ZUM Flashcards

1
Q

ZUM definicja

A

Zakażenie układu moczowego (ZUM) to obecność drobnoustrojów w drogach moczowych powyżej zwieracza pęcherza moczowego, rosnących na podłożach rutynowo stosowanych w laboratoriach mikrobiologicznych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Niepowikłane ZUM: u kogo i przez jakie patogeny

A

tylko u kobiet bez czynników ryzyka powikłanego ZUM

drobnoustroje typowe dla ZUM

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Czyn ryzyka powikłanego ZUM (8)

A
  • leczenie szpitalne
  • ciąża i połóg
  • cukrzyca
  • starsi
  • cewnik
  • refluks pęch-moczowodowy
  • kamica moczowa
  • zastój moczu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

BAKTERIOMOCZ ZNAMIENNY: co to?

A

liczba żywych bakterii w moczu, która wskazuje na ZUM

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Liczba bakterii uznawana za bakteriomocz znamienny w moczu pobranym ze środkowego strumienia:

A

a) ≥ 10^3 CFU/ml u kobiety z obj zap pęcherza moczowego
b) ≥ 10^4 CFU/ml u kobiety z obj OOZN
c) ≥ 10^5 CFU/ml w przypadku powikłanego ZUM

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Liczba bakterii uznawana za bakteriomocz znamienny w moczu pobranym z cewnika:

A

≥ 10^2 CFU/ml u KAŻDEJ osoby (młoda zdrowa kobieta / starszy mężczyzna / osoba cewnikowana)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Liczba bakterii uznawana za bakteriomocz znamienny w moczu pobranym przez nakłucie nadłonowe:

A

każda liczba bakterii

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

BAKTERIOMOCZ BEZOBJAWOWY: co to?

A

obecność bakterii w moczu ≥ 10^5 CFU/ml u osoby bez podmiotowych i przedmiotowych obj ZUM, niezależnie od sposobu pobrania próbki moczu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Kiedy leczymy bakteriomocz bezobj? (3)

A

1) U kobiet w ciąży
2) U mężczyzn przed TURP – leczenie przeciwbakteryjne należy rozpocząć wieczorem w przeddzień zabiegu antybiotykiem zgodnym z wynikiem posiewu, zwykle fluorochinolonem, i kontynuować jedynie w razie pozostawienia cewnika w pęcherzu moczowym
3) U osób przed zabiegami urologicznymi niosącymi ryzyko krwawienia ze śluzówki dróg moczowych – postępowanie jak u mężczyzn przed przezcewkową resekcją gruczołu krokowego.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Nawrót ZUM: definicja

A

to kolejne ZUM występujące po leczeniu przeciwdrobnoustrojowym, spowodowane przetrwaniem w drogach moczowych drobnoustroju będącego przyczyną poprzedniego ZUM

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Kiedy rozpoznajemy nawrotowe ZUM?

A

W praktyce rozpoznaje się nawrót ZUM, jeśli jego objawy wystąpiły < 2 tyg. od zakończenia leczenia poprzedniego ZUM i czynnikiem etiologicznym jest ten sam drobnoustrój.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Co wykonujemy w nawrotowym ZUM?

A

posiew moczu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Ponowne ZUM: co to?

A

ZUM spowodowane drobnoustrojem pochodzącym spoza układu moczowego, będącym nowym czynnikiem etiologicznym

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Kiedy rozpoznajemy ponowne ZUM?

A

W praktyce rozpoznaje się ponowne ZUM, jeśli jego objawy wystąpiły po upływie 2 tyg. od zakończenia leczenia poprzedniego ZUM, nawet gdy czynnikiem etiologicznym jest ten sam drobnoustrój

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Czy możemy mówić o nawrotowym/ponownym ZUM u chopów?

A

Nawrót ZUM i ponowne ZUM wyróżnia się tylko u kobiet, ponieważ każde ZUM u mężczyzny to po prostu ZUM powikłane.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Jaki jest najczęstszy czyn etiologiczny w niepowikłanym/nawracającym zap pęch moczowego?

A

E. coli (70-95%)

S. saprophyticus (5-10%)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Jaki jest najczęstszy czyn etiologiczny w niepowikłanym OOZN?

A

E. coli (70-99%)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Jaki jest najczęstszy czyn etiologiczny w powikłanym ZUM?

A

E. coli (<50%)
Enterococcus (<20%)
Klebsiella (10-15%)
Pseudomonas (koło 10%)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Jaki jest najczęstszy czyn etiologiczny w bakteriomoczu bezobj?

A

E. coli (kobiety)

Pseudomonas, Proteus (Ci z cewnikiem)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Jakich patogenów nie da się wykryć standardowymi metodami? (7)

A
Ch. trachomatis
N. gonorrhoeae
gruźlica
wir (HSV)
C. albicans
C. neoformans
Aspergillus
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Jakie znasz ZUM dolnego odc moczowego?

A

Zapalenie pęcherza moczowego lub pęcherza moczowego i cewki moczowej.

U mężczyzn z ZUM może współwystępować ostre zapalenie prostaty lub najądrza.

Zapalenie cewki moczowej bez zakażenia dróg moczowych powyżej zwieracza pęcherza moczowego nie zalicza się do ZUM.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Jakie znasz ZUM górnego odc moczowego?

A

OZN

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Podział ZUM (5)

A

1) Niepowikłane ZAPALENIE PĘCHERZA MOCZOWEGO u młodych kobiet
2) NAWRACAJĄCE ZAPALENIE PĘCHERZA MOCZOWEGO u młodych kobiet
3) Niepowikłane OOZN
4) POWIKŁANE ZUM
5) BAKTERIOMOCZ BEZOBJAWOWY

24
Q

Obj niepowikłanego zap pęch moczowego u kobiet

A

1) DYZURIA
2) Częstomocz
3) Ból okolicy nadłonowej
4) Niekiedy występuje nietrzymanie moczu oraz krwiomocz

25
Q

Co w bad moczu w niepowikłanym zap pęch moczowego u kobiet?

A

1) Leukocyturia
2) BAKTERIOMOCZ ≥ 10^3 CFU/ml (u części chorych 10^2 - 10^4 CFU/ml, zwykle >10^5 CFU/ml)
3) Rutynowo nie wykonuje się posiewu moczu oraz badań obrazowych
(chyba że objawy nie ustępują w trakcie leczenia lub nawracają w ciągu 1–4 tyg.)

26
Q

Na jakiej podstawie stawiamy rozpoznanie w niepowikłanym zap pęch moczowego u kobiet?

A

U kobiety, u której po raz pierwszy stwierdzono objawy zapalenia dolnego odcinka dróg moczowych i u której nie występuje ryzyko powikłanego zakażenia układu moczowego, można postawić rozpoznanie już na podstawie objawów i nie ma obowiązku wykonywania żadnych badań laboratoryjnych.

27
Q

Leczenie niepowikłanego zap pęch moczowego u kobiet: jakie leki I wyboru, jakie dawki i częstośc podawania (4)

A

FURAZYDYNA: 100mg 4xdz. w 1 dniu, potem 3xdz przez 7-10 dni
KOTRIMOKSAZOL: 960mg 2xdz. przez 3 dni
TRIMETOPRYM: 100mg 2xdz. przez 3-5dni
FOSFOMYCYNA: 3g 1x

28
Q

Leczenie niepowikłanego zap pęch moczowego u kobiet: jakie leki II wyboru, jakie dawki i częstośc podawania (5)

A

AMOKSY+KLAWULOLNIAN: 625mg 2xdz. przez 3-7dni
CEFAKLOR: 250mg 3xdz. przez 3-7dni
CYPROFLOKSACYNA/OFLOKSACYNA/NORFLOKSACYNA: 250mg/200mg/400mg 2xdz. przez 3 dni

29
Q

FURAZYDYNA: można w ciąży?

A

unikaj w I trymestrze (wtedy nitrofunatoina)

30
Q

KOTRIMOKSAZOL: można w ciąży?

A

unikaj w I trymestrze

31
Q

TRIMETOPRYM: można w ciaży?

A

unikaj w I trymestrze, pamiętaj o narastającej oporności

32
Q

Jakie działanie w porównaniu do innych leków ma fosfomycyna?

A

słabsze niż kotrimoksazol i fluorochinolony

33
Q

U kogo unikamy podawania fluorochinolonów?

A

ciąza, karmiące, dzieci

34
Q

Nawracające zap pęch moczowego u kobiet: jak często, z czym związane, co wykonujesz?

A

Występuje po pierwszym w życiu epizodzie ZUM u 10–20% kobiet bez czynników ryzyka powikłanego ZUM.
3xrok lub 2xna poł roku

Ponowne zakażenie częsciej niż nawrót!

związek z seksikiem

zrób posiew moczu

35
Q

Niepowikłane OOZN: czego dotyczy i po czym występuje?

A

Zakażenie i proces zapalny dotyczy układu kielichowo-miedniczkowego
oraz przylegającego miąższu rdzenia nerki.

Następstwo wstępowania zakażenia z dolnego odcinka.

36
Q

Obj niepowikłanego OOZN (5)

A

1) BÓL OKOLICY LĘDŹWIOWEJ
2) Dreszcze, GORĄCZKA
3) Mogą wystąpić obj dyzuryczne
4) NUDNOŚCI, WYMIOTY
5) Dodatni objaw Goldflama, zwykle jednostronnie

37
Q

Co w bad lab w niepowikłanym OOZN (4)

A

1) Leukocyturia
2) BAKTERIOMOCZ ≥ 10^4 CFU/ml (zwykle ≥ 10^5) CFU/ml
3) Białkomocz/krwinkomocz/krwiomocz (czasem)

4) podwyższone CRP, leukocytoza;
niekiedy cechy ostrego uszkodzenia nerek (zwiększenie stężenia kreatyniny)

38
Q

Kiedy wykonujemy bad obrazowe w niepowikłanym OOZN? (3)

A

w razie:
1. wątpliwości co do rozpoznania,

  1. gorączki utrzymującej się > 48 h, pogorszenia stanu klinicznego w trakcie leczenia,
  2. konieczności hospitalizacji, powtórnego epizodu OOZN.
39
Q

Leczenie niepowikłanego OOZN: ogólne informacje

A

oparte na posiewie moczu i trwa 7-14 dni

do czasu wyniku posiewu leczenie empiryczne

40
Q

Leczenie niepowikłanego OOZN: I rzut z dawką i częstością podawania

A

CYPROFLOKSACYNA: 500mg 2xdz. 7-10 dni
LEWOFLOKSACYNA: 500mg 1xdz. przez 7-10dni

41
Q

Leczenie niepowikłanego OOZN: II rzut z dawką i częstością podawania

A

CEFPODOKSYM: 200mg 2xdz. 10-14dni
CEFTYBUTEN: 400mg 1xdz. 10-14dni
KOTRIMOKSAZOL: 960mg 2xdz. 14dni
AMOKSY+KLAWULONIAN: 1g 2xdz. 10-14dni

42
Q

WSK do szpitala w niepowikłanym OOZN (4)

A

1) Nudności, wymioty
2) Brak poprawy lub nasilenie objawów pomimo leczenia
3) Wątpliwości co do rozpoznania
4) Ciąża

43
Q

Leczenie szpitalne niepowikłanego OOZN i jakie są warunki przejścia na leczenie doustne?

A

Fluorochinolon (cyprofloksacyna 200–400 mg i.v. co 12 h)

AG (gentamycyna 5–7 mg/kg i.v. 1 × dz. lub 1 mg/kg i.v. co 8 h) +/− ampicylina

cs III generacji (ceftriakson 1–2 g i.v. 1 × dz.)

Warunki przejścia na leczenie doustne to: ustąpienie gorączki i poprawa kliniczna (zwykle w ciągu 72 h).

44
Q

Powikłane ZUM: definicja (kiedy mówimy o powikłanym ZUM) (3)

A

1) Każde ZUM u mężczyzny
2) ZUM u kobiety z czynnikami ryzyka powikłanego ZUM
3) ZUM wywołane nietypowymi drobnoustrojami

45
Q

Jaki obraz kliniczny w powikłanym ZUM?

A

od łagodnego zap pęch aż do urosepsy

46
Q

Jakie bad w przypadku powikłanego ZUM?

A

bad ogólne i posiew moczu, bad biochemiczne krwi

w śr/ciężkim przebiegu w szpitalu: posiew krwi

USG, czasem RTG ( w celu wykluczenia kamicy i przeszkody w odpływie)

47
Q

Jakie są WSK do hospitalizacji w ZUM? (4)

A
  • nieprawidłowości dróg moczowych
  • upośledzenie odporności
  • przewlekła choroba nerek
  • współistniejące ciężkie choroby
48
Q

Leczenie powikłanego ZUM

A

1) Interwencja urologiczna

2) Leczenie empiryczne prowadzi się według tych samych zasad, co w niepowikłanym OOZN

49
Q

Zap cewki moczowej: co to i jakie kategorie?

A
  • grupa ch przenoszonych dr płciową
  • kategorie:
    1) Rzeżączkowe zapalenie cewki moczowej – przyczyną jest dwoinka rzeżączki (N. gonorrhoeae)
    2) Nierzeżączkowe zapalenie cewki moczowej – przyczyną są najczęściej chlamydie (Ch. trachomatis), rzadziej mykoplazmy (U. urealyticum, M. genitalium), rzęsistek pochwowy (T. vaginalis)
50
Q

które ZCM jest częstsze?

A

nierzeżączkowe

51
Q

Jakie są obj ZCM ogólnie u kobiet i mężczyzn?

A
  • bezobj (u 50% z Ch. trachomatis) lub zap narządów miednicy mniejszej
  • u facetów zwęzenie cewki, zap prostaty/najądrza/niepłodność
52
Q

Obj ZCM i kiedy się pojawiają? (5)

A

WYSTĘPUJĄ ZWYKLE PO 4–14 DNIACH OD KONTAKTU Z ZAKAŻONYM PARTNEREM:

1) Ból podczas oddawania moczu, najsilniejszy rano
2) Niekiedy swędzenie zewnętrznego ujścia cewki moczowej
3) Częstomocz i naglące parcie na mocz (jeśli współistnieje zapalenie pęcherza moczowego lub gruczołu krokowego)
4) Ropny wyciek z cewki, niekiedy podbarwiony krwią
5) U kobiet zwiększenie ilości wydzieliny z pochwy lub upławy.

53
Q

Jaka dgn ZCM

A

1) Bad mikroskopowe wymazu z cewki lub próbki początkowego strumienia moczu
po zabarwieniu metodą Grama

2) neu świadczą o zap cewki moczowej,
a obecność Gram-ujemnych dwoinek wewnątrz tych komórek świadczy o etiologii rzeżączkowej

3) posiew wydzieliny lub wymazu z cewki moczowej w kierunku N. gonorrhoeae

54
Q

Leczenie empiryczne ZCM

A

Ceftriakson i.m. 1,0 g jednorazowo
+
azytromycyna p.o. 1,0 g jednorazowo LUB doksycyklina p.o. 100 mg 2 × dz. przez 7 dni

55
Q

Leczenie celowane ZCM ze względu na kategorie (3+4)

A
Rzeżączkowe ZCM:
Ceftriakson i.m. 1,0 g jednorazowo
LUB 
azytromycyna p.o. 1,0 g jednorazowo
LUB 
ciprofloksacyna p.o. 500 mg jednorazowo
Nierzeżączkowe ZCM:
Doksycyklina p.o. 100 mg 2×dz. przez 7 dni
LUB 
azytromycyna p.o. 1,0 g jednorazowo
LUB 
erytromycyna p.o. 500mg 2×dz. 14 dni
LUB 
ofloksacyna p.o. 200 mg 2 × dz. (lub 400 mg 1 × dz.) przez 7 dni