Domesticatie & Alfa wolf Flashcards
(84 cards)
- Wat is de historische oorsprong van het ‘dominantieconcept’ in de dierenwereld?
Het stamt uit vroege 20e-eeuwse studies op dieren in gevangenschap, waarbij onderzoekers een lineaire rangorde zagen met een ‘alfa’ bovenaan. Deze ideeën werden grotendeels gekleurd door de toenmalige maatschappijvisie. wetenschappers waren blanke rijke mannen. Geen vrouwen of toch heel weinig.
- Waarom waren vroege dominantiestudies vaak misleidend?
Omdat men wolven en andere dieren in kleine ruimtes samenzette, vaak onbekende exemplaren bij elkaar. Dat zorgde voor onnatuurlijk veel conflicten en kunstmatige lineaire rangordes.
- Wat is het klassieke ‘alfa-wolf’-model volgens de oude hondentheorie?
Het idee dat in elke wolven- of hondenroedel één leidende ‘alfa’ is die zich door agressie en gevechten op de top houdt. In deze visie zou de rest lineair daaronder gerangschikt staan.
- Welke bijdrage leverde Rudolph Schenkel aan het alfa-wolf-model?
Hij bestudeerde in de jaren 40 wolven in gevangenschap (Zoo van Basel). Door de onnatuurlijke situatie zag hij veel conflicten en beschreef hij een strikte hiërarchie met een ‘alfa’ aan de top.
- Hoe dacht men vroeger dat wolvenroedels in het wild ontstonden?
Men veronderstelde dat individuele wolven zich ‘s winters verzamelden om grote prooien te bejagen, en dat de agressiefste wolven bovenaan een rangorde stonden. Latere veldstudies toonden aan dat dit onjuist is.
- Wat ontdekte David Mech bij wilde wolven in familiegroepen?
Hij zag dat een roedel meestal bestaat uit een ouderpaar en hun nakomelingen. Er was weinig tot geen gevecht om ‘dominantie’; de ouders hadden vanzelf de leidende rol.
- Waarom zegt Mech dat de term ‘alfa-wolf’ achterhaald is?
Omdat in de natuur ouders vanzelf de leiding hebben over hun jongen. Er is geen voortdurende machtsstrijd. ‘Alfa’ suggereert onterecht dat de topwolf zich door vechten naar boven werkt.
- Hoe ontstond de trendbreuk rond 2000 in de hondentrainingswereld?
Wetenschappers (o.a. Mech) verwierpen het oude alfa-model, en bovendien bleken nieuwe, meer beloningsgerichte trainingsmethoden minstens even effectief of zelfs beter te werken.
- Wat is het kernidee van dominantie volgens de ethologie (biologie)?
Dominantie is een eigenschap van de relatie tussen twee individuen: de ene wint herhaaldelijk zonder escalatie. Het is bedoeld om conflicten en gevechten juist te minimaliseren, niet te maximaliseren.
- Welke sociale functie heeft ‘dominantie’ in het dierenrijk?
Het reduceert het risico op vechtpartijen. Als één dier standaard toegeeft en de ander standaard wint, hoeven ze niet telkens fysiek te strijden voor voedsel, partner, territorium.
- Waarin verschilt ‘dominantie’ van ‘agressie’?
Dominantie gaat over een vaste uitkomst in interacties (één dier wint, de ander geeft toe), vaak zonder vechten. Agressie is een (potentieel) gewelddadige confrontatie en is niet per se gerelateerd aan een vaste rangorde.
- Wat bedoelt men met ‘formele dominantie’ (volgens de studies uit Utrecht)?
Dat zijn formele signalen, zoals laaghouding of actieve onderwerping, waarmee een dier (wolf/hond) de hogere status van de ander erkent. Zonder dat er telkens conflict over is.
- Wat betekent ‘agonistische’ of ‘competitieve’ dominantie?
Wanneer dieren daadwerkelijk conflict aangaan over een waardevolle resource (voedsel, partner, etc.). Hierbij kunnen dreigen, intimideren of zelfs vechten voorkomen om de bron te bemachtigen.
- Wat is ‘Resource Holding Potential’ volgens Bradshaw?
Het concept dat de waarde van de ‘resource’ (eten, speeltje, aandacht) plus de persoonlijkheid en leerervaring van een hond bepalen of hij in conflict gaat. Er is geen universele ‘alfa-drive’; het hangt af van situatie en hond.
- Waarom kan dominantie bij honden in een huishouden complex zijn?
Omdat honden verschillende bronnen verschillend waarderen, en hun gedrag is sterk afhankelijk van onderlinge relaties, ervaringen en context. Er is niet altijd een simpele rangorde.
- Wat is het gevaar van denken dat elke hond ‘dominant’ is naar zijn eigenaar?
Men kan te snel overgaan tot harde straffen of ‘dominantie-oefeningen’, terwijl de hond in werkelijkheid angstig of gefrustreerd kan zijn. Dat vergroot vaak het probleem.
- Hoe komt het dat sommige honden agressief uit de hoek komen bij eten of speeltjes?
Dit kan een vorm van resource-guarding zijn, waar de hond de bron heel waardevol vindt en eerder geleerd heeft dat bedreigen/uitvallen succes oplevert. Het is niet per se algemene dominantie.
- Welke rol spelen emoties in dominantie en agressie?
Emoties zoals angst, frustratie of boosheid sturen conflictgedrag. Agressie kan voortkomen uit angst of irritatie, en is niet altijd bedoeld om hogerop in een rangorde te komen.
- Hoe hangt ‘persoonlijkheid’ van een hond samen met conflictsituaties?
Sommige honden zijn impulsiever, moediger of angstiger. De mate van doorzettingsvermogen, stressgevoeligheid en eerdere leerervaringen bepalen hoe snel ze naar agressie grijpen.
- Wat gebeurt er als men alleen maar straf gebruikt om ‘dominantie’ te handhaven?
Er kunnen onbedoelde neveneffecten optreden, zoals angst voor de eigenaar, learned helplessness, of juist toename van defensieve agressie. De hond associeert de straf mogelijk met iets anders dan het ongewenste gedrag.
- Waarom kan ‘laat ze het maar uitvechten’ tussen twee honden riskant zijn?
Een fysiek conflict kan escaleren, trauma veroorzaken, en de relatie blijvend aantasten. Het idee dat zo ‘de rangorde vastgelegd wordt’ is verouderd en kan tot ernstige verwondingen leiden.
- Hoe kun je conflicten rond eten of bronnen in een huishouden beter aanpakken?
Door management (honden apart voeren), triggers vermijden, gewenst gedrag belonen (bijv. rustig wachten) en de bron van conflict te controleren. Zo leer je hen dat geweld niet loont.
- Wat is de link tussen ‘dominantie’ en ‘familiestructuur’ bij wolven?
Wolvenroedels zijn doorgaans families: een ouderpaar met jongen. De ouders leiden natuurlijk, zonder voortdurend gevecht. Dat verschilt sterk van kunstmatige groepen in gevangenschap.
- Kan een hond mensen behandelen alsof ze honden zijn?
Niet exact. Honden herkennen dat mensen geen soortgenoten zijn. Hun relatie met mensen draait meer om hechting, verzorging en beloning, niet om een roedelhiërarchie zoals bij wolven.