4: Öndunarvegavandamál barna

Question 1

Öndunarvegavandamál endurspegla tilgang…

Answer 1

…barkakýlis og barka.

Question 2

Hver eru 3 hlutverk barkakýlis og barka?

Answer 2

Öndun
Kynging (verndar loftveg á meðan)
Rödd

Question 3

5 öndunarvegavandamál barna.

Answer 3

Hæsi
Öndunarerfiðleikar (accessory öndunarvöðvar)
Stridor í inn/útöndun
Kyngingarörðugleikar
Ásvelging með/án lungnabólgu.

Question 4

Ef þrenging er á glottis leveli og þar fyrir ofan kemur stridor í…

Answer 4

…innöndun.

Þar fyrir neðan er það meira í útöndun eða bæði.

Question 5

Hver er algengasta ástæða stridors í börnum?

Answer 5

Laryngomalacia. Er líka algengasti barkakýlisgallinn.
Prolapse á supraglottic vef við innöndun. Reflux er algengt samhliða.
Kemur vanalega fram nokkrum dögum eftir fæðingu.

Question 6

Kliník laryngomalaciu í börnum og meðferð.

Answer 6

Verri á nóttunni og baklegu, peladrykkju.

Lagast vanalega sjálft en 10% þurfa aðgerð (klippt á ariepiglottic fold og stundum slímhimnan þar yfir minnkuð).

Question 7

Raddbandalömun hjá börnum…

Answer 7

…er önnur algengasta ástæða meðfædds larynx galla.

Ýmist áunnið eða meðfætt (MTK), stundum bilat.

Question 8

Hvar er leitað að orsök áunninar raddbandalömunar hjá barni?

Answer 8

Í vagus taug og recurrens taug (MRI).

Question 9

Hver er uppvinnsla raddbandalömunar hjá barni? Skiptist eftir…

Answer 9

Unilat.:
- Meta raddgæði
- Ásvelging?
- Talmeinafræðingskonsúlt
- Gefa filler í raddband.
Bilat.:
- Meta öndun
- Upplýsa sj./foreldra um kyngingu og versnun raddar ef aðgerð fyrirhuguð.
- Tracheostomia
- Raddbandaaðgerð

Question 10

Hvað er laryngeal web?

Answer 10

Sjaldgæft fósturfræðivandamál þar sem larynx opnast ekki.

MUNA: Ath. 22q11 deletion syndromes.

Question 11

Hvenær þarf að gera erfðapróf fyrir 22q11 syndromes?

Answer 11

Þegar barn fæðist með laryngeal web.

Question 12

Hvað er posterior laryngeal cleft?

Answer 12

Sjaldgæfur fæðingargalli á larynx.
Klíník er hæsi, ásvelging og önnur öndunarfæravandamál.
Alvarleiki fer eftir stærð skoru, 4 týpur.

Question 13

Hvað er subglottis?

Answer 13

Þrengsti hluti loftvegs hjá börnum.

Question 14

Hver er þrengsti hluti loftvegs hjá fullorðnum?

Answer 14

Glottis. (en subglottis hjá börnum)

Question 15

Hverjar eru orsakir subglottic stenosu og hver er presentasjón? Meðferð?

Answer 15

Ýmist meðfætt eða áunnið (eftir langvarandi barkaþræðingu, tracheostomiur).
Birting er misjöfn eftir gráðu þrengingar (á Myer Cotton skala) og virkni barns. Endurteknir croup.
Rx. er obs/balloon dilatasjón fyrir gráðu 1-2 og opin aðgerð fyrir 3-4.

Question 16

Hvað mælir Myer Cotton skali?

Answer 16

Subglottic stenosu. 4 stig og mælt í prósentum.

Question 17

Hvað þarf að athuga ef barn fær endurtekna croup?

Answer 17

Hvort það sé með subglottic stenosu. (þá þarf stundum minni slímhúðarbólgu til að þrengja loftveg)

Question 18

Hvað er subglottic hemangioma?

Answer 18

Sjaldgæfur góðkynja æðatumor, getur lokað öndunarvegi.

Question 19

Klíník í subglottic hemangioma? Meðferð?

Answer 19

Einkennalaus við fæðingu en vaxa svo og valda vaxandi stridor við 6 mánaða aldur. Stækka í ca. 12 mánuði og minnka svo.
Rx. Ef ekki obs eða akút aðgerð, þá beta blokki.

Question 20

Hvað er recurrent respiratory papillomatosis? Greiningaraldur, orsök, hvar?

Answer 20

• Algengasti tumor í larynx hjá börnum.
• Greinist oftast 2-5 ára en annars hvenær sem er.
• Orsök er lágáhættu HPV, 6 og 11.
• Hvar sem er í loftvegum, jafnvel lungum (þá er komin hætta á breytingu í cancer).

Question 21

Hvað er croup? Orsök, klíník, meðferð.

Answer 21

Frekar algengt milli 6 mánaða og 3 ára.
Bjúgur í slímhúð í larynx (subglottis), orsakast af veirusýkingum (oft parainflúensa).
Klíník er geltandi hósti og stridor inn OG út.
Rx. Sterar og intubera. Racemiskt epinephrine.

Question 22

Hvað gerir racemiskt epinephrine og hvenær er það notað?

Answer 22

Dregur saman slímhúð og er notað við croup.

Question 23

Epiglottitis. Hvað, klíník, rx.

Answer 23

Orsakast af hemophilus infl. B
Sjaldgæft nú vegna bólusetningar.
Klíník er slæm hálsbólga, stridor, róleg öndun, slef og kyngingarörðugleikar.
Rx. tryggja loftveg og gefa sýklalyf.
Thumb sign.

Question 24

Hvað gefur thumb sign til kynna?

Answer 24

Epiglottitis.