Week 7

Question 1

Waar is internationaal recht van afhankelijk?

Answer 1

Internationaal recht is afhankelijk van een krachtige rol van nationale organen.

Question 2

Wanneer zullennationale organen in staat zijn om een bijdrage te leveren aan de toepassing en de handhaving van internationaal recht?

Answer 2

als nationaal recht daarvoor een voldoende basis biedt.

Question 3

Dualisme (6)

Answer 3

· De staat staat centraal -> primaat van soevereiniteit, internationaal recht kan niet boven de staat staan.

· Toonaangevende auteur: Triepel.

· Gaat uit van een afzonderlijk internationaal en nationaal rechtstelsel (die ieder voorzien van regels voor afzonderlijke rechtssubjecten).
- Er was geen rol voor het individu in de internationale rechtsorde.

· Pas na omzetting (transformatie) van internationale bepalingen in het nationale recht ontstaan er rechten en verplichtingen voor burgers.

· In het geval van conflict tussen internationale en nationale regels, wordt door nationaal recht bepaald welke voorrang geniet (meestal is dat de nationale regels).

· Keerzijde: nationalisme (bijv. Duitsland en Italië).

Question 4

Monisme (6)

Answer 4

· Individu staat centraal -> de staat bestaat dankzij internationaal recht (zonder internationaal recht geen staat).

· Toonaangevende auteur: Kelsen.

· Uitgangspunt is eenheid van nationale en internationale rechtssystemen.

· Internationale bepalingen kunnen direct verplichtingen opleggen aan burgers.

· In het geval van conflict tussen internationale en nationale regels, genieten de internationale regels meestal voorrang.

· Het internationaal publiekrecht kan de macht van de staat beperken.

> NL gematigd monistisch stelsel

Question 5

De mate waarin (en de wijze waarop) internationaal recht doorwerkt (doorwerking) in de nationale rechtsorde wordt bepaald door drie aspecten:

Answer 5

1. Geldigheid
2. Rechtstreekse werking
3. Voorrang

Question 6

Waar doelt geldigheid op?

Answer 6

· Doelt op de status van een regel van internationaal recht in de nationale rechtsorde.
- Als een internationale regel de status van rechtsregel heeft, dan is deze internationale regel ‘geldig’ recht binnen de nationale rechtsorde.

Question 7

In de statenpraktijk worden in hoofdzaak twee modellen gevolgd die kunnen leiden tot geldigheid van een regel van internationaal recht in de nationale rechtsorde:

Answer 7

• Omzetting (dualisme):
  Internationale regel heeft pas betekenis in nationale rechtsorde als de wetgever deze uitdrukkelijk opneemt in het nationaal recht.
• Automatische geldigheid (monisme):
  Internationale regel wordt deel van de nationale rechtsorde zodra deze internationale regel verbindend wordt voor een staat op internationaal niveau.

> NL: op basis van een ongeschreven grondwettelijke regel is het gehele recht onderdeel van de nationale rechtsorde -> automatische geldigheid voor alle bronnen internationaal recht (toch zien we ook vaak uitvoeringswetgeving).

Question 8

Bronnen rechtstreekse werking

Answer 8

Hoewel alle bronnen van het internationaal publiekrecht geldig recht zijn binnen de Nederlandse rechtsorde, betekent dit niet dat alle bronnen rechtstreekse werking genieten.

Question 9

Rechtstreekse werking

Answer 9

Rechtstreekse werking -> wat is de toepasselijkheid jegens burgers, en de inroepbaarheid voor nationale rechterlijke instanties door burgers?

• Geen (dualisme)
• Beperkt (gematigd monisme) -> NL
• Volledig (monisme)

Question 10

Waar is de doorwerking van een regel van internationaal recht in belangrijke mate afhankelijk van in staten met een monistisch stelsel?

Answer 10

van de vraag of die regel rechtstreekse werking heeft.
> In Nederland vloeit dit voort uit art. 93 Gw.

Question 11

Uit art. 93 Gw komen drie samenhangende zaken voort: (3)

Answer 11

1. Het stelt grenzen aan de toetsingsopdracht van de rechter ten aanzien van overheidsbeleid
2. Het leerstuk van rechtstreekse werking begrenst de bevoegdheid van bestuur en rechter om via internationale normen de plichten van particulieren te bepalen
3. Art. 93 Gw regelt welke bepalingen van internationaal recht door particulieren kunnen worden ingeroepen voor de rechter

Question 12

Hoe is te bepalen of een verdrag/besluiten IO een ieder verbindende bepaling zijn?

Answer 12

• Sinds 2017 geeft de regering bij voorlegging voor goedkeuring van een verdrag aan het parlement aan of het van mening is dat het rechtstreeks werkt.
• Spoorwegstaking arrest HR & latere nuance.
• Uiteindelijke oordeel hierover is aan de rechter.

1. Vaststellen of verdragspartijen zijn overeengekomen aan een bepaling al dan niet rechtstreekse werking toekomen.
2. Indien dit niet vastgesteld kan worden, is rechtstreekse werking afhankelijk van de inhoud van de desbetreffende bepaling.

> Toets uiteengezet in Spoorwegstaking arrest HR en later door HR genuanceerd.

Question 13

Een regel van internationaal recht die in beginsel geldig is in de nationale rechtsorde, kan botsen met een regel van nationaal recht, vooral als deze rechtstreeks wordt toegepast -> welke regel geniet voorrang?

Answer 13

· Fundamentele regel -> in de internationale rechtsorde: art. 27 WVV (internationaal recht heeft voorrang op nationaal recht).

· Maar: in de nationale rechtsorde:
1. Gelijke rang model: internationaal en nationaal recht van gelijke rang -> lex posterior derogat legi priori/anteriori (VS: later in time rule).

2. Internationalistisch model: internationaal recht hogere status dan nationaal recht -> NL

Question 14

Verdragsbepalingen die niet eenieder verbindend zijn hebben géén voorrang. (2)

Answer 14

> Grondslag ligt in machtenscheiding: onwenselijk dat rechter op grond van algemeen geformuleerde verdragsbepalingen met veel beoordelingsruimte, een door de wetgever vastgestelde wet buiten toepassing zou laten.

> Geldt ook voor ongeschreven gewoonterecht (tenzij er in Nederlandse wetgeving van is afgeweken).