DAH3 Flashcards
(885 cards)
ateş: vücut sıcaklığının pirojenlere bağlı normal seviyenin üstüne çıkması
normal vücut sıc 36.8+-0.4
SABAH >37.2
GÜN İÇİ >37.8
diurnal ritim:
EN DÜŞÜK SABAH 6
en yüksek akşam 4-6
KADINDA DAHA YÜKSEK (0.2)
her bir derece için kalp 10 atım artar
beklenenden düşükse;
relatif bradikardi (sıtma…)
yüksekse:
relatif taşikardi
vücut sıc fizyolojik değişiklikler
ovulasyonda yüksek
sporda yüksek
sindirimde yüksek
gebelik yüksek
enflamasyonda yüksek
kby düşük
şizofrenide düşük
kr depresyon düşük
şokta düşük veya yüksek
vücut sıc:
iç sıcaklık (core) iç organlar, kaslar
dış sıcaklık (shell) deri ve subkutan
vs, iç organların metabolizmasının sonucu
met yüksekse ısı da yüksek
VÜCUT YÜZEYİNE YAKIN ORGANLARIN DAHA DÜŞÜK
oral
aksiller
rektal
sağ atrium
timpanik memb
REKTAL ÖLÇÜM
termoreg sistemi yok
diğer vücut bölgelerinden yüksek
şokta daha düşük
oral ölçümlerden 0.4
tm ölçümlerinden 0.8 daha yüksek
TİMPANİK MEMB
en uygun
kanlanma termoreg merkezi besleyen arterle olur
idrarda erkek daha yüksek
60y üstünde vücut sıc çok yükselmez
NASIL ÖLÇÜLMEZ?
deriden, palpasyonla
vücut sıc düzenlenmesi
kaynağı: İÇ SICAKLIK
biyokimya, peristaltik, myokard kasılmaları, kan akımı
iskelet kasıyla ek ısı üretimi
termoregülasyon merkezi:
hipotalamus ve limbik sistem arasındaki tüm bağlantıları ve nöral yapıları içerir
özelleşmiş bölgeler; OVLT, ant hipotalamus medial ve lat preoptik alan
%70 duyarsız n
%20 sıcağa duyarlı n
%10 soğuğa duyarlı n
periferik sıcaklığın algılanması:
duyusal nöronlarla,
myelinsiz küçük gövdeli C fibrilleri,
ince myelinli A fibrilleri,
normal yaklaşık 33 derece
soğuğa duyarlı sinir uçları (%10) epidermisin hemen altındadır, soğuğu DAHA ÇABUK VE DAHA FAZLA HİSSEDERİZ
sıcağa duy daha derinde
normal, serin, soğuk, dondurucu soğuk, ağrılı soğuk
MSS’de sıcaklık algılanması
deri
spinal veya trigeminal arka kök
POA
kan akımı ile iç sıcaklık
üşüme titreme, örtünme, kas aktivitesi, vazokons, ısı kaybında azalma SIC ARTAR
terleme, vazodil, sol hızlanması, ısı kaybında artış SIC AZALIR
EKSOJEN PİROJENLER
mo: tam mo, peptidog, LPS, lipoteikoik asit, eksotoksin, enterotoksin, polisakkarit
mo dışı: antijenler (bovin serum albumin, BCG, asbest, silika)
bakteri lektinleri (fitohemaglütinin)
ilaçlar (fenitoin, ab)
konak: ag-ab komp, androjenik steroidlerin met, ürat kristalleri, safra asitleri, akt kompleman komponentleri
ENDOJEN: yanıt olarak salgılanan yapılar (ARJİNİN VP, MSH <42 derecedeler)
il1a-1b, tnfa, il6, cnf (silier nörotropik fak), ifn
hematojen yolla, duyusal sirkumvent organlar (ovlt, subfornikal organ, area postrema)
nöral iletim (vagus)
pirojenik sitokinler, fosfolipaz a2yi uyarıyor, araşidonik asit uyarılıyor, pge2 oluşuyor cox yoluyla
cox1: yapısal, vücutta yaygın
cox2: enflamatuar form, yaygın değil, fibroblast, makrofaj, vasküler endotel, beyinde
DAHA SPESİFİK
antipiretik tdv
çocuklar (3 ay-5y)
pul kvs hst
svo
epileptik nöbet
yaşlılarda bilinç boz
COX İNH: non selektif nsaii, selektif cox2 inh, antipiretik analjezikler
antipiretik ilaçlar: diğer nsaii, ks, aspirin
ATEŞ TİPLERİ
subfebril ateş DÜZENLİ
düzensiz:
remittan (s-a>1, TBC, ÜSYE, LEJYONELLA)
intermittan (s-a>1, normale iner, SITMA, KALAAZAR, STİLL, MİLİER TBC)
devamlı
ondülan (BRUSELLOZ, hodgkin, yarımşar derece)
rekürren (BORELLİA, hızlı pikler)
NBA: en az 3 hafta, en az 38.3
hastanede 3 gün veya 2 vizit
araştırılmış ama tanı konamamış
nozokomyal NBA
nötropenik NBA
HIV AIDS NBA
EN SIK NEDENLER: infeksiyon, bdh, neop
trde inf %40 bdh %21 neop %20
ENFEKSİYONLAR
bakt: milier tbc, endokardit, leptospiroz, bruselloz, intraabd abse, diş abse
viral: EBV CMV HIV
parazit: amip sıtma toksoplazmozis
BDH
polimyaljia romatika
temporal arterit
erişkin still
sle
ra
NEOPLAZM
lenfomalar (hodgkin)
krk
hepatoma
hipernefroma
lösemiler
DİĞER: SUBAKUT TİROİDİT, SARKOİDOZ, GRANÜLOMATÖZ HEPATİT
%4-38 tanı koyulamaz
ATEŞE YAKLAŞIM
1.bas: öykü, fm, tarama testleri (kan, sedim, crp, tit, kcft, bft, PA GRAFİ, kalın damla), KÜLTÜR, SEROLOJİ, LOMBER PONKSİYON
2.bas: tkr anamnez, EKO, USG, BT, MRG, IVP, KEMİK GRAFİLERİ, SİNTİGRAFİ (tüm vücut ve lökosit işaretli)
3.bas (İNVAZİV): BİYOPSİLER, ENDOSKOPİ, BRONKOSKOPİ
4.bas: araştırıcı laparotomi
sadece bakt enf antibiyotik kullanılır
enfeksiyonda istenen VE TDV İÇİN:
HEMOGRAM
CRP/PCT
KCFT BFT
SEDİMENTASYON
örnek:
KÜLTÜR (kan, bos, balgam…)
DİREKT BAKI (metilen mavisi pnl ve lenf yüzdesi)
BOYAMA (gram, arb, çini mürekkebi kriptokok)
MOLEKÜLER (pcr, hibridizasyon)
SEROLOJİK
proflaktik ab: TEMAS sonucu gelişebilcek, cerrahi veya medikal
tedavi ab:
etkene yönelik (spesifik, özgül)
ampirik
AMPİRİK TEDAVİ ENDİKASYONLARI
1)etken güç ürüyorsa (klamidya, mukoplasma)
2)hayatı tehdit eden durumlar (sss enf, sepsis, ie, febril nötropenik atak hematolojik malignitelerde)
ampirik tdv özellikleri
endikasyon bulunmalı
enfeksiyon bölgesi saptanmış olmalı
mikrobiyolojik örnekler alınmış olmalı
ilaç olası etkene uygun olmalı
olası direnç paternine uygun olmalı
konakçı faktörleri bilinmeli
üriner enfeksiyonlarda şikayet varsa EN SIK ETKENE GÖRE ampirik ab başlanır (E. coli)
tekrarlayan hastalarda önceki kültüründeki etkene göre ab başlanır
ampirik başarısı hiçbir zaman %100 değil
olası direnç paternine göre ab başlanır
KAN KÜLTÜRÜ HER DURUMDA İSTENİR
YD VE 65Y ÜSTÜNDE BENZER ETKENLER
tonsilitlerde ana etken a grubu streptokoklardır, bunlar beta laktamaz üretmezler, penisilin verilmelidir
ab’lerin kemiğe, prostata, sss’e geçişi kolay değildir
BÜTÜN ABSELER POLİMİKROBİALDİR (gram + - anaerob) cerrahi sefmed verilir
DİRENÇLİ ORGANİZMALARDA AB
dirençli+duy VEYA
yüksek doz dirençli +yüksek doz dirençli verilir
olası mikroorganizma:
yaş
ims
kr hastalık varlığı
tkr inf
inf bölgesi
gram boyalı preparat
ANTİBİYO BEKLENTİLERİMİZ
infeksiyon alanına geçebilmeli
toksisite, yan etkisi olmamalı
bakterisidal/statik etki
ucuz
uzun etkili ve stabil olmalı
dirence yol açmamalı
ilaç etkileşimi en az olmalı
MÜMKÜN OLAN EN DAR SPEKTRUM
EN İYİ TOLERE EDİLEBİLEN
h.içi mo: SSS enf, İE, osteomyelit, prostatit
KOMBİNE AB TDV
sinerjik etki (ab>a+b)
polimikrobial enf
etkenin kestirilemediği durumlar
dirençli mo
direnç gelişiminin önlenmesi (tbc)
ilaç toks azaltılması
ims ciddi enf (antifungal de eklenir)
yenidoğanda SEFOTAKSİM kullanılmalı. Çünkü sülfonamid ve seftriakson direkt albumine bağlanır, bilirubin artar ve kernikterus
ab allerjisi: en sık ve en korkulan penisilin alerjisidir, anaflaktik şok. Sadece kaşıntı veya döküntü varsa ve özellikle glikopeptitler kullanılmışsa öyküye bak
HER DOZDA ALERJİ GELİŞEBİLİR. SENTETİK PENİSİLİN TÜREVLERİ, PENİSİLİN V kullanılır, oraldir müdahalesi kolay
kristalize penisilin G iv kullanılır uzun etkili müdahalesi zor
gebelikte ilaç dağılımı genişler, fizyolojik ims olur ve ilaç dozu biraz yükseltilmelidir
GEBELİKTE ANTİBİYOTİK
penisilin (tikarsilin hariç)
sefalosporin (moksolaktam hariç)
eritromisin, spiramisin
fusidik asit
amfoterisin B
gebelikte kesin KONTRENDİKE
(dna’ya etki edenler)
kinolon
tetrasiklin
tigesiklin
tikarsilin
sülfonamid
kloramfenikol
eritromisinin estolat tuzu
tmp smx
BY’de doz ayarlanmasının en az gereken ilaçlar
ss (seftriakson, sefoperazon)
makrolidler
tetrasiklin
klindamisin
metronidazol
rifampisin
moksifloksin
KCY
bilirubin>10 olmadıkça ab doz azaltılmaz
ancak AST VE ALT izlenmelidir
sefoperazon
rifampisin
makrolid
klindamisin eritromisin
metronidazol
nafsilin
flukonazol
itrakonazol
sülfometoksazol
inh/pirazinamid
bulantı kusma ishal varsa ORAL VERME
ilaç emilemez
sss enf, sepsis, septik şok varsa PARENTERAL YAP
bakt enfeksiyonda kan kültüründe - görene kadar parenteral ab verilir
farmakokinetik: emilim, dağılım, biyoyar, atılım
organizmadaki hareketler
farmakodin: MBC, MIC, PAE
EMİLİM
iv kullanımda tam absorbsiyon
oral ise iv’ye çok yakın
gis patolojilerinde, gis ph, ilaç etkileşimi, operasyon, kısa bağırsak send emilimi değiştirir
florokinolon, tmp-smx, doksisiklin, rifampisin, kloramfenikol, metronidazol, linezolid
DAĞILIM
org ilaç mik/ plazma kons
doz/ sonra-önce plazma kons
DAĞILIM HACMİ YÜKSEK (H İÇİ MO ETKİLİ)
tetrasiklin, makrolid, kinolon
dağ hacmi düşük: aminoglikozit, BL, glikopeptitler