POChP Flashcards

(81 cards)

1
Q

Co to POChP?

A

Niejednorodna choroba płuc

Przewlekłe objawy:
*duszność
*kaszel
*odkrztuszanie plwociny

w wyniku nieprawidłowości
*w DO
(zapalenie oskrzeli, oskrzelików)
*pęcherzykach płucnych (rozedma płuc)

Prowadzi do
*trwałego i często postępującego Zwężenia dróg oddechowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Czynniki ryzyka

A

Palenie tytoniu - najistotniejszy czynnik

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Objawy

A

Przewlekłe objawy:
*duszność (wysiłkowa —> spoczynkowa)
*kaszel
*odkrztuszanie plwociny

Nasilenie zmienia się w NIEWIELKIM stopniu

*nawracające zakażenia DDO

Mogą wystąpić zaostrzenia

Inne:
*łatwa męczliwość, osłabienie mm
*utrata łaknienia –> spadek kg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Kiedy zaostrzenia?

A

Infekcje DO
Zanieczyszczenie powietrza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Rozpoznanie

A

FEV1/FVC <0,7 po inhalacji leku rozkurczającego oskrzela
(utrwalona obturacja)

normalizacja po podaniu leku wyklucza POChP

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Ciężkość obturacji

A

FEV1 w %

> =80% GOLD1 - obturacja lekka

80 - >= 50 GOLD2 - obturacja umiarkowana

50 - >= 30 GOLD3 - obturacja ciężka

<30% GOLD4 - obturacja bardzo ciężka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Wybór wstępnego leczenia- zasady

A

Nasilenie objawów podmiotowych oraz ryzyko zaostrzeń

Grupa A- małe nasilenie i małe ryzyko

Grupa B- duże nasilenie i małe ryzyko

Grupa E- duże ryzyko zaostrzeń

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Epidemiologia

A

10,3% ludzi na świecie

częściej >= 40 lat M

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Czynniki ryzyka POChP- osobnicze

A

*nadreaktywność oskrzeli
*astma
*mniejsza szczytowa czynność płuc
(mała masa urodzeniowa, infekcje w dzieciństwie)
*przewlekłe zap oskrzeli

*niedobór a1-antytrypsyny
(<1%)
niszczenie ścian PP –> rozedma
palenie dodatkowo przyspiesza powstanie rozedmy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Czynniki ryzyka POChP- środowiskowe

A

Palenie (ok 80% przypadków POChP)
[<50% palaczy bedzie miało POChP]

Zanieczyszczenie powietrza

Zakażenia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Co się dzieje w wyniku choroby?

A

Przewlekłe zap oskrzeli –> Nadprodukcja śluzu + utrata kom rzęskowych –> kaszel i plwocina

Włóknienie małych DO i okołooskrzelowe oraz spadek produkcji surfaktantu –> obturacja i zmiany rozedmowe

Rozedma
+
Ograniczenie wydechu –> pułapka powietrzna i wew dodatnie ciśnienie końcowo-wydechowe —> Rozdęcie płuc

Spadek wentylacji płuc –> hipoksemia i/lub hiperkapnia

Hipoksemia –> skurcz małych tt płucnych –> nadciśnienie płucne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Hipoksemia

A

zaburzenie stosunku wentylacji do perfuzji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Hiperkapnia

A

Hipowentylacja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Rozedma

A

Zwiększenie przestrzeni powietrznych dystalnych od oskrzelików końcowych
+ zniszczenie ścian PP

U palaczy górne płaty płuc i środek zrazika

Przy niedoborze a1-antytrypsyny dolne płaty i całe zraziki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Objawy - przedmiotowe

A

klp beczkowata- wdechowe ustawienie (obj rozedmy)

wydech przez “zasznurowane usta”
(wzrost ciśnienia końcowo wydechowego –> ułatwia wentylacje przez zapobieganie zapadaniu się drobnych DO

świszczący oddech

Obj przedmiotowe niedotlenienia:
*sinica centralna
*tachykardia
*tachypnoe

Może Wtórna Czerwienica

NS prawokomorowa

Obrzęki także mogą przez hiperkapnie i hipoksje nerek –> retencja sodu i wody

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Objawy osłuchowe

A

Nadmiernie jawny wypuk
Ściszony szmer pęch
Wydłużenie fazy wydechowej

Świsty wydechowe, furczenia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Rokowanie- testy oceny wydolności wysiłkowej

A

6 minutowy marsz
M >600 m
K>500m jako norma

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Rozstrzeń oskrzeli

A

Nieodwracalne poszerzenie światła oskrzeli –> Gł objaw : kaszel przewlekły z duża ilością plwociny najczęściej ropnej

(może duszność wysiłkowa, świszczący oddech, krwioplucie)

(w wyniku zachłyśnięcia ciałem obcym/ przewlekły stan zapalny/ zaburzenia rozwojowe)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Morfologia

A

Anemia normocytarna (anemia chorób przewlekłych)

Policytemia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Badania przesiewowe

A

Zaleca się niskodawkową TK (NDTK)
co roku jako badanie przesiewowe w kierunku raka płuc

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Różnicowanie z astmą- wywiad

A

POChP
*palenie tytoniu
*ekspozycja na szkodliwe gazy i pyły

Astma
*innego choroby atopowe u chorego lub w rodzinie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Różnicowanie z astmą- początek objawów

A

POChP
*gł >40 r.ż

Astma
*gł w dzieciństwie ( ale może w każdym wieku)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Różnicowanie z astmą- Zap dróg oddechowych

A

POChP
*neutrofile w plwocinie
*limf w DO

Astma
*eozynofilowe i/lub neutrofilowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Różnicowanie z astmą- Objawy

A

POChP
*stałe, nasilenie może się zmieniać
*zwykle powolny i postępujący przebieg mimo leczenia
*występują zaostrzenia

Astma
*napadowe i o zmiennym nasileniu
(wywoływane przez np. alergeny, wysiłek fizyczny)
*mogą same ustąpić lub pod wpływem leczenia
*występują zaostrzenia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Różnicowanie z astmą- Spirometria
POChP *ograniczenie przepływu powietrza przez drogi oddechowe TRWAŁE i nie zawsze odwracalne *FEV1/FVC <0,7 po lek rozkurczających Astma *ograniczenie przepływu powietrza przez drogi oddechowe ZMIENNE *odwracalna obturacja w próbie rozkurczowej
26
Różnicowanie z astmą- RTG klp
POChP *Nadmierne rozdęcie płuc *Spłaszczenie kopuł przepony *Zwiększenie przejrzystości płuc *Zwiększony wymiar przenio-tylny klp i obj przestrzeni zamostkowej *Cechy nadciśnienia płucnego Astma *Zazwyczaj prawidłowy
27
Czy POChP może razem z Astma?
TAK - najczęściej też po 40 r.ż
28
Różnicowanie z Rozstrzeniami oskrzeli
Przewlekły kaszel z wykrztuszaniem DUŻEJ ilości plwociny (gł ROPNEJ) -"pełnymi ustami" rano lub przy zmianie pozycji ciała -cuchnący oddech Czasem duszność oddechowa, świszczący oddech, krwioplucie Nawracające bakt zakażenia oskrzeli, zap płuc Poszerzenie Oskrzeli w RTG i TK >50% cechy obturacji w spirometrii (u pozostałych zmiany restrykcyjne lub mieszane)
29
Rożnicowanie z niewydolnościa LK
Orthopnoe lub Napadowa duszność nocna Duszność wysiłkowa lub spoczynkowa Kaszel SUCHY (czasem wykrztuszanie różowo podbarwionej plwociny) RTG,TK - powiększenie serca i cechy zastoju w krążeniu płucnym
30
Różnicowanie z gruźlicą
początek w każdym wieku objawy ogólnoustrojowe przewlekły kaszel (najpierw suchy, potem wilgotny z wykrztuszaniem śluzowej lub ropnej wydzieliny) krwioplucie RTG, TK - powiększenie ww chł wnęk i przytchawiczych zagęszczenia jamy naciek w postaci cienia okrągłego ( gruźliczak)
31
Różnicowanie z Rak płuc
kaszel (najczęstszy objaw) duszność ból w klp krwioplucie nawracające zap płuc ZŻGG, Z Hornera Przerzuty odległe (bóle kości, głowy itp) RTG, TK- nierówne brzegi, rozpad, cechy naciekania miąższu niedodma powiększenie ww chł płyn w opłucnej
32
Różnicowanie z zarostowe zap oskrzelików
Zwężenie lub zamknięcie światła przez ich włóknienie przez *RZS *inhalacja subst toksycznych *Sole złota *Penicylamina *Wirusy *Mykoplazma Kaszel Narastająca duszność TKWR - Mozaikowata perfuzja ( tam gdzie zwężenia to mniejsza perfuzja)
33
Różnicowanie z Rozlane zap oskrzelików
Gł Rasa żółta Podostry początek, przebieg przewlekły i postępujący Kaszel z ropną plwociną +obj zap zatok przynosowych Nawracające zak bakteryjne RTG klp- symetryczne rozsiane, małe, słabo odgraniczone guzki TKWR- objaw drzewa w pączkach, cechy mozaikowatej perfuzji, pułapka powietrzna
34
Leczenie - od czego zależy
Stopień obturacji *FEV1 ( po podaniu leku rozszerzającego) Nasilenie objawów podmiotowych *Test CAT *Skala duszności mMRC Ryzyko zaostrzeń *liczna zaostrzeń w ostatnim roku
35
Na podstawie Nasilenia objawow i Ryzyka zaostrzeń klasyfikacja
A i B - Małe ryzyka E- Duże ryzyko
36
A i B - zaostrzenia
0 lub 1 umiarkowane zaostrzenie niewymagające hospitalizacji
37
E- zaostrzenia
1 wymagające hospitalizacji lub 2 niewymagające hospitalizacji
38
Jakie leki ?
Bronchodilatatory *poprawa czynności płuc i tolerancji wysiłku *łagodzą duszność *spadek częstości zaostrzeń i hospitalizacji SABA i SAMA - W celu doraźnego opanowania objawów (ew w przewlekłym leczeniu jeżeli ktoś ma sporadyczne objawy, tak to niezalecane w przewlekłym) LABA i LAMA - stosowane razem lepsze efekty niż w monoterapii LABA - AGoniści B długodziałąjący LAMA- ANTAGoniści muskarynowi długodziałąjący GKS wziewne i doustne Makrolidy Rofumilast
39
SABA
Fenoterol Salbutamol
40
LABA
Do 12h Formoterol Salmeterol Do 24 h Indakaterol Wilanterol Olodaterol
41
SAMA
Ipratropium
42
LAMA
Tiotropium Glikopironium Umeklidynium Ok 24h
43
Sterydy
Beklometazon - prolek, aktywacja w płucach przez esterazy; działanie osiąga po tygodniu ( Nie w ostrej astmie) Mometazon
44
Kiedy GKS wziewne
nie w monoterapii (trzeba dodać leki rozkurczające) Należy rozważyć: *eozynofile > >=300/ul *astma w przeszłosi lub obecnie *zaostrzenie wymagające hospitalizacji *conajmniej 2 umiarkowane Zaostrzenia w ciągu roku Przeciwko stosowaniu: *nawracające zap płuc *eozynofile <100/ul *zak mykobakteryjne w wywiadzie
45
GKS doustne
TYLKO w zaostrzeniu
46
Rofumilast
Inh PDE4 przy FEV1<50% z przewlekłym zap oskrzeli poprawa czynności płuc i spadek częstości zaostrzeń
47
Można też mukolityki
pomagają gdy nie stosuje się GKSw (ale brak danych troche co do stosowania) N-acetylocysteina- stosowana też przy zatruciu paracetamolem Edosteina - pomaga amoksycylinie penetrować do wydzieliny oskrzelowej Karbocysteina
48
Poziom jakiej witaminy sprawdzić?
Wit D (suplementacja przy niedoborze może pomóc, ale tylko przy NIEDOBORZE)
49
Teofilina?
NIE STOSOWAĆ (może powodować refluks, zaburzenia rytmu serca)
50
Jakie leki w zależności od grupy
A - SAMA/SABA lub LABA/LAMA B- LABA+ LAMA E- LABA+LAMA (preferowane) ew LABA + LAMA + GKSw
51
Makrolidy ?
Mogą zmniejszyć częstość zaostrzeń (Azytromycyna lub Erytromycyna) szczeg u osób które zaprzestały palenia terapia wskazana przez rok
52
Co najważniejsze w leczeniu POChP
Zaprzestanie palenia !!!
53
Co przy uzależnieniu od tytoniu
Zasada 5xP Pytaj o nałóg palenia Poradź zaprzestanie palenia Pamiętaj o ocenie motywacji i gotowości do zaprzestania palenia Pomagaj palącemu rozstać się z nałogiem Planuj terminy wizyt kontrolnych lub kontaktu telefonicznego w celu sprawdzenia realizacji planu zaprzestania palenia (pierwsza – w 1. tyg. od przyjętej daty zaprzestania palenia, 2. w ciągu następnego miesiąca, a następne – w zależności od potrzeb) Skróconą wersję tej interwencji określa się jako AAR: pytaj o nałóg palenia (Ask), pomagaj palącemu rozstać się z nałogiem (Advice) i skieruj chorego do ośrodka zapewniającego wsparcie/leczenie uzależnienia (Refer)
54
Jakie leki do zaprzestania palenia
Nikotyna w innej postaci Bupropion - NDRI Cytyzyna - nasila działanie dopaminy i antagonizuje działanie nikotyny ( sam jest częściowym agonistą rec nikotynowego)
55
Co to zaostrzenie POChP - GOLD 2023
nasilenie duszności i/lub kaszlu z odkrzutszaniem plwociny, które pogarszają się w ciągu <14 dni. Mogą im towarzyszyć tachykardia i tachypnoe, a często także miejscowe lub układowe zap spowodowane zakażeniem, zanieczyszczeniem powietrza lub działaniem innych czynników uszkadzających płuca
56
Co jeszcze w leczeniu ?
Rehabilitacja oddechowa Zmiana stylu życia Szczepienia (grypa, covid, pneumokoki, krztusiec) Tlenoterapia
57
Tlenoterapia - kiedy w domu ?
Z zaawansowaną przewlekła niewydolnością oddechową
58
Tlenoterapia domowa- co daje?
wydłuża życie zmniejsza częstość hospitalizacji poprawa funkcje OUN, snu, wydolności wysiłkowej Zapobiega rozwojowi Nadciśnienia płucnego i niewydolności prawokomorowej
59
Jaki poziom tlenu chcemy osiągnąć?
SpO2>= 90 % (PaO2>= 60mmHg)
60
w Jaki sposób prowadzić tlenoterapie domową?
Wąsy lub Maska z zastawką Venturiego >=15h na dobe przepływ indywidualny zwykle 2l/min podczas snu i wysiłku wzost o1l/min
61
Wskazania do DLT?
*PaO2<= 55mmHg lub SpO2 <=88% z hiperkapnią lub bez niej ( 2 oznaczenia w ciągu 3 tyg) *PaO2> 55mmHg ale <60mmHg lub SpO2 ok 88% jeśli Nadciśnienie płucne Zastoinowa niewydolność serca Policytemia (Ht >55%)
62
NIV?
Nieinwazyjna wentylacja z dodatnim ciśnieniem Rozważ gdy: *hiperkapnia w ciągu dnia *GOLD 4
63
Co się dzieje z wentylacją w POChP?
spadek wrażliwości ośrodka oddechowego w Rdz przedł i moście na wrost PaCO2 więc regulacja opiera się na kłębkach szyjny i łuku aorty --> wrażliwe na PaO2 więc nadmierna tlenoterapia może spowodować zmniejszenie wentylacji i HIPERKAPNIE
64
Kiedy leczenie inwazyjne?
gdy współistnieje rozedma
65
Jakie przyczyny zaostrzeń ?
Najczęściej zakażenia ukł oddech *wirusowe (gł rhinowirusy, grypy, paragrypy,hMPV) *bakterie (H. influenzae, S. pneumoniaem Moraxella catarrhalis) też zanieczyszczenia potwietrza
66
Klasyfikacja ciężkości zaostrzeń - jakie parametry
Stopień duszności w skali VAS (0-10) HR Częstość oddechów SaO2 CRP Gazometria krwi tętniczej [Umiarkowane - minimum 3 z 5 pierwszych]
67
Zaostrzenie - Duszność skala VAS
Łagodne <5 Umiarkowane i Cięzkie >= 5
68
Zaostrzenie - HR
Łagodne < 95 Umiarkowane i Cięzkie >=95
69
Zaostrzenie - liczba oddechów
Łagodne <24 Umiarkowane i Cięzkie >=24
70
Zaostrzenie - SaO2
Łagodne >=92% oraz zmiana <= 3% w porównaniu do okresu stabilnego Umiarkowane i Cięzkie <92% ( lub konieczne DLT) lub zmiana > 3% w porównaniu do okresu stabilnego
71
Zaostrzenie - CRP
Łagodne - <10 Umiarkowane i Cięzkie >= 10
72
Zaostrzenie -Gazometria
Łagodne Umiarkowane- nie ma kwasicy (może być hipoksemia i/lub hiperkapnia) Cięzkie- hiperkapnia i kwasica oddechowa
73
Zaostrzenie - postępowanie
Łagodne - SABA/SAMA Umiarkowane - SABA/SAMA + antybiotyki i/lub GKS DOUSTNE (prednizon) [jak dożylnie to hydrokortyzon lub metyloprednizolon - przy braku możliwości p.o.] Cięzkie- hospitalizacja, leczenie na OIOM [wskazania do hosp i klasyfikacja w plikach]
74
Jak zdefiniujemy ostrą niewydolność oddechową z POChP u hospitalizowanego?
HR >=95 Oddechy >24 Praca mięśni dodatkowych Hiperkapnia Ustępuje po podaniu tlenu FiO2> 35% przez maskę Venturiego (Zagrażająca życiu - gdy zaburzenia świadomości także nie ustępuje po podaniu tlenu lub wymaga FiO2 >40%)
75
Wpływ zaostrzeń na kolejne ?
Zaostrzenie przyczynia się do utraty czynności płuc i zwiększa ryzyko kolejnego
76
Objawy zakażenia przy POChP
Nasilenie duszności Zwiększenie obj odkrztuszanej plwociny Zmiana charakteru na ropny
77
Co gdy infekcja
Antybiotyki 5 dni Empiryczne: Amoksycylina +/- kwas klawulonowy Makrolid Tetracyklina ( w Polsce raczej niezalecane bo oporność) Ciprofloksacyna gdy podjrzenie P.aeruginosa 2rzut fluorochinolony Cefalosporyny 2 i 3 genereacja
78
Co gdy infekcja
Antybiotyki 5 dni Empiryczne: Amoksycylina +/- kwas klawulonowy Makrolid Tetracyklina ( w Polsce raczej niezalecane bo oporność) Ciprofloksacyna gdy podjrzenie P.aeruginosa 2rzut fluorochinolony Cefalosporyny 2 i 3 genereacja
79
Jaki SpO2 chcemy utrzymać?
88-92%
80
Powikłania
Hipoksemia --> Nadciśnienie płucne i -- > NS PK Hipoksemia --> Czerwienica wtórna --> wzrost ryzyka zakrzepowo zatorowego Depresja i zaburzenia lękowe
81
Ryzyko zgonu z powodu chorób Ukł oddech - wskaźnik
wskaźnik BODE *BMI *FEV1 *Duszność - mMRC *Dystans w 6 min marszu ## Footnote Tabela 1.11-1. Skala nasilenia duszności mMRC (modified Medical Research Council) 0 duszność występuje jedynie podczas dużego wysiłku fizycznego 1 duszność występuje podczas szybkiego marszu po płaskim terenie lub wchodzenia na niewielkie wzniesienie 2 z powodu duszności chory chodzi wolniej niż rówieśnicy lub idąc we własnym tempie po płaskim terenie, musi się zatrzymywać dla nabrania tchu 3 po przejściu ~100 m lub po kilku minutach marszu po płaskim terenie chory musi się zatrzymać dla nabrania tchu 4 duszność uniemożliwia choremu opuszczanie domu lub występuje przy ubieraniu się lub rozbieraniu