Translocatie t(9;22) bij patiënten met chronische myeloïde leukemie Flashcards
Hoe maak je onderscheid tussen een infectie en chronische leukemie?
Bij beide zijn het aantal witte bloedcellen sterk verhoogd. Als er geen klachten zijn zoals koorts en snel moe worden is de kans op chronische leukemie hoger.
Het uitsteken van de milt past bij chronische myeloide leukemie (CML).
Hoe wordt Chronische myeloide leukemie (CML) veroorzaakt?
In 95% van de gevallen wordt CML veroorzaakt door een specifieke mutatie, namelijk een translocatie in chromosoom 9 en 22. Hierdoor gaat een cel extreem veel delen.
Waarneembaar en niet-waarneembare DNA-afwijkingen
- Waarneembaar met een microscoop (50% van de gevallen): chromosoomafwijkingen
- Niet waarneembaar met een microscoop (bij verschillende vormen van leukemie): puntmutaties, microdeleties, micro-inserties. Deze mutaties zijn recurrent.
Wat is het Philadelphia chromosoom?
Deze afwijking kwam terug bij iedere chronische myeloide leukemiepatiënt.
Er verhuisd een stukje chromosoom 22 naar chromosoom 9 en een stukje van chromosoom 9 naar chromosoom 22. Dit is een 9;22 translocatie.
Wat gebeurd er als gevolg van de 9;22 translocatie?
Er ontstaat een nieuw fusiegen: BCR-ABL.
De intronen worden eruit gehaald waarna een fusie-mRNA ontstaat en dit vormt een geheel nieuw fusiegen (p210BCR-ABL).
Dit eiwit kan ATP binden, waardoor het actief wordt gefosforyleerd en ongeremd meer gemuteerde eiwitten gaat vormen.
Wanneer iemand de translocatie (9;22) heeft en het fusiegen gevormd wordt, ontstaat altijd CML.
Wat is imatinib?
Het BCR-ABL eiwit kan geblokkeerd worden door imatinib (Gleevec).
Dit is een tyrosine kinase inhibitor, welke bindt op de plek waar ATP zou moeten binden aan BCR-ABL eiwit.
ATP kan niet meer binden en het BCR-ABL eiwit wordt inactief.
Hoe werkt imatinib resistentie?
Het DNA dat codeert voor de pocket waarin ATP kan binden, kan weer muteren waardoor imatinib niet meer kan binden, maar ATP nog wel. Dit komt door mutaties in het Ab1 gedeelte van het BCR-ABL fusie-eiwit.
Imatinib wordt in de behandeling van CML als eerste gegeven en als dat niet werkt dasatinib, nilotinib, bosutinib of ponatinib.
Wat houdt de blastenfase in?
Er is een overgang naar een acute fase van chronische myeloide leukemie.
Dit gebeurd als de tyrosine kinase inhibitors niet meer werkzaam zijn.
Het is moeilijk te behandelen, alleen stamceltherapie is nog een laatste optie.
Wat is het verschil tussen AML en CML?
AML is in tegenstelling tot CML een heterogene ziekte, waarbij verschillende mutaties (en combinaties hiervan) de ziekte veroorzaken.
Het beloop verschilt ook veel bij de verschillende mutaties. Zo reageert AML door monosomie 7 minder goed op behandeling (slechte prognose), maar reageert AML door inversie 16 of translocatie 15;17 goed op de behandeling (goede prognose).
Wat zegt het karyotype over het type AML?
Op basis van karyotypering kan onderscheid worden gemaakt tussen patiënten met een goede prognose (translocaties t(8;21), t(15;17)) en patiënten met slechte vooruitzichten (chr. 7 afwijking).
Bij 49% van de patiënten met AML is er sprake van een normaal karyotype.
