Aantekeningen Flashcards
(154 cards)
1
Q
fecundity
A
vermogen om levend geboren kind op de wereld te zetten
hangt af van de duur van de fertiele fase en het aantal beschikbare genen
2
Q
GnRH
A
stimuleer LH en FSH
3
Q
FSH
A
groei follikels
4
Q
granulocellen in follikel
A
oestrogeen wat weer FSH remt
5
Q
LH piek
A
ovulatie
6
Q
endometrium
A
progesteron zorgt voor de opbouw en het remt de Lh productie
als progesteron dan daalt breekt het endometrium af
7
Q
verschil hormonen zwanger en niet zwanger
A
z: prog hoog en LH en FSH laag
nz: prog en oes laag en LH en FSH hoog voor nieuwe cyclus
8
Q
kenmerk organische oorzaak cyclus stoornis
A
variatie in hoeveelheid bloedverlies
9
Q
kenmerk regulatoire oorzaak in cyclus stoornis
A
variatie in cyclusduur
10
Q
wat kan in lab geprikt worden
A
standaard: FSH, LH, oestradiol en prolactiene
op indicatie: andorgenen, steroiden, SHBG en TSH/FT4
11
Q
hyperprolactinemie
A
- verlaagd oestrogeen
- amenorroe
- mild: luteale fase en cyclus duur neemt af
- galactorroe
door begine microadenaeem/ macroadenoom die op chiasma opticum kan drukken wat voor gezichsveldprobelemn kan zorgen
behandeling: dopamine agonist
12
Q
WHO-1 anovulatie
A
- centrale oorzaak: laag FSH/LH en oestradiol
- presentatie: amenorroe, vaak secundair
- behsandeling: OAC of hormoonsubstitutie
13
Q
WHO-2 anovulatie
A
- multifactureel: normaal FSH en oestradiol en verhoogd/ nnormaal LH
- oligo-of ammenoroe
- overgewicht
- hyperandrogenisme
- PCOS
behandeling:
- overgewichtreductie
- cyclus herste;
- herstel ovulatie met gonadotrofinen
- oestradiol receptor modulatie
14
Q
WHO-3
A
- perifere oorzaak: hoog FSH en LH en laag oestradiol
- amenorroe
- korte cyclus in vroeg stadium
behandeling:
- hst
- osteoporose preventie
- androgeen substitutietherapie
15
Q
spermatogenese
A
- in tubili seminiferi
- spermatogonia bewegen bij ingaan meiotische profase van basale lamina naar binnen
16
Q
fenylketonurie
A
typisch pleiotropie (1 mutatie kan meer effecten hebben)
- metale retardie
- tumoren
- eczeem
- pigment defecten
17
Q
endometrium lagen
A
- functionele laag: reageert op hormonale veranderingen en wordt afgestoten
- basale laag: voorziet functionele laag van voedingsstoffen
18
Q
Eerste 10 dagen van de cyclus
A
theca cellen ontwikkelen receptoren voor LH en geven androsteendron af
granulosacellen binden FSH en produceren aromatase wat androsteendoion omzet in oestrogeen
19
Q
dag 10-14
A
Ook granulosa cellen ontwikkelen LH receptoren
door oestrogeen en positeive feedback komt een LH piek
door oestrogeen verdikt ook het endometrium in de proliferatie fase
20
Q
post- ovulatoire fase
A
- door lage LH levels wordt cholesterol omgezet in progesteron
- granulosa cellen produceren inhibine A wat FSH remt (luteale fase)
- progesteron veranderd het slijmvlies waardoor innesteling mogelijk wordt
- negatieve feedbakc van LH zorgt voor degeneratie van het gele lichaam
21
Q
oestrogenen
A
sekssteroiden:
- secundaire geslachtskenmerken
- heldere afscheiding
22
Q
`progesteron
A
maakt slijm dikker en zorgtvoor sluiten baarmoedermond
23
Q
inhibine
A
a: na eisprong tijdens corps lutem
b: voor eisprong
24
Q
HCG
A
bij bevruchting kan aan LH receptoren binden waardoor progestorn gemaakt blijft worden door corpus luteum
25
sertolicellen
- steun
- bescherming
- voorziening spermatogenese
- geen toxische dingen
- pructie ABP, estradiol, inhibine en MIH
- fagocytose cytoplasmatische resten
26
eigenschappen adenocarcinomen
- onregelmatige rangschikking'
- geen basale cellen
- prominente nucleus
- atypie in verhouding tot kernvergrting
- geen basale cellen bij prostaat kanker
27
SRY
in week 7-12 bij foetus ontwikkeling testis
productie testosteron voor ontwikkelen gangen van wolf
productie AMH voor vernietiging gangen van muller
testosteron wordt ook omgezet in DHT en zo ontwikkelen de externe genitalien zich
28
LH
leydig cellen maken testosteron
29
FSH
sertolicellen maken Inhibine B
30
johnsen score
classificatie spermatogenese
31
expulsie door
m. bulbocavernosus
m. ischiocavernosis
en bekkenbidemspieren tekken samen
32
primair hypogonadisme
probleem in testis
behandelen met TRT
33
kinefelter
ddor meiotische non- disjunctie
- lange ledematen
- slechte baardgroei
- gynaecomastie
- osteoparose
- testicularie atrofie
- vrouwelijke bouw
34
turner
- perifeer lymfoedeem
- gepigmenteerde naevi
- cubitus valgus
- lage postieure haargrens
- vernauwing aorta (co-arcatie)
- brede borstkas
- afwijkende tepels
- gonadale dusgenesie
35
isochromosoom
2 p of q armen
36
reciproke translocatie
2 niet homologe stukken dna uitwisselen
37
robertsoniaanse translocatie
heel chrom vast aan ander chromosoom
38
Dystopia myotonica
ziekte van steinert:
- neuromusculair
- autosomaal dominante mutatie op DMPK- gen op chrom 19
- repeat aandoening en anticipatie
- mannen tetis atrofie en infertiliteit kans
- vrouw met zwangerschaps complicaties
39
kallman syndroom
- kal- 1 gen
- hypogonadotroop hyopgonadisme
- anosomie
40
syndroom van sewyer
- sry mutatie/ deletie
- streak gonads
41
fragiele x
FMR1-gen
lang gelaat
grote afstaande hogen
smal hoog gehemelte
brede onderkaak
42
PCOS in zwangerschap
vaker:
- zwangerschapsdiabetes
- hoge bd
- pre- eclampsie
- slechte kinderen
( geen verhoogde kans op miskramen)
43
punten hunault score
- leeftijd vrouw
- duur nvruchtbaarheid in jaren
- aanwezigheid eerdere spontane zwangerschap
- verwijzing
- percentage zaad met goede motiliteit
< 30%: IVF
> 40% = expectatief
44
indicatie fertiliteitschirurgie
- tubapathologie als endometrios
- geperforeerde appendicitis in vg
- verklevingen
45
contra indicaties fertiliteits chirurgie
- ernsitge tubapathologie
- ernstige OAT (zaadafwijking)
- anovulatie
- ouder
risicos:
- perforatie
- bloedverlies
- infectie
- elektrolyten stoornis
46
ovulatie inductie
indicatie:
WHO 1 of 2 en hyperprolactinemie
contraindicatie:
- dubbelzijdige tubapathologie
- ernstige oat
- hoge BMI
- who 3
risico op overstimulatie waardoor meerling
47
IUI
Bij:
- obegrepen inferiliteit
- matige OAT
- cyclusstoornis met semenafwijking
risico op meerling en infectie
48
IVF
Bij:
- tubapathologie
- lagere vruchtbaarheid man
- onbegrepen infertiliteit
- cyclusstoonis
- ernstige endometriose
risico op meerling, OHSS, infectie, bloeding en aangeboren afwijkingen
49
ICSI
bij ernstige semenafwijking en mislukte IVF
50
chirurgie bij man
bij:
- obstructieve azoospermie (PESA/ MESA)
- niet- obstructieve azoospermie (TESE)
- sterilisatie
- varicocele
51
foliumzuur inname
preventie spina bifida week 5-8
52
anders in de secretie fase dan in de proliferatie fase
- tubuli griller met een sterk gekartelde wand
- dikkere laag endometrium
- cellen niet in mitose maar slijmproductie
- onregelmatig opp
- lossere stromacellen
- toenemende secretie door celuitrijping
53
asthenozoospermie
verminder bewegelijke
54
clomiphene citraat
behandeling bij WHO-2 vruchtbaarheidsstoornis:anovulatoir
induceerd ovulatie doordat het lijkt op oestradiol:
blokkeerd oestrogeen receptor
verhoogf GnRh
meer uitrijping follikels
55
obees
lang te hppg oestrogeen
veel follikels gedifferentieerd:
kunnen niet meer voor ovulatie
56
hypergonadotroop hypergonadisme testis
LH en FSH verhoogd
testis dysfunctie:
- klinefelter
- anorchie (testes afwezig)
- enzymdefect androgen synthese
- cryptochisme
- orchitis (testes ontsteking)
- torsio testis
- bilaterale orchidectomie (inhoud testikels verwijderd)
- cytotoxische therapie
57
werking hormonale anticonceptie
verhinderen ovulatie door verhoogd progesteron wat LH piek onderdrukt
en FSH rem doe de follikel remt ook door oestrogenen
oestrogenen vooral boor stabilisatie endometrium: geen doorbraakbloedingen
58
onregelmatige bloedingen door de pil
1e helft door te weinig oestrogenen
2e helft door te weinig progestativum
59
bijeffecten pil
- verstoorde glucosetolerantie test
- verhoogd seumlipiden (triglyceriden
- verhoogd binding globulines: SHBG, CBG en TBG : lagere vrije fractie
- leveradenomen bij oudere generaties
60
contraindicaties pil
- trombose
- cardiovasculaire aandoeningen
- beroerte
- leveraandoeningen
- mammacar en gyn maligniteit
61
gezonde seksualiteit
egosyntoon en bevredigend : geen schade aan personen
62
psychomatische cirkel van bancroft
interactie hoofd en lichaam:
- tactiele timulie die zorgt voor perifere en genitale opwinding en waarde oordeel aan simulus
- beweustwoording respons: cognitie
- positief of negatief geeft dan stimulus of inhibitie
63
effecten van lactatie
prolactine verhoging zorgt voor weinig oestrogeen en andorgeen waardoor vrouw minder snel opgewonden is en meer vermoeid
64
seksuele veranderingen tijdens zwangerschap
- zin daalt 1e en 3e trimester (daarmee ook hoe vaak seks)
- in 1e en 2e trimester continu doorbloeding van hert bekken
- in 1e trimester pijn in borsten bij opwinding
- in 2e trimester pijn bij opwinding zonder orgasme
- in 3e trimester pijn bij orgasme (weeen)
- angst in 1e trimester kan voor miskraam of beschadiging vrucht zorgen en in 3e voor een bevalling
- orgasme in 2e trimester is makkelijker maar resolutie gaat minder volledig
65
PLISSIT model
- permission: bespreekbaarheid en signalen patient: normaliseer seksualiteit
- Limited info: zorgen in context diagnose zetten en informatie bieden
- specific suggestion: simpele gedragsadviezen
- intensive therapy: psychotherapie/ cognitieve gedragstherapie
66
verschil anticonceptie en interceptie
- anticonceptie: verhinderen bevruchting
- interceptie: voorkomen innesteling
67
medicatie op pil- activiteit
remmen; - ine
verhogen: - pam, crticosteroiden en metraprolo
enzyminducerend: anti- epilecptica, hiv med rifampicine en sint- jans kruid
68
contra- indicaties spiraal
- onbegrepen bloeddingen
- uterus afwijkingen
- zwnagerschap
- infecite
- maligne
- kleine uterus
- dysmenrroe
- menhoragie
69
sterilisatie
man: vas deferens afgebonden en doorgenkips
vrouw: clip op eileider
70
waardoor ongelijke deling met poollichaampjes
doordat metafase plaat tegen het celmembraan aan ligt
71
acrosoom reactie
bindine van spermacel bindt aan bindine receptoren van zona pellucide en dan zorgt acrosomine voor lokaal oplossen zona pellucida: zaadcel gaat naar eicel
72
zona reactie
- eicelwand depolariseerd: ca stijgt en corticale lamina vermelt met eicel
- versteviging zona pellucida
- verandering bindine receptor: zaadcellen binden niet
- afbreken bindine receptoren
73
behandeling PMS
- onderdrukking hormonen: oac, progestiva en GnrH
- selective serotonine re-uptake inhibitors: seroxat, prozacel en zoloft
- lichamelijke activiteit
- dieet adviezen
- stress vermindering
74
lymphogranuloma venereum
agressieve variant van anale chlamidia
75
hoe wordt het paracolpium ondersteund
- m. levator ani en scro uterien lig.
- pubcervicalis
- fascia rectovaginalis
76
symptomen prolaps
- zwaar gevoel wat toeneemd door de dag
- zichtbaar
- dyspareunie
- lage rugpijn
- stress incontinentie
- urge incontinentie
- defecatie stress
- erectele dysfunctie
77
risicofactoren prolabs
- vaginale bevalling
- kind > 4 kg
- veel bevallingen
- hoog BMI
- familie anamnese
- zwaar werk
- hysterectomie (verwijderen baarmoeder)
- eerdere prolapschirurgie
- obstructief longleiden
- roken
78
beschermende factoren ovarium carcinoom
- minder ovulaties (anticonceptiepil)
- zwangerschap
79
risico factoren ovarium carcinoom
- hoge leeftijd
- genmutaties: brca en lynch: MLH1, PMS2, MSH2. MSH6
80
bij echo welke aspecten op letten op ovarium carcinoom
- cysteus/ solide
- uni- multioculair
- dikte septa
- IOTA meting of RMI
- proliferaties
- ascites
- doplermeting
81
kwandranten te beoordelen bij CT
- omentum
- klieren
- kleine bekken
- cardiphrenische hoek
- lever
- longen
82
tumormarkers
- algemeen: CA-125 en CEA
- kiemceltumoren: A1FP, hCG en LDH
- sex- cord stromaceltumor; inhibine a/b. oestradiol en/of AMH
subtypen maken bij ovarium carcinoom niet uit voor behandeling
83
stagieren ovariumcarcinoom
- cytologie speolvloeistof/ ascitis
- inspectie en palpatie hele buik
- uterus en adnex extirpatie
- omentumectomie
- stagierings biops
- lymfeklier dissectie
84
sister mary joseph nodile
navel
85
risicofactoren endometriumcar
- alleen oestrogeen
- obesitas
- infertiliteit in vg
- nullipariteit
- late overgang
- leeftijd
- diabetes
- hypertensie
- radiotherapie beelden
- erfelijk (lynch)
86
stadia cervix carcinoom
1: baarmoedermong
2: beperkte uitbreiding: naar schede of opzij
3: naar onderste 1/3 van schede/ vast aan bekkenwand
- 4: blaas/ rectum
87
behandeling morbus pyeroni
- medicatie: phosfodiesterase- 5 remmersn andorskat injectie of collagenase injecties
- vacuumpomp met drukring voor erectie
- penoplicatie: stand corrigeren
- plaque excisie en graft: bindweefsel wesnijden en opvullen
88
gevolgen chemo en hormoon therapie op seksualiteit (bij kanker)
man:
- erectie stoornis
- minder libido
- ejaculatie stoornis
- gynecomastie (borsten bij mannen)
- penis- f testis atrofie
- infertiliteit
- droge mond, adnere reuk- en smaak beleving
vrouw:
- onregelmatige menses
- vroege menopauze en opvliegers slapeloosheid
- depressie en prikkelbaar
- dyspareunie
- inferitliteit
- laag libido
- vaginale droogheid
89
gevolgen bestraling en brachitherapie
man:
- mictie- of darmklachten
- penis of testis atrofie
- infertiliteit
- erectiestoornis
vrouw:
- fibrose en verlittekening bekken
- vaginale atrofie of stenose
- mictie klachten
- erytheem en ulceraties
- minder lubricatie
- oedeem
- minder elastisch
- toegenomen irritatie vagina
90
RALP
bij prostaat kanker, grote kans op erectieverlies
91
PDE-s remmers
voor langere vasodilatatie
92
peloftes
om kortere vagina weer langer en breed te maken
93
1e keus behandeling bij persisterend follikel
IUD levongestrel (anders hormonale cuclis regulatie)
94
kenmerken dominant follikel
- gladwandig, helder, benigne aspect
- premenopauzaal
- < 5 cm
95
soorten cysten
- dominant follikel
- hemorrhagisch corpus luteum (afwachten)
- endometrioom: alleen bij klachten behandelen
- dermoidcyste: uit huidcellen, te zien op echo
96
wanneer komt stress- incontinentie veel voor?
- hypermobiliteit urethra na zwangerschap
- obesitas
- leeftijd
- buikoperaties
- COPD
97
wanneer komt urge- incontinentie voor?
- post menopauzaal
- bij irritaties
98
symptomen urge incontinentie
- afwijkende mictie frequentie
- voiding dysfunction
- urgency
99
wat kan je met urodynamisch onderzoek
stress incontinentie aantonen (niet uitsluiten omdat ook andere spieren aanspannen)
anticholinergica geven
100
HPV virus type 6 en 11
genitale wratten
101
hoge A in KOPAC
ednometrium carcinoom
102
Hoge P/C in kopac
bron cervix carcinoom
103
symptomen endometriose
- dysmenorroe
- dyspareunie
- buikpijn
- dysurie
- dyschezia
104
behandeling abces
opname + iv ab en pijnstilling
na 48 uur geen verbetering = drain
105
sereus cyste adenoom
cystewand uit 1- lagig epitheel met sereus/ tubulair aspect
106
sereuze borderline tumoren:
celproliferatie
107
heterozygote chromosomen
er is op 1 een mutatiec
108
compunt heterozygoot:
2 mutaties in zelfde gen
109
dubbel heterozygoot
heterozygoot in 2 genen
110
barr body
geinactiveerd chromosoom
111
Incontinentia pigmentie
mutatie IKBKG-gen
huidafwijiingen
112
vlokken test
11- 14 weken
113
vruchtwater punctie
> 15+ 4 weken
114
13 weken echo niet
maag, darm en ventriculomegalie
115
20 weken echo niet
oesophagusartresie en brein
116
QF-PCR
down, edwards en patae sneltest
gedaan bij vermoeden na nipt
117
prenatale therapie
- laser anastomosen
- anti artimogene medicatie
- shunt
118
consequentialistische overwegingen
- veiligheid
- effectiviteit
- gezondheidswinst
119
deontologische overwegingen
menselijke waardigheid
--> samenleving open voor een kind met aandoeningen?
120
9 weken echo
- afwijkingen ledenmaten
- te weinig vruchtwater
- neurale buis defecten
121
13 weken echo
- termijn
- missen extremiteit
- dikke dekplooi
- neurale buis defect
- anencefalie
- microcephalie
- asymmetrie
- kloppend hart
122
20 weken echo
- aangezicht
- hart
- hersenen
- blaas
- voeten
- rug
123
oorzaken oligohydroamnion
- afwezige nieren
- ernstige nierfunctiestoornissen
- problemen urogenitale stelsel
- groeistoornis foetus
- ondervulling moeder: breinsparend
- roken en hypertensie
--> slechte longrijping, beperkte bewegingsruimte en minder bewegelijke gewrichten
124
oorzaken polyhydroamnion
DM moeder
slikstoonis foetus
125
risicofactoren neurale buisdefecten
- gebruik anti- epileptica
- ontregelde DM in eerste trimester
- foliumzuurdeficientie
126
HOX 6
halsrib
127
HOXa10
remt ribvorming
128
redenen founder effect voor dezelfde mutatie
- gevoelig genoom voor specifieke mutatie
- enige levensvatbare mutatie
- de specifieke mutatie zorgt voor ziektebeeld
- hoogfrequente mutatie
- selectief voordeel
- toeval
129
NSAID in zwangerschap
- bloedingen
- wee- remming
- dove pasgeborenen
130
DNA methylering
DNA dichter bij elkaar waardoor transcriptiefactoren niet kunnen binden
131
acetylering
gen activeren
132
hechtsteel
positie geeft als eerste voor- en achterzijde aan
133
AVE cellen
aan hypoblast voor hart, hoofd en hersenen
134
hemodynamische veranderingen bij zwangerschap
- cadiac output: + 40-50%
- totaal bloedvolume: + 40%
- systemische vaatweerstand: - 20-30%
- nierperfusie + 50-60%
- bd 140/90
135
gesuponeerde pre- eclampsie
bestaande hypertensie met de novo proteinurie
136
doen bij chronische en zwangerschapshypertensie
- extra controles
- proteinurie contorle
- hoge bd behandelen
- inleiding 37-39w (anders neemt het risico toe)
137
preeclampsie
hypertensie met:
- proteinurie
- afwijking bloedbeeld
- neurologische schade
- groeivertraging( IUGR)
138
HELLP
hemolyse, elevated liverenzyme low platelets
--> epigastrische pijn en bandgevoel
139
ernstige pre- eclampsie
- boven 160/100
- proteinurie > 5g/24u
- oliguri > 500 ml/ 24 u
- tekenen orgaanfalen
140
medicamenteuze zwangerschapsafbreking
mifepriston oraal en dan vaginaal: tegen progesteron: ongeschikte omgeving
en misoprostol voor samentrekken uterus en rijping cevix
141
behandeling asfyxie
- moeder in left lateral tilt
- weeen stoppen met tocolytium
- snelle geboorte of sectio
142
normaal bij bevalling
- geboorte complete placenta en vliezen < 1 uur
- totaal bloedverlies max 1 L
- apgar score > 7 na 5 min
143
3 stappen voor beginnen normale bevalling
- membraan activatie door vliezen oprekken
- baarmoedercontractie
- cervicale dilatatie
144
POVIAS
- portio: verstrijpen en verweken cervix
- ontsluiten: weeen geven druk op caput: ontsluiting
- vliezenL intactL
- indaling met vlakken van hodge
- aard voorliggende deel
- stand voorliggend deel
145
voorwaarden voor uitdrijven
- volledige ontsluiting: 10 cm
- voldoende indaling: hogde 3
- perdrang
146
classificatie van sultan
perineum laesies
147
pijnstilling
1e lijn: lachgas en pethidine: intramusculair morfine
2e lijnL remifeatanil: bijbolussen en eda
148
risico op vroeggeboorte
progesteron geven
149
effect van daling progesteron en stijgen oestrogeen
- toename oxytocine receptor in myometrium
- induceren gab junctions in myometriumL meer synchrone contracties
- induceren prostaglandine recptoren
150
groei klierweefsel door:
- oestrogenen
- groeifactoren
- cortisol
151
lubu- aveolaire groei
- oestrogeen
- progesteron
- prolactine
- groeifactoren
- cortisol
152
lactogenese
- prolactine
- IGFI
- insuline
- cortisol
153
daling PIF + stijging RRF
afgifte prolactine door hypofyse
154
lacterende vrouwen
oestradiol laag
progesteron afwezig
