Aralin 3: Tekstong Naratibo

Question 1

Ang __________________________ ay ilan sa mga halimbawa ng tekstong naratibo.

Answer 1

maikling kuwento, pabula, alamat, at nobela

Question 2

Isa sa mga layunin ng naratibong di piksiyon ang ___________________________ sa mga mambabasa kayâ naman kahit ito’y nakabatay sa katotohanan ay higit itong nakatuon sa katotohanang may kaugnayan sa emosyonal at moral na anggulo sa halip na sa paghahanap ng katotohanan sa lahat ng detalye na kailangan pang gamitan ng pananaliksik na siya namang taglay ng isang tekstong impormatibo.

Answer 2

mang-aliw o manlibang

Question 3

Sa pagsulat ng naratibong ____________________ ay lumulutang ang mga elemento ng isang kuwento.

Answer 3

di piksiyon

Question 4

Ang _______________________ ay karaniwang nangyayari kapag nagkita-kita o nagsalo na ang mag-anak o maging ang magkakaibigan subalit minsan, ang ___________ ay hindi lang basta naibabahagi nang pasalita.

Answer 4

• pagsasalaysay o pagkukuwento
• salaysay

Question 5

Sa halip, naitatala rin ang mga pasasalaysay o pagkukuwento sa mga pahina ng isang _______________.

Answer 5

talaarawan

Question 6

Ang ________________ ay pagsasalaysay o pagkukuwento ng mga pangyayari sa isang tao o mga tauhan, nangyari sa isang lugar at panahon o sa isang tagpuan nang may maayos na pagkakasunod-sunod mula simula hanggang katapusan, na tinatawag ding ___________.

Answer 6

• tekstong naratibo
• banghay

Question 7

Gayundin naman, ang ___________ ay nakapagtuturo ng kabutihang-asal, mahahalagang aral, at mga pagpapahalagang pangkatauhan tulad ng kahalagahan ng pagiging mabuti at tapat, na ang kasamaan ay hindi nagtatagumpay laban sa kabutihan, ang kasipagan at pagtitiyaga ay nagdudulot ng tagumpay, at iba pa.

Answer 7

naratibo

Question 8

Halimbawa ng tulang pasalaysay

Answer 8

epiko

Question 9

May Iba’t Ibang Pananaw o __________________________ sa Tekstong Naratibo

Answer 9

Punto de Vista (Point of view)

Question 10

Sa pagsasalaysay o pagkukuwento ay may mga ____________________ sa mga pangyayari.

Answer 10

matang tumutunghay

Question 11

Ito ang ginamit ng manunulat na paningin o pananaw sa pagsasalaysay.

Answer 11

matang tumutunghay sa mga pangyayari

Question 12

Ang pinakakaraniwang ginagamit para sa naratibo ay ang _____________________.

Answer 12

una at ikatlong panauhan

Question 13

Bihirang-bihirang magamit ang __________________.

Answer 13

ikalawang panauhan

Question 14

Sa mas mahahabang naratibo tulad ng _________ ay maaaring hindi lang iisa kundi nagbabago-bago ang ginagamit na pananaw.

Answer 14

nobela

Question 15

Sa pananaw na ito, isa sa mga tauhan ang nagsasalaysay ng mga bagay na kanyang nararanasan, naaalala, o naririnig kayâ gumagamit ng panghalip na akó.

Answer 15

Unang Panauhan

Question 16

Dito sa pananaw na ito’y mistulang kinakausap ng manunulat ang tauhang pinagagalaw niya sa kuwento kaya’t gumagamit siya ng mga panghalip na ka o ikaw
subalit tulad ng unang nasabi, hindi ito gaanong ginagamit ng mga manunulat kanilang pagsasalaysay.

Answer 16

Ikalawang Panauhan

Question 17

Ang mga pangyayari sa pananaw na ito ay isinasalaysay ng isang taong walang relasyon sa tauhan kayâ ang panghalip na ginagamit niya sa pagsasalaysay ay siya.

Answer 17

Ikatlong Panauhan

Question 18

Ang tagapagsalaysay sa pananaw na ito ay tagapag-obserba lang at nása labas siya ng mga pangyayari.

Answer 18

Ikatlong Panauhan

Question 19

May tatlong uri ang ikatlong panauhan.

Answer 19

1. Maladiyos na panauhan
2. Limitadong panauhan
3. Tagapag-obserbang panauhan

Question 20

Ito ay uri ng ikatlong panauhan na nababatid niya ang galaw at iniisip ng lahat ng mga tauhan.

Answer 20

Maladiyos na panauhan

Question 21

Ito ay uri ng ikatlong panauhan na napapasok niya ang isipan ng bawat tauhan at naihahayag niya ang iniisip, damdamin, at paniniwala ng mga ito sa mga mambabasa.

Answer 21

Maladiyos na panauhan

Question 22

Ito ay uri ng ikatlong panauhan na nababatid niya ang iniisip at ikinikilos ng isa sa mga tauhan subalit hindi ang sa iba pang tauhan.

Answer 22

Limitadong panauhan

Question 23

Ito ay uri ng ikatlong panauhan na hindi niya napapasok o nababatid ang nilalaman ng isip at damdamin ng mga tauhan.

Answer 23

Tagapag-obserbang panauhan

Question 24

Ito ay uri ng ikatlong panauhan na tanging ang mga nakikita o naririnig niyang mga pangyayari, kilos, o sinasabi lang ang kanyang isinasalaysay.

Answer 24

Tagapag-obserbang panauhan

Question 25

Sa pananaw dito ay hindi lang iisa ang tagapagsalaysay kaya't iba't ibang pananaw o paningin ang nagagamit sa pagsasalaysay.

Answer 25

Kombinasyong Pananaw o Paningin

Question 26

Sa pananaw dito ay karaniwan itong nangyayari sa isang nobela kung saan ang mga pangyayari ay sumasakop sa mas mahabang panahon at mas maraming tauhan ang naipakikilala sa bawat kabanata.

Answer 26

Kombinasyong Pananaw o Paningin

Question 27

May dalawang paraan kung paano inilalahad o ipinahahayag ng mga tauhan ang kanilang diyalogo, saloobin, at damdamin:

Answer 27

1. Direkta o Tuwirang Pagpapahayag 2. Di direkta o Di tuwirang Pagpapahayag

Question 28

Sa ganitong uri ng pagpapahayag, ang tauhan ay direkta o tuwirang nagsasaad o nagsasabi ng kanyang diyalogo, saloobin, o damdamin.

Answer 28

Direkta o Tuwirang Pagpapahayag

Question 29

Ito ay uri ng pagpapahayag na ginagamitan ng panipi.

Answer 29

Direkta o Tuwirang Pagpapahayag

Question 30

Sa ganitong paraan ng pagpapahayag ay nagiging natural at lalong lumulutang ang katangiang taglay ng mga tauhan.

Answer 30

Direkta o Tuwirang Pagpapahayag

Question 31

Sa ganitong paraan ng pagpapahayag ay higit din nitong naaakit ang mga mambabasa sapagkat nagiging mas malinaw sa kanya ang eksaktong mensahe o sinabi ng tauhan at ang paraan ng pagkakasabi' y naghuhudyat din sa uri ng damdaming taglay kaysa kung lalagumin o hindi direktang sasabihin ng tagapagsalaysay.

Answer 31

Direkta o Tuwirang Pagpapahayag

Question 32

Sa ganitong paraan ng pagpapahayag ay ang tagapagsalaysay ang naglalahad sa sinasabi, iniisip, o nararamdaman ng tauhan sa ganitong uri ng pagpapahayag.

Answer 32

Di direkta o Di tuwirang Pagpapahayag

Question 33

Sa ganitong paraan ng pagpapahayag ay hindi na ito ginagamitan ng panipi.

Answer 33

Di direkta o Di tuwirang Pagpapahayag

Question 34

Ang isang katangiang taglay ng lahat ng tekstong naratibo ay ang ___________________ kayâ naman taglay ng mga ito ang mahahalagang elementong lalong magbibigay-daan sa nakalilibang, nakaaaliw, at nakapagbibigay-aral na pagsasalaysay.

Answer 34

pagkukuwento

Question 35

Sa mga elementong ito rin makikita kung paano naihahabi o pumapasok ang mga _____________________.

Answer 35

tekstong deskriptibo

Question 36

Ito ay elemento ng tekstong naratibo na lahat ng tekstong naratibo ay nagtataglay ng mga tauhan.

Answer 36

Tauhan

Question 37

Ito ay elemento ng tekstong naratibo na ang dami o bilang ng tauhan ay dapat umayon sa _______________________.

Answer 37

- Tauhan - pangangailangan

Question 38

Mahirap itakda ang _________ ng tauhang magpapagalaw sa tekstong naratibo

Answer 38

bilang

Question 39

Ang ___________________ lámang ang maaaring magtakda nito.

Answer 39

pangangailangan

Question 40

May dalawang paraan sa pagpapakilala ng tauhan—

Answer 40

ang expository at ang dramatiko

Question 41

Ito ay uri ng pagpapakilala ng tauhan na ang tagapagsalaysay ang magpapakilala o maglalarawan sa pagkatao ng tauhan.

Answer 41

Expository

Question 42

Ito ay uri ng pagpapakilala ng tauhan kung kusang mabubunyag ang karakter dahil sa kanyang pagkilos o pagpapahayag.

Answer 42

dramatiko

Question 43

Ang karaniwang tauhan sa mga akdang naratibo ay ang sumusunod:

Answer 43

a. Pangunahing Tauhan b. Katunggaling Tauhan c. Kasamang Tauhan d. Ang May-akda

Question 44

Ito ay karaniwang tauhan sa mga akdang naratibo na siya ang bidang umiikot ang mga pangyayari sa kuwento mula simula hanggang sa katapusan.

Answer 44

Pangunahing Tauhan

Question 45

Ito ay karaniwang tauhan sa mga akdang naratibo na karaniwang iisa lamang.

Answer 45

Pangunahing Tauhan

Question 46

Ito ay karaniwang tauhan sa mga akdang naratibo na ang kanyang mga katangian ay ibinabatay sa tungkulin o papel na kanyang gagampanan sa kabuoan ng akda.

Answer 46

Pangunahing Tauhan

Question 47

Ito ay karaniwang tauhan sa mga akdang naratibo na ang kontrabida ay siyang sumasalungat o kalaban ng pangunahing tauhan.

Answer 47

Katunggaling Tauhan

Question 48

Ito ay karaniwang tauhan sa mga akdang naratibo na mahalaga ang papel ng tauhang ito sapagkat sa mga tunggaliang nangyayari sa pagitan nila, nabubuhay ang mga pangyayari sa kuwento at higit na napatitingkad ang mga katangian ng pangunahing tauhan.

Answer 48

Katunggaling Tauhan

Question 49

Ito ay karaniwang tauhan sa mga akdang naratibo na gaya ng ipinahihiwatig ng katawagan, ito ay karaniwang kasáma o kasangga ng pangunahing tauhan.

Answer 49

Kasamang Tauhan

Question 50

Ito ay karaniwang tauhan sa mga akdang naratibo na ang pangunahing papel o tungkulin niya ay sumuporta, magsilbing hingahan, o kapalagayang-loob ng pangunahing tauhan.

Answer 50

Kasamang Tauhan

Question 51

Ito ay karaniwang tauhan sa mga akdang naratibo na sinasabing ang pangunahing tauhan at ang may-akda ay lagi nang magkasama sa kabuoan ng akda.

Answer 51

Ang May-akda

Question 52

Ito ay karaniwang tauhan sa mga akdang naratibo na bagama't ang namamayani lamang ay ang kilos at tinig ng tauhan, sa likod ay laging nakasubaybay ang kamalayan ng makapangyarihang awtor.

Answer 52

Ang May-akda

Question 53

Ayon sa aklat na __________________ ni __________________ isang Ingles na manunulat, may dalawang uri ng tauhan ang maaaring makita sa isang tekstong naratibo.

Answer 53

- Aspects of the Novel (1927) - E.M. Forster

Question 54

Ang dalawang uri ng tauhan ang maaaring makita sa isang tekstong naratibo:

Answer 54

a. Tauhang Bilog (Round Character) b. Tauhang Lapad (Flat Character)

Question 55

Ito ay uri ng tauhan na maaring makita sa isang tekstong naratibo ni E.M. Forster na isang tauhang may multidimensiyonal o maraming saklaw ang personalidad.

Answer 55

Tauhang Bilog (Round Character)

Question 56

Ito ay uri ng tauhan na maaring makita sa isang tekstong naratibo ni E.M. Forster na tulad ng isang tunay na katauhan, nagbabago ang kanyang pananaw, katangian, at damdamin ayon sa pangangailangan.

Answer 56

Tauhang Bilog (Round Character)

Question 57

Ito ay uri ng tauhan na maaring makita sa isang tekstong naratibo ni E.M. Forster na ang isang tahimik at mapagtimping tauhan, halimbawa, ay maaaring magalit at sumambulat kapag hinihingi ng sitwasyon o pangyayari sa kuwento at pangangailangang magbago ang taglay niyang katangian at lumutang ang nararapat na emosyon o damdamin.

Answer 57

Tauhang Bilog (Round Character)

Question 58

Ito ay uri ng tauhan na maaring makita sa isang tekstong naratibo ni E.M. Forster na ang tauhang nagtataglay ng iisa o dadalawang katangiang madaling matukoy o predictable.

Answer 58

Tauhang Lapad (Flat Character)

Question 59

Ito ay uri ng tauhan na maaring makita sa isang tekstong naratibo ni E.M. Forster na madaling mahulaan at maiugnay sa kanyang katauhan ang kanyang mga ikinikilos at maituturing na stereotype tulad ng mapang-aping madrasta, mapagmahal na ina, tin-edyer na hindi sumusunod sa magulang, at iba pa.

Answer 59

Tauhang Lapad (Flat Character)

Question 60

Ito ay uri ng tauhan na maaring makita sa isang tekstong naratibo ni E.M. Forster na karaniwang hindi nagbabago o nag-iiba ang katangian ng tauhang lapad sa kabuoan ng kuwento.

Answer 60

Tauhang Lapad (Flat Character)

Question 61

Bagama't madaling matukoy o predictable ang __________________ ay hindi niya iminumungkahi ang pagtatanggal sa ganitong uri ng tauhan sa pagsulat ng akda upang masalamin pa rin nito ang tunay na kalakaran ng mga tauhan sa ating mundo.

Answer 61

tauhang lapad

Question 62

Ito ay elemento ng tekstong naratibo na tumutukoy hindi lang sa lugar kung saan naganap ang mga pangyayari sa akda kundi gayundin sa panahon (oras, petsa, taon) at maging sa damdaming umiiral sa kapaligiran nang maganap ang mga pangyayari tulad ng kasayahang dalá ng pagdiriwang sa isang kaarawan, tákot na umiiral dahil sa malakas na hampas ng hangin at ulang dála ng bagyo, romantikong paligid sanhi ng maliwanag na buwang nakatunghay sa magkasintahang naghahapunan sa isang hardin, matinding págod ng magsasakang nag-aararo sa ilalim ng tirik na tirik na araw, kalungkutan at dalamhati ng pamilyang nakatunghay habang ibinababa sa kanyang huling hantungan ang isang minamahal, at iba pa.

Answer 62

Tagpuan at Panahon

Question 63

Ito ay elemento ng tekstong naratibo na ito ang tawag sa maayos na daloy o pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari sa mga tekstong naratibo upang mabigyang-linaw ang temang taglay ng akda.

Answer 63

Banghay

Question 64

Ito ay elemento ng tekstong naratibo na makikita sa ibaba ang karaniwang banghay o balangkas ng isang naratibo.

Answer 64

Banghay

Question 65

Ito ang mga karaniwang banghay o balangkas ng isang tekstong naratibo.

Answer 65

- Pasimula - Saglit na kagandahang pangyayari - Suliranin - Kasukdulan - Kakalasan - Wakas

Question 66

Ito ay karaniwang banghay o balangkas ng isang tekstong naratibo na pagkakaroon ng isang epektibong simula kung saan maipakikilala ang mga tauhan, tagpuan, at tema.

Answer 66

Pasimula o orientation/introduction

Question 67

Ito ay karaniwang banghay o balangkas ng isang tekstong naratibo na pagpapakilala sa suliraning ihahanap ng kalutasan ng mga tauhan partikular ang pangunahing tauhan.

Answer 67

problem

Question 68

Ito ay karaniwang banghay o balangkas ng isang tekstong naratibo na pagkakaroon ng saglit na kasiglahang hahantong sa pagpapakita ng aksiyong gagawin ng tauhan tungo sa paglutas sa suliranin.

Answer 68

Suliranin

Question 69

Ito ay karaniwang banghay o balangkas ng isang tekstong naratibo na patuloy sa pagtaas ang pangyayaring humahantong sa isang kasukdulan.

Answer 69

Kasukdulan

Question 70

Ito ay karaniwang banghay o balangkas ng isang tekstong naratibo na pababang pangyayaring humahantong sa isang resolusyon o kakalasan.

Answer 70

Kakalasan

Question 71

Ito ay karaniwang banghay o balangkas ng isang tekstong naratibo na pagkakaroon ng isang makabuluhang wakas.

Answer 71

Wakas

Question 72

Hindi lahat ng banghay ay sumusunod sa kumbensiyonal na ______________________.

Answer 72

simula-gitna-wakas

Question 73

May mga akdang hindi sumusunod sa ganitong kalakaran at tinatawag na _____________ o mga pagsasalaysay na hindi nakaayos sa tamang pagkakasunod-sunod.

Answer 73

anachrony

Question 74

Maiuuri ang anachrony sa tatlo:

Answer 74

a. Analepsis (Flashback) b. Prolepsis (Flash-forward) c. Ellipsis

Question 75

Ito ay uri ng anachrony na dito ipinapasok ang mga pangyayaring naganap sa nakalipas.

Answer 75

Analepsis (Flashback)

Question 76

Ito ay uri ng anachrony na dito nama'y ipinapasok ang mga pangyayaring magaganap pa lang sa hinaharap.

Answer 76

Prolepsis (Flash-forward)

Question 77

Ito ay uri ng anachrony na may mga puwang o patlang sa pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari na nagpapakitang may bahagi sa pagsasalaysay na tinanggal o hindi isinama.

Answer 77

Ellipsis

Question 78

Ito ay elemento ng tekstong naratibo na ang sentral na ideya kung saan umiikot ang mga pangyayari sa tekstong naratibo.

Answer 78

Paksa o Tema

Question 79

Ito ay elemento ng tekstong naratibo na mahalagang malinang ito nang husto sa kabuoan ng akda upang mapalutang ng may-akda ang pinakamahalagang mensaheng nais niyang maiparating sa kanyang mambabasa.

Answer 79

Paksa o Tema

Question 80

Ito ay elemento ng tekstong naratibo na dito rin mahuhugot ang mga pagpapahalaga, mahahalagang aral, at iba pang pagpapahalagang pangkatauhang nagagamit sa mabuting pamumuhay at pakikisalamuha sa kapwa.

Answer 80

Paksa o Tema