Astma - leczenie, zaostrzenia, rokowanie - Dorośli Flashcards

(59 cards)

1
Q

Leki kontrolujące

A

GKSw
*

LABA
*formoterol
(po 1-3 min przez 12 h)
*salmeterol
(po 10-20 min przez 12h)
*wilanterol
(przez 24h)

LAMA
*tiotropium
(ponad 24h)

LTRA
*montelukast
*zafirlukast

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Leki objawowe

A

GKSw(mała dawka) + formoterol (Preferowany)

SABA

Formoterol

SAMA
*ipratropium

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Leki krótko stosowane w zaostrzeniach

A

GKS p.o.
*prednizon
*prednizolon

GKS i.v.
*metyloprednizolon
*hydrokortyzon

Siarczan magnezu

Adrenalina
(tylko gdy anafilaksja)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

W ciężkiej astmie

A

Dodatkowo

GKS p.o.

Leki biologiczne

Termoplastyka oskrzeli

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Jakie leki biologiczne?

A

anty IgE

anty IL-5

anty rec dla IL-5

anty rec dla IL-4

Anty limfopetynie zrębu grasicy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Anty IgE

A

niekontrolowana ciężka astma alergiczna

Omalizumab

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

anty IL-5

A

Ciężka astma eozynofilowa niekontrolowana pomimo leczenia st 4 lub 5

Mepolizumab

Reslizumab

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

anty rec dla Il-5

A

Ciężka astma eozynofilowa niekontrolowana pomimo leczenia st 4 lub 5

Benralizumab

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

anty rec dla IL-4

A

Ciężka astma eozynofilowa niekontrolowana pomimo stosowania GKSw(duże dawki) z LABA lub wymagające GKS p.o.

Dupilumab

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Anty limfopetynie zrębu grasicy

A

Astma ciężka

Tezepelumab

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

SLIT

A

Swoista immunoterapia alergenowa podjęzykowa

gdy
ANN
uczulenie na roztocza kurzu domowego

oraz

FEV1 > 70%

jeżeli pomimo
GKSw dalej zaostrzenia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

SLIT czy SCIT?

A

SCIT(podskórna) więcej działań niepożądanych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Leczenie początkowe - ścieżka 1

A

GKSw + Formoterol –> Lek objawowy

(zmniejsza ryzyko ciężkich zaostrzeń w porównaniu do SABA)

Jak ?
Doraźnie
[md] + formoterol
Gdy:
Objawy <4-5 / tydzień - stopień 1-2

Jak?
Codziennie
(MART - terapia regularna i doraźna)
[md] + formoterol
Gdy:
objawy przez większość dni w tygodniu lub wybudzenie w nocy min 1 x tydzień - stopień 3

Jak?
MART
[śd/Dd] + formoterol
Gdy:
objawy codziennie
wybudzenia w nocy >=1xtydz
oraz
niska FEV1 - stopień 4

[GKSw dawka]

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Ścieżka 2- alternatywna

A

SABA jako lek objawowy

obj <2xmsc - 1stopień
GKSw [md] w razie przyjęcia SABA

obj >=2x mies ale <4-5xtydz - 2 stopień
GKSw [md] codziennie

objawy przez większość dni w tygodniu lub wybudzenie w nocy min 1 x tydzień - stopień 3
GKSw [md] + LABA codziennie

objawy codziennie
lub
wybudzenia w nocy >=1xtydz
oraz
niska FEV1 - stopień 4
GKSw [śd/Dd] + LABA codziennie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Kiedy kontrola?

A

Kontrola co ok 3 msc
gdy zaostrzenie –> w ciągu 2 tyg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Co jeżeli leczenie danego stopnie nie jest skuteczne (+definicja)?

A

Tzn.
*brak złagodzenia objawów
*zaostrzenie
*utrwalenie obturacji

Przejdź do kolejnego stopnia leczenia i stosuj >= 3msc

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Czy można zmniejszyć intensywność leczenia?

A

Tak gdy dobra kontrola astmy

zmniejszenie GKSw o 25-50% co 3msc

po 6-12 msc stosowania GKSw [md] lub LTRA można podjąć próbę odstawienia [niezalecane u dorosłych]

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

SABA w monoterapii?

A

nie zaleca się

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Leczenie kontolujące

A

GKSw - u każdego pacjenta

Przeciwzapalne
Łagodzą obj i nadreaktywność oskrzeli
Rzadsze zaostrzenia
Poprawa czynności płuc i jakości życia
Zmniejszenie ryzyka zgonu z powodu astmy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

DN GKSw

A

Chrypka
Grzybica jamy ustnej i gardła
kaszel

(ogólnoustrojowe gdy duże dawki i długo)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

LABA DN

A

hipoK+
Tachykardia
drżenie mięśniowe

w monoterapii może wzrost ryzyka zgonu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Kiedy LAMA

A

Osoby z zaostrzeniami przy stopniu 4 i 5 leczenia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

LTRA - działanie

A

Niewielkie rozszerzenie oskrzeli

przeciwzapalne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Jakie preparaty złożone LABA + GKSw?

A

Formoterol + Budezonid/Beklometazon

Salmeterol + flutykazon

Wilanterol + flutykazon

25
Teofilina i Kromony - stosować ?
NIE zaleca się
26
Astma łagodna - w trakcie leczenia
kontrola GKSw [md] + formoterol GKSw [md] + SABA w razie potrzeby
27
Astma umiarkowana - w trakcie leczenia
kontrola z pomocą leczenia 3 lub 4 stopnia
28
Astma ciężka
GKSw[Dd] + LABA lub gdy nawet to nie pomaga (podkategoria astmy trudnej)
29
Astma niekontrolowana
Słaba kontrola objawów i/lub Zaostrzenia wymagające GKS p.o. >=2xrok lub Ciężkie zaostrzenia wymagające hospitalizacji >=1xrok
30
Słaba kontrola objawów - definicja
objawy często konieczne jest częste stosowanie leku objawowego aktywność jest ograniczona Przebudzenia w nocy
31
Astma trudna
GKSw[Dd] + LABA aby zapewnić kontrole ew Astma niekontrolowana pomimo GKSw[Dd] + LABA lub GKSw[śd] + LABA+ GKS p.o.
32
Stopień kontroli obj - Astma dobrze kontrolowana
W ciągu 4 tyg BRAK : *obj w ciągu dnia >2xtydz *Przebudzenia w nocy *Lek doraźny > 2x tydz *Ograniczenie akt życiowej
33
Stopień kontroli obj - Astma częściowo kontrolowana
W ciągu 4 tyg 1-2 z: *obj w ciągu dnia >2xtydz *Przebudzenia w nocy *Lek doraźny > 2x tydz *Ograniczenie akt życiowej
34
Stopień kontroli obj - Astma niekontrolowana
W ciągu 4 tyg 3-4 z: *obj w ciągu dnia >2xtydz *Przebudzenia w nocy *Lek doraźny > 2x tydz *Ograniczenie akt życiowej
35
Metody niefarmakologiczne
Regularna akt fizyczna Zaprzestanie palenia tytoniu Redukcja nadmiernej masy ciała Zbilansowana dieta Unikanie narażenia na *alergeny *czynniki wyzwalające w msc pracy *NLPZ, B-blokery Coroczne szczepienie na grype Wsparcie psychologiczne Techniki kontrolowanego oddychania Termoplastyka oskrzeli (niszczenie mm ściany oskrzeli za pomocą ablacji prądem w trakcie bronchoskopii)
36
Astma w ciąży - charakterystyka
u 1/3 pogorszenie kontroli ale u 1/3 poprawa kontroli czyli 1/3 bez zmian Największe ryzyko zaostrzeń 24-36 tydz
37
Astma ciąża - czy odstawiać leczenie?
NIE bo większe zagrożenie gdy ew zaostrzenie i niedotlenienie ciężarnej i płodu niż stosowanie leków
38
Asma ciąża - jakie leki
GKSw *pref Budezonid (ale może być taki jak przed ciążą) SABA i LABA bezpieczne GKS p.o. *prednizon *prednizolon (preferuj te dwa bo rozkładane przez enzymy łożyska - wg niektórych autorów w 1 trymestrze roszczep wargi i podniebienia)
39
Astma Karmienie piersią - leczenie?
brak ograniczeń
40
Inne leki w ciąży
LTRA - można kontynuować, ale nie włączać jako nowe - roszczep podniebienia i wargi Teofilina - można ale ryzyko porodu przedwczesnego i stanu przedrzucawkowego Kromony - bezpieczne ale mało skuteczne
41
Hydrokortyzon okołoporodowo ?
gdy przez >2tyg przed porodem GKS p.o >7,5mg prednizolonu
42
Jaka saturacja przy zaostrzeniu ?
SpO2 >95%
43
Kiedy mówimy o zaostrzeniu?
Epizod narastających objawów *kaszel *duszność *świszczący oddech *uczucie ściskania w klp *cicha klatka piersiowa + pogorszenie funkcji ukl oddech, co wymaga intensyfikacji leczenia
44
Kiedy większe ryzyko zaostrzeń?
*Objawy nie są kontrolowane *Chory nieprawidłowo stosuje GKSw *W ostatnim roku wystąpiło >=1 ciężkie zaostrzenie *Pacjent z powodu zaostrzenia przebywał na OIT lub wymagał intubacji *FEV1 <60% *Eozynofilia w plwocinie lub krwi obw *Wzrost [FEno] *Ciąża *Dym tytoniowy *Alergeny Inne choroby: *Otyłość *Przewlekły nieżyt nosa i zatok przynosowych *Alergia pokarmowa *Refluks
45
Czy pacjent może sam modyfikować leczenie w zaostrzeniu?
Tak (oprócz ciężkich) Intensyfikacja leczenia + częściej lek doraźny
46
Samodzielna modyfikacja leczenia - GKSw
>=2krotność dawki
47
Samodzielna modyfikacja leczenia - doraźnie i regularnie GKSw [md] + formoterol
dodatkowe doraźne dawki leków
48
Samodzielna modyfikacja leczenia - regularnie GKSw [md] + formoterol oraz doraźnie SABA
Zwiększenie dawki >=4krotnie leku kontrolującego
49
Samodzielna modyfikacja leczenia - regularnie GKSw [md] + inny LABA oraz doraźnie SABA
Wieksze dawki GKSw i LABA lub dodatkowe dawki GKSw[md]
50
Kiedy GKS p.o. w zaostrzeniu ?
Jedno z poniższych : *Gdy brak poprawy po 2-3 dniach *PEF lub FEV1 <60% *W przeszłości wystąpiło nagłe ciężkie zaostrzenie Po 2 -4 tyg powrót do poprzedniego leczenia
51
Zaostrzenie lekkie lub umiarkowane - charakterystyka
woli pozycję siedzącą niż leżącą Całe lub fragmenty zdań Oddechy częstsze ale <30/min HR 100-120/min PEF > 50% !!!! SpO2 >%
52
Zaostrzenie ciężkie - charakterystyka
Pozycja siedząca z podparciem na rękach, chory przygarbiony, pobudzony Praca dodatkowych mm oddechowych Pojedyncze słowa Oddechy > 30 min HR >120/min PEF <=50% SpO2 <90% (PaO2 < 60mmHg)
53
Zaostrzenie zagrażające zatrzymanie oddychania - charkterystyka
senny lub splątany cicha klp
54
Postępowanie w zaostrzeniu
U każdego SABA - 1 wybór u niektórych GKS p.o. *prednizolon 5-7dni W ciężkim GKS i.v. *metyloprednizolon *hydrokortyzon Tlen ( SpO2 93-95%) Ipratropium (w szpitalu w umiarkowanym i ciężkim)
55
Kiedy MgSO4?
W ciężkim napadzie astmy w przypadku BRAKU odp na leki rozszerzające oskrzela (FEV1 <60% po 1h leczenia) lub Napad zagrażający życiu
56
Czego nie stosować
Metyloksantyn Mukolityków Leków sedatywnych
57
Objawy poprzedzające zatrzymanie oddychania
zaburzenia świadomości Bradykardia / znaczna tachykardia paradoksalne ruchy oddechowe sinica cicha klp PODAJ O2 i SABA (prawdopodobna konieczność intubacji)
58
Kiedy hospitalizacja?
FEV1 lub PEF <25% wn. przed leczenie lub po wstępnym leczeniu <40% powyżej 60% można wypisać do domu kontrola po 2-7 dniach
59
Rokowanie
u dzieci zwykle ok. 5r.ż lub w okresie dojrzewania czesto remisja ale nawrót u 30-40% w dorosłości