Қз Табиғат Зоналары Flashcards
(36 cards)
Алтай биіктік белдеулігі
Дала
Сауыр-Тарбағатай биіктік белдеулігі
Шөлейт
Жетісу Алатауы мен Тянь-Шань биіктік белдеулігі
Шөл
Орманды дала зонасы
Кз қиыр солт. 1 млн га 0,4%
Тегіс жазық, шоқ шоқ орман
Л. С. Берг “Орманды дала -күлгін және қара топырақ қатар кездесетін орман мен дала фауналары бір-бірімен араласқан аймақ”
Солт. Шығыстан. Оңт. Батысқа қарай бағытталып, жалдар мен өзектерге таралған
6000 көл
Жауын-шашын 370-430 мм
Вегетациялық кезең 130-135 күн
Есіл- жалғыз ірі өзен
Ері тармаққа бөлінеді:
1)оңт орманды дала
2)тоғайлар шоғыры бар орманды дала
Оңтүстік орманды дала
Петропавлдың солтүстігін алып жатқан шағын алқап.
Топырағы сұр и қара
Гумусы 12% (төменгі қабаттарда 4-6%)
Флорасы: сұр топырақта қайыңды-көктеректі ормандар. Шалғынды, батпақты, далалы шабындықтар бар
Астық тұқымдасы -хош иісті сәбізшөп
Бұршақ тұқымдасы сары гүлді жоңышқа мен күлгін бұршақ
Шағын орман шоқтары бар орманды дала
Батыс Сібірдің оңт
Флорасы: астық т: боз, бетеге, бұталы бетеге, бидайық, атқонақ
Орман шоқтары: тал, көктерек, долана, итмұрын, қара қарақат, тошала. Орман шетінде хош иісті бүлдірген
Фауна: сұр тышқан, сарышұнақ, қоян, тиін, түлкі, қасқыр, қарсақ…
Дала зонасы орналасуы
Каспий маңы ойпатынан Алтайға дейін тұтас белдеу боп созылады
Оңтүстігінде 50-51°с.е шагарасында
Қр 29%
Дала зонасының ерекшеліктері
Жауын-шашын: 200-300м
Вегетациялық кезең:150-160
Ертіс, Есіл,Тобыл
Екі тармақ: 1)солтүстік дала 2)оңтүстік дала
Солтүстік дала
Сарыарқаның солт. бөлігі, Торғай мен Жем үстірттері
Топырақ: кәдімгі и оңт. қара топырақ
Флорасы: астық:қызыл боз, лессинг боз, тырса, аз мөлшерде бетеге
Шөптесін: дала эстроганы, әрем, мыңжапырақ ксерофиттер
Сортаңдарда құрғақшылыққа төзімді ақжусан, бетеге
Ақ беде сібір анары Наурызым орманы бар
Оңтүстік дала
Күңгірт қара қоңыр, гумусы 3-5%
Флорасы: лессинг боз, тырса, бетеге, шисабақ
Құмыйтты топырақта бозды еркекшөп
Эфемерлерден баданалы қоңырбас, шөл қоңырбас
Фаунасы: күзен, ақкіс, түлкі, қарсақ, дуадақ, сүңгуір, гагара, көзқұйрық, балшықшы
Шөлейт зонасы орналасуы
Каспий маңы ойпаты, Жем үстірті, оңт. Торғай, Сарыарқа, Алтай Тарбағатай
Солт. шегарасы :51°с.е
Оңт. 47-48 с.е
Шөлейт зонасының ауданы
14%
Шөлейт зонасының вегетациялық кезеңі мен жауын шашын
Батыста 160-170күн
Орталық пен Шығыс 170-190
Солтүстікте 280 мм
Оңтүстікте 150 мм
Шөлейт зонасы тұрақты өзендері
Ойыл, Жем, Сарысу, Торғай, Аягөз
3000 көл бар
Шөлейт топырағы
Ашық қара қоңыр
Гумусы аз 2-3% қарашірік қабаты 20-30см
Ақ, құм жусаны, дала+шөл жануарлары
Шөл зонасы орналасуы
Солтүстік: 47-48°с.е Каспий маңы, Бетпақдала, Қызыдқұм, Мойынқұм
44%
Шөл зонасы ең ірі артезиан алаптары
Қызылқұм, Оңтүстік Балқаш, Сарысу, Бетпақдала, Сырдария, Арал маңы Қарақұмы, Мойынқұм, Каспий маңында
Шөл зонасы
Солт-Оңт 900км, Б-Ш 3000км
Жайылым, суармалы егіншілік
Ылғалдану коэф: 0,12-0,15
Жауын-шашын: 100-150мм
Климаты тым континентті, аса құрғақ
Қоңыр топырақ 2,5%
Сұр-қоңыр 1-1,2%
Сырдария, Іле, Шу
Құмды, тасты, сазды, сортаң
Құмды шөлдер
Қызылқұм, Арал маңы Қарақұмы, Мойынқұм, Тауқұм, Сарыесік-Атырау, Үлкен ж/е Кіші Борсық, Шарын құмдары
Тасты шөлдер
Сарыарқаның оңт, Бетпақдала шығысы, Үстірт
Сазды шөлдер
Үстірт, Бетпақдала
Дж ең ірі әрі беделді табиғатты қорғау ұйымы
Халықаралық табиғат ж/е табиғи ресрумтарды қорғау ұйымы
IUCN болашақтың негізі болатын бірыңғай ғаламдық табиғи аумақтарды қорғаудың жүйесін қорғау туралы конгресі
2003 ж Дурбан қаласында ОАР дурбан конгресі
Ел аумағының ….әлеидік стандартқа сай
10%
