لغت Flashcards
(3 cards)
دو واژه «دفع» و «رفع» در اصطلاح به چه معنا می باشند و هرگاه با هم و مفارق استعمال می شوند چه معنایی را افاده می کنند؟
دو واژه «دفع» و «رفع» از واژگانی هستند که در بیان علمای علم اصول و فقهاء کاربرد فراوانی دارند و هر کدام معنای خاصی را افاده می کنند. واژه «رفع» غالباً برای امری بکار می رود که واقع شده است، لذا رفع به معنای «إزالة موجود» می باشد، اما «رفع» برای امری است که هنوز واقع نشده است و قبل از وقوع آن تدابیری برای جلوگیری از وقوع آن صورت می گیرد، لذا دفع به معنای «المنع قبل الوقوع» می باشد. بنابر توضیحات بیان شده، هرگاه این دو واژه بصورت مجزا استعمال شوند هر کدام معانی خاص خود را القاء می کنند و اگر با هم استعمال شوند، یک معنا را القاء می کنند، لذا به همین جهت ما از قید «غالبا» استفاده کردیم چرا که گاهی این دو به یک معنا بکار می روند.
اگر بخواهیم معادل فارسی برای این دو واژه بیان کنیم، می توانیم بگوییم که «رفع» معادل جلوگیری است و «دفع» معادل پیشگیری است. لذا به همین جهت است که در دعاها برای بلایایی که واقع شده اند، گفته می شود: دعا برای رفع فلان بلا و برای بلایایی که واقع نشده اند گفته می شود: دعا برای دفع فلان بلا.
وجه تسمیه رومان فتان که نام ملکی در قبر است چیست؟
در صحیفه سجادیه این طور آمده است: «وَ رُومَانَ فَتَّانِ الْقُبُور». جناب سید علی خان در «رياض السالكين في شرح صحيفة سيد الساجدين، ج2، ص: 66» در خصوص لفظ «رومان» می گوید: این لفظ بضم راء اسم یکی از ملائکه قبر می باشد و این کلمه بر وزن فعلان از «روم» می باشد. در خصوص معنای آن این طور گفته شده است: «رام الشيءَ يَرومُهُ رَوْماً و مَراماً: طلبه» به معنای قصد و طلب می باشد. البته باید توجه داشت که معنای دقیق این نام مانند نام بسیاری از فرشتگان دیگر برای ما مشخص نباشد.
کلمه «فَتَّان» اسم فاعل از «فَتَنَ» می باشد. اصل کلمه «فتنه» برای نقره بکار می رود، یعنی نقره را در آتش می اندازند تا جنس خوب آن از جنس بد آن معلوم و مشخص شود. از طرفی اضافه «فتان» به «قبور» اضافه اسم فاعل به معمولش می باشد، که مضاف آن حذف شده است، آنگاه تقدیر عبارت این چنین است: «فتان صاحب القبور» یعنی ملکی که صاحبان قبر را می آزماید.
لذا «رومان فتان القبور» یعنی ملکی که صاحبان قبر را برای امتحان و آزمایش طلب می کنند. و آن طور که گفته شده است: این ملک قبل از منكر و نكير وارد قبر می شود و صاحب قبر را می آزماید، اگر نيكوكار بود منكر و نكير را آگاه مي سازد كه هنگام سؤال با او به نرمى رفتار نمايند و اگر بد كار بوده به آنان خبر مي دهد.
وجه تسمیه رومان فتان که نام ملکی در قبر است چیست؟
در صحیفه سجادیه این طور آمده است: «وَ رُومَانَ فَتَّانِ الْقُبُور». جناب سید علی خان در «رياض السالكين في شرح صحيفة سيد الساجدين، ج2، ص: 66» در خصوص لفظ «رومان» می گوید: این لفظ بضم راء اسم یکی از ملائکه قبر می باشد و این کلمه بر وزن فعلان از «روم» می باشد. در خصوص معنای آن این طور گفته شده است: «رام الشيءَ يَرومُهُ رَوْماً و مَراماً: طلبه» به معنای قصد و طلب می باشد. البته باید توجه داشت که معنای دقیق این نام مانند نام بسیاری از فرشتگان دیگر برای ما مشخص نباشد.
کلمه «فَتَّان» اسم فاعل از «فَتَنَ» می باشد. اصل کلمه «فتنه» برای نقره بکار می رود، یعنی نقره را در آتش می اندازند تا جنس خوب آن از جنس بد آن معلوم و مشخص شود. از طرفی اضافه «فتان» به «قبور» اضافه اسم فاعل به معمولش می باشد، که مضاف آن حذف شده است، آنگاه تقدیر عبارت این چنین است: «فتان صاحب القبور» یعنی ملکی که صاحبان قبر را می آزماید.
لذا «رومان فتان القبور» یعنی ملکی که صاحبان قبر را برای امتحان و آزمایش طلب می کنند. و آن طور که گفته شده است: این ملک قبل از منكر و نكير وارد قبر می شود و صاحب قبر را می آزماید، اگر نيكوكار بود منكر و نكير را آگاه مي سازد كه هنگام سؤال با او به نرمى رفتار نمايند و اگر بد كار بوده به آنان خبر مي دهد.
