College 6 - Arabische Filosofie Flashcards
Wat is het tussen de Arabische tradities Kalãm en Falsafa?
Kalãm is een speculatieve theologie met de Koran als vertrekpunt (systematiseren van de Koran).
- Atomisme komt veel voor want dan behoud je maximale ruimte voor God om te interveniëren.
- Verzet zich tegen determinisme van Aristoteles (om zelfde reden).
Falsafa is een verbastering van het woord filosofie.
- Juist heel Aristotelisch (vrijwel al zijn teksten waren vertaald)
- Ook platoonse invloeden door bronnen zoals vroege commentatoren op Ari
Welke 3 opvattingen bestaan er in de Arabische tijd over de relatie tussen profetie en filosofie?
- ) Dat filosofie ondergeschikt is aan profetie
- ) Dat profetie ondergeschikt is aan filosofie
- ) Dat profetie de vervolmaking is van filosofie
Welke 2 Arabische auteurs spelen later een belangrijke rol bij Thomas van Aquino?
1.) Avicenna (10de/11de eeuw)
- Canon Medicinae (overzichtswerk geneeskunde)
- Encyclopedie over je geest genezen (psychologie)
Is erg geïnspireerd door Aristoteles (schreef ook commentaren erop), dat merk je omdat zijn filosofie daar erg goed bij aansluit, hoewel hij later ook platoonse ideeën had.
2.) Averroës (12de eeuw)
- Handboek geneeskunde
- Grote commentaren op Aristoteles (wordt daarom later ook ‘de commentator’ genoemd door Thomas)
Welke 2 definities geeft Aristoteles van de ziel?
- ) Een in potentie levend organisch lichaam –> gestructureerd homp vlees
- ) Datgene waardoor we leven, waarnemen en denken.
Dus oefent vegetatieve (planten), sensitieve (dieren) en rationele (mensen) functies uit.
Wat is Avicenna’s filosofie over de ziel?
- een onafhankelijk van het lichaam bestaande substantie (dualisme)
- de beweger van het lichaam (zorgt ervoor dat lichaam leeft) (ezelsbruggetje = reanimeren)
Gedachte experiment vliegende mens: in vacuüm neem zijn lichaam niet waar met zintuigen en toch weet hij met zijn ratio dat hij bestaat (doet denken aan descares cogito ergo sum)
Wat is Avicenna’s filosofie over waarneming en kennis?
Bij Aristoteles is de waarneming nauw verbonden met kennis, Avicenna probeer in te vullen HOE.
De theorie van inwendige zintuigen gelokaliseerd in 3 ventrikels van het brein. Deze inwendige zintuigen verwerken de informatie van de waarneming (uitwendige zintuigen) zodat het omgezet kan worden in kennis.
In de voorste zit:
- de sensus communis: combineert verschillende inkomende informatiestromen
- de imaginatio: opslagfunctie van beelden
- de phantasia: creatieve combineer functie (beelden met intenties combineren, of onmogelijke beelden creëren zoals gouden bergen
In de middelste zit:
- de aestimatio: denkvermogen (inschatten, eigenschappen en intenties herkennen bv. vijandigheid) –> heeft vaak motorische gevolgen
In de achterste zit:
- de memoria: slaat al deze samengestelde informatie op als kennis
Wat zegt Aristoteles in ‘de Anima’ over de nous (verstand/geest/mind/intellect)?
Het gedeelte van de ziel dat intellect/verstand wordt genoemd moet 100% ontvankelijk zijn voor kennis en niet door iets worden beperkt. Het kan dus geen eigenschappen hebben of vermengd zijn.
Dus het kan geen onderdeel zijn van het lichaam, omdat het anders eigenschappen zou hebben zoals koud/warm, droog/nat.
Het heeft wel 2 aspecten:
- wordt alle dingen –> ontvankelijk/passief/mogelijk intellect (kennis is gelijk worden met wat je ziet)
- maakt alle dingen –> actief intellect
Wat bedoelt Ari met dat laatste puntje precies? En als het verstand/intellect niet in het lichaam zit, waar dan? De commentatoren proberen deze vragen te beantwoorden.
Aristoteles beschrijft de nous als iets lichts, eeuwig en afgescheiden. De Arabieren leggen dus een link naar de kosmos. Hoe zag die in hun ogen eruit?
- De aarde is het centrum
- Daaromheen zijn 9 sferen (24 uur roterende hemelsfeer, roterende sferen van 7 planeten, en een vaste sterren sfeer)
- De bewegers van de sferen en hemellichamen zijn onlichamelijke intelligenties
- Die intelligenties zijn met elkaar verbonden door een emanatieproces dat teruggaat op de Eerste Onbewogen Beweger.
Wat is Avicenna’s filosofie over het actief intellect?
Volgens Avicenna is er een 10de intelligentie in de kosmos die niet gekoppeld is aan een hemellichaam en zich daarom richt op de aarde.
Dat is het actief intellect: gever van de vormen
- kosmologisch: geeft vorm (juiste dispositie) aan materie
- psychologisch: geeft vorm (juiste dispositie) aan mogelijk intellect (van alle mensen)
- ) uitwendig zintuig ontvangt info
- ) info wordt verwerkt door inwendig zintuig
- ) plaatje daarvan (phantasma) wordt opgeslagen in de memoria
- ) het actieve intellect (buiten lichaam) schijnt licht op het mogelijk intellect (in het lichaam) waardoor je een concept vormt van die phantasma
Het actief intellect is dus ook een garantie voor perfecte kennis. Want degene die jouw kennis geeft, heeft alles gemaakt.
Wat is Averroës’ filosofie over kennis en intellect?
Averroës neemt Avicenna’s psychologie over, maar gaat nog een stapje verder.
Hij denkt dat de onvermengdheid van het verstand voor zowel het mogelijke als het actieve intellect geld. Daarom zijn beide geen onderdeel van het lichaam.
Kennis = phantasma in verbinding met het intellect/verstand (inloggen op de cloud)
We delen dus allemaal dezelfde verstand/intellect, individualiteit komt door lichamelijke zintuigen/waarneming proces.
