13.6 Huidinfecties en huidmanifestaties van infectieziekten

Question 1

Wat is het verschil tussen een huidinfectie en een huidmanifestatie?

Answer 1

Bij een huidmanifestatie ligt de primaire oorzaak elders. Kan bijvoorbeeld exanthemen of septische embolieën zijn

Huidinfectie: Exogeen -> van een extern reservoir. Endogeen -> Vanuit dragerschap, bijvoorbeeld bij chirurgische ingreep, lactatie

Question 2

Welke mechanismen gebruikt de huid als barrière tegen ziekteverwekkers?

Answer 2

• Hoornlaag
• Talg (Lipiden)
• Antimicrobiële peptiden
• Huidflora

Question 3

Wat zijn de meest voorkomende verwekkers van bacteriële huidinfecties?

Answer 3

• Staphylococcen Aureus: Grampositieve kok (Pyodermie) katalase positief, druiventros
• Streptococcus Pyogenes (Groep A, soms B, C of G): Grampositieve kok (Pyodermie), katalase negatief, ketens
• Pseudomonas Aeruginosa: Gramnegatieve staaf

Question 4

Welke pyodermien zijn er van oppervlakkig tot diep?

Answer 4

• Impetigo vulgaris/Bullosa
• Ecthyma
• Folliculitis/furunkel/carbunkel
• Erysipelas
• Cellulitis
• Fasciitis necroticans

Question 5

Wat zijn de kenmerken van Impetigo Vulgaris?

Answer 5

• Oppervlakkige infectie corneum
• 90% door S. Aureus, 10% door S. Pyogenes
• Besmettelijk, komt bij jonge kinderen voor
• Kan primair/secundair zijn

Question 6

Wat is de behandeling van Impetigo Vulgaris?

Answer 6

Lokaal:
- Afwassen crustae
- Antiseptisch of antibiotisch

Per os: Antibiotisch
- Flucloxacilline oraal
- Streptococcen groep A systemisch

Question 7

Wat zijn de kenmerken van Impetigo Bullosa?

Answer 7

S. Aureus produceert excoliatieve toxinen. Groep II coagulase-positieve stafylokokken
- Lokaal of oraal antibiotica
- Lijkt op Staphylococcen Scalded Skin Syndrome (SSSS) -> Dan is de therapie systemische antibiotica, IV of oraal

Question 8

Wat is ecthyma ulcus?

Answer 8

Diepere necrotiserende variant van Impetigo. Veroorzaakt door streptokokken of PVL-positieve S. Aureus

Question 9

Wat zijn de kenmerken van folliculitis?

Answer 9

Oppervlakkige ontsteking van het haarzakje:
- Door S. Aureus of door Pityrosporon
- Provocatie: Trauma (scheren), occlusie (Bijv. Olie, strakke broeken, zittend werk) of topicale corticosteroïden
- Bacterieel: Pijn, rood en pus

Question 10

Wat is de behandeling van folliculitis?

Answer 10

• Staken provocerende factoren
• Antiseptica
• Antibiotica

Question 11

Wat zijn de kenmerken van een furunkel/carbunkel?

Answer 11

Acuut necrotiserende ontsteking van het haarzakje:
- Veroorzaakt door S. Aureus
- Koorts en malaise als klachten
- Terugkerend (Door dragerschap): Furuncolosis

Question 12

Wat is de behandeling van een furunkel?

Answer 12

• Ontlasten
• Antibiotica
• Desinfectie

Question 13

Wat zijn de kenmerken van erysipelas?

Answer 13

Acute bacteriële infectie van de dermis, oppervlakkige subcutis en oppervlakkige lymfevaatjes:
- Pyogene streptococcen zelden door S. Aureus
- Risicofactoren: Lymfoedeem en veneus, Diabetes Mellitus en verstoorde huidbarrière

Question 14

Wat zijn de symptomen van een erysipelas?

Answer 14

• Hoge koorts, koude rillingen en malaise, lymfadenopathie
• Scherp begrensd erytheem, oedeem, induratie, warmte en blaren
• Vaak geen porte d’entree

Question 15

Wat is de behandeling van erysipelas?

Answer 15

• Flucloxacilline/clindamycine IV of oraal
• Oedeem verminderen door middel van ambulante compressie na de acute fase (Zwachtelen, steunkous)
• Recidief: Maandelijks benzylpenicilline i.m.

Question 16

Wat zijn de kenmerken van cellulitis?

Answer 16

(Sub)acute/chronische bacteriële infectie van de dermis en subcutis:
- Streptokokken, S. Aureus en soms H. Influenzae ea

Risicofactoren:
- Verminderde lymfe afvloed
- Verminderde arteriële/veneuze circulatie of huidbarrière
- Obesitas

Question 17

Wat zijn de symptomen van cellulitis?

Answer 17

• Minder scherp begrensd
• Erg ziek

Question 18

Welke typen streptokokken zijn er?

Answer 18

• Alfa hemolytisch: Vergroenend (Pneumococ, enterococ)
• Bèta hemolytisch: Halo (Groep A en Groep B)

Question 19

Wat zijn mogelijke oorzaken voor necrotiserende faciitis?

Answer 19

• Trauma (Brandwonden, chirurgie)
• IV drugsgebruik
• Varicella
• Bestaande weke delen infectie
• Algemeen:
  -> Immunosuppressiva
  -> Diabetes Mellitus
  -> Ondervoeding
  -> Alcoholisme
  -> Leeftijd >60
  -> Verminderde nierfunctie
  -> Maligniteit
  -> Perifeer Arterieel Vaatlijden

Question 20

Wat zijn de kenmerken van necrotiserende faciitis?

Answer 20

• Onscherp begrensd erytheem, zwarte necrose (Minder pijn)
• Pijn
• Zwelling (Extremiteiten, romp, perineum (Fournier’s gangreen, gevolgd door roodpaarse tot donkerblauwe verkleuring))
• Bullae (Haemorrhagisch)
• Vaak groep A streptokokken (Mengflora of mono-microbieel, 10-15%) veel verschillende verwekkers en soms ook groep B
• Hoge mortaliteit

Question 21

Wat is de behandeling van necrotiserende faciitis?

Answer 21

• Chirurgie: Necrotectomie en drainage (Ruime excisie)
• Antibiotica: Penicilline en clindamycine (Op basis van verwachte verwekker(s))
• Bij STSS: IV immunoglobuline

Question 22

Wat zijn veel voorkomende virale verwekkers van huidinfecties?

Answer 22

• Herpes Simplex Virus Type 1 en 2
• Varicella Zoster virus
• Humaan Papillomavirus (HPV)
• Molluscum Contagiosum Virus (CMV)

Question 23

Wat zijn de kenmerken van HPV?

Answer 23

• Wratjes en puntbloedingen
• > 150 genotypen bekend
• Cutaan of mucosaal
• Oncogeen/niet-oncogeen
• A-/Symptomatisch
• Kan komen door Verrucae vulgaris, Verrucae plana of Condylomata acuminata

Behandeling is meestal salicylzuur, stikstof of mechanisch verwijderen

Question 24

Wat is het Koebner fenomeen?

Answer 24

Huidmanifestaties in trauma

Question 25

Wat zijn de kenmerken van mollusca contagiosa?

Answer 25

Halfbolvormige papels met centrale instulping (Waterwratten) - Besmettelijk (Epidemieën), komt voor bij kinderen - Spontane genezing - Uitgebreid bij atopisch eczeem - Bij volwassenen vaak in de genitale regio Uitgebreide infecties op een volwassen leeftijd kunnen wijzen op een afweerstoornis

Question 26

Wat is HSV en welke factoren luxeren HSV?

Answer 26

Het is een secundaire bacteriële infectie met frequente recidieven en komt vaak voor bij immuungecompromitteerden en andere ernstige gecompliceerde infecties - Zonlicht - Stress - Menstruatie - Koorts - Trauma - Recidief uit sensibele ganglia - Primoinfectie: Herpes Gingivostomatitis

Question 27

Wat zijn de kenmerken van eczema herpeticum?

Answer 27

- Eczeem door HPV - Pijn en branderig gevoel - Direct behandelen - Hoge mortaliteit

Question 28

Wat zijn de kenmerken van dermatomycosen?

Answer 28

Schimmelinfecties in de huid, nagels (Onchomycose) of haren (Tinea capitis) - Rond, randactiviteit, in de cornea - Diagnostiek met een KOH apparaat - Ze kunnen oppervlakkig of diep liggen - Het is overdraagbaar door contact van schoolkinderen, familie of huisdieren

Question 29

Welke gastheerfactoren beïnvloeden dermatomycosen?

Answer 29

- Lokale factoren van de huid - Vochtigheidsgraad en temperatuur - Onderliggend: Endocrien (Diabetes Mellitus) of afweerstoornissen

Question 30

Wat zijn de kenmerken van candida?

Answer 30

Schimmelinfectie in de mond, tractus digestivus of vagina: - In de slijmvliezen en plooien (Intertrigo) - Komt vaak voor bij afweerstoornissen, obesitas en iatrogeen (AB) - Het is afschraapbaar in de mond - Symmetrisch, Schilferkraag, Centraal erosie - Het kenmerkt zich ook wel als “Eilandjes voor de kust”

Question 31

Wat is de behandeling van schimmelinfecties?

Answer 31

Algemene maatregelen: - Droog houden - Secundaire infectie bestrijden - Onderliggende problemen behandelen Antimycotica lokaal: Crème - Azolen (Miconazolcreme, ketoconazolcreme) - Whitfield crème of zalf - Ciclosporox crème Antimycotica oraal: Azolen - Azolen (Itraconazol, fluconazol, dermatofyten en gisten, candida) - Terbinafine (Dermatofyten) - Nystatine (Candida)

Question 32

Wat zijn de kenmerken van scabies?

Answer 32

- Erythemateuze papels, vesikels en gangetjes in stratum corneum. Ze geven nodi of krabeffecten - Polsen, tussen de vingers, enkels, oksels en genitaal gebied

Question 33

Waaruit bestaat de diagnostiek van scabies?

Answer 33

- Kliniek - Dermatoscopie: Delta sign (Kop en voorpoten van de mijt) - Microscopie, histopathologie

Question 34

Wat is een bijzondere vorm van scabies?

Answer 34

Scabies crustosa: Schilfers, miljoenen mijten, hyperkeratotische plaques: - Ook op handpalmen en voetzolen - Zeer besmettelijk, ook aerogeem via schilfers - Groot aantal schurftmijten - Mijt overleeft 3 dagen bij kamertemperatuur en tot 7 dagen bij hoge luchtvochtigheid en lage temperaturen

Question 35

Wat is de behandeling van scabies?

Answer 35

1) Medicamenteus: - Permetrine of ivermectine 200 mg/kg crème op dag 1 en dag 8 (Beiden >90% effectief bij scabies crustosa en bij frequente recidieven combinatie van beiden. Verwijs naar dermatoloog) - Benzoylbenzoaat smeersel op dag 1, 2 en 8, 9 2) Contacten behandelen: Alle contacten > 15 minuten behandelen 3) Hygienische maatregelen: - Was- en lucht voorschriften - Vermijden >15 min contact met besmette personen/kleding tot 12 uur na de behandeling

Question 36

Wat kunnen de verwekkers van huidinfecties zijn?

Answer 36

- Bacteriën - Virussen - Schimmels/gisten - Parasieten

Question 37

Wat zijn de secundaire infecties die kunnen ontstaan bij een verstoorde huidbarrière?

Answer 37

- Eczeem - Wonden/trauma - Door krabben - Chronisch (lymf)oedeem - Navelstomp - Herpes simplex/zoster - Schimmel infecties - Parasitaire infecties Secundaire impetigenisatie bij Insectenbeten, Eczeem en oedeem

Question 38

Wat is de behandeling bij wratten?

Answer 38

- Geen therapie - Salicylzuur - Stikstof - Collodion ad verrucas - Imiquimod 5% crème (Immuunmodulerend) - 5-flourouracil crème - Sinecatechineszalf 15% - Laser - Duct tape

Question 39

Wat is de behandeling van Intertrigo?

Answer 39

Behandeling: Bestrijd warmte, vocht en wrijving - Huidplooien schoon en droog houden - Afvallen (Bij overgewicht) - Ernstige intertrigo -> Iets tussen de plooien (Engels pluksel, scheurlinnen, gazen, alginaten) - Bestrijd incontinentie Beschermende crèmes, zonodig met antibacteriële, antimycotische en/of anti-inflammatoire (Corticosteroïden) toevoegingen