20-23 öndunar- meltingar- þvag- og kynfæri Flashcards
(164 cards)
1
Q
Efri öndunarfæri
A
Nef (nose)
nefhol (nasal cavity)
kok (pharynx)
2
Q
Neðri öndunarfæri
A
Barkakýli (larynx)
barki (trachea)
berkjur (bronchi)
berkjungar (bronchioles),
loftskiptasvæði (respiration zone)
3
Q
Neðri öndunarfæri skiptast í:
A
Öndunarvegi (conducting zone)
Lofskiptasvæði (respiratory zone)
4
Q
Brjósk ytra nefs
A
Miðnesisbrjós og hliðbrjósk (unpaired septal nasal cartilage)
Vængbrjósk (paired major alar cartilages)
Innri vængbrjósk (minor alar cartilages)
5
Q
Innra nef
A
Nefskjeljar og loftvegir (nasal choncae og nasal meatuses)
Innri nasir (internal nares / chonae)
6
Q
Afholur nefs (sínusar)
A
Ennisholur (frontal sinuses)
Fleygbeinsholur (sphenoid sinuses)
Sáldarbeinsholur (ethmoidal cells/sinuses)
Kinnholur (maxillary sinuses)
7
Q
Nefskiptin (nasal septum) samanstendur af:
A
Septal brjóski (fremst og teygir sig utan um beinin að aftan)
Plógbeini (vomer, að neðanverðu)
Sáldarbeini (perpendicular plate of ethmoid, að ofanverðu)
8
Q
Nefskeljar skipta hvorri nös niður í minni ganga sem auka yfirborð og “hvirfla” innöndunarloftinu
A
Efri gangur (superior meatus / -turbinate)
Miðgangur (middle meatus)
Neðri gangur (inferior meatus)
9
Q
Hlutverk koks (pharynx)
A
Leiðari fyrir loft og fæðu
Ómun raddar
Hýsir eitilvefi (tonsils)
10
Q
Koki skipt í 3 hluta:
A
Nefkok (nasopharynx) (kokeitlar - pharyngeal tonsils)
Munnkon (oropharynx) (gómeitlar - plantine, tungueitlar - lingual)
Barkakýlislok (laryngopharynx)
11
Q
Barkakýli (larynx) hefur 9 brjósk:
A
3 stök: skjaldbrjósk (thyroid cartilage), barkalok (epiglottis) og hringbrjósk (cricoid cartilage)
3 pör: könnubrjósk (arytenoid), fleygbrjósk (cuneiform) og hnífilbrjósk (corniculate)
12
Q
Barki
A
Leiðir loft niður og upp úr lungum
Liggur frá barkakýli niður að barkakró (carina) í aðalberkjurnar
13
Q
Vefjafræði barkans
A
Slímhúð (mucosa) (grunnfrumur, bifhærðar frumur, seytifrumur)
Undirslíma (submucosa)
Brjósk/vöðvalag (fibromusculocartilagionous layer)
Útlag (adventitia)
14
Q
Berkjur
A
Barkinn skiptir í hægri og vinstri aðalberkjur (main bronchi) í barkakró (carina
Þær skiptast í blaðberkjur (lobar / 2.bronchi) (ein í hvert lungnablað - lobus)
Blaðberkjur > geiraberkjur (segmental / tertiary)
Geiraberkur > berkjunga (broncioles)
Berkjungar > endaberkjunga (terminal bronchioles)
15
Q
Hvernig er þekjuvefur í barka og berkjum?
A
16
Q
Lungnablöðrur (alveoli)
A
2 tegundir af þekjufrumum: type 1 alveolar frumur (öndun) + type 2 alverolar frumur (seyti).
17
Q
stofnfrumur öndunarfæraþekjunnar
A
Basal frumur
18
Q
Öndunarhimna (respiratory membrane)
A
4 lög - frá alveoli inn að blóði:
- þekjufrumurnar
- grunnhimna þekju
- grunnhimna æðaþels
- æðaþel
19
Q
Öndun - 3 skref
A
- Inn- og útöndun (pulmonary ventilation)
- Ytri öndun (external (pulmonary) respiration) - flutningur O2 og CO2 milli lungna og blóðs
- Innri öndun (internal (tissue) respiration) - flutningur O2 og COT milli blóðs og frumna líkamans
20
Q
MRC (medullary respiratory center) stýrir:
A
Veit ekki
21
Q
Þvagfærakerfið samanstendur af..
A
- tveimur nýrum
- tveimur þvagleiðurum
- einni þvagblöðru
- einni þvagrás
22
Q
Virkni nýra
A
- viðhalda jónajafnvægi blóðs
- viðhalda sýrustigi blóðs
- viðhalda blóðrúmmáli
- viðhalda blóðþrýstingi með ensímum (renín)
- framleiðsla á hormónum (renín, D vítamín)
- stjórnun blóðsykurs
- losun úrgangsefna
23
Q
Blóðflæði um nýrun
A
- Nýrnaslagæð
- Segmental arteries liggja svo hver inn í sitt lobe í nýranu
- Interlobar arteries liggja á milli lobe-anna
- Acute arteries liggja á mörkum mergsins (medulla) og barkans (cortex) > liggja í boga
- Cortical radiate artieroles liggja inn í börkinn
- Afferent arterioles liggja inn í glomerulus sem er fyrsti partur nýrungsins/nephrons (frumþvagið framleitt hér)
24
Q
Peritubular capillaries er…
A
Háræðanet sem liggur utan um allan pípustrúktúrinn
25
Nýrungur samanstendur af:
Æðahnoðra (glomerulus)
- nýrnahnoðra (capillary network)
- hnoðrahýði (bowmans capsule)
Nýrnapíplum
- Proximal convulated tubule (nærpípla)
- Nephron loop (Loop of henle)
- Distal convulated tubule (fjærpípla)
26
Æðahnoðrin samanstendur af:
- nýrnahnoðra (capillary network)
- hnoðrahýði (bowmans capsule)
27
Þvagið flæðir um nýrnapíplurnar sem samanstanda af:
1. Proximal convulated tubule
2. Nephron loop (Loop of henle)
3. Distal convulated tubule
28
Í proximal convulated tubule er frásogað...
Langstærsti partur af vökvanum; amínósýrur, blóðsykur
29
Loop of henle liggur frá cortexinu og niður í...
Medullu
30
Í þeim parti af loop of henle sem er í medullunni er auðveldara að frásoga...
Sölt og jónir (jónastyrkur er hærri í medullu en cortexi)
31
Distal convoluted tubule liggur upp að...
Æðanetinu
32
Inní hnoðrahýði er...
- podocytes (stoðfrumur)
- bowmans hýði (þar sem frumþvagið safnast saman)
33
Hvað gera fætlufrumurnar (podocytar) í hnoðrahýði?
Þær sitja á æðanetinu og gefa því styrk og verja
34
Hvað framleiðum við mikið af frumþvagi á dag?
ca 150L
35
Síuð efni fara um 3 hlið áður en þau komast inn og verða að frumþvagi
- göt í æðum
- grunnhimnuna
- pedicels > fætur á fætlufrumum (podocytes)
36
Hvaða hlutverki gegna píplurnar?
Þær frásoga og seyta
37
Í hverjum nýrun liggur lokahluti fjærpíplu þétt að afferent slagæð sem er á leið sinni inn í nýrnahnoðann. Þekjufrumur í fjærpíplu á þessu svæði kallast....
Macula densa
38
Þétt við macula densa og í vegg afferent slagæðar eru umbreyttar sléttvöðvafrumur sem kallast...
Juxtoglomerular cells (JG cells)
39
JG og Macula densa kallast saman...
Juxtoglomerular apperatus (JGA)
40
Hvernig virkar juxtoglomerular apperatus?
Í því er hægt að bera saman hversu hratt flæðið er, hversu mikið af þvagi og jónum er að flæða miðað við hversu hratt blóðið er að fara inn. Ef það er að fara of mikið af þvagi miðað við blóðþrýstinginn í æðinni þá þýðir það að við erum að tapa vatni aðeins og hratt miðað við vatnsstöðulinn í líkamanum. Þá svarar JGA með því að hvata JG frumur til að þrengja æðina > þá erum við að hægja á blóðflæðinu inn í háræðanetið og þá framleiðum við minna af frumþvagi - þá hægist á þvagflæði
41
Hvaða hormón koma að filtrun þvags?
- Angiotensin 2: er öflugt samdráttar hormón sem virkar bæði á afferent og efferent slagæðar - minnkar filtrunarhraðann
- Atrial natriuretic peptide (ANP): framleitt í gáttum hjartans og leiðir til slökunar á frumum í glomerulus og eykur þannig yfirborð filtrunar > hraðari filtrun (framleiðum meira þvag og töpum meira vatni, blóðþrýstingur lækkar)
- Antidiuretic hormone (ADH/vasopressin): seytt þegar halda á vatni í líkamanum
42
Hvernig er slíman í þvagleiðara?
Breytiþekja (þegar strekkist á þekjunni þá verða bara 2 lög eftir af frumum)
43
Þvagleiðari flytur þvag frá...
Nýrum til þvagblöðru
44
Trigone eru...
Inngangar inn í þvagblöðru frá nýrum - útgangur þvagrásar
45
Erythropoetin er myndað í --- og örvar myndun ---
46
Meltingarvegurinn samanstendur af...
1. Munni
2. Koki (pharynx)
3. Vélinga (esophagus)
4. Maga
5. Smágirni
6. Digurgirni
47
Önnur líffæri sem eru einnig mikilvæg viðkomu meltingarvegar
- tennur
- tunga
- munnvatnskirtlar
- lifur
- gallblaðra
- bris
48
Virkni meltingarvegarins
- fæðuinntaka
- seyting
- blöndun og færsla
- melting
- frásogun
- losun
49
Slíman (mucosa) er innsta lag meltingarvegarins og skiptist niður í...
1. Þekjuvef
2. Eiginþynnu (Lamina propria)
3. Slímuvöðva (muscularis mucosae)
50
Submucosa (slímubeður) er...
Lausgerður bandvefur, inniheldur kollagentrefjar, taugar og æðar
51
Submucosa (slímubeður) tengir saman...
Slímuna (mucosa) og næsta lag sem er vöðvahjúpur
52
Hvað í vefjagerð meltingarvegar knýr samdráttarvirkni meltingarvegarins?
Submucosa (slímubeður)
53
Vöðvahjúpurinn í vefjagerð meltingarvegarins samanstendur af tveimur vöðvalögum...
- circular mucle > innra lag af hinglægum vöðvum sem kreista og kremja og loka fyrir
- longitudinal muscle > ytra lag af langlægum vöðum sem stytta
54
Plexus of Auerbach
Taugar sem stjórna samdrætti vöðvahjúpsins (muscularis)
55
Hvað heitir ysta lag þess hluta meltingarvegarins sem liggur í kviðarholinu?
Serósa (skina)
56
Lýstu vefjagerð serósu
- háluhimna
- lausgerður bandvefur
- einföld flöguþekja
57
Hvert er hlutverk serósu?
Að smyrja og koma í veg fyrir að smáþarmar sem liggja í hlykkjum í kviðarholinu að þeir nuddist ekki hver við annan við hreyfingu
58
Hver er stærsta háluhimna líkamans?
Lífhimnan
59
Lífhimnan skiptist í...
- parietal peritoneum (klæðir kviðarholið)
- visceral peritoneum/serosa (klæðir þarminn)
60
Hvaða líffæri má finna í munninum?
- varir
- varahöft (labial frenulum)
- kverkar (fauces)
- gómhyrna (hard palate)
- holdgómur (soft palate)
- úfur (uvula)
- bil milli vara og góms (oral vestibule)
61
3 meginpör munnvatnskirtla
- vangakirtill (parotid gland)
- kjálkabarðskirtill (submandibular gland)
- tungudaldskirtill (sublingual gland)
62
Hvað margar upphaf niðurbrots sterkju í meltingarveginum?
Amylasi í munnvatni
63
Hvað seyta tungukirtlar?
Lípasa og slími
64
Hvernig vöðvar eru í tungunni?
Beinagrindarvöðvar
65
Þungan er þakin...
Papillum (filiform, fungiform, circumvallate, foliate)
66
Hvaða papillur í tungunni hafa bragðlauka?
Fungiform, circumvallate, foliate
67
Tennur samanstanda af...
- krónu
- hálsi
- rót
- tannbeini (dentin)
- glerungi (enamel)
- rótarholi (pulp cavity)
68
Menn hafa 2 sett af tönnum
- 20 barnatennur (dett úr milli 6-12 ára)
- 32 fullorðinstennur
69
Kokið liggur frá...
Innra nasaopi hið efra, niður að vélinda (að aftan) og barkakýli (að framan)
70
Kokið samanstendur af...
Beinagrindarvöðvum og er hulið slímhúð
71
Fyrsti hluti kyngingar er...
Sjálfviljugur, en þegar fæðan fer niður í vélindað verður ferlið sjálfvirkt
72
Vélindað er staðsett
Fyrir aftan barka
73
Hvernig er slíman í vélindanu?
Marglaga flöguþekja
74
Vefjagerð vöðvahjúpsins í vélindanu fer eftir svæðum....
- efsti 1/3 rörsins er beinagrindarvöðvi
- mið 1/3 rörsins er blanda af beinagrindar- og sléttum vöðva
- neðsti 1/3 rörsins er sléttur vöðvavefur
75
Maginn liggur á milli...
Vélinda og skeifugarna
76
Hvað getur stærð magans breyst mikið?
Frá 1L - 6L!
77
Hver eru 4 meginsvæði magans?
- munni (cardia)
- botn (fundus)
- bolur (body)
- portvarðarsvæði
78
Hver er stærstu partur magans?
Bolurinn (body)
79
Í hvaða parti magans er mikið af tauga/skynfrumum sem skynja hversu þaninn maginn er?
Í munni (cardia)
80
Hvernig er þekjan í byggingu magans?
Einföld stuðlaþekja
81
Magakirtlar innihalda 3 megin seytifrumgerðir: (eru allar útkirtilsfrumur)
- slímfrumur (mucous neck cells) > verja magann við magasýrum
- chief frumur > framleiða meltingarensím
- parietal frumur > framleiða saltsýru
82
G (innkirtils)frumur í maga framleiða...
Gastrín hormón sem er mikilvægt fyrir hreyfingar magans og seytun á magasýrum
83
Ghrelin (innkirtilsfruma) í maga framkallar...
hungurtilfinningu, er framleitt í meira magni í tómum maga
84
Chief frumur framleiða....
- pepsínogen: verður að pepsíni í súru umhverfi magans, klippir á próteinkeðjur
- gastric lipase: klýfur fitu í glycogen og fitusýrur
85
Parietal frumurnar framleiða...
- saltsýru: sem afmyndar prótein og virkar bakteríudrepandi
- intrinsic factor: nauðsynlegt til að verja B12 fyrir súru umhverfi magans
86
Enteroendocrine frumur
- "bragðlaukar magans"
- skynja hvað er í maganum, seyta hormónum í takt við innihald, m.a. Hvetja sýrumyndun
87
Smágirnið samanstendur af 3 meginhlutum:
- skeifugörn (duodenum)
- ásgörnin (jejunum)
- dausgörn (ileum)
88
Smágirnið seytir...d
Ensímvökva sem hjálpar til við meltingu
89
Frásogsfrumur smágirnis...
Melta og frásoga næringarefni
90
Bikarfrumur smágirnis seyta...
Slími
91
Hringlaga fellingar (circular folds) í slímu og slímubeði smágirnis...
Sjá til þess að fæðuvökvinn blandist og steymir yfir allt yfirborðið
92
Garnatítur - villi
Mynda aukið yfirborð á hringfellingum, mynda fingurlíka strúktúra sem eru þaktir einfaldri stuðlaþekju. Allt sem við frásogum endar í æðunum í garnatítunum
93
Örtítlur - micro villi
Er að finna á yfirborði garnatítanna. Þetta eru smásæjar títur á yfirborði stuðlaþekjunnar
94
S frumur (enteroendocrine-fruma) í kirtlum smágirnis
Seyta secretin, sem hvatar m.a. Brisið til að seyta basískum efnum til að hlutleysa magasýrur, hvatar einnig lifur til að framleiða meira gall
95
CCK / cholecystokinin frumur (enteroendocrine-fruma) í kirtlum smágirnis
Veldur því að kímið helst lengur í maga, leiðir líka til þess að gallblaðran dregst saman. Dregur úr hungurtilfinningu - vinnur á móti Ghrelini, sem er seytt í maga
96
K og L frumur (enteroendocrine-frumur) í kirtlum smágirnis
Framleiða GIP (glucose dependant insulinotropic peptide) og Glucagon-like peptide-1 (Sem hvatar seytun á insúlíni þegar mikið er af sykri/sætuefnum í skeifugörninni
97
Hvert er hlutverk vöðvahjúpsins í smágirni?
Hrærir í kíminu, kreistir og kremur, dælir fram og aftur. Er mjög mikilvægt til að tryggja að allt kímið komist á einhverjum tímapunkti í snertingu við frásogsfrumurnar
98
Hvar klárast meltingin?
Í smágirninu
99
Afhverju er svona mikilvægt að kímið í smágirninu snerti örtíturnar?
Því annars á þessi melting og frásog sér ekki stað
100
Hver eru 4 meginsvæði digurgirnis?
- botnristill (cecum)
- ristill (colon) > risristill, þverristill, fallristill, bugaristill
- endaþarmur
- endaþarmsop
101
Ristilloka
Aðskilur smáþarmana og digurgirnið
102
Ristildreglar (teniae coli)
Þeir valda rykkingu í digurgirninu þannig það myndast fellingar í digurgirninu > ristilkýlar (haustria coli)
103
Hvernig virkar Haustral churning í digurgirni
Kíminu ýtt á milli ristilkýla, og hnoðað í leiðinni
104
Hvernig virkar mass peristalsis í digurgirni?
- á sér stað eftir að magi fyllist
- gastroiliac reflex ýtir kími úr dausgörn í ristil
- gastrocolic reflex ýtir kími eftir ristli í átt að endaþarmi
105
Hversu mikill L af vökva fer í gegnum meltingarveginn daglega?
Um 9 L
106
Hversu mikla % framleiðir brisið af insúlíni?
1%
107
Er brisið út- eða innkirtill?
Bæði
108
Pancreatic amalyse brýtur niður...
Sterkju
109
Pancreatic lipase brýtur niður...
Fituefni í fitusýrur og glýcerol
110
Vefjagerð brissins
- kirtilber: losa framleiðsluefni sín út í meltingarveginn
- brissafi
- langerhanseyjar
111
Brisið seytir sínum meltingarensímum út um...
Hepatopancreatic ampulla sem er hringvöðvi inn um op í skeifugörnina (út um sama inngang losar lifrin sig við gall)
112
Hvert er hlutverk galls í skeifugörn?
Að þeyta fitu, búa til fullt af fitudropum sem auðveldar meltingu
113
Lifrin skiptist í hægra og vinstra blað með bandvef á milli:
- sigðband lifrar (falficorm ligament)
- sívalaband lifrar (ligamentum teres)
114
Hvað eru leifar af naglastrengsbláæðinni?
Sigðband og sívalaband lifrar
115
Gallblaðran skiptist í...
- botn
- bol
- háls
116
Lifrarþrenna (portal triad) samanstendur af...
Lifrarslagæð, lifrarportæð (portal vein) og gallgangi
117
Gall canaliculi
Minnstu gallgangarnir (sameinast fyrst í gallsytrur>ductules, og síðan í gallganga)
118
Hægri og vinstri lifrargangar sameinast í...
Lifrarsamrás (common hepatic duct) sem rennur í gallblöðrurás og gallrás
119
Lifrarfrumur liggja í...
Þynnum (hepatic laminae)
120
Lifrarfrumur fá blóð frá
121
Hver er starfsemi lifrar og gallblöðru?
- þeyting á fitu í skeifugörn
- frásogun eiturefna og þétting galls í gallblöðru
- geymsla á galli
- kolvetnaefnaskipti > umbreyting frúktósa í glúkósa, smíði glýkógens
- fituefnaskipti, framleiðsla á lípópróteinum
- próteinefnaskipti > framleiðsla á sykrum frá amínósýrum, binding ammoníaks í ureu
- vinnsla á lyfjum og hormónum
- losun á bilirubin
- framleiðsla gallsalta
- geymsla á efnum (glycogen, gall)
- frumuát (gömul rauð blóðkorn)
- virkjun D vítamíns
122
Zone 1 í lifrarsíukerfinu
- fær mest súrefni
- mest virkni í nýmyndun glúkósa, oxun á fitusýrum, og kólesterólmyndun, myndun bilirubins, myndun ureu
- minnst hætta á súrefnisskorti, mesta hætta af völdum veira
- hætta á ofhleðslu járns
123
Zone 3 í lifrarsíukerfinu
- fær minnst súrefni
- mest virkni í afeitrun efna, framleiðsli á gallsöltum
- myndun ketóna
- mest hætt á skemmdum af völdum súrefnisskorts, hætta á skemmdum af völdum eiturefna (t.d. Etanóls)
124
Hver er aðalrofinn í þroskun kynfæra karla?
SRY/TDF - ef það er ekkert TDF þá þroskast fóstrið með kvenkyns líkamseinkenni
125
Hvaða hormónum seyta æxlunarfæri karla sem mynda sæði?
Andrógen
126
Hvað er mikilvægt fyrir sáðfrumumyndun?
Að það sé rétt hitastig í eistunum
127
Pungurinn skiptist í tvennt með pungskipt (scrotal septum)
- dartos vöðvi
- cremaster vöðvi
(Þeir dragast saman eða slaka á í takt við hitastig)
128
Vefjafræði eistu
- tunica vaginalis: ysta himnan, í framhaldi af peritoneum
- tunica albuginea: liggur utan um eistað og inní það, skiptir eistanu í bleðla (lobes)
129
Hvar eru sáðfrumur myndaðar?
Í sæðisfrumumyndunarpíplum af stofnfrumum sem kallast spermatogonia
130
Hvaða frumur framleiða testósterón?
Leydig frumur (interstitial frumur)
131
Sertoli frumur
Risastórar frumur sem liggja frá basment membrane og upp á yfirborðið. Þær fanga sáðfrumurnar á mismunandi þroskastigum og hjálpa til við þroskunina og sérhæfingu - þegar þroskunin er að komast á lokastig þá hjálpa þær líka við að taka upp umfrymi úr sáðfrumunum og móta lögun sáðfrumanna
132
Hvert er hlutverk sertoli frumna? (Sustentacular)
- næra sáðmyndunarfrumur og sáðfrumur
- fjarlægja afgangsefni sem fellur til við sáðfrumumyndun
- stjórna færslu sáðmyndandi frumna
- sleppa sáðfrumum í holrými sáðpípla
- framleiða vökva sem hjálpar til við flutning sáðfrumna
- hefur áhrif á seytingu testósteróns og FSH
133
Blood-testis barrier
Aðlagaðar sertoli frumur tengjast og mynda barrier (þéttitengi). Verið að halda ónæmiskerfinu fyrir utan sáðfrumuþroskunina og vernda þær
134
Hali sáðfrumu knýr hana áfram - hann inniheldur mikið af...
Hvatbera
135
Haus sáðfrumu hefur kjarna sem inniheldur...
23 litninga (er einlitna)
136
Gangkerfi kynfær karla (í eistum)
Sáðpíplur > straight tubules > rete testis > eistalyppa (epididymis) > sáðrás (vas deferens)
137
Hvert er hlutverk sáðrásarinnar?
Að flytja sáðfrumur frá eistalyppunni við örvun, með samdrætti sléttvöðvalga umhverfis rásina
138
Hvernig er þekjan í sáðrásinni?
Sýndarlagskipt þekja
139
Sáðfallsrás
Síðasti hluti sáðrásarinnar, sem liggur inní blöðruhálskirtilinn og sameinast síðan í þvagrás
140
Þvagrás karla
Flytur eftir aðstæðum bæði þvag og sáðfrumur. Liggur í gegnum blöðruhálskirtilinn, grindarbotninn og út um liminn
141
Sáðblöðrur (seminal vesicles)
- framleiða seigan vökva sem verndar og nærir sáðfrumurnar (mynda alls um 60% af rúmmáli sæðis)
- hátt pH hlutleysir hið súra umhverfi í þvagrás karla og í æxlunarfærum kvenna
142
Blöðruhálskirtill (prostrate)
Framleiðir næringarríkan vökva fyrir sáðfrumur - inniheldur m.a. Sítrónusýru og meltingarensím sem gera sæðið þunnfljótandi eftir uþb 10 mín
143
Klumbukirtlar (bulbourethral glands)
Smyra þvagrásina með slímkenndu efni við örvun, undirbúa þannig ferð sáðfrumna
144
Kynæxlunarfæri kvenna eru m.a.
- eggjastokkar (ovaries)
- eggjaleiðarar (uterine tubes)
- leg (uterus)
- legháls (cervix)
- leggöng (vagina)
- ytri kynfæri (vulva)
- brjóskirtill (mammary gland)
145
Eggmyndun
- myndun kynfruma í eggjastokknum
- á sér stað á fósturþroska
146
Þroskastig eggbúa
1. Primordial follicle / frumeggbú (Óþroskuð egg í eggjastokkum)
2. Primary follicle / 1.stigs eggbú (Eggin fara að þroskast á kynþroska)
3. Secondary follicle / 2. Stigs eggbú
4. Mature (graafian) follicle / 3.stigs eggbú (Orðið talsvert stórt og vökvafyllt eggbú)
147
Eggbú breytist í...
Gulbú (cropus luteum) ef ekki verður meðganga og svo verður það að hvítbúi (corpus albicans) og verður eftir sem örvefur í eggjastokkum
148
Theca frumur í primary follicle framleiða...
Andrógen
149
Granulosa frumur í primary follicle breyta...
Andrógeni í estrógen
150
Hvert er hlutverk eggjaleiðara?
Þeir flytja eggfrumur (secondary oocytes) og frjóvguð egg frá eggjastokkum að legi
151
Infundibulum
Ysti hluti eggjaleiðarans, næstur eggjastokknum. Opnast út í kviðarholið
152
Hvar er þroskunarstaður fósturs?
Í leginu
153
Legið samanstendur af 3 vefjalögum..
1. Perimetrium
2. Myometrium
3. Endometrium (byggist upp í hverjum tíðahring)
154
Stratum functionalis í endometrium í vefjafræði legs
Liggur innst, út í holrýmið og losnar af við blæðingar í hverjum tíðahring og byggist svo upp aftur
155
Gangur legganga er klæddur...
Slímhimnu
156
Slíman í leggöngum samanstendur af...
Marglaga flöguþekju og þykku lagi af lausgerðum bandvef
157
Hvað knýr tíðahringinn?
Hormón sem seytt er af undirstúku, fremri hluta heiladinguls og eggjastokkum
158
Hvað hvatar vöxt eggbúa?
FSH (follicle stimulating hormone)
159
Uppruni estrógens í líkama kvk er frá...
Eggbúunum
160
Prógesterón styður við...
Að legslíman haldi áfram að þroskast og þykkna
161
Follicular phase í tíðarhring
Þegar eggbúin eru að þroskast
162
Luteal phase í tíðarhring
Þegar gulbúið er að framleiða prógesterón
163
Hvað gerist við gulbúin ef það verður ekki þungun?
Þá verða þau að hvítbúum
164
Á hvaða degi tíðarhrings verður egglos?
Á 14.dagi
