Aralin 1: Tekstong Impormatibo (Cyberbullying)

Question 1

Sa makabagong panahon kung saan laganap ang paggamit ng teknolohiya, ito ay isang uri ng pambubully ang nabigyang-daan nito.

Answer 1

cyberbullying

Question 2

Ito ay tumutukoy sa pambu-bully sa kapwa gamit ang makabagong teknolohiya.

Answer 2

cyberbullying

Question 3

Ayon sa ________________________ na isinagawa noong ___________ at inilabas noong ________________________, isa sa _______ kabataan mula sa tatlumpung bansa ang nakararanas ng online bullying at isa sa bawat ____________ ang nagsasabing lumiliban sila sa paaralan dahil sa cyberbullying at karahasan.

Answer 3

• UNICEF U-Report poll
• Hunyo 2019
• Setyembre 6, 2019
• tatlong
• limang kabataan

Question 4

Ayon pa rin sa nasabing poll, karaniwang nangyayari ang cyberbullying sa mga social media tulad ___________________________________.

Answer 4

Facebook, Instagram, Snapchat, at Twitter

Question 5

Magbigay ng ilang halimbawa ng cyberbullying.

Answer 5

• pagpapadala ng mensahe ng pananakot, pagbabanta, o pagtataglay ng masasamang salita maging sa text o email
• pagpapalaganap ng mga nakasisirang usap-usapan, larawan, video, at iba pa sa email at sa social media
• pag-bash o pagpo-post ng mga nakasisira at walang basehang komento; paggawa ng mga pekeng account na may layuning mapasama ang isang tao
• pag-hack sa account ng iba upang magamit ang personal account ng isang tao nang walang pagsang-ayon niya o sa paninira sa may-ari nito

Question 6

Ito ay isa ring malaking biyaya lalo na kung pakikipag-ugnayan sa napapalayong kapamilya o kaibigan ang pag-uusapan.

Answer 6

social media

Question 7

Ito ay isa sa pinakamahalagang kagamitan sa ikadalawampu’t isang siglo sapagkat sa pamamagitan nito’y “lumiliit” ang mundo.

Answer 7

internet

Question 8

Napaglalapit nito ang magkakalayong magkakapamilya, napupunan nito ang kasabikang makita at makausap ang isang minamahal, at nakatutulong ito upang magawa ang maraming bagay tulad ng pagbili ng mga bagay bagay,
pag-a-apply sa trabaho, paggawa ng transaksiyon sa bángko, at iba pa kahit ika’ y nasa bahay lámang at hindi na kailangang lumabas.

Answer 8

internet

Question 9

Nakatutulong din ito nang malaki sa paghahanap sa anumang impormasyong mahalaga sa tao.

Answer 9

internet

Question 10

Subalit sa kabilang banda, napadadali rin nito ang paggawa ng iba’t ibang krimen, panloloko sa kapwa, at paggawa ng maraming hindi mabubuting bagay tulad ng cyberbullying.

Answer 10

internet

Question 11

Para sa isang biktima, mas mahirap at mas matindi ang cyberbullying kaysa sa _________________.

Answer 11

harapang pambu-bully

Question 12

Ito ay nangyayari sa isang lugar at isang panahon.

Answer 12

harapang pambu-bully

Question 13

Ito ay maaaring mangyari nang 24/7.

Answer 13

cyberbullying

Question 14

Kahit hindi magkaharap ang biktima at ang bully, o kahit natutulog ang biktima, o nása loob ng kanyang tahanan, ang ______________ ay patuloy na nangyayari.

Answer 14

cyberbullying

Question 15

Ito ay walang pisikal na pananakit na nangyayari di tulad ng harapang pambu-bully na kung minsa’y humahantong sa pananakit subalit mas matindi ang sakit at pagkasugat ng emosyon o emotional at psychological trauma na maaaring maranasan ng isang biktima.

Answer 15

cyberbullying

Question 16

May pangmatagalang epekto ito sa tao lalo na kung hindi maaagapan o matutulungang ma-proseso ang damdamin ng isang naging biktima nito.

Answer 16

cyberbullying

Question 17

Maaari magkaroon ng mga isyung emosyonal at sikolohikal ang biktima hindi lang sa kasalukuyan kundi sa mga darating pang panahon.

Answer 17

cyberbullying

Question 18

Ang ilan pa sa mga epekto ng cyberbullying.

Answer 18

• Mga senyales ng depresyon
• Pag-inom ng alak o paggamit ng ipinagbabawal na gamot
• Pagliban o pag-iwas sa pagpasok sa paaralan
• Pagkakaroon ng mabababang marka sa paaralan
• Pagkagalit
• Pagkawala ng tiwala sa sarili o pagkakaroon ng mababang self-esteem
• Pagkakaroon ng problema sa kalusugan
• Pagiging biktima rin ng harapang bullying

Question 19

Ito ay tumutukoy sa mga epekto ng cyberbullying na ang sugat sa emosyon ay mas matindi pa kaysa pisikal na sugat.

Answer 19

Mga senyales ng depresyon

Question 20

Ito ay tumutukoy sa mga epekto ng cyberbullying na kapag matindi ang emosyonal na trauma dahil sa mga nakasisirang post sa internet, ang biktima tulad ng hindi maipaliwanag na kalungkutan, kawalang pag-asa hindi makatulog, kawalan ng ganang kumain, minsa’y humahantong sa pananakit sa sarili, o pag-iisip na wakasan na ang sariling búhay.

Answer 20

Mga senyales ng depresyon

Question 21

Ito ay tumutukoy sa mga epekto ng cyberbullying na nagiging paraan ng biktima upang makalimot o magkaroon ng tapang o lakas ng loob na harapin ang bully at ang mundo.

Answer 21

Pag-inom ng alak o paggamit ng ipinagbabawal na gamot

Question 22

Ito ay tumutukoy sa mga epekto ng cyberbullying na madalas, dahil dito’y hindi niya namamalayang nagiging bully na rin siya

Answer 22

Pag-inom ng alak o paggamit ng ipinagbabawal na gamot

Question 23

Ito ay tumutukoy sa mga epekto ng cyberbullying na ayon sa mga pag-aaral, ang mga taong nagiging bully sa senior high o sa kolehiyo ay ang mga taong nakaranas ma-bully noong sila ay nasa middle school o high school.

Answer 23

Pag-inom ng alak o paggamit ng ipinagbabawal na gamot

Question 24

Ito ay tumutukoy sa mga epekto ng cyberbullying na isang paraan upang makaiwas sa taong nambu-bully.

Answer 24

Pagliban o pag-iwas sa pagpasok sa paaralan

Question 25

Ito ay tumutukoy sa mga epekto ng cyberbullying na kawalan ng konsentrasyon sa pag-aaral dahil sa kakaisip sa nangyayaring pambubully ay nagre-resulta sa mabababang marka sa paaralan.

Answer 25

Pagkakaroon ng mabababang marka sa paaralan

Question 26

Ito ay tumutukoy sa mga epekto ng cyberbullying na ng pangunahing emosyong nararanasan ng mga nagiging biktima ng cyberbullying.

Answer 26

Pagkagalit

Question 27

Ito ay tumutukoy sa mga epekto ng cyberbullying na kasunod nito ang pagkabalisa at pag-aalala.

Answer 27

Pagkagalit

Question 28

Ito ay tumutukoy sa mga epekto ng cyberbullying na ang mga alaala ng panunukso o pananakit ay nagdudulot ng kawalan ng tiwala sa sarili o mababang pagpapahalaga sa sarili.

Answer 28

Pagkawala ng tiwala sa sarili o pagkakaroon ng mababang self-esteem

Question 29

Ito ay tumutukoy sa mga epekto ng cyberbullying na karaniwang ang mga biktima ng bullying ay nakararanas o nagsasabing silá ay may sakít tulad ng karaniwang ubo, sipon, sakít ng ulo, sakit ng tiyan, at iba pa.

Answer 29

Pagkakaroon ng problema sa kalusugan

Question 30

Ito ay tumutukoy sa mga epekto ng cyberbullying na minsan bago pa mangyari o kapag nangyari na ang cyberbullying, ang biktima ay karaniwan ding nagiging biktima ng harapang bullying dahil nawawala ang tiwala niya sa sarili at ang kakayahang gawin ang nararapat upang maipagtanggol ang kanyang karapatan.

Answer 30

Pagiging biktima rin ng harapang bullying

Question 31

Ayon sa ulat ng ______________, ang ________ sa mga bansa sa buong mundo kung saan may pinakamaraming naghanap ng impormasyon ukol sa cyberbullying noong _________ ay ang ____________.

Answer 31

- Google Trends - ikaapat - 2013 - Pilipinas

Question 32

Lumalabas na halos kalahati ng mga kabataang nasa edad ___ hanggang ___ sa ating bansa ang apektado ng cyberviolence.

Answer 32

- 13 - 17

Question 33

Halos _______ ang bilang ng mga kabataang lalaki at babaeng apektado nito kung saan ____ ang mga kabataang lalaki at ____ naman ang mga kabataang babae.

Answer 33

- pantay - 44% - 43%

Question 34

Siya ay isang eksperto sa cyberbullying.

Answer 34

Sonnie Santos

Question 35

I-report sa awtoridad tulad ng guro o guidance counselor kung sa paaralan ito nangyayari o sa __________ kung ang pambubu-bully ay nangyayari sa trabaho.

Answer 35

Human Resources

Question 36

Ito ay kilala rin bilang "Anti-Bullying Act of 2013."

Answer 36

Batas Republika 10627

Question 37

Ito ang batas na nag-aatas sa lahat ng mga paaralang pang-elementarya at pang-high school na bumuo ng kani-kanilang polisiya para maiwasan at matugunan ang lahat ng uri ng bullying kasama na ang cyberbullying sa kani-kanilang paaralan.

Answer 37

Batas Republika 10627 o "Anti-Bullying Act of 2013."

Question 38

Ang sarbey na isinagawa ng __________________________, ipinakita ang isinasagawa ng mga nagiging biktima ng cyberbullying.

Answer 38

www.stopcyberbullying.org

Question 39

____ ang nagsabi sa bully na huminto sa pambu-bully niya

Answer 39

36%

Question 40

____ ang gumawa ng paraan upang mahadlangan ang komunikasyon sa bully

Answer 40

34%

Question 41

____ ang nagsabi sa mga kaibigan ukol sa pambu-bully

Answer 41

34%

Question 42

____ ang walang ginawang anuman ukol sa pambu-bully

Answer 42

29%

Question 43

____ ang nag-sign-offline

Answer 43

28%

Question 44

____ lang ang nagsabi sa magulang ukol sa nangyayaring cyberbullying

Answer 44

11%

Question 45

Maaaring makipag-ugnayan sa _________________________ sa ____________.

Answer 45

- National Bureau of Investigation - cd@nbi.gov.ph

Question 46

Tumawag sa telepono bilang ___________ local ______ (para sa kanilang hepe) o sa ______ (para sa mga kawani).

Answer 46

- 521-9208 - 3429 - 3497

Question 47

Siya ang babaeng binansagang ____________ nang makunan ng video ang pasigaw niyang pakikipagtalo sa babang guwardiya ng ____ habang paulit-ulit niyang sinasabi ang ___________________

Answer 47

- Paula Jamie Salvosa - "Amalayer girl" - LRT - "Do you think I'm a liar."