ισορροπια Flashcards
(22 cards)
Εκτίμηση της ισορροπίας
Η ισορροπία της στάσης εκτιμάται
αρχικά με τον ασθενή να στέκεται άνετα χωρίς υποβοηθητικές συσκευές.
Προοδευτικά η βάση στήριξης (η
απόσταση ανάμεσα στα πόδια)
μικραίνει, έως ότου τα πόδια να
βρίσκονται σε επαφή.
➤Τότε ζητείται από τον ασθενή να κλείσει τα μάτια του και
ο εξεταστής σπρώχνει απαλά στους
ώμους τον ασθενή, για να παραχθεί
στιγμιαία ανισορροπία (Test Romberg).
➤Αυτό μπορεί στη συνέχεια να
επαναληφθεί με το ένα πόδι μπροστά
και το άλλο πίσω.
Η ισορροπία στην καθιστή
θέση εκτιμάται ζητώντας από
τον ασθενή να καθίσει και ο
εξεταστής παρατηρεί την
σταθερότητα του κορμού κατά
τη διάρκεια σπρωξιμάτων στον
κορμό και στη λεκάνη.
Οι διαταραχές που οδηγούν σε μειωμένη
ισορροπία είναι:
Μη φυσιολογικός κινητικός έλεγχος
Οπτικές ,
ιδιοδεκτικές ,
απτικές και
αιθουσαίες διαταραχές
Όταν δουλεύουμε τις δραστηριότητες
ισορροπίας, είναι σημαντικό να:
- δουλεύουμε από χαμηλό προς
υψηλό κέντρο βαρύτητας, - από στατικές σε δυναμικές
δραστηριότητες, όπου θα πρέπει να
έχουν κάποια πρόκληση για τον
ασθενή. - Η ικανότητα της ισορροπίας και της
διατήρησης μιας σταθερής στάσης
είναι απαραίτητη για την
ολοκλήρωση δραστηριοτήτων και
δεν είναι δυνατό να διαχωριστεί από
τη δραστηριότητα που εκτελείται ή
από το περιβάλλον στο οποίο
πραγματοποιείται
➤Να μην είναι δύσκολες, γιατί οι
δύσκολες ασκήσεις μπορεί να
προκαλέσουν αύξηση της
σπαστικότητας και κατά συνέπεια
μείωση της ισορροπίας..
➤ Η οπτική παρατήρηση έχει
αποδειχθεί χρήσιμη στην βελτίωση
της ισορροπίας.
➤ Τα οπτικά ερεθίσματα έχουν
ιδιαίτερη σημασία στον έλεγχο της
ισορροπίας, παρέχοντας
πληροφορίες σχετικά με το πού
βρισκόμαστε εμείς σε σχέση με
τους γύρω μας και
Για παράδειγμα, η όραση μας
επιτρέπει να κρίνουμε πότε θα
φτάσουμε σε μια στροφή έτσι ώστε
να υπολογίσουμε την πορεία μας
για κατάλληλη τοποθέτηση του
ποδιού
Eπανεκπαιδεύοντας την
ισορροπία
Μια σοβαρή προϋπόθεση για φυσιολογική κίνηση
του κορμού περιλαμβάνει :
Φυσιολογικό τόνο,
φυσιoλoγική αισθητικότητα,
φυσιoλoγικό μυϊκό μήκος και από τις δύο
πλευρές,
φυσιoλoγικό εύρος και αντιδράσεις
προσανατολισμού και ισορροπίας
αμοιβαία εννεύρωση ,
Το βασικότερο πρόβλημα εντοπίζεται
στην περιοχή της λεκάνης και του
κορμού.
Τα τμήματα που βρίσκονται σε
βράχυνση, πρέπει να αντιμετωπίζονται
πριν την έναρξη των ασκήσεων
ελέγχου και των εκούσιων θέσεων.
Το πρώτο βήμα στην
επανεκπαίδευση της
ισορροπίας στην καθιστή
θέση
είναι να ξαναμάθει ο
ασθενής την ουδέτερη
στάση του κορμού και της
λεκάνης σε σχέση με τον
θώρακα και όλου του
κορμού σε σχέση με το
έδαφος
Εάν ο ασθενής δεν είναι ικανός να
παρουσιάζει μια προσθιοπίσθια κλίση ιδίως
της λεκάνης και του κορμού, φυσικά πρέπει
να εξασκηθεί για να την κατακτήσει.
Η κλίση της λεκάνης
είναι καλύτερα να
διδαχθεί αρχικά σε ύπτια θέση με τα
γόνατα σε κάμψη και τα πόδια να
πατούν στο έδαφος. ( μπριτζ) συννν βλεπεε εικονεες
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΚΥΡΙΟΤΕΡΩΝ ΣΗΜΕΙΩΝ
ΦΥΣΙΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ
ΤΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ
➤Αξιολόγηση
Αυτή είναι απαραίτητη στην αρχή της
θεραπείας. Συνεχίζεται, ωστόσο, κατά
τη διάρκεια της θεραπείας και είναι,
στη πραγματικότητα, μέρος της
θεραπείας.
➤Ελάττωση της σπαστικότητας με
εξουδετέρωση των σπαστικών
προτύπων
Όταν η αντίσταση των σπαστικών
ανταγωνιστών έχει μειωθεί, προφανώς
οι αδύνατοι μύες μπορούν τότε να
συσπασθούν ικανοποιητικά.
➤Αύξηση του τόνου
Ενεργοποίηση του ασθενούς με
αισθητικούς ερεθισμούς, ιδιοδεκτικούς
και απτικούς, μπορεί να είναι
απαραίτητη όταν υπάρχει χαλαρότητα
ή πραγματική αδυναμία μυών.
➤Αναστολή και διάσπαση ολικών
προτύπων
Τα ολικά πρότυπα φυσιολογικά ή
παθολογικά, διασπώνται με σκοπό την
απόκτηση περισσοτέρων εκλεκτικών
και λειτουργικών κινητικών προτύπων.
➤Εξαρτημένες αντιδράσεις που
πρέπει να αποφευχθούν ή
ανασταλούν
Στις σπαστικές καταστάσεις δεν πρέπει
οι ασθενείς να καταβάλουν υπερβολική
προσπάθεια.
➤Διευκόλυνση και ερεθισμός
Πρέπει να διευκολυνθούν ισορροπία
και εξαρτημένες αντιδράσεις,
προστατευτική έκταση και στήριξη
στον προσβεβλημένο βραχίονα και
χέρι, και ευκίνητη στήριξη βάρους στο
σκέλος.
➤Αντίληψη του ασθενούς
Ο ασθενής πρέπει να αντιλαμβάνεται τι
κάνει, καλό ή κακό, καθ’ όλη τη
διάρκεια της θεραπείας.
Πρέπει να μάθει να αναστέλλει την
σπαστικότητα (αυτοαναστολή) του.
➤Εφαρμογή τεχνικών
1. Σε σπαστικές καταστάσεις.
Η σπαστικότητα αυχένα και κορμού
επηρεάζει εκείνη των άκρων
(σπουδαιότητα της στροφής του
κορμού).
➤Εφαρμογή τεχνικών
Σε χαλαρές καταστάσεις.
Ενθαρρύνεται η εκούσια
δραστηριότητα του ασθενούς.
Αντιβαρικές λειτουργικές
δραστηριότητες
Εφαρμογή τεχνικών
1. Για όλους τους ασθενείς.
Πρέπει να έχουμε υπ’όψιν μας την
σπουδαιότητα της αισθητικοκινητικής
επανεκπαίδευσης
Σύμφωνα με τους Lusardi, Pellecchia και Schulman (2003)
η ικανότητα του ατόμου να εκτελεί καθημερινά δεξιότητες
με αποτελεσματικότητα και ασφάλεια επηρεάζεται
Α) από την ικανότητα βάδισης,
Β) τον έλεγχο της στάσης και την ευστάθεια,
Γ) τη λειτουργική κινητικότητα,
Δ) τη λειτουργική δύναμη των κάτω άκρων,
Ε) τη δυναμική ισορροπία, και
Ζ) την αντοχή.
ν ότι ισορροπία επιτυγχάνεται με
την ικανοποιητική λειτουργία των αισθητηρίων
συστημάτων του σώματος και ιδιαίτερα:
α) του οπτικού συστήματος,
που παρέχει πληροφορία για
την θέση και την κίνηση του
σώματος μέσα από το
περιβάλλον και αναγνωρίζει
αντικείμενα για να περάσει
γύρω πάνω από αυτά.
β) του αιθουσαίου συστήματος,
που εντοπίζεται στο έσω ους,
που παρέχει πληροφορία για
την κίνηση της κεφαλής και
την θέση του σώματος στο
χώρο.
γ) του σωματοαισθητικού συστήματος,
που παρακολουθεί τη θέση του σώματος και την επαφή του με άλλα αντικείμενα
(συμπεριλαμβανομένου του εδάφους)
μέσω των υποδοχέων των μυών και των
αρθρώσεων που ανιχνεύουν τις κινήσεις
των μελών του σώματος και των
υποδοχέων του δέρματος που
αναμεταδίδουν πληροφιες για την επαφη και την δονηση
Η ισορροπία εξαρτάται από:
α. την βαση στηριξης του σωματος
β. την θεση του κεντρου βαρους
γ. την γραμμη βαρυτητας
Παρεγκεφαλίδα
Η παρεγκεφαλίδα είναι υπεύθυνη για την ρύθμιση
και τον έλεγχο του μυϊκού τόνου, για τον
συντονισμό των κινήσεων και για τον έλεγχο της
στάσης και της βάδισης
Ορθοστατικοί μυς
Στο ανθρώπινο σώμα υπάρχουν 654 μύες και
το βάρος τους είναι περίπου το 40% του
συνολικού βάρους του σώματος. Οι κινήσεις
που εφαρμόζουν εξαρτώνται από το σχήμα,
την θέση και την κινητική κατάσταση του
ατόμου.
Όραση
Η όραση είναι ένας από τους σημαντικότερους
παράγοντες διατήρησης της ισορροπίας μας, είτε σε
επαρκή υποστηρικτική επιφάνεια είτε σε μια στενή
δοκό. Για να αποφύγουμε την πτώση πρέπει να
εστιάσουμε τα μάτια μας πάνω από την “επικίνδυνη
περιοχή”. Αυτό φαίνεται ότι διευκολύνει τον
νευρομυικό έλεγχο μέσω της ελάττωσης των
οχληρών ερεθισμάτων
Αιθουσαίο σύστημα
Το αιθουσαίο σύστημα έχει σημαντικές
αισθητικές λειτουργίες, όπως η αντίληψη της
κίνησης του σώματος, τη θέση της κεφαλής
και τον προσανατολισμό στο χώρο σε σχέση
με την βαρύτητα. Άλλες σημαντικές κινητικές
λειτουργίες είναι η ενίσχυση στην
εξισορρόπηση του βλέμματος, της κεφαλής
και της στάσης (Purves et al., 2010).
Ιδιοδεκτικότητα
Οι ιδιοδεκτικοί υποδοχείς είναι υπεύθυνοι για τις
περισσότερες αντανακλαστικές κινήσεις που
απαιτούνται για την διατήρηση της όρθιας στάσης.
Στους υποδοχείς αυτούς περιλαμβάνονται οι
υποδοχείς των μυών, των αρθρώσεων και του
λαβυρίνθου, όπως και δυο εξωϋποδοχείς, ένας
οπτικός και ένας δερματικός. Ο τελευταίος
λειτουργεί ως ιδιοδεκτικός μαζί με τους υποδοχείς
πίεσης.
- Στατική ισορροπία: Η
ικανότητα περιορισμού της
κίνησης του κέντρου της
βαρύτητας μέσα σε μία
σταθερή βάση στήριξης
Δυναμική ισορροπία: Η
ικανότητα να κινείς και να
ελέγχεις το κέντρο της
βαρύτητας μέσα σε μία
κινούμενη βάση στήριξης
ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ
η ατελής ανάπτυξη
των αισθητηριακών συστημάτων
έχει ως αποτέλεσμα την απουσία
αισθητηριακών και κινητικών στρατηγικών
που θα επιτρέπουν στα άτομα
να τροποποιήσουν τον τρόπο
με τον οποίο αισθάνονται και
κινούνται για τον έλεγχο της στάσης
και της ισορροπίας
- Στον μη φυσιολογικό έλεγχο της
ισορροπίας κατά τη στάση και την κίνηση
συνδράμει σημαντικά
==>ο μη φυσιολογικός μυϊκός τόνος των ατόμων
με ΕΠ ή άλλες νευρολογικές διαταραχές. - Η σταθερότητα της ισορροπίας στη στάση
και τη βάδιση εξαρτάται από την
ανατομική και λειτουργική ακεραιότητα
του αιθουσαίου συστήματος σε συσχέτιση
με το οπτικό σύστημα, το ιδιοδεκτικό, το
μυοσκελετικό και το Κ.Ν.Σ.
(de Azevedo & Samelli, 2008)
Παράγοντες που επηρεάζουν την
ισορροπία
➤Μυϊκή αδυναμία
➤ Ελλείμματα ιδιοδεκτικότητας
➤ Ελλείμματα εύρους κίνησης
η ισορροπια ειναι και στατικη και δυναμικη διαδικασια
Η θέση του σώματος σε σχέση με τη
βαρύτητα καθορίζεται-αντιλαμβάνεται από
αισθητικά μηνύματα
Σύστημα ελέγχου στάσης
1.αισθητικη αντιληψη των κινησεων του σωματος
-> οπτικη , παρεγκεφαλιδα, σωματοαισθ μνμτα
2.ολοκληρωση των ασθητικοκινητικων πληροφοριων μεσα στο ΚΝΣ
3.εκτελεση των μυοσκελετικων αποκρισεων
Αξιολόγηση της ισορροπίας
Υποκειμενική αξιολόγηση
Υποκειμενική αξιολόγηση
Romberg Test – παραδοσιακή
αξιολόγηση
Balance Error Scoring System
(BESS)
Αντικειμενική αξιολόγηση
Συστήματα Ισορροπίας (Balance systems)
Παρέχουν ποσοτική αξιολόγηση & εξάσκηση
στατικής & δυναμικής ισορροπίας
Εύκολα, πρακτικά και φθηνά
Χρησιμοποιούνται για να αξιολογήσουν:
Πιθανές ανωμαλίες λόγω βράχυνσης - σπαστικότητας
Απομονώσουν διάφορα συστήματα που έχουν
προσβληθεί
Αναπτύξουν καμπύλες για ποσοτική μέτρηση και
καθορισμό κριτηρίων επιστροφής
Επανεκπαιδεύσουν τον ασθενή
Δυναμοδάπεδα με κομπιούτερ
Υπολογίζεται η κάθετη θέση του κέντρου βαρύτητας
Κάθετη θέση του κέντρου βαρύτητας = έμμεση
μέτρηση της ταλάντωσης του σώματος
Μετρήσεις με δυναμοδάπεδα
Συμμετρία, δυναμική σταθερότητα
Η συνολική δύναμη που εφαρμόζεται
στην πλατφόρμα κυμαίνεται εξαιτίας
του βάρους και της επίδρασης της
αδράνειας κατά τις κινήσεις του
σώματος
Οι δυνάμεις βασίζονται στην κίνηση
του κέντρου βαρύτητας
Επιτρέπουν στατική και δυναμική
αξιολόγηση στάσης
Μονοποδική ή διποδική στάση, ανοικτά,
κλειστά μάτια
Τραυματισμός & ισορροπία
Διατεταμένοι/τραυματισμένοι σύνδεσμοι δεν δίνουν
επαρκή νευρική ανατροφοδότηση, συνεισφέροντας έτσι
στη μειωμένη ισορροπία και ιδιοδεκτικότητα
Μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολική φόρτιση των
αρθρώσεων
Μπορεί να παρεμβάλλεται στην μεταφορά των
προσαγωγών ώσεων
Μεταβάλλει τα προσαγωγά νευρικά ερεθίσματα
προς το ΚΝΣ
Μειωμένη έκλυση αντανακλαστικών
Προκαλείται μείωση των ιδιοδεκτικών μηνυμάτων
στο ΚΝΣ
Όλοι αυτοί οι παράγοντες μπορεί να οδηγήσουν σε
προοδευτική εκφύλιση των αρθρώσεων και σχετίζονται με
ελλείμματα στην δυναμική των αρθρώσεων, στην
ισορροπία και τη συνέργ
Αξιολόγηση της ισορροπίας
- Τα τεστ αξιολόγησης με προσανατολισμό τη
δραστηριότητα ή τη λειτουργικότητα αξιολογούν
τις αισθητηριακές ,κινητικές αλλά και γνωστικές
βλάβες που παρεμποδίζουν την ισορροπία μέσα
από καθημερινές λειτουργικές κινήσεις των
ατόμων. - Μια λειτουργική αξιολόγηση μπορεί να δώσει
στον κλινικό πληροφορίες για το επίπεδο
λειτουργικότητας του ατ
Bruininks-Oseretsky Test of Motor Proficiency
(BOTMP) (Bruininks, 1978)
Ενότητα ισορροπίας
ισορροπία στο κυρίαρχο πόδι πάνω στο έδαφος και
σε χαμηλή δοκό ισορροπίας,
κανονικό βάδισμα πάνω σε γραμμή στο έδαφος και
σε χαμηλή δοκό ισορροπίας, καθώς και
βάδισμα « μύτη-φτέρνα » πάνω σε γραμμή στο έδαφος
και σε χαμηλή δοκό ισορροπίας.
Άθροισμα των επιμέρους βαθμών των δοκιμασιών της
ενότητας.
Τεστ κινητικότητας Tinetti
(Tinetti Mobility Test,1986).
Η Μαry Tinetti δημοσίευσε την δοκιμασία για τη εξέταση της
ισορροπίας σε ηλικιωμένους για τον καθορισμό της
πιθανότητας πτώσης.
16 δοκιμασίες που αντιστοιχούν σε καθημερινές δραστηριότητες.
* Ισορροπία στη καθιστή θέση,
* ανόρθωση,
* στατική ισορροπία στην όρθια θέση,
* αντίδραση στο σπρώξιμο,
* στη βάδιση,
* η διστακτικότητα στην εκκίνηση ,
* μήκος και ύψος βήματος,
* συμμετρία βήματος,
* συνέχεια βημάτων,
* στάση του κορμού κατά τη βάδιση.
Berg Balance Scale (BBS) (Berg, 1992).
Καναδή Φυσικοθεραπεύτρια Kathy Berg
(14) δοκιμασίες που αντιστοιχούν σε καθημερινές δραστηριότητες.
Ειδικότερα οι επιμέρους δοκιμασίες του τεστ είναι οι εξής:
1. ανόρθωση από καθιστή,
2. διατήρηση όρθιας θέσης χωρίς στήριξη,
3. διατήρηση καθιστής θέσης χωρίς στήριξη,
4. μετάβαση από όρθια θέση σε καθιστή,
5. μετακίνηση στο χώρο,
6. διατήρηση όρθιας θέσης με τα μάτια κλειστά,
7. διατήρηση όρθιας θέσης με τα πόδια κλειστά,
8. άπλωμα του τεντωμένου χεριού εμπρός,
9. σήκωμα αντικειμένου από το πάτωμα,
10.κοίταγμα πίσω με στροφή του κεφαλιού,
11.εκτέλεση στροφής 360o
,
12.εναλλάξ τοποθέτηση των ποδιών σε έδρανο,
13.διατήρηση της όρθιας θέσης με το ένα πόδι εμπρός από
το άλλο,
14.ισορροπία στο ένα πόδι (μονοποδική στήριξη )..
Κάθε δοκιμασία βαθμολογείται σε μια
πενταβάθμια κλίμακα, με τιμές που αρχίζουν από το
0 (ανικανότητα εκτέλεσης) και φθάνουν μέχρι το
4 (πλήρης ικανότητα).
Timed Up and Go (TUG)
Αρχικά χρησιμοποιήθηκε ως ένα γρήγορο
εξεταστικό εργαλείο για την ανίχνευση
προβλημάτων ισορροπίας στους ηλικιωμένους.
Στο συγκεκριμένο τεστ το άτομο οφείλει να
ανορθωθεί από μια καρέκλα, να περπατήσει κατά
μήκος μιας γραμμής, να στρίψει κατά 180ο στο
τέλος της γραμμής και να επιστρέψει για να
ξανακαθίσει στην καρέκλα.
Η επίδοση του τεστ είναι ο χρόνος που απαιτείται
για την ολοκλήρωση του τεστ.
Αποτελέσματα TUG
* <10 sec φυσιολογική βάδιση –K.Φ ισορροπία
* < 20 sec ελαφρύς επηρεασμός της ισορροπίας
* >20 έως 29 sec βάδιση με υποστήριξη ,μέτριος
επηρεασμός της ισορροπίας
* >30 sec βάδιση με βοηθητικά μέσα ,σημαντικός
επηρεασμός της ισορροπίας.
