Autisme

Question 1

Wat is autismespectrumstoornis (ASS)?

Answer 1

Een neurobiologische ontwikkelingsstoornis met chronisch verloop en vroege aanvang

Gekenmerkt door tekorten in sociale communicatie en repetitieve gedragspatronen.

Question 2

Wat zijn de DSM-5 criteria voor ASS? Noem de A-criteria.

Answer 2

Persistente tekorten in:
* Sociale en emotionele wederkerigheid
* Non-verbale communicatie
* Relaties aangaan, onderhouden en begrijpen

Dit zijn de belangrijkste criteria voor de diagnose van ASS.

Question 3

Welke symptomen vallen onder de B-criteria van de DSM-5 voor ASS?

Answer 3

Onder de B-criteria vallen:
* Stereotiep gedrag/spraak
* Rigiditeit/vasthouden aan routines
* Intense gefixeerde interesses
* Hypo/hyperactiviteit van sensorische input

Question 4

Wat is de prevalentie van ASS in de bevolking?

Answer 4

Ca. 30–100 per 10.000

Dit is een sterke stijging ten opzichte van 4 per 10.000 in oudere studies.

Question 5

Wat zijn belangrijke comorbiditeiten bij ASS?

Answer 5

ASS komt vaak voor met:
* ADHD
* Angststoornissen
* Stemmingsstoornissen

Question 6

Wat is de genetische invloed op ASS?

Answer 6

Erfelijkheid > 80–90%

Meer dan 100 genen zijn betrokken bij ASS.

Question 7

Noem enkele biologische factoren die bijdragen aan ASS.

Answer 7

Bijvoorbeeld:
* Morfologische afwijkingen
* Neurologische afwijkingen
* Neurochemische factoren

Question 8

Wat is de Theory of Mind (ToM)?

Answer 8

Het cognitieve vermogen om mentale toestanden toe te schrijven aan anderen en aan zichzelf.

Question 9

Welke rol speelt emotieperceptie in sociale interacties?

Answer 9

Het vermogen om emoties bij anderen te herkennen, cruciaal voor goede reacties.

Question 10

Wat zijn enkele diagnostische methoden voor ASS?

Answer 10

ASS wordt vastgesteld op basis van:
* Ontwikkelingsanamnese
* Gestandaardiseerde interviews
* Gedragsobservatie
* Neuropsychologisch onderzoek

Question 11

Wat is het doel van behandeling voor ASS?

Answer 11

Optimaliseren van functioneren, verbeteren van gedrag en verminderen van comorbiditeit.

Question 12

Wat zijn belangrijke kernconstructen binnen de cognitieve neuropsychiatrie voor ASS?

Answer 12

Theory of Mind (ToM) en emotieperceptie.

Question 13

Hoe wordt ToM gemeten? Vul de lege plek in: De _______ taak.

Answer 13

false belief

Bijvoorbeeld de Sally-Anne-test.

Question 14

Welke cognitieve modellen zijn er voor ToM?

Answer 14

Bijvoorbeeld:
* Theory-theory
* Simulation theory
* Modulaire theorie

Question 15

Wat zijn de gevolgen van een verstoorde ToM bij autisme?

Answer 15

Moeite met emotieherkenning, empathie en sociale contextinterpretatie.

Question 16

Wat zijn de neurologische gebieden betrokken bij emotieperceptie?

Answer 16

Amygdala, fusiforme gyrus, insula en anterieure cingulate cortex.

Question 17

Wat zijn de klinische implicaties van emotieperceptie bij ASS?

Answer 17

Verminderde gezichtsherkenning en afwijkende aandachtspatronen.

Question 18

Wat is de rol van omgeving in de etiologie van ASS?

Answer 18

Ondersteunende rol met risicofactoren zoals hoge ouderleeftijd en zwangerschapscomplicaties.

Question 19

Wat is het effect van ASS op sociaal functioneren?

Answer 19

Beperkingen in sociale interactie en communicatie.

Question 20

Wat zijn de hoofdlijnen van de behandeling van ASS?

Answer 20

Behandeling richt zich op:
* Optimaliseren van functioneren
* Verbeteren van gedrag
* Verminderen van comorbiditeit

Question 21

Wat zijn enkele alternatieve interventies voor ASS?

Answer 21

Bijvoorbeeld dieetinterventies en supplementen, maar bewijs is beperkt.

Question 22

Wat zijn de tekorten in herkenning van emoties bij ASS?

Answer 22

• Verminderde accuraatheid in gezichtsherkenning
  → Moeite met herkennen van basis- en complexe emoties; verwerking is trager of onnauwkeurig.
• Afwijkende aandachtspatronen
  → Minder focus op de ogen, meer op irrelevante gezichts- of omgevingsdelen → gemiste emotionele cues.
• Problemen met integratie van gelaatskenmerken
  → Weak central coherence: detailgerichte verwerking belemmert herkenning van het geheel van een emotie.
• Verminderde activatie van sociale hersengebieden
  → Vooral in de amygdala en fusiforme gyrus, wat de verwerking van emotionele gezichten verstoort.
• Moeite met contextgevoelige interpretatie
  → Emoties worden los van verbale/situationele context geïnterpreteerd → leidt tot misverstanden.

Question 23

Wat is verstoord bij de betekenis toekenning van gezichtsuitdrukkingen?

Answer 23

Betekenistoekenning van gezichtsuitdrukking is verstoord.

Question 24

Wat voor moeite hebben mensen met schizofrenie met sociale signalen?

Answer 24

Moeite met ambiguïteit, sociale signalen worden verkeerd geïnterpreteerd.

Question 25

Welke hersengebieden vertonen afname in activatie bij ASS?

Answer 25

Afname in activatie van amygdala, fusiforme gyrus.

Question 26

Wat is de correlatie tussen emotieherkenning en sociale terugtrekking?

Answer 26

Er is een negatieve correlatie tussen emotieherkenning en sociale terugtrekking. Dat wil zeggen: hoe slechter iemand is in het herkennen van emoties, hoe groter de kans op sociale terugtrekking.

Question 27

Hoe kunnen emotieperceptie en ToM verbeterd worden?

Answer 27

Emotieperceptie en ToM kunnen via cognitieve trainingsprogramma’s worden verbeterd.

Question 28

Welke theoretische modellen bieden aanknopingspunten voor interventie?

Answer 28

Theoretische modellen zoals het simulatieperspectief of modulaire model.

Question 29

Hoe kan de diagnostiek profiteren in de context van ToM en emotieverwerking?

Answer 29

Diagnostiek kan profiteren van het systematisch meten van ToM- en emotieverwerking.

Question 30

Wat kan bijdragen aan sociaal herstel bij schizofrenie?

Answer 30

Verbetering van sociale cognitie kan bijdragen aan sociaal herstel.

Question 31

Welke stoornissen vertonen ToM-deficiënties?

Answer 31

ToM-deficiënties komen zowel bij autisme als schizofrenie voor.

Question 32

Wat zijn effectieve methoden om ToM-vaardigheden te meten?

Answer 32

False belief-taken en Strange Stories-testen zijn effectief.

Question 33

Met wat hangt emotieherkenning samen bij ASS?

Answer 33

Emotieherkenning hangt samen met beperkingen in sociale communicatie en interactie

Question 34

Welke neurobiologische afwijkingen zijn aantoonbaar bij ASS?

Answer 34

* Over- en onderconnectiviteit van hersennetwerken: hyperconnectiviteit lokaal, hypoconnectiviteit tussen netwerken * Afwijkingen in de ontwikkeling van de amygdala, wat kan bijdragen aan problemen in emotieverwerking * Verminderde activatie van de fusiform face area (FFA) bij het herkennen van gezichten * Abnormale ontwikkeling van de cerebellaire structuren