casus 1 Flashcards
(30 cards)
Hoe worst het zenuwstelsel structureel onderverdeeld?
- Centraal zenuwstelsel (CZS): hersenen + ruggenmerg
- Perifere zenuwstelsel (PZS): alle zenuwen buiten het CZS
Hoe wordt het zenuwstelsel functioneel onderverdeeld?
- Somatisch zenuwstelsel: bewuste controle (bv. skeletspieren)
- Autonoom (visceraal) zenuwstelsel: onbewuste controle (bv. organen, gladde spieren)
Welke structuren vormen het cerebrum (grote hersenen)?
- Linker- en rechterhemisfeer, gescheiden door de fissuur longitudinalis
- Verbonden via corpus callosum (witte stof)
- Cortex (grijze stof) en medulla (witte stof)
Wat is de functie van het cerebellum (kleine hersenen)?
- coördinatie van spierbewegingen, evenwicht en fijne motoriek
- Niet contralateaal georganiseerd
- Bevat 3 pedunculi cerebellaris: superior, medius, inferior
Noem de drie delen van de hersenstam en hun functies
- mesencephalon (middenhersenen): schakelstation voor zenuwbanden
- Pons: verbindt grote en kleine hersenen (veel schakelneuronen)
- Medulla oblongata: regelt vitale functies (bv. ademhaling, hartslag)
Welke vier regio’s vormen de hersenen embryonaal?
- Telencephalon (cerebrum + laterale ventrikels)
- Diencephalon (thalamus, hypothalamus, epithalamus)
- Mesencephalon (middenhersenen + aquaduct)
- Rhombencephalon (pons, medulla oblongata, cerebellum)
Welke rol spelen de basale ganglia?
- Reguleren motorische activiteit (versterken / afremmen bewegingen)
- Belangrijke structuren: nucleus lentiformis (globus pallidus + putamen) en striatum (nucleus caudatus + putamen)
Wat is de functie van het limbisch systeem?
- Betrokken bij emotie, geheugen en motivatie
- Belangrijke structuren: amygdala, hippocampus, hypothalamus, fornix
Noem de vier hersenkwabben en hun functies
- Frontaal: executieve functies: plannen, impuulsbehering
- Parietaal: zintuigelijk integratie, ruimtelijke inzicht
- Temporaal: gehoor, geheugen (hippocampus), taal (wernnicke)
- Occipitaal: zicht
Wat zijn commissurale, associatieve en projectievezels?
- commissuraal: verbinden hemisferen (bv. corpus callosum)
- associatieve: verbinden binnen een hemisfeer
- projectievezels: verbinden hersenen met ruggenmerg
Welke groven scheiden de hersenschorskwabben?
frontaal - temporaal: Sylvian spleet
frontaal - pagetaal: centrale sulcus
parketaal - occipitaal: parieto-occipitale sulcus
Wat zijn Brodmann-gebieden?
- Gebieden in de hersenschors ingedeeld op basis van cytoarchitectuur (celopbouw, grootte, structuur, verbinding)
- 52 gebieden in totaal
- Functies variëren van sensorisch verwerking tot cognitie
Wat is de functie van de primaire motorische schors?
- Ligt in de precentrale gyrus (frontale kwab)
- Controleert willekeurige spierbewegingen
- Inverteerde lichaamsrepresentatie: bovenste cortex → onderste lichaamsdelen (en omgekeerd).
- Corticale ruimte hangt af van complexiteit (bv. lippen > romp)
Wat is de functie van het somatosensorische gebied?
- Ligt in de postcentrale gyrus (parietale kwab)
- verwerkt bewuste sensaties: pijn, temp, druk, proprioceptie
Wat zijn de verschillen tussen Broca’s en Wernicke’s gebieden?
- Broca (gebied 44/45):
- Linker frontale kwab.
- Spraakproductie (grammatica, articulatie).
- Schade → niet-vloeiende afasie (moeite met spreken/schrijven).
- Wernicke (gebied 22/40):
- Linker temporale kwab.
- Taalbegrip.
- Schade → vloeiende maar inhoudsloze spraak (logorroe).
Hoe verschilt myelinevorming in het CZS en PNS?
CZS: Myeline door oligodendrocyten (1 cel kan meerde axonen ampullen)
PNS: Myeline door cellen van Schwann (1 cel per axonsegment)
Functie: isolatie voor snelle impulsgeleiding
Noem de 4 steuncellen (glia) in de hersenen en hun functies
- Astrocyten: onderstunen neuronene, vormen bloed-hersenbarriere
- Oligodendrocyten: maken myeline inCZS
- Ependymcellen: Bekleden ventrikels en centrale kanaal
- Microgliacellen: immuunafweer in CZS
Waarom is de inverteerde lichaamsrepresentatie in de motorische schors belangrijk?
- Bovenste deel van de erecentrale gyrus controleert benen, onderste deel gezicht / handen
- Reflecteert de complexiteit van motorische controle (bv. handen vragen meer precisie
Wat is het verschil in ligging van grijze en witte stof in de cortex vs andere hersendelen?
- Cortex
- Grijze stof aan buitenkant (hersenschors)
- Witte stof aan de binnenkant
- Overige hersendelen (bv. basale ganglia, thalamus)
- Grijze stof aan de binnenkant
- witte stof aan de buitenkant
Hoe heten de 6 lagen van de neocortex (isocortex)?
- Lamina moleculares (celarm)
- Lamina granularis externa (kleine piramidecellen + astrocyten)
- Lamina piramidalis externa (kleine piramidecellen)
- Lamina granularis interna
- Lamina pyramidalis interna (grote piramidelcellen)
- Lamina multifortis (polymorfe cellen)
“Mijn Grote Piramide Is Multi-functioneel” (Molecularis, Granularis externa, Pyramidalis externa, Granularis interna, Pyramidalis interna, Multiformis).
Wat is het verschil tussen piramidecellen en korrelcellen?
- Piramidecellen:
- Lange axonen naar ruggenmerg/andere corticale gebieden.
- Verantwoordelijk voor output (bv. motorische cortex).
- Korrelcellen:
- Korte axonen, lokale verwerking.
- Overvloedig in sensorische gebieden (granulaire cortex).
Welke lagen zijn dik in de sensorische cortex vs de motorische cortex?
- sensorische cortex: lagen II en IV (korrelcellen)
- Motorische cortex: agen III en V (piramidecellen)
Wat is granulatie cortex?
- cortexgebieden met veel korrelcellen (lagen II en IV)
- Functie: informatieverwerking
Waarom bevat de primaire motorische cortex veel piramidecellen?
- piramidecellen sturen signalen naar het ruggenmerg/spieren
- cruciaal voor bewegingsinitiatie (output)
