleur en geur, jeuk, irritatie – LO: inspectie vulva, speculum onderzoek, vaginaal toucher, onderzoek buik Richtlijnen afhankelijk van de ziekteverwekker: - Candida: klachten als jeuk, niet geurende witte afscheiding, gezwollen/rode vulva, vaginawand en witte brokkelige fluor, vaginaal eenmalig miconazol/oraal fluconazol - Bacteriële vaginose: ruikende dunne homogene fleur, disbalans in flora, moleculaire diagnostiek uitvoeren, eenmalig metronidazol - Trichomoniasis vaginalis: jeuk, geelgroene afscheiding, rode vaginawand, pH fluor en aminetest uitvoeren, eenmalig metronidazol en seksuele partners <4 weken waarschuwen

Answer 50

Voor een klinische diagnose: 1. vaginale pH > 4,5 2. dunne homogene grijs-witte fluor 3. positieve aminetest (aanwezigheid ‘vislucht’ wanneer 10% KOH wordt toegevoegd aan de fluor) 4. Clue cells in fysiologisch zoutpreparaat

Answer 51

Gebaseerd op een telling van soorten micro-organismen in een gram-preparaat, kijken naar de verhouding tussen normale flora en overgroei van andere bacteriën - 0-3 = normale vaginale flora - 4-6 = intermediaire vaginale flora - 7-10 = bacteriële vaginose

Answer 52

**Viraal:** HIV, HSV (herpes simplex virus), HPV (humaan papilloma virus), HBV (hepB), HCV (hepC) **Parasitair**: hoofdluis en schaamluis

Week 7 Flashcards

(76 cards)