Suïcide

Question 1

Wat is de WHO-definitie van suïcide?

Answer 1

Suïcide is een daad met dodelijke afloop, geïnitieerd en uitgevoerd door de overledene met de verwachting van een potentieel dodelijke afloop, met als doel gewenste veranderingen te bewerkstelligen.

Question 2

Wat is het verschil tussen een ‘echte’ en een ‘gestoorde’ suïcidepoging?

Answer 2

Een echte poging gaat gepaard met een duidelijke intentie om te sterven; bij een gestoorde poging is de intentie minder expliciet, vaak impulsief of onder invloed van middelen.

Question 3

Wat omvat de term ‘suïcidaliteit’?

Answer 3

Suïcidaliteit verwijst naar het volledige continuüm van suïcidaal gedrag, van suïcidale gedachten tot pogingen en voltooide suïcide.

Question 4

Wat is het verschil tussen passieve en actieve suïcidale ideatie?

Answer 4

Passieve ideatie betreft de wens om niet meer te leven zonder actieve plannen; actieve ideatie omvat gedachten over het ondernemen van suïcide.

Question 5

Welke leeftijdsgroep heeft wereldwijd het hoogste suïciderisico?

Answer 5

Jongeren tussen de 15 en 29 jaar vormen wereldwijd een van de hoogst risicogroepen voor suïcide.

Question 6

Hoe verschillen suïcidecijfers tussen mannen en vrouwen?

Answer 6

Mannen plegen vaker suïcide door gebruik van dodelijkere methoden; vrouwen ondernemen vaker pogingen, maar overlijden minder vaak.

Question 7

Wat zijn de meest gebruikte suïcidemethoden in Nederland en Vlaanderen?

Answer 7

Verhanging, medicatievergiftiging, verdrinking en springen voor een trein.

Question 8

Hoe beïnvloedt burgerlijke staat het suïciderisico?

Answer 8

Ongehuwde, gescheiden of weduwe/weduwnaar-zijn verhoogt het suïciderisico; huwelijk werkt beschermend.

Question 9

Wat is een belangrijke reden voor onderschatting van suïcidecijfers?

Answer 9

Onderregistratie, vooral wanneer suïcide wordt geclassificeerd als ongeval of natuurlijke dood.

Question 10

Wat is de prevalentie van suïcidale gedachten in de algemene bevolking?

Answer 10

Ongeveer 13% heeft ooit suïcidale gedachten gehad; 5% in het afgelopen jaar.

Question 11

Wat zijn de drie fasen van het IMV-model van O’Connor?

Answer 11

• De premotivationele fase (context)
• De motivationele fase (ontwikkeling van ideatie)
• De volitionele fase (overgang naar gedrag).

Question 12

Wat betekent ‘entrapment’ in de context van suïcidaliteit?

Answer 12

Het subjectieve gevoel gevangen te zitten in een ondraaglijke situatie zonder uitweg.

Question 13

Welke rol speelt zelfhaat in suïcidale ontwikkeling?

Answer 13

Zelfhaat, vaak ontstaan uit misbruik of afwijzing, bevordert zelfdestructieve neigingen en versterkt suïcidale gedachten.

Question 14

Wat is de impact van een suïcidaal depressief cognitief profiel?

Answer 14

Het omvat hopeloosheid, zwart-witdenken en een gevoel van falen, wat de motivatie tot suïcide versterkt.

Question 15

Wat zijn intrusieve suïcidale beelden?

Answer 15

Dwingende mentale voorstellingen over suïcidehandelingen, zoals springen van een brug, vaak beangstigend en persistent.

Question 16

Wat is ‘tunnelvisie’ in het suïcidale proces?

Answer 16

Een cognitieve toestand waarin de persoon geen alternatieven meer ziet en alleen nog focust op suïcide als uitweg.

Question 17

Hoe ontwikkelt mentale tolerantie voor suïcide zich?

Answer 17

Door herhaald nadenken over suïcide bouwt men een mentale gewenning op, wat het risico op uitvoering vergroot.

Question 18

Wat stelt de differentiële activatiehypothese?

Answer 18

Bij mensen met terugkerende depressie keert suïcidaliteit als eerste terug bij nieuwe depressieve episodes.

Question 19

Wat toont een netwerkanalyse van suïcidale symptomen?

Answer 19

Symptomen zoals vermoeidheid, slapeloosheid en negatieve gedachten versterken elkaar en vormen een vicieuze cirkel.

Question 20

Wat zijn kritieke omslagpunten in suïcidaal gedrag?

Answer 20

Onvoorspelbare momenten waarop gedachten snel kunnen omslaan in pogingen, zelfs na jaren van ideatie.

Question 21

Wat toont erfelijkheidsonderzoek aan over suïcidaal gedrag?

Answer 21

Tweeling- en adoptieonderzoek tonen aan dat genetische aanleg het risico op suïcide verhoogt, los van opvoedomgeving.

Question 22

Hoe beïnvloedt jeugdtrauma de hersenstructuur met betrekking tot suïcidaliteit?

Answer 22

Trauma’s leiden tot structurele veranderingen in hersengebieden voor stressregulatie en emotieregulatie.

Question 23

Wat is de rol van epigenetica in suïcidaal gedrag?

Answer 23

Levensgebeurtenissen kunnen genexpressie veranderen, wat de kwetsbaarheid voor suïcidaliteit beïnvloedt.

Question 24

Welke rol speelt de HPA-as bij suïcidaliteit?

Answer 24

Een overactieve HPA-as leidt tot verhoogde cortisolspiegels, die geassocieerd zijn met verhoogde stressreactiviteit.

Question 25

Wat toont post-mortem onderzoek over serotonine bij suïcide?

Answer 25

Lager serotonineniveau en verminderde serotoninetransporters, vooral in de prefrontale cortex, worden gevonden.

Question 26

Hoe manifesteert cognitieve rigiditeit zich bij suïcidaliteit?

Answer 26

In onvermogen om alternatieve oplossingen te zien, wat leidt tot verhoogde wanhoop en rigiditeit in denken.

Question 27

Wat is het verband tussen autobiografisch geheugen en suïcidaliteit?

Answer 27

Verminderd specifiek positief geheugen vergroot de neiging tot algemene negatieve herinneringen en hopeloosheid.

Question 28

Wat toont de Stroop-taak bij suïcidale personen?

Answer 28

Vertraagde reactietijden op negatieve woorden, wijzend op verhoogde aandacht voor negatieve informatie.

Question 29

Welke hersengebieden tonen structurele afwijkingen bij suïcidaliteit?

Answer 29

Prefrontale cortex, hippocampus en frontothalamisch circuit tonen afwijkingen die samenhangen met impulscontrole.

Question 30

Wat stelt het hypothetisch neurowetenschappelijk model over predictive coding?

Answer 30

Dat mensen met suïcidale neigingen negatieve voorspellingen moeilijk bijstellen, wat hooploosheid bestendigt.

Question 31

Wat stelt het cry-of-pain-model over suïcidaal gedrag?

Answer 31

Suïcide is een reactie op onontkoombare nederlaag (defeat), entrapment en het ontbreken van sociale redding.

Question 32

Wat zijn de drie componenten van het IMV-model volgens O’Connor?

Answer 32

De interactie tussen risicofactoren (premotivationeel), ontstaan van ideatie (motivationeel), en gedrag (volitioneel).

Question 33

Hoe verklaart het escape-from-self-model suïcidaal gedrag?

Answer 33

Als een poging om te ontsnappen aan een ondraaglijk negatief zelfbeeld, vaak gepaard met schaamte en depersonalisatie.

Question 34

Welke overtuigingen staan centraal in het IPT-model van Joiner?

Answer 34

Het gevoel van sociale onverbondenheid en het idee een last te zijn voor anderen.

Question 35

Wat is de rol van psychiatrische stoornissen in psychopathologische modellen?

Answer 35

Ze verhogen zowel de kans op suïcidaliteit als de ernst en persistentie van suïcidale gedachten.

Question 36

Noem drie belangrijke distale risicofactoren voor suïcidaliteit.

Answer 36

Erfelijkheid, negatief zelfbeeld en cognitieve rigiditeit.

Question 37

Wat toont hersenonderzoek over neurocognitieve modellen?

Answer 37

Afwijkingen in prefrontale cortex, amygdala en hippocampus beïnvloeden impulscontrole en emotieregulatie.

Question 38

Hoe draagt verminderde cognitieve flexibiliteit bij aan suïcidaal gedrag?

Answer 38

Het belemmert aanpassing aan veranderende omstandigheden en versterkt het gevoel van uitzichtloosheid.

Question 39

Welke sociale factoren verhogen het risico op suïcide volgens biopsychosociale modellen?

Answer 39

Eenzaamheid, werkloosheid, verlieservaringen en sociale uitsluiting.

Question 40

Wat impliceert het stress-kwetsbaarheidsmodel over suïcidaal gedrag?

Answer 40

Dat suïcidaliteit ontstaat uit interactie tussen predisponerende kwetsbaarheden en actuele psychosociale stressoren.