DIABETOLOGIA - powikłania i zapobieganie Flashcards

1
Q

Ostre powikłania cukrzycy (4)

A
  1. hipoglikemia - najczęstsze !
  2. powikłania hiperglikemiczne:
    - cukrzycowa kwasica ketonowa,
    - zespół hiperglikemiczno-hiperosmolalny,
    - kwasica mleczanowa.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Przewlekłe powikłania cukrzycy(8)

A
  1. powikłania makroangiopatyczne
  2. nefropatia cukrzycowa
  3. cukrzycowa choroba oczu
  4. neuropatia cukrzycowa
  5. zespół stopy cukrzycowej
  6. zmiany skórne
  7. zmiany stawowe
  8. zmiany kostne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

jakie wpływ cukrzycy na przebieg miażdżycy (4)

A

1) Miażdżyca rozwija się szybciej, w młodszym wieku.
2) Rozsiane zmiany miażdżycowe obejmują tętnice mniejszego kalibru.
3) Powstawanie krążenia obocznego jest upośledzone wskutek mikroangiopatii.
4) Zespoły miażdżycowe – np. zawał serca – przebiegają bezbólowo.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Od czego zależy rozwój nefropatii cukrzycowej (4)

A
  1. czas trwania DM
  2. stopień niewyrównania
  3. towarzyszące NT
  4. czynniki genetyczne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Zmiany w nerkach w następstwie cukrzycy (6)

A

1) zmiany w błonie podstawnej - zmniejszenie jej ładunku ujemnego, zwiększenie porów,
2) wzrost ciśnienia wewnątrzkłębuszkowego - na skutek hiperglikemii,
3) zwiększenie przesączania albuminy na skutek powyższych zmian,
4) szkliwienie kłębuszków(= szkliwienie Kimmelstiela-Wilsona)
5) włóknienie tkanki śródmiąższowej,
6) rozwój niewydolności nerek.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Nefrotpatia cukrzycowa - 4 główne okresy choroby

A

1) bezobjawowy,
2) albuminuria 30–300 mg/24 h,
3) białkomocz jawny,
4) niewydolność nerek.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

albuminuria - kategorie, wyniki AER, ACR(w przygodnej próbce moczu) i wydalania albumin w zbiórce moczu w każdej z kategorii

AER: wydalanie albumin w jednostce czasu
ACR: wsk almubinowo-kreatyninowy

A

A1- prawidłowa lub nieznacznie zwiększona albuminuria:

AER <30 mg/d
ACR <30 mg/d lub mg/g kreatyniny
wydalanie albumin <20 ug/min

A2 - umiarkowanie zwiększona albuminuria

AER 30-300 mg/d
ACR 30-300 mg/d lub mg/g kreatyniny
wydalanie albuminy 20-200 ug/min

A3 - jawny białkomocz

AER >300 mg/d
ACR >300 mg/d lub mg/g kreatyniny
wydalanie albumin >=200ug/min

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

najczęstszą przyczyną przewlekłej niewydolności nerek i rozpoczynania przewlekłej dializoterapii.

A

nefropatia cukrzycowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Główna przyczyna zgonów u chorych z nefropatią cukrzycową

A

choroby układu sercowo-naczyniowego i zakażenia.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Rozpoznanie nefropatii cukrzycowej

A
stwierdzenie albuminurii(jeśli nie stwierdza się jawnego białkomoczu -> oznaczenie ACR w pierwszej porannej lub przygodnej próbce moczu - 2x wynik >30mg/g = rozpoznanie albuminurii)
 \+ wykluczenie innych przyczyn PChN
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Co należy określić (3) celem wykrycia lub oceny stopnia zaawansowania cukrzycowej choroby nerek

A
  1. wydalanie albuminy z moczem(najpierw wyklucz ZUM)
  2. stężenie kratyniny w surowicy
  3. eGFR
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Badanie przesiewowe w kierunku zwiększonego wydalania albumin z moczem - jak często u chorych na cukrzycę ?

A

1x/rok

  • DMT1 - od 5. roku choroby
  • DMT2 lub DMT1 i współistniejące NT - od momentu rozpoznania
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Nefropatia cukrzycowa - jak spowolnić postęp choroby

A

gdy albuminuria -> ACEI lub ARB

DMT2 i PChN -> inh. SGLT2lub aGLP-1 ze względu na działanie nefroprotekcyjne

poza tym obvious rzeczy - kontroluj glikemię, CTK, lipemie, rzuć fajki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Choroby układu moczowego występujące częściej u chorych z cukrzycą

A

1) ZUM,
2) martwica brodawek nerkowych,
3) tubulopatie,
4) AKI

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Czy leczymy bezobjawową bakteriurię u pacjentów z cukrzycą bez innych wskazań ?

A

NIE

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Najczęstsze i najcięższe powikłanie ze strony narzadu wzroku

A

retinopatia cukrzycowa

i związany z nią cukrzycowy obrzęk plamki (makulopatia)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Główna przyczyna utraty wzroku w DMT2

A

makulopatia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Czynniki ryzyka rozwoju i progresji retinopatii cukrzycowej(9):

A

1) Czas trwania cukrzycy — najsilniejszy czynnik prognostyczny rozwoju i progresji retinopatii,
2) Niewyrównanie metaboliczne cukrzycy,
3) Nadciśnienie tętnicze,
4) Zaburzenia gospodarki lipidowej,
5) Cukrzycowa choroba nerek,
6) Okres ciąży u kobiet chorujących na cukrzycę,
7) Okres dojrzewania,
8) Operacja zaćmy,
9) Stan po transplantacji trzustki lub nerki.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Jak często i od kiedy przesiewowe badanie wzroku w cukrzycy ?

A

1x/rok

DMT1 - od 5.roku choroby(jeżeli w pierwszych dwóch latach badania nie stwierdza sie zmian, kolejne można co 2 lata)

DMT2 - od momentu rozpoznania

20
Q

inne powikłania oczne w cukrzycy (4)

A

1) Zaćma,
2) Jaskra wtórna krwotoczna,
3) Zaburzenia refrakcji,
4) Porażenie nerwów czaszkowych

21
Q

najczęstsze przewlekłe powikłanie cukrzycy

A

neuropatia cukrzycowa

22
Q

Neuropatia cukrzycowe - najwazniejszy czynnik w patigenezie, mechanizmy patogenetyczne(6)

A

hiperglikemia

1) odcinkową demielinizację,
2) zanik aksonów,
3) zwyrodnienie aksonów,
4) zanik neuronów w rogach przednich i zwojach międzykręgowych,
5) cechy regeneracji nerwów,
6) zmiany w naczyniach odżywczych nerwów

23
Q

Badania w kierunku neuropatii cukrzycowej - co ile i od kiedy

A

1x/rok

DMT1 - od 5. roku choroby(chyba, że wczesniej wystąpią zmiany sugerujące występowanie neuropatii)
DMT2 - od rozpoznania

24
Q

Kiedy można uznać za prawdopodobną neuropatię cukrzycową obwodową

A

2/3:

  1. objawy podmiotowe
  2. osłabienie/zniesienie czucia
  3. zniesienie odruchów ścięgnistych

w postaci bólowej kryteria 2 i 3 mogą być prawidłowe

25
Q

Neuropatia cukrzycowa - jakie leki w bólu neuropatycznym (3)

A
  1. pregabalina
  2. SNRI
  3. gabapentyna
26
Q

Stopa cukrzycowa - co to ?

A

zakażenie / owrzodzenie / destrukcja tkanek głębokich stopy (np. kości) spowodowane uszkodzeniem nerwów obwodowych lub naczyń stopy o różnym stopniu zaawansowania

27
Q

Stopa cukrzycowa - podział (3)

A

1) neuropatyczna
2) naczyniowa
3) mieszana

28
Q

Rola neuropatii i zmian naczyniowych w patogenezie stopy naczyniowej

A

neuropatia ruchowa -> przykurcze, zaburzenie współpracy prostowników i zginaczy

neuropatia czuciowa -> powtarzające się niekontrolowane urazy sprzyjające powstawaniu owrzodzeń

neuropatia autonomiczna -> przetoki tętniczo-żylne i zaburzenia troficzne

miażdżyca tt kończyn dolnych -> niedokrwienie -> osteoporoza miejscowa, zapalenie kości i szpiku, martwica jałowa, złamania, zwichnięcia stawów

29
Q

Jakie skale w ocenie stopnia zaawansowania stopy cukrzycowej ?

(Saskia: mnemonka mmm)

A

PEDIS, SINBAD

GRZESZY PENIS

30
Q

Diagnostyka zespołu stopy cukrzycowej obejmuje ocenę występowania:

A

1) polineuropatii obwodowej,
2) zaburzeń ukrwienia kończyn dolnych,
3) zmian deformacyjnych,
4) innych czynników ryzyka uszkodzenia stopy

wskazane oglądanie stóp chorego przez lekarza w czasie każdej wizyty, jeśli stwierdzono utratę ochronnego czucia bólu !

31
Q

Zespół stopy cukrzycowej - stopa niedokrwienna:

  1. bolesnośc w ruchu
  2. bolesność w spoczynku
  3. zaburzenia czucia
  4. tętno na kończynach dolnych
  5. skóra - temperatura
  6. struktura kości
  7. rodzaj zmiany
  8. umiejscowienie zmiany
  9. leczenie
A
  1. jest
  2. jest
  3. nie ma
  4. brak
  5. zimna
  6. prawidłowa
  7. zgorzel
  8. zależy od lokalizacji zmian w tt
  9. ruch
32
Q

Zespół stopy cukrzycowej - stopa neuropatyczna:

  1. bolesnośc w ruchu
  2. bolesność w spoczynku
  3. zaburzenia czucia
  4. tętno na kończynach dolnych
  5. skóra
  6. struktura kości
  7. rodzaj zmiany
  8. umiejscowienie zmiany
  9. leczenie
A
  1. nie ma
  2. czasem
  3. jest
  4. obecne
  5. ciepła
  6. uszkodzona
  7. owrzodzenie
  8. zależy od obszaru ciśnień wewnętrznych i zewnętrznych
  9. odciążenie
33
Q

Czynniki ryzyka zespołu stopy cukrzycowej (9)

A

1) neuropatia obwodowa / zmiany niedokrwienne naczyniowe tętnic kończyn dolnych,
2) brak wiedzy ze strony chorego,
3) wieloletnia, źle kontrolowana cukrzyca,
4) niewłaściwa higiena stóp,
5) niewłaściwe obuwie,
6) obecność modzeli,
7) zniekształcenie stopy,
8) zwiększony nacisk na stronę podeszwową stopy,
9) palenie tytoniu.

34
Q

W leczeniu stopy cukrzycowej stosuje się (4):

A

1) dobre wyrównanie cukrzycy!
2) ruch lub odciążenie stopy – w zależności od typu,
3) antybiotykoterapię, gdy występują objawy zakażenia,
4) zabiegi chirurgiczne

35
Q

Powikłania zespołu stopy cukrzycowej:

A

1) owrzodzenie,
2) neuroosteoartopatia Charcota - szczególna postać zespołu stopy cukrzycowej, w której dochodzi do zniszczenia kości i stawów stopy

36
Q

Zmiany skórne u chorych na cukrzycę (9)

A

1) zmiany zanikowe skóry,
2) pęcherzyca cukrzycowa,
3) tłuszczowate obumieranie skóry,
4) rumieniec cukrzycowy,
5) plamica cukrzycowa
6) cukrzycowa twardzina obrzękowa,
7) zakażenia skóry(bakteryjne, grzybicze, czyraki, róża)
8) złogi lipidowe (najczęściej kępki żółte na powiekach),
9) rogowacenie ciemne (acanthosis nigricans) - związane ze znaczną insulinoopronością

37
Q

U ilu procent chorych na cukrzycę występują zmiany skórne i czym są spowodowane(3)

A

25-30%

spowodowane:

1) zaburzeniami metabolicznymi (glikacja białek, dyslipidemia),
2) zaburzeniami naczyniowymi (mikroangiopatia),
3) neuropatią (zaburzenia potliwości, świąd, przeczulica)

przy dobrym leczeniu cukrzycy możliwe samoistne ustępowanie zmian

38
Q

Zmiany stawowe w cukrzycy(4)

A

1) zespół ograniczonej ruchomości stawów (cheiroartropatia),
2) zespół cieśni nadgarstka,
3) choroba Dupuytrena - zgrubienie rozciągna dłoniowego -> przykurcz
4) neuroosteoartropatia Charcota

39
Q

Zmiany kostne w cukrzycy(2)

A

1) osteopenia i osteoporoza uogólniona,

2) osteoporoza miejscowa

40
Q

Jakie leki przy zmianach kostnych związanych z zaawansowanym zespołem stopy cukrzycowej

A

bisfosfoniany

41
Q

Czy istnieją metody zapobiegania wystąpienia cukrzycy typu 1 ?

A

NIE

42
Q
Prewencja DMT2 (6)
Saskia: ile redukcji masy i ile ruchu :)
A

1) regularne wykonywanie badań przesiewowych,
2) edukację na temat zdrowego stylu życia,
3) redukcję masy ciała (o ok. 7% u osób z prediabetes),
4) umiarkowaną regularną aktywność fizyczną (minimum 150 minut tygodniowo),
5) unikanie leków o działaniu diabetogennym,
6) rozważenie wdrożenia metforminy w uzasadnionych przypadkach

43
Q

Stan przedcukrzycowy(prediabetes) - co to, jakie dwa rozpoznania, zwiększa ryzyko rozwoju jakiego typu cukrzycy

A

pośrednie stadium zaburzeń gospodarki węglowodanowej pomiędzy prawidłowym stężeniem glukozy na czczo i prawidłową tolerancją glukozy a jawną cukrzycą

1) nieprawidłowa glikemia na czczo (impaired fasting glucose – IFG)

LUB

2) nieprawidłowa tolerancja glukozy (impaired glucose tolerance – IGT)

wzrost ryzyka wystąpienia DMT2(u 5-10% w ciagu roku)

44
Q

Prediabetes - zwiekszone ryzyko jakich zdarzeń ?

A
  1. chorób układu sercowo-naczyniowego,
  2. zgonów sercowo-naczyniowych
  3. zgonów z dowolnej przyczyny
  4. występowanie określonych neo złośliwych:
    - HCC
    - rak endometrium
    - neo przewodu pokarmowego
45
Q

Prediabetes - jak leczymy, u kogo rozważamy farmakologie

A

zdrowy styl życia

rozważ metformine gdy:

  • brak p/w
  • <60 rż
  • BMI >= 35
  • GDM w wywiadzie
46
Q

Leki o działaniu diabetogennym (10)

A
  1. GKS
  2. hormony tarczycy
  3. statyny – wysokie dawki symwastatyny związane są ze wzrostem ryzyka cukrzycy o 44%, niskie dawki tego leku – o 28%, a wysokie dawki atorwastatyny – o 37%,
  4. β-blokery (zwłaszcza metoprolol),
  5. tiazydy,
  6. pentamidynę,
  7. interferon,
  8. kwas nikotynowy
  9. fenytoinę,
  10. atypowe leki przeciwpsychotyczne - powodują insulinooporność receptorową, przyrost masy ciała, hiperleptynemię i niekorzystnie wpływają na profil lipidowy (nasilając insulinooporność, wywołują także hipertriglicerydemię).
47
Q

OGTT u osób z prediabetes - jak często, jakie postępowanie w zależności od wyniku testu

A

1x/rok

gdy przyjmują metforminę - odstaw >=7 dni przed badaniem

rozpoznanie cukrzycy -> zostaw metforminę, ew. zwiększ jej dawke, postępowania jak przy nowo rozpozonanej cukrzycy

spełnione kryteria stanu przedcudkrzycowego (IGT) -> kontynuuj metforminę(jesli przyjmuje), powtórne badanie za rok

prawidłowy wynik OGTT -> odstaw metformine, kolejne OGTT za 6-12 msc