Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

MEDYCYNA RODZINNA > OBJAWY W GASTROENTEROLOGII cz.2 > Flashcards

OBJAWY W GASTROENTEROLOGII cz.2 Flashcards

1
Q

Biegunka: definicja

A

Biegunka to częste (≥ 3x/dzień) oddawanie stolca o zbyt luźnej konsystencji.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Jak oceniamy konsystencję stolca?

A

bristolska skala uformowania stolca

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

bristolska skala uformowania stolca i jaki stopień w biegunce

A

typ 1: oddzielne twarde grudki jak orzechy (trudne do wydalenia)
typ 2: stolec wydłużony, ale grudkowaty
typ 3: stolec wydłużony, z pęknięciami na pow
typ 4: stolec wydłużony, smukły, gładki i miękki
typ 5: miękkie kawałki stolca z wyraźnymi krawędziami
typ 6: kłaczkowate kawałki stolca, postrzępione, stolec papkowaty
typ 7: stolec wodnisty, bez elementów stałych

biegunka: 6 i 7
zaparcia: 1 i 2

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Mechanizmy powstawania biegunki (2)

A

1) Upośledzenie wchłaniania w jelicie cienkim lub grubym:
- zmniejszenie pow absorpcyjnej lub uszkodzenia nabłonka jelita
- niewchłanialne substancjie osmotycznie aktywne (biegunka osmotyczna)
- z powodu przyspieszonego pasażu treści pokarmowej z powodu przyspieszonej motoryki jelit

2) Zwiększenie wydzielania wody i elektrolitów w jelicie cienkim lub grubym (biegunka sekrecyjna) spowodowane aktywacją mechanizmów transportowych w jelitach przez:
- enterotoksyny bakterii
- mediatory reakcji zapalnej (biegunka zapalna)
- enterohormony

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Pod względem czasu trwania biegunkę dzielimy na?

A

1) ostrą – ≤ 14 dni
2) przetrwałą – 15–29 dni
3) przewlekłą – ≥ 30 dni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Przez co spowodowana jest ostra biegunka? (2 najczęstsze powody)

A

w 90%:
1) zakażeniem przewodu pokarmowego
LUB
2) spożyciem toksyn bakteryjnych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Rzadsze przyczyny ostrej biegunki (4)

A

1) DN leków – najczęstsza przyczyna biegunki nieinfekcyjnej
2) toksyny niebakteryjne
3) nadwrażliwość pokarmowa
4) ostre zapalenie uchyłków, niedokrwienne zapalenie okrężnicy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Co to zatrucie pokarmowe?

A

zespół ostrych objawów spowodowany spożyciem pokarmu skażonego bakteriami lub ich toksynami, a także pasożytami lub substancjami chemicznymi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Jakie obj i w jakim czasie w zatruciu pokarmowym?

A

nagle – nudności, wymioty, biegunka, osłabienie, kurczowy ból brzucha, gorączka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Jakie są czyn etiologiczne zatrucia pokarmowego?

A

B. cereus (egzotoksyna): gotowany/smażony ryż, wołowina, kurczak, kremy
S. aureus (egzotoksyna): wyroby mleczne, cukiernicze, szynka, kremy
Y. enterocolita: czekolada, mleko, wieprzowina
L. monocytogenes: melko, sery, surowe warzywa, drób, wołowina
C. jejuni: kurczak, wołowina, zwierzęta domowe
E. coli: sałatki, mleko, wołowina
Salmonella: jaja, mięso, kurczak, mleczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Które zatrucia należy zgłaszać do stacji sanitarno-epidemiologicznej?

A

1) cholery
2) czerwonki bakteryjnej (Shigella) i pełzakowej
3) duru brzusznego/durów rzekomych A–C
4) jersiniozy (Y. enterocolitica, Y. pseudotuberculosis)
5) kampylobakteriozy (C. jejuni)
6) krwotocznego zapalenia jelita wywołanego przez E. coli (EHEC, EIEC)
7) salmonelloz odzwierzęcych
8) kryptosporydiozy (C. parvum) i giardiozy (G. lamblia)
9) biegunek wirusowych (rotawirusy, enterowirusy, kaliciwirusy)
10) biegunek o prawdopodobnej etiologii zakaźnej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Co to biegunka podróżnych?

A

to objawy zakażenia przewodu pokarmowego u osób podróżujących do krajów o niższym standardzie sanitarno-higienicznym, spożywających skażoną żywność lub wodę pitną

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Jaka jest najczęstsza przyczyna biegunki podróżnych?

Jaki przebieg takiej biegunki?

A

80% ETEC i Campylobacter
(może być też związana ze zmianą diety i stresem)
łagodny, nie wymaga leczenia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Gdzie najłatwiej złapiemy biegunkę podróżnych?

A

Afryka
Ameryka Łacińska
Azja S
Bliski Wschód

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Jak leczymy ciężką biegunkę podróżnych?

A

antybiotyk empiryczny:

1) azytromycyna 1 g p.o. jednorazowo lub 500 mg 1 × dz. przez 3 dni
2) alternatywnie fluorochinolony lub ryfaksymina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Co to biegunka szpitalna?

A

biegunka występująca w szpitalu lub do 3 dni po jego opuszczeniu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Jakie są przyczyny biegunki szpitalnej?

A

najczęściej niezakaźne:

1) działania niepożądane leków
2) żywienie dojelitowe hiperosmotycznymi dietami płynnymi
3) zabiegi na przewodzie pokarmowym
4) reakcja na stres

najczęstsza przyczyna zakaźna:
C. difficile

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

U kogo będziesz podejrzewać biegunkę szpitalną?

A

u chorych przyjmujących antybiotyki,

z gorączką, wymiotami i kurczowym bólem brzucha

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Jakie są przyczyny biegunki przewlekłej?

A

rzadko przyczyny infekcyjne

> 90%:

1) nieswoiste zapalenia jelit
2) rak okrężnicy
3) zespół jelita drażliwego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Podział biegunki przewlekłej wraz z ich przyczynami

A

1) Biegunka sekrecyjna
2) Biegunka osmotyczna
3) Biegunka tłuszczowa
4) Biegunka zapalna
5) Przyspieszony pasaż jelitowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Biegunka sekrecyjna: przyczyny (4)

A
  • leki i toksyny jak w biegunce ostrej
  • kwasy żółciowe
  • kwasy tłuszczowe
  • nowotwory czynne hormonalnie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Biegunka osmotyczna: przyczyny (4)

A
  • leki
  • produkty zawierające sorbitol, mannitol lub ksylitol
  • niedobór laktazy i innych disacharydaz – pierwotny lub wtórny do zakażenia lub zapalenia jelit
  • zespół krótkiego jelita, przetoki jelitowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Biegunka tłuszczowa: przyczyny (2)

A
  • zaburzenia trawienia

- zaburzenia wchłaniania

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Biegunka zapalna: przyczyny (4)

A
  • zapalenia jelita grubego – popromienne, niedokrwienne, mikroskopowe
  • leki, nadwrażliwość pokarmowa
  • pierwotne i wtórne niedobory odporności
  • pierwotniaki jelitowe, inwazja robaków jelitowych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Przyspieszony pasaż jelitowy: przyczyny (3)

A
  • zespół jelita drażliwego
  • nadczynność tarczycy
  • leki prokinetyczne – metoklopramid, cizapryd
26
Q

Kiedy mówimy o biegunce rzekomej?

A

gdy pacjent oddaje często małe ilości płynnego, brązowego stolca, czasem z nietrzymaniem stolca

27
Q

Jaka jest przyczyna biegunki rzekomej?

A

Jest to spowodowane rozdęciem okrężnicy z powodu przeszkody położonej w esicy lub odbytnicy – najczęściej z powodu zalegających mas kałowych w przebiegu ciężkiego zaparcia, rzadziej w przebiegu nowotworów jelita grubego powodujących niedrożność.

28
Q

Dgn biegunki ostrej

A

W przypadku ostrej biegunki zakładamy, że jest spowodowana zakażeniem przewodu pokarmowego lub zatruciem pokarmowym i nie przeprowadzamy dalszej diagnostyki, chyba że:

1) stwierdzono charakterystyczne dla innych przyczyn objawy,
2) dane z wywiadu wskazują na przyczynę nieinfekcyjną (np. przyjmowane leki)

29
Q

WSK do badań mikrobiologicznych stolca w dgn biegunki (15)

A
  • biegunka krwista
  • biegunka śluzowa
  • kolkowy ból brzucha
  • obj sepsy
  • gorączka
  • umiarkowana lub cięzka biegunka ponad 7 dni z odwodnieniem dużego stopnia
  • podejrzenie biegunki szpitalnej
  • biegunka ponad 2 tyg.
  • obj pozajelitowe
  • podejrzenie infekcji Salmonella, Shigella, Campylobacter, Yersinia, C.difficile
  • dochodzenie epidemiologiczne
  • podejrzenie cholery, duru brzusznego lub rzekomych
  • badania na nosicielstwo
  • biegunka po surowej wieprzowinie (Y. enterocolitica)
  • obfita wodnista biegunka: podejrzenie cholery
30
Q

kiedy zaczynamy w dgn podejrzewać biegunkę przewlekłą?

A

1) objawy się utrzymują lub nasilają pomimo odpowiedniego leczenia
2) biegunka się przedłuża (> 10–14 dni)
3) epizody biegunki często się powtarzają

31
Q

Co uwzględniamy w dgn biegunki przewlekłej?

A

1) wygląd stolców
2) pozostaw chorego na czczo, by określić charakter biegunki
3) oznacz stężenie sodu, luki osmotycznej i zawartość substancji redukujących w stolcu
4) oznaczyć stężenia elektrolitów we krwi

32
Q 
Jaki stolec w biegunce sekrecyjnej? 
charakter stolców
stężenie Na
luka osmotyczna
wpływ postu
inne
A
  • bardzo obfite, wodniste
  • > 70mmol/l
  • <50 mOsm/l
  • nie zmniejsza liczby i obj stolców [po resekcji j i przy przetokach j nasilenie biegunki podczas żywienia]
  • bez bólu brzucha, biegunka budzi w nocy
33
Q 
Jaki stolec w biegunce osmotycznej? 
charakter stolców
stężenie Na
luka osmotyczna
wpływ postu
inne
A
  • pieniste, tryskające
  • <70mmol/l
  • > 125 mOsm/l
  • zmniejsza liczbę i obj stolców [biegunka na czczo ustaje]
  • takie stolce z ph<5.5 i z >0.5% subst redukujących są obj zaburzeń trawienia dwucukrów
34
Q

Jaki stolec w biegunce tłuszczowej?

A

tłuste, połyskliwe, maziste, trudne do spłukania, gnilny zapach

35
Q

Jaki stolec w biegunce zap?

A

może się pojawić:

  • krew
  • leuk
  • kalprotektyna, laktoferyna

mogą mu towarzyszyć:

  • gorączka
  • CRP, OB
  • eozynofilia obw i hipoalbuminemia
36
Q

Dgn biegunki przewlekłej (6)
1. bad wstępne:

  1. podejrzenie raka j. grubego:
  2. podejrzenie celiakii:
  3. podejrzenie nieswoistej ch zap j:
  4. podejrzenie zesp j drazliwego:
  5. podejrzenie nietolerancji laktozy:
A
  1. bad wstępne: wywiad, lab (morfo, CRP, hh tarczycy, serologia do celiakii), bad stolca (pasożyty, C. difficile, kalprotektyna)
  2. podejrzenie raka j. grubego: kolonoskopia
  3. podejrzenie celiakii: gastroduodenoskopia z biopsją
  4. podejrzenie nieswoistej ch zap j: ileokolonoskopia z biopsją
  5. podejrzenie zesp j drazliwego: kryteria rzymskie
  6. podejrzenie nietolerancji laktozy: wodorowy test odd z 25g laktozy
37
Q

Najczęstsze powikłanie biegunki

A

odwodnienie

38
Q

Odwodnienie łagodne

A

ubytek 3-5% masy ciała

obj się wzmożonym pragnieniem, podsychającymi śluzówkami

39
Q

Odwodnienie umiarkowane

A 
ubytek 5-10% masy ciała
obj się:
-wzmożone pragnienie
-sucha bł śluzowa jamy ustnej
-podkrążone oczy
-skąpomocz
-HO
-powrót włośniczkowy >1.5s NAJCZULSZY OBJ
-wolny fałd skórny
40
Q

Odwodnienie ciężkie

A

> =10%

dochodzą obj wstrząsu hipowolemicznego

41
Q

Leczenie biegunki

A

NAWADNIANIE
u większości chorych (ubytek masy ciała <10%) prowadzi się je doustnie w warunkach ambulatoryjnych, co polega na przyjmowaniu płynów i soli kuchennej
lub – w przypadku dzieci i osób starszych – doustnego płynu nawadniającego (DPN)

42
Q

WSK do hospitalizacji w biegunce (5)

A

1) odwodnienie ciężkie (ubytek ≥10% mc. lub objawy wstrząsu hipowolemicznego)
2) objawy odwodnienia u chorego w podeszłym wieku
3) ciężki stan ogólny chorego
4) stany uniemożliwiające nawadnianie doustne – uporczywe wymioty, porażenna niedrożność jelit
5) niepowodzenie nawadniania doustnego (nasilenie objawów odwodnienia pomimo przyjmowania odpowiedniej ilości doustnego płynu nawadniającego lub trudności w wypiciu wymaganej ilości płynu)

43
Q

Jakie 2 fazy leczenia płynami?

A

1) uzupełnianie niedoborów (rehydratacja) – pierwsze 3–4 h, wyrównanie ubytku masy ciała
2) leczenie podtrzymujące – uzupełnianie bieżących strat, utrzymywane do czasu ustąpienia biegunki

44
Q

Rehydratacja: ile płynów podajemy

A

Przez pierwsze 3–4 h w fazie rehydratacji należy podawać wyłącznie DPN w objętości równej oszacowanemu ubytkowi masy ciała (chory powinien pić do woli w celu zaspokojenia pragnienia):

a) bez cech odwodnienia – do 20 ml/kg mc.
b) odwodnienie łagodne – 50 ml/kg mc.
c) odwodnienie średniego stopnia – 50–100 ml/kg mc.

Wyliczoną objętość należy powiększyć o ewentualne bieżące straty: dodatkowo 5 ml/kg mc. po każdym biegunkowym stolcu lub epizodzie wymiotów.

45
Q

Inne leczenie biegunki

A

1) Leki przeciwbiegunkowe – loperamid, diosmektyd, oktreotyd
2) Wyrównywanie innych zaburzeń (zwłaszcza w przebiegu ciężkiej biegunki):
- kwasicy metabolicznej,
- zaburzeń elektrolitowych: hipo- i hipernatremii, hipokaliemii, hipokalcemii, hipomagnezemii
- niedożywienia
- niedoborów witamin i pierwiastków śladowych

46
Q

Kiedy stosujemy antybiotyk w biegunce?

A 
Antybiotykoterapia empiryczna (fluorochinolon lub azytromycyna) – zalecana w biegunce podróżnych
i w oczekiwaniu na wynik posiewu stolca u chorych z biegunką zapalną o ciężkim przebiegu.
47
Q

Zaparcie: definicja

A

to zbyt mała częstotliwość wypróżnień (≤ 2x/tydzień) lub stolce twarde (typu 1 i 2 wg bristolskiej skali uformowania stolca), oddawane z wysiłkiem, często z towarzyszącym uczuciem niepełnego wypróżnienia

48
Q

Co to cięzkie zaparcie?

A

wypróżnienia ≤ 2 x/miesiąc

49
Q

Mechanizmy zaparcia (5)

A

1) przeszkoda organiczna w pasażu treści pokarmowej
2) zwolniony pasaż jelitowy
3) spożywanie pokarmów małoresztkowych
4) niedostateczna siła propulsywna defekacji
5) defekacja dyssynergiczna – paradoksalny skurcz lub brak rozkurczu mięśni dna miednicy podczas defekacji

50
Q

co to zaparcie idiopatyczne? co się do niego zalicza?

A

najczęstszy typ zaparcia to zaparcie bez przyczyny organicznej, u 90% ch z zaparciem

zespół jelita drażliwego i zaparcie czynnościowe

51
Q

kryteria rozpoznania wg wytycznych rzymskich IV dla zaparć czynnościowych

A

A: >=2 z:
-zwiększone parcie podczas >25% defekacji
-grudkowaty lub twardy stolec w >25%
-uczucie niepełnego wypróżnienia podczas >25% defekacji
-uczucie przeszkody w odbycie >25% defekacji
-ręczne wspomaganie kupy
-<3 samoistne wypróżnienia
B: brak organicznej przyczyny
C: obj trwają >=3msc
D: początek obj przed >=6msc

52
Q

Inne przyczyny zaparć niż czynnościowe (9)

A

1) Choroby jelita grubego, odbytu i odbytnicy (uchyłkowatość, nowotwory, zwężenia w przebiegu różnych zapaleń, przepuklina, skręt jelita, uchyłek odbytnicy, wypadanie odbytnicy, guzki krwawnicze, zwężenie odbytu, szczelina odbytu)
2) Choroby endokrynologiczne i metaboliczne (cukrzyca, niedoczynność tarczycy, niedoczynność przysadki, guz chromochłonny, porfiria, mocznica, nadczynność przytarczyc, ↑Ca, ↓K)
3) Leki

4) Choroby miednicy mniejszej
(guzy jajnika i macicy, endometrioza)

5) Choroby obwodowego układu nerwowego (rzekoma niedrożność jelit, choroba Hirschsprunga, choroba Chagasa, neuropatia autonomiczna - np. cukrzycowa)
6) Ciąża

7) Choroby OUN
(choroby naczyniowe mózgu, stwardnienie rozsiane, choroba Parkinsona, nowotwory, uszkodzenia pourazowe mózgu lub rdzenia kręgowego)

8) Choroby tkanki łącznej
(twardzina układowa, zapalenie skórno-mięśniowe)

9) Choroby psychiczne (depresja, jadłowstręt psychiczny)

53
Q

Leki dające zaparcia (11)

A
  • przeciwbólowe (opioidy, NLPZ)
  • przeciwcholinergiczne
  • przeciwdepresyjne (np. amitryptylina)
  • przeciwdrgawkowe (np. karbamazepina)
  • przeciwparkinsonowskie (o działaniu dopaminergicznym)
  • zawierające wapń lub glin
  • preparaty żelaza
  • przeciwnadciśnieniowe (β-blokery, blokery kanału wapniowego, diuretyki, klonidyna)
  • antagoniści receptora 5-HT3
  • doustne środki antykoncepcyjne
  • nadużywanie leków przeczyszczających (może spowodować lub nasilić zaparcie)
54
Q

Jakie są obj alarmujące w zaparciach? (7)

A

1) gorączka
2) zmniejszenie masy ciała (bez intencji odchudzania się)
3) krew w stolcu (widoczna makroskopowo lub utajona)
4) niedokrwistość
5) nieprawidłowości w badaniu przedmiotowym (np. guz brzucha, zmiany w okolicy odbytu)
6) ból brzucha budzący pacjenta w nocy
7) wywiad rodzinny wskazujący na raka jelita grubego lub nieswoiste zapalenie jelit

55
Q

Dgn zaparć (7)

A
  • wywiad
  • per rectum
  • morfologia krwi, glukoza, stężenie wapnia, TSH
  • krew utajona w stolcu
  • kolonoskopia – niezbędna u osób > 50. r.ż. lub przy towarzyszących objawach alarmowych!
  • biopsja odbytnicy – w przypadku podejrzenia choroby Hirschsprunga
  • badania czynnościowe jelita grubego i odbytu – manometria, defekografia, test pasażu ze znacznikami (test Hintona)
56
Q

Kiedy pogłębiona dgn zaparć?

A

u osób starszych, niereagujących na leczenie objawowe, z objawami alarmowymi lub innymi odchyleniami

57
Q

Leczenie zaparć: wstępne (2)

A

1) Leczenie przyczynowe
2) Jeżeli w odbytnicy zalegają masy kałowe, należy najpierw ją oczyścić:
- wlewki fosforanowe per rectum (Enema),
- makrogole
- ew. ręczne usunięcie stolca

58
Q

Leczenie niefarmakologiczne zaparć

A
  • zwiększenie ilości przyjmowanych płynów i błonnika w diecie– podstawowa metoda leczenia zaparcia czynnościowego
  • systematyczna aktywność fizyczna
  • regularne próby spokojnego wypróżnienia rano po śniadaniu
  • odstawienie leków mogących powodować zaparcia
  • trening defekacji (biologiczne sprzężenie zwrotne)
59
Q

Leczenie farmakologiczne zaparć

A

leki osmotyczne – makrogole, laktuloza, glicerol, fosforany

leki pobudzające – antranoidy, bisakodyl

60
Q

Co w przypadku nieskuteczności leczenia?

A

przez 2–3 miesiące należy zlecić badania czynnościowe jelita grubego

W długotrwałym zaparciu opornym na leczenie farmakologiczne
lub w razie nietolerancji doustnych środków przeczyszczających stosuje się powtarzane wlewki doodbytnicze (fosforanowe lub z soli fizjologicznej)

Nie należy wykonywać wlewek ciepłą wodą lub wodą z mydłem, gdyż drażni to śluzówkę jelita

MEDYCYNA RODZINNA (45 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2024 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions