1 - Vefir

Question 1

4 meginfjölskyldur vefja:

Answer 1

• Þekjuvefur (epithelial tissue)
• bandvefur (connective tissue)
• vöðvavefur (muscular tissue)
• taugavefur (nervous tissue)

Question 2

Þéttitengi (tight junction)

Answer 2

Sauma saman frumur

Question 3

Adherens tengi (adherens junction)

Answer 3

Mjög sterk, binda frumur saman og veita styrk, tengjast saman við microfilament

Question 4

Desmósóm

Answer 4

Stórt prótein sem bindur mörg viðloðandi prótein saman og festir þau við frymisgrindina. Veitir frumunni mikinn styrk.

Question 5

Hemidesmósóm

Answer 5

Liggja basalt í frumunum og binda frumurnar við grunnhimnuna

Question 6

Gatatengi (gap junction)

Answer 6

Mynda göng á milli umfrymi einnar frumu og umfrymi annarrar frumu (sem eru venjulega aðskilin)

Question 7

Þekjuvefur

Answer 7

Frumum raðað í samhangandi lag frumna (þekju) (frumu eru skautaðar)

Question 8

Einkenni þekjuvefjar:

Answer 8

• fjölmörg frumutengi
• æðalaus
• mikil frumufjölgunarhæfni
• margvísleg virkni

Question 9

Gerðir þekjuvefjar:

Answer 9

• Einföld þekja (simple)
• lagskipt þekja (stratified)
• sýndarlagskipt þekja (pseudostratified)

Question 10

Á hvaða stöðum er einföld (simple) þekja?

Answer 10

Á stað þar sem þarf litla vörn, þar sem eth er framleitt, þar sem eth er frásogað

Question 11

Lagskipt þekja (stratified)

Answer 11

Mörg lög, stafi af frumum (neðstu frumurnar snerta grunnhimnuna)

Question 12

Sýndarlagskipt þekja (pseudostratified)

Answer 12

Kjarnar sem eru mishátt í þekjunni, allar frumurnar snerta grunnhimnuna þó þær ná ekki allar upp í holrímið

Question 13

Útlit Flöguþekju (squamous)

Answer 13

Miklu lægri en þær eru breiðari, soldið eins og spælegg

Question 14

Teningsþekja (cuboidal)

Answer 14

Álíka jafn breið og hún er há

Question 15

Stuðlaþekja (columnar)

Answer 15

Mjög háar frumur (mikið hærri en þær eru breiðar) og með/án bifhára

Question 16

Kirtilþekja

Answer 16

Sérhæfður þekjuvefur sem myndar kirtla sem seyta framleiðslu sinni inní ganga, upp á yfirborð, eða út í blóðið (innkirtlar - útkirtlar)

Question 17

Flokkun kirtilvefjar eftir virkni:

Answer 17

• merocrine
• apocrine
• holocrine

Question 18

Merocrine kirtill

Answer 18

Býr til blöðrur sem opnast út á yfirborðið. Framleiðir þunnan vökva sem mögulega inniheldur meltingarensím en ekki mikla fitu.

Question 19

Dæmi um merocrine kirtil:

Answer 19

Munnvatnskirtill, svitakirtill

Question 20

Apocrine kirtill

Answer 20

Losar efni út í holrýmið. Inniheldur fitu

Question 21

Dæmi um apocrine kirtil:

Answer 21

Brjóstkirtill, svitakirtlar í andliti

Question 22

Holocrine kirtill

Answer 22

Heil fruma sem fyllist af afurðum, drepst og verður að seytunarefninu. Mikil fita

Question 23

Dæmi um holocrine kirtil:

Answer 23

Í hársverði, fílapenslar

Question 24

lögun útkirtla

Question 25

lögun innkirtla

Question 26

Umfangsmesta vefjagerð líkamans?

Answer 26

Bandvefur

Question 27

Frumur í bandvef:

Answer 27

- bandvefsfrumur (fibroblats - aðal frumurnar) - stórátfrumur (macrophages) - plasmafrumur - mastfrumur - fitufrumur - hvít blóðkorn

Question 28

Millifrumurefni í bandvef:

Answer 28

- glycosaminoglýkön (GAGs - fjölsykrur) - hyaluronic sýra - kollagen - elastín - reticular þræðir

Question 29

Gerðir bandvefjar:

Answer 29

- fósturbandvefur - þroskaður bandvefur

Question 30

Miðlag - fósturbandvefur (mesenchyme)

Answer 30

Miðlag myndar fósturbandsvefinn. Finnum þessar frumur allstaðar í fóstrinu, undir húðinni, í beinum og út um allt og mydna allar gerðir af bandvef

Question 31

Slímbandvefur (mucous CT)

Answer 31

- finnst í naflastreng - góður í að halda vökva - kemur í veg fyrir að naflastrengurinn falli saman og veitir stuðning

Question 32

Almennur bandvefur (areolar CT)

Answer 32

- finnst víðsvegar í líkamanum, t.d. Ofarlega í húðinni - óreglulegur vefur, lausgerður - finnst nánast allstaðar undir þekju - mikið af trefjum og frumum - inniheldur ground substance, mikið af sulfate

Question 33

Brún fita

Question 34

Fituvefur (adipose tissue)

Answer 34

- finnst víðsvegar - fitufrumur (adipoctyes) í vefnum eru forðafrumur, veita stuðning og vernda

Question 35

Reticular bandvefur

Answer 35

-**Finnst t.d. Í etlum, hjálpar til við að halda strúktúr á líffærum** - byggður upp af reticular trefjum og frumum

Question 36

Þéttur reglulegur bandvefur (dense regular CT)

Answer 36

- t.d. **Sinar** - inniheldur aðallega kollagen trefjar - veitir mikinn togstyrk

Question 37

Þéttur óreglulegur bandvefur (dense irregular CT)

Answer 37

- trefjarnar liggja þétt saman en liggja í mörgum lögum - t.d. **Leðurhúðin** - veitir togstyrk í margar áttir

Question 38

Teygjanlegur bandvegur (elastic CT)

Answer 38

- elastic fibres með bandvefsfrumum á milli - **finnst í lungnavef og teygjanlegum slagæðum í hjarta** - veitir teygjanleika í líffærum - mjög sterkur bandvefur