Artykuły egzaminatorów Flashcards
Jakie są etapy gojenia rany?
4 etapy następują po sobie ale też nakładają się na siebie
Hemostaza
Zapalenie
Proliferacja (reepitelializacja)
Dojrzewanie (remodeling)
Jakie są nowe, eksperymentalne metody wspomagające gojenie przewlekłych ran?
1.Miejscowe lub ogólne aplikowanie komórek z potencjałem regeneracyjnych (macierzystych lub progenitorowych)
2. czynniki fizyczne (HBO, stymulacja elektryczna)
3. używanie uzyskanych z natury środków leczniczych
4. stosowanie substytutów skóry
5. łączenie powyższych ze sobą
Jak dzielimy substytuty skóry ze względu na ich właściwości?
Ze względu na pochodzenie: naturalne, syntetyczne, połączone naturalne i syntetyczne
Naturalne: autogenny, allogenny, xenogenny
Ze względu na zawartość komórek: bezkomórkowe i z komórkami (jeśli nie są autogenne to ryzyko odrzucenia przez układ odpornościowy)
W jakim celu stosujemy substytuty/rusztowania skóry?
Jakie są cech idealnego substytutu skóry?
Są one wytwarzane z skóry lub podobnymi do skóry matrycami które mogą się łączyć z macierzą pozakomórkową i wspierają repitelializację oraz dojrzewanie rany.
Idealny substytut jest: biokompatybilny, nieimmunogenny, trwały do czasu zakończenia gojenia rany, ochrania ranę i zapewnia wilgotne środowisko, nie patogenny, wspomaga prawidłowy przebieg procesów regeneracyjnych
Co jest najbardziej biomimetycznym wszczepem/substytutem skóry?
Bezkomórkowy matryca skóry
Na jego właściwości fizyczne i to w jaki sposób oddziałuje na ranę znaczny wpływ ma proces/ sposób jego przygotowania np. dawka radioterapii zastosowanej czy metoda sterylizacji.
Jakie korzyści uzyskano w badaniach po zastosowaniu bezkomórkowych matryc skórnych w przewlekłych ranach cukrzycowych?
- Przywrócenie właściwej proporcji między makrofagami
- zwiększenie przepływu krwi/poprawę angiogenezy
- nie ma po ich zastosowaniu odpowiedzi immunologicznej, nie są toksyczne ani rakotwórcze (mogą być xenogenne)
- przyspieszają gojenie
Gdzie można stosować bezkomórkowe matryce skórne?
poparzenia
chirurgia plastyczna
epidermolysis bullosa = pęcherzowe oddzielanie się naskórka
Gdzie można stosować bezkomórkowe matryce skórne?
poparzenia
chirurgia plastyczna
epidermolysis bullosa = pęcherzowe oddzielanie się naskórka
Co dają dodatkowe elementy komórkowe zastosowane razem/połączone z matrycami skóry?
Dodanie komórek macierzystych dodatkowo poprawia gojenie przez wspomaganie angiogenezy i ich właściwości przeciwzapalne.
Nawet allogenne komórki macierzyste mają małą immunogenność
Zastosowanie komórek macierzystych uzyskanych z tkanki tłuszczowej z matrycami skóry okazało się korzystne.
Także dodawanie czynników wzrostu okazywało się korzystne
Jakie korzyści uzyskuje się po zastosowaniu kolagenowej gąbki gentamycynowej w zapaleniu kości?
Działanie hemostatyczne
Stężenie gentamycyny ponad minimalne stężenie przez 48 godz. miejscowo przy niskich stężeniach we krwi
Zapobiega to zakażeniu
Skraca czas podawania ogólnie antybiotyku, a przez to zmniejsza możliwość wystąpienia ogólnoustrojowych powikłań/ skutków ubocznych antybiotykoterapii
Skraca się czas pobytu chorego w szpitalu
Mniejsza częstość powikłań pooperacyjnych
W innych badaniach wykazano lepsze ukrwienie i tworzenie kości po zastosowaniu gentamycyny więc przypuszcza się że sprzyja ona angiogenezie
Jaki rodzaj promieniowania jest używany do sterylizacji produktów biopochodnych?
Promieniowanie gamma z kobaltu
Lub wiązki elektronów o dużej energii uzyskiwane z akceleratora
Jak promieniowanie wpływa na sterylizowany produkt i jakie to ma znaczenie?
Promieniowanie może bezpośrednio uszkadzać cząsteczki lub powodować powstawanie wolnych rodników zarówno z atomów, cząsteczek lub w wyniku radiolizy wody i te wolne rodniki powodują dodatkowe uszkodzenia.
Wpływ na substancję zależy od rodzaju i energii promieniowania. Tak więc te parametry mogą wpłynąć na ostateczne właściwości produktu na jego potencjał terapeutyczny lub immunogenność.
W prowadzonym badaniu stwierdzono że dawka 35kGy nie zmienia trójwymiarowej struktury matrycy skórnej ale powoduje degradację kolagenu, powstawanie wolnych rodników zależnie od zastosowanej dawki (bo stosowano też niższe dawki). Nie miało to jednak wpływu na ich skuteczność w terapii.
Jakie metody są stosowane do sterylizacji produktów pochodzenia biologicznego?
moczenie w etanolu lub kwasie nadoctowym
promieniowanie gamma
promieniowanie nadfioletowe
tlenek etylenu
moczenie w antybiotykach. lekach p/grzybiczych, środkach dezynfekcyjnych jak np. azydek sodu
wiązka elektronów wysokoenergetycznych
Jakie są zalety sterylizacji radiacyjnej?
Można ją przeprowadzić w zamkniętych opakowaniach co zmniejsza ryzyko kontaminacji w czasie pakowania
Można przeprowadzić w suchym lodzie co zapobiega degradacji produktu
Nie wiąże się z działaniem wysokiej temperatury na produkt
Jakie korzyści wynikają dla bakterii z tworzenia biofilmu?
Płytka/ biofilm zawiera kolonie różnych gatunków bakterii zanurzone w polisacharydowym matriksie co sprawia że bakterie płytki są bardziej odporne na działąnie ukłądu odpornościowego człowieka, antybiotyki i środki dezynfekcyjne niż nie bytujące w płytce.
Czy schorzenia układowe mają wpływ na ekosystem jamy ustnej?
Wykazano że w wadach zgryzowych i u pacjentów przygotowywanych do przeszczepu nerki częściej występują bakterie z grupy Enterococcus faecalis, Escerichia colli Stoaphylocosccu aureus niż u osób nie wymagających leczenia chirurgicznego. Wnioskują więc, że spadek odporności przyczynia się do zasiedlania jamy ustnej przez bakterie typowo tu nie występujące a to z kolei może prowadzić do infekcji całego organizmu (sepsy, powikłań po leczeniu chirurgicznym).
Jaka jest minimalna szerokość blaszki policzkowej kości od implantu zapewniająca jego stabilność i dobry efekt estetyczny?
1,5 mm
Jaki jest zanik kości od str. policzka 1 rok po wszczepieniu implantu?
0,25 do prawie 1 mm
Jakie pozytywne wyniki uzyskano w regeneracji wyrostka zębodołowego po zastosowaniu allogenicznych bloków kostnych sterylizowanych radiacyjnie połączonych z wyhodowanymi komórkami osteoprogenitorowymi pacjenta (autologicznymi)?
Po prawie 1,5 roku w cbct wykazano:
-szybsze gojenie się w porównaniu z standardowo stosowanymi wszczepami
-przebudowę przeszczepu
-integrację z łożem kostnym
-pojawienie się ognisk mineralizacji w istniejącym rusztowaniu
-uniknięto pobierania autogennego przeszczepu - okaleczenia i powikłań w miejscu dawczym
Co to jest triada Lyncha?
Obejmuje 3 niezbędne składowe do regeneracji kości? Są to:
1. rusztowanie/nośnik który może być auto-, allo-, ksenogenny lub syntetyczny
2. cząsteczki sygnałowe procesu gojenia, białka morfogenetyczne kości, witaminy, hormony, czynniki wzrostu
3. komórki macierzyste lub komórki częściowo zróżnicowane np. preosteoblasty, fibroblasty lub komórki zróżnicowane osteoblasty, fibroblasty. Pochodzą one z krwi, szpiku, okostnej, kości. Mogą być pobrane, potem namnożone in vitro a następnie wszczepione z powrotem do organizmu
Jaki jest obecnie złoty standard w regeneracji kości i gdzie są miejsca dawcze?
Obecnie złotym standardem jest stosowanie kości autogennej gdyż cechują ją najlepsze właściwości biologiczne. Miejsca dawcze:
brzeg żuchwy, okolica zatrzonowcowa, okolica między otworami bródkowymi, guz szczeki. Odległe miejsca to talerz kości biodrowej, kość piszczelowa, kość sklepienia czaszki
Jakie są cechy/zalety przeszczepów allogennych w rekonstrukcji kości?
Unikamy zabiegu w miejscu dawczym
dzięki sterylizacji radiacyjnej nie są immunogenne i nie przenoszą zakażeń
maja właściwości kosciozastępcze i kościotwórecze bo zawierają małe ilości białek morfogenetycznych
mogą być alternatywą do materiałów autogennych ale proces ich gojenia przebiega dłużej
Skąd pozyskuje się skórę do przygotowania bezkomórkowych matryc skóry?
Ze zwłok oraz w tym badaniu pozyskiwano z skóry wyciętej od pacjentów poddawanych zabiegom abdominoplastyki.
Gdzie można zastosować bezkomórkowe matryce skórne pochodzenia ludzkiego?
Do leczenia oparzeń, głębokich ran, w chirurgii plastycznej
Jakie są korzyści z zastosowania matryc skórnych bezkomórkowych pochodzenia allo lub ksenogennego?
osłaniają ranę/pokrywają ranę
mniejsza częstość infekcji
są rusztowaniem dla komórek regeneracyjnych
wspomagają proces unaczynienia
zmniejszone bliznowacenie
Jakie były korzyści z zastosowania bezkomórkowej matrycy skórnej uzyskanej z wyciętego nadmiaru skóry w zabiegu abdomnoplastyki?
Skóra ta nadaje się do przygotowania bezkomórkowej macierzy skórnej
przyszpieszone gojenie ran u mysz
stwierdzono że różne metody/procedury przygotowania wszczepu były skuteczne w usuwaniu komórek ale różnie wpływały na kolagen w macierzy międzykomórkowej i szczególnie zastosowanie jednej metody dawało matrycę o lepszych właściwościach gojących.
Jakie bakterie wykrywano częściej w mikrobiomie jamy ustnej osób z zaburzeniami narządu żucia i zaburzeniami mentalnymi?
Oprócz typowo występujących w jamie ustnej bakterii tj.
Streptococcus viridans występowały też Enterococcus faecalis i faecium, Staphylococcus aureus, Klebsiella pneumoniae i Pseudomonas aeruginosa, też pełzaki np.Entameba gingivalis czy Trichomonas tenax
W jakich jeszcze schorzeniach wykazano zaburzenia składu mikrobiomu jamy ustnej tj zmiany składu gatunkowego?
cukrzycy
niewydolności nerek wymagającej dializ
osób po przeszczepach nerki czyli generalnie u osób z obniżoną odpornością
Do czego przyczyniając się wady i schorzenia narządu żucia, zaburzenia mentalne, spadek odporności w cukrzycy, u pacjentów poddawanych hemodializom lub po przeszczepie nerki?
Do zmian w składzie gatunkowym mikrobiomu z wystąpieniem , kolonizację przez egzogenne gatunki bakteryjne i paierotniakowe oportunistyczne i patogenne
Jakie są różnice pomiśdzy promieniowaniem gamma a wiazką szybkich elektronów używanymi w sterylizacji alloprzeszczepów?
Wiązka szybkich elektronów sterylizuje z podobna skutecznością, ale w krótszym czasie, jednak me płytsze promieniowanie i do przeszczepów kości zbitej nie penetruje głębiej niż 2 cm przy promieniowaniu z jednej strony, dlatego można nią sterylizować tylko przeszczepy o takich wymiarach lub trzeba naświetlać także z drugiej strony. Dla innych przeszczepów np. skóry, kości gąbczastej są inne grubości.
Jaka dawka promieniowania jest uważana za graniczną, poz która dochodzi do zmian właściwości napromienianego przeszczepu?
30Gy
Dlaczego lepiej przeprowadzać sterylizację szybkimi elektronami w lodzie/ na zamrożonym przeszczepie niż w temperaturze pokojowej?
Ponieważ szybkie elektrony działają w krótkim czasie jonizacje które powodują mogą prowadzić do wzrostu temperatury w przeszczepie wiec lepiej by cały proces odbywał się w niskiej temperaturze bo to zapobiega przegrzaniu przeszczepu.
Dlaczego odtłuszcza się kość przed napromienianiem?
Ponieważ napromienianie prowadzi do rozpadu lipidów na związki toksyczne dla komórek osteoblastopodobnych a to może wpływać na proces gojenia kości w obrębie przeszczepu.
W jakich procedurach można zastosować allogeniczne materiały w postaci bloków lub granulatu kostnego w chirurgii stomatologicznej?
Do zachowania objętości kości po ekstrakcji - wszczepienie granulatu bezpośrednio po ekstrakcji.
Do ograniczonych ścianami kostnymi ubytków kości także granulat np. pomiędzy implantem a blaszką kostną czy po rozszczepieniu wyrostka zębodołowego szczeki. W powyższych przypadkach niezalecany jest materiał kościozastępczy nieulegający resorpcji). W augmentacji wyrostka zębodołowego na szerokość i/lub wysokość przy niewielkich zanikach na szerokość do 2 a na wysokość do 4 mm. W augmentacji dna zatoki (tu wskazaniem jest nieodpowiednia wysokość wyrostka, przy czym jeśli zachowany wyrostek ma powyżej 4 mm możliwa jest implantacja jednoczasowa i uzyskanie pierwotnej stabilizacji implantu, a poniżej tej wartości wykonuje się samą augmentację bez wszczepiania implantu).
Bloki kostne do ubytków kości na szerokości oraz na szerokości i wysokość ( tu wskazaniem jest mniejsza wysokość niż 8 mm (długość najkrótszego implantu) i szerokość mniejsza niż 5 mm. Bloki kostne są mocowane śrubami do podłoża. Gdy ubytek na wysokość i szerokość można stosować blok w kształcie litery L. Zalecają także pokrywanie przeszczepu błoną PRF.
Ile trwa integracja allogenicznego przeszczepu kości z organizmem gospodarza?
3 miesiące i wtedy można osadzić implant
Ile trwa integracja implantu wszczepionego w augmentowanym allogenicznym przeszczepem kostnym łożu?
W żuchwie 3 miesiące
W szczęce 6 miesięcy i po tych okresach można wykonywać odbudowę protetyczną.