Wady serca - co to + wymienić często występujące (9)
vitrium cordis - zaburzenia rozwojowe wynikające z nieprawidłowych połączeń między jamami serca, naczyniami wychodzącymi z serca lub nieprawidłowej budowy i funkcji zastawek serca
często występujące:
- przemieszczenie serca (ectopia cordis)
- przetrwały przewód tętniczy Botalla (ductus arteriosus persistens)
- przetrwały prawy łuk aorty (arcus aortae dexter persistens)
- ubytek przegrody międzyprzedsionkowej (defectus septi interartialis), przetrwały otwór owalny (ang. patent foramen owale, łac. foramen ovale persistens)
- ubytek przegrody międzykomorowej (defectus septi interventricularis)
- zwężenie ujścia tętnicy płucnej (stenosis ostii trunci pulmonalis)
- zwężenie ujścia aorty (stenosis ostii aortae)
- wspólny pień tętniczy (truncus arteriosus communis)
- dysplazja zastawki dwudzielnej lub trójdzielnej
Wady serca rzadko występujące - wymienić
- zwłóknienie sprężyste wsierdzia (fibroelastosis endocardii)
- zwężenie = kontrakcja łuku aorty (coatractio aortae)
- przełożenie głównych pni tętniczych (transpositio vasorum)
- tetralogia Fallota (tetralogio Falloti)
Wybroczyny podnasierdziowe - podział
- punkcikowate <1mm (petechiae)
- krwawe 1-3mm (ecchymoses)
- smugowate (vibices)
- podbiegnięcia krwawe (sugillatio)
- efekt np. uduszenia/ porażenia prądem/ posocznicy/ koagulopatii/ zmiana pośmiertna
Rodzaje zapaleń worka osierdziowego
- włóknikowe (pericarditis fibrinosa) - etiologia septyczna
- ropne (pericarditis purulenta) - etiologia aseptyczna
- posokowate = urazowe (pericarditis traumatica) - etiologia urazowa
- ziarniniakowate (pericarditis granulomatosa) - etiologia nieurazowa
choroba Glassera - etiologia
Haemophilus parasuis
choroba Glassera - zmiany sekcyjne
- surowiczo-włóknikowe / włóknikowe zapalenie worka osierdziowego
- włóknikowe zapalenie stawów
zawał mięśnia sercowego - łacina + etiologia
infarctus myocardii jest to zawał blady, wywołany przez: - zator tętnic wieńcowych lub ich rozgałęzień - stwardnienie tętnic wieńcowych - miażdżyca tętnic wieńcowych
martwica woskowa mięśnia sercowego - łacina + etiologia
necrosis cerea musculi cordis
występuje głównie u zwierząt młodych, szybkorosnących, także u płodów. Przyczyna = niedobór wit. E i selenu, które wchodzą w skład enzymu unieczynniającego wolne rodniki
Choroby, w przebiegu których obserwuje się martwicę mięśnia sercowego
wirusowe: - parwowiroza psów - nosówka - pryszczyca - choroba Aujeszkiego - wirusowe zapalenie mózgu i rdzenia koni bakteryjne: - szelestnica - listerioza - choroba Tyzzera - nekrobacyloza
Choroby, w przebiegu których dochodzi do zapalenia mięśnia sercowego
Wirusowe: - parwowiroza psów - pryszczyca - nosówka - choroba Aujeszkiego - zakaźne zapalenie mózgu i rdzenia koni - zakaźne zapalenie mózgu i serca świń Bakteryjne: - szelestnica - listerioza - choroba Tyzzera - nekrobacyloza - borelioza Pasożytnicze: - toksoplazmoza - sarkosporydioza - neosporoza - encefalitozoonoza - trypanosomatoza - cysticerkoza
Parwowiroza psów - etiologia
parwowirus psów typ - 2 (CPV-2)
parwowiroza psów - postacie choroby
- sercowa - u szczeniąt w wieku 4-6tyg -> nagłe upadki
- jelitowa - u psów 8tyg-6mcy -> biegunka i wymioty
Zakaźne zapalenie mózgu i serca świń - łacina + etiologia
encephalomyocorditis suum
wirus zakaźnego zapalenia mózgu i serca świń (EMO) -> Cardiovirus z rodziny Picornaviridae
szelestnica - łacina + etiologia
gangrena emphysematosa Clostridium chauvoei (G+ beztlenowa, wytwarzająca endospory i toksyny)
szelestnica - jakie gatunki są wrażliwe
Parzystokopytne - bydło, owce, kozy, świnie
szelestnica - zmiany sekcyjne
- obrzęki gazowe mięśni -> głównie w mięśniach szkieletowych kończyn i klatki piersiowej -> mięśnie są kruche, brunatno-czerwone lub brązowo-czarne, poprzerywane pęcherzykami gazu
pryszczyca - jakich zwierząt dotyka + objawy
- parzystokopytne
- pęcherze i nadżerki w błonie śluzowej jamy ustnej, szparze międzyracicznej, na koronce i skórze strzyków, przy ciężkim przebiegu możliwe upadki
histofiloza bydła - czynnik etiologiczny
Histophilus somni
histofiloza bydła - układy i narządy dotknięte
- oddechowy
- nerwowy
- rozrodczy
- posocznica
- zapalenie stawów
- zapalenie mięśnia sercowego!
Pasożyty serca - wymienić + zwierzęta wrażliwe
- sarkosporydioza (Sarcocystis sp.) - przeżuwacze, świnie
- toksoplazmoza (Toxoplasma gondii)
- Wągrzyca (cysticercosis myocardii)
- świnie (Cysticercus cellulosae)
- bydło (Cysticercus bovis)
- owce (Cysticercus ovis)
- Bąblowica (echinococcosis, Echinococcus polymorphus) - bydło, konie, świnie, pies
- Dilofilarioza (Dilofilaria immitis) - psy i koty
- Angiostrongyloza (Angiostrongylus vasorum) - psy, lisy
Przerost serca - łacina + przebieg
hypertrophia cordis
przeciążenie serca przez pracę/ oddziaływania biochemiczne -> wzmożona synteza białek w kardiomiocytach -> powiększenie serca
przerost serca - podział
- dośrodkowy (zwyczajny) - przy przeciążeniu związanym ze wzrostem ciśnienia w komorach
- odśrodkowy (z rozstrzenią) - przy przeciążeniu przez nadmierną ilość krwi wpływającą do komory
przerost serca - przyczyny, przykładowe
- zwężenie ujść zastawek/ niedomykalność zastawek
- zwężenie ujść pni tętniczych
- zwężenie tętnic wychodzących z serca/ tętnic obwodowych
- blizny pozapalne/ pozawałowe serca
- kardiomiopatia
Rozstrzeń serca - łacina + przebieg
dilatatio cordis
brak możliwości rozwinięcia siły skurczu umożliwiającej całkowite opróżnienie komór i przedsionków -> krew zalega w sercu -> zwiększenie objętości światła jam serca
rozstrzeń serca - podział
- kompensacyjna - dostosowanie siły skurczu i wyrzutu serca do pompowanej ilości krwi
- dekompensacyjna - powodująca niewystarczające opróżnianie jam serca -> zastoinowa niewydolność krążenia
kardiomiopatie - co to
= choroby mięśnia sercowego; stany wynikające z pierwotnych zaburzeń funkcji kardiomiocytów, obejmujące zmiany zwyrodnieniowe (myodegeneratio) i zapalne (myocarditis)
kardiomiopatie - podział
Ze względu na etiologię:
1. kardiomiopatie pierwotne = idiopatyczne
2. kardiomiopatie wtórne = o znanej przyczynie
- dziedziczne
- żywieniowe
- toksyczne
- urazowe
- endokrynne
- infekcyjne
- nowotworowe
Podział kliniczno-anatomiczny:
1. kardiomiopatia przerostowa (cardiomyopathia hypertrophica)
2. kardiomiopatia rozstrzeniowa (cardiomyopathia congestiva ectatica)
3. kardiomiopatia restrykcyjna = ograniczająca
kardiomiopatia przerostowa - obraz sekcyjny
- pogrubienie ściany lewej komory i przegrody międzykomorowej
- zmniejszenie światła lewej komory
- zwężenie ujścia aorty
- rozszerzenie lewego przedsionka
kardiomiopatia rozstrzeniowa - obraz sekcyjny
- powiększenie serca
- poszerzenie jam serca
kardiomiopatia restrykcyjna - przebieg
zmniejszenie podatności komór na rozciąganie -> upośledzenie ich napełniania w rozkurczu (funkcja skurczowa zachowana)
Zmiany patomorfologiczne wsierdzia - wymienić (6)
- zwapnienie wsierdzia (calcificatio endocardii)
- torbiele (cysty) zastawek P-K serca (cysta valvae atrioventricularis - bicuspidalis / tricuspidalis)
- endokardioza zastawek serca (endocardiosis) = śluzowate zwyrodnienie zastawek
- pęknięcie strun ścięgnistych
- zapalenie wsierdzia (endocarditis)
- włóknienie wsierdzia (fibrosis endocardii)
endokardioza - przebieg
- nadmierna proliferacja miofibroblastów,
- > zaburzenie i fragmentacja włókien kolagenowych,
- > odkładanie się w ścianie zastawki mukopolisacharydów
- > zgrubienie płatów zastawek (głównie P-K) w postaci ognisk na brzegach płatów -> powiększają się i obejmują coraz większe obszary zastawek (niekiedy może dojść do pęknięcia struny ścięgnistej)
endokardioza - patogeneza
- nieznana, ale częściej występuje u psów starszych (jest to najczęstsza przyczyna zastoinowej niewydolności krążenia u psów)
zapalenia wsierdzia - podział
Ze względu na lokalizację; zapalenie:
- wsierdzia zastawkowego (endocarditis valvularis)
- wsierdzia ściennego (endocarditis parietalis)
- strun ścięgnistych (endocarditis cordalis)
- wsierdzia mm. brodawkowatych (endocarditis papillaris)
Na charakter zmian:
- wrzodziejące (endocarditis ulcerosa)
- wrzodziejąco-polipowate (endocarditis ulceroso-polyposa)
- brodawkowate (endocarditis verrucosa/ polyposa)
powikłania zapalenia wsierdzia
- niedomykalność zastawek
- powstawanie zatorów i zakrzepów lub zawałów w naczyniach krwionośnych wskutek oderwania fragmentów zmian rozrostowych z zastawek
nowotwory serca - predyspozycje
- osobniki w średnim wieku
- brak predyspozycji rasowych
najczęściej diagnozowane nowotwory serca
zdecydowana większość jest złośliwa
- Pierwotne:
- haemangioma i haemangiosarcoma (naczyniak, naczyniakomięsak)
- rhabdomyoma i rhabdomyosarcoma (mięśniak, mięsak prążkowanokomórkowe)
- chemodectoma = paraganglioma (przyzwojak)
- mesothelioma (międzybłoniak)
- inne (myxoma, fibroma, neurinoma, chrondro-/ osteosarcoma)
- Wtórne (przerzutowe):
- lymphoma myocardii
najczęstszy nowotwór serca u psów - nazwa pl + łac + lokalizacja + powikłania
naczyniakomięsak krwionośny (haemangiosarcoma)
- najczęściej w prawym przedsionku serca (często też w śledzionie i tkance podskórnej)
powikłania: powiększenie sylwetki serca, krwawienie do worka osierdziowego, w przypadku pęknięcia tamponada i śmierć
wirusowe zapalenie tętnic koni - łacina + etiologia
arteritis infectiosa equorum
wirus zapalenia tętnic koni (EAV), rodzaj Arterivirus z rodziny Arteriviridae
wirusowe zapalenie tętnic koni - zmiany sekcyjne
- obrzęk i wybroczyny w błonach śluzowych
- obrzęk tkanki podskórnej kończyn
- zmętnienie rogówki
- zawały w płucach, jelicie ślepym, okrężnicy, śledzionie
- duża ilość płynu surowiczego w klatce piersiowej, worku osierdziowym, jamie brzusznej
- wybroczyny pod opłucną, osierdziem, wsierdziem, w krezce
- ostre nieżytowe zapalenie jelit
- krwotoczne lub dyfteroidalne zapalenie okrężnicy
- zwyrodnienie miąższowe wątroby i nerek
Zaburzenia rozwojowe jamy ustnej - wymienić
- rozszczep podniebienia (palatoschisis, ang. cleft palate)
- rozszczep wargi (chelioschisis, ang. cleft lip, warga zajęcza - labium leporinum)
- zbyt duży otwór ustny (macrostomia)
- zbyt mały otwór ustny (microstomia)
- brak otworu ustnego (astomia)
- ogniskowy brak nabłonka pokrywowego (epitheliogenesis imperfecta)
Zapalenia jamy ustnej - podział + łacina
- nieżytowe (stomatitis catarrhalis)
- pęcherzykowe (stomatitis vesicularis)
- grudkowe (stomatitis papulosa)
- nadżerkowe i wrzodziejące (stomatitis erosiva et ulcerosa)
- włóknikowe (stomatitis fibrinosa)
- martwicowe (stomatitis necroticans)
- eozynofilowe (stomatitis eosinophilica)
- limfocytarno-plazmocytarne
choroba niebieskiego języka - łacina + etiologia + zwierzęta wrażliwe
febris catarrhalis ovium
wirus choroby niebieskiego języka; rodzaj Orbivirus z rodziny Reoviridae
wrażliwe: owce (czasem bydło)
choroba niebieskiego języka - zmiany makro
- obrzęk i zasinienie błony śluzowej policzków, warg języka
- strupy na okolicy otworów nosowych
- obrzęk okolicy podżuchwowej
- nieżytowe zapalenie jamy ustnej i nosa, z nadżerkami i wybroczynami
- wybroczyny w błonie środkowej pnia tętnicy płucnej (zmiana patognomiczna u owiec)
- wybroczyny i martwica brodawek żwacza (wysoce sugestywna zmiana u owiec)
- przekrwienie, obrzęk i owrzodzenie skóry, koronki i brzegów racic
- zwyrodnienie szkliste mięśni szkieletowych i martwica
- wybroczyny i martwica w m.sercowym (mm. brodawkowate LK)
- krwisty płyn w worku osierdziowym
- obrzęk płuc i śledziony
choroby, w przebiegu których pojawiają się pęcherze w jamie ustnej
- pryszczyca (stomatitis aphthosa epizootica)
- pęcherzykowe zapalenie jamy ustnej (stomatitis vesicularis)
- wysypka pęcherzykowa świń (exanthema vesiculare suum)
- choroba pęcherzykowa świń (morbus vesicularis suum)
pryszczyca - łacina + etiologia + gatunki wrażliwe
stomatitis aphthosa epizootica / aphthae epizooticae (ang. foot and mouth disease)
wirus pryszczycy (Aphthovirus z rodziny Picornaviridae)
wrażliwe: parzystokopytne (przeżuwacze, świnie) + człowiek (zoonoza!)
pryszczyca - postacie choroby
- pęcherzowa (pęcherze dochodzące do wielkości jaja kurzego, wypełnione żółtoczerwonym płynem - na błonach śluzowych, skórze, w okolicy koronki
- złośliwa (bez pęcherzy, z nieropnym zapaleniem m. sercowego -> ogniska i smużki w ścianie LK i przegrodzie serca -> cor tigrinum)
pryszczyca - zmiany sekcyjne
- ropnie w skórze kończyn
- zmiany zapalne i martwicowe kości
- ropne lub posokowate zapalenie stawów
- przerzuty ropne w różnych narządach wewnętrznych
- u młodych osobników: zwyrodnienie szkliste w mm.szkieletowych
pęcherzykowe zapalenie jamy ustnej - zmiany sekcyjne
przebieg kliniczny przypomina pryszczycę (ale nie występuje w Europie)
- pęcherze na języku, dziąsłach, wargach, podniebieniu twardym, śluzawicy, strzykach, skórze koronki racic i szparze międzyracicznej
- nadżerki po pękniętych pęcherzach i blizny po wygojeniu nadżerek
wysypka pęcherzykowa świń - zmiany makro
podobne do pryszczycy i choroby pęcherzykowej świń, niemożliwe do rozróżnienia makroskopowo
choroba pęcherzykowa świń - łacina + etiologia
morbus vesicularis suum
wirus choroby pęcherzykowej świń, rodzaj Enterovirus, rodzina Picornaviridae
Grudkowe zapalenie jamy ustnej - łacina + w jakich chorobach występuje
stomatitis papulosa
- grudkowe zapalenie jamy ustnej bydła
- niesztownica owiec
grudkowe zapalenie jamy ustnej bydła - etiologia + przebieg
wirus grudkowego zapalenia jamy ustnej bydła - rodzaj Parapoxvirus, rodzina Poxviridae
-> guzki (nigdy pęcherze) na błonach śluzowych pp i skórze, przebieg łagodny (wysoka zachorowalność, niska śmiertelność)
niesztowica owiec - łacina + etiologia + gatunki wrażliwe
ecthyma contagiosum,
= zakaźne krostowe zapalenie skóry - dermatitis contagiosa papulosa (ang. soremouth)
wirus niesztownicy, rodzaj Parapoxvirus, rodzina Poxviridae
wrażliwe: owce, kozy, woły, wielbłądy, człowiek!
niesztowica owiec - zmiany sekcyjne
- wargowa: zaczerwienienia, pęcherzyki, brodawkowate strupy, głównie w kątach warg i lusterku nosa
- kończynowa: krosty i wrzody z ropną wydzieliną, może dojść do zajęcia puszki rogowej
- płciowa: obrzęk i owrzodzenie sromu/ napletka/ prącia, krosty, strupy i pęcherze na wymieniu i strzykach
wykwity mogą wystąpić również nad oczami, na skórze słabo owłosionej lub skaleczonej
nadżerkowe i wrzodziejące zapalenie jamy ustnej - choroby, przy których występuje
- choroba błon śluzowych (BVD)
- zakaźne zapalenie nosa i tchawicy kotów
- kalciwiroza kotów
- mocznica
- NSAD - u koni długotrwale leczonych NLPZ
wirusowa biegunka i choroba błon śluzowych - etiologia + zwierzęta wrażliwe
ang. bovine viral diarrhea
wirus BVD-MD, rodzaj Pestivirus, rodzina Flaviviridae
wrażliwe: przeżuwacze
BVD - postacie choroby
- biegunkowa (wysoka zachorowalność, niska śmiertelność)
- choroba błon śluzowych (niska zachorowalność, wysoka śmiertelność)
BVD - zmiany sekcyjne
- rozlane nieżytowe zapalenie błony śluzowej jamy ustnej z nadżerkami lub owrzodzeniami (przekrwienie dookoła) -> nadżerkowo-wrzodziejące zapalenie jamy ustnej
- nieżytowe zapalenie jelit cienkich
- ogniskowe dyfteroidalne zapalenie jelita grubego
- treść jelita jest ciemna, wodnista, o gnilnym zapachu
- owrzodzenia szpary międzyracicznej i okolicy koronki
- zaburzenia rozwojowe u poronionych płodów i padłych osesków (infekcja śródmaciczna)!!!!
zaburzenia rozwojowe płodów wskutek zakażenia śródmacicznego BVD
w przypadku zakażenia śródmacicznego między 100-150 dniem ciąży
- niedorozwój móżdżku (hypoplasia cerebelli)!
- niedorozwój mózdu (hypoplasia cerebri)!
- wodogłowie (hydrocephalus)!
- przedwczesny zanik lub brak grasicy
- ubytki lub brak owłosienia (hypotrichosis, alopecia)
- skrócenie żuchwy (brachygnatia)!
- zahamowanie wzrostu
- niedorozwój płuc
mocznicowe wrzodziejące zapalenie jamy ustnej - patomechanizm
wysoki poziom mocznika w surowicy krwi i ślinie -> w okolicy ujść przewodów wyprowadzających ślinę bakterię jamy ustnej transformują mocznik do amoniaku -> chemiczne uszkodzenie nabłonka -> nadżerka/ owrzodzenie
we krwi -> uszkodzenie śródbłonka naczyniowego -> zakrzepica naczyń -> niedokrwienie -> zawał
włóknikowe zapalenie jamy ustnej - łacina + choroby, przy których występuje
stomatitis fibrinosa
- głowica bydła = zaraźliwa gorączka bydła (coryza gangraenosa bovum)
- księgosusz (pestis bovum)
głowica bydła - łacina + etiologia + gatunki wrażliwe
coryza gangraenosa bovum
wirus alcelaphine herpeswirus typ-1 (AIHV-1) lub herpeswirus owiec typ-2 (OHV-2); rodzina Herpesviridae (podrodzina Gamma-)
wrażliwe: bydło, owce, kozy, bizony
głowica bydła - zmiany sekcyjne
- p. posocznicowa -> brak zmian/ zwyrodnienie narządów miąższowych, powiększenie śledziony i ww.chłonnych, zapalenie pp
- p. głowowo-oczna -> włóknikowe zap. j.ustnej, nosa i oskrzeli, zapalenie płuc, owrzodziała rogówka (panophtalmitis), obluzowane możdżenie, białe, słoninowate guzki na nerce
- p. jelitowa -> owrzodzenia pp, nalot włóknika w jelicie i trawieńcu
- p. nerwowa -> obrzęk i przekrwienie opon mózgowych, żółto-krwisty płyn w komorach mózgu, nieropne limfocytarne zapalenie mózgu
księgosusz - łacina + etiologia + gatunki wrażliwe
pestis bovum
wirus księgosuszu, rodzaj Morbilivirus, rodzina Paramyxoviridae
wrażliwe: przeżuwacze
księgosusz - zmiany sekcyjne
- objawy odwodnienia i wychudzenia
- okolica odbytu zabrudzona kałem
- sucha zbita treść pokarmowa w księgach (stąd księgosusz)
- owrzodzenia i nadżerki pokryte włóknikowym nalotem w błonie śluzowej jamy ustnej
- owrzodzenia w przełyku, żwaczu, czepcu
- ostre nieżytowe zapalenie błony śluzowej trawieńca
- dyfteroidalne zapalenie jelit (martwica kępek Peyera w j.grubym -> owrzodzenia pokryte włóknikiem wyglądają jak otręby)
martwicowe zapalenie jamy ustnej - łacina + choroby, przy których występuje
stomatitis necroticans
- nekrobacyloza (necrobacillosis)
- językowo-gardłowa postać wąglika (glossoanthrax)
nekrobacyloza - etiologia + zmiany sekcyjne
Fusobacterium necrophorum
= dyfteria cieląt, zmiany dotyczą jagniąt ssących do 3m.ż.:
- głębokie owrzodzenia błony śluzowej jamy ustnej, pokryte włóknikowo-ropnym nalotem (policzki, język, podniebienie, krtań)
eozynofilowe zapalenie jamy ustnej - łacina + patogeneza
stomatitis eosinophilica
- występuje najczęściej u kotów -> ziarniniaki i wrzody drążące
- mechanizm immunozależny, z nadwrażliwości
- zmiany lokalizują się na wargach w pobliżu nozdrzy i mogą obejmować skórę pokrytą włosami + jamę ustną, dziąsła, podniebienie, gardło, język
eozynofilowe zapalenie jamy ustnej - obraz mikroskopowy
- kolagenoliza
- otaczająca tkanka ziarninowa z komórkami zapalnymi (przewaga eozynofilów i kom. tucznych)
zapalenie migdałków - łacina
tonsilitis
Zaburzenia rozwojowe języka - wymienić
- brak języka (aglossia)
- zbyt mały język (microglossia)
- język olbrzymi (macroglossia)
- rozszczep języka (glossoschisis)
- język pokryty włosem (choristoma - odpryskowiak)
zapalenie języka - łacina + przy jakich chorobach występuje
glossitis
bakteryjne:
- promienica (Actinobacillus lignieresi)
grzybica = pleśniawka, kandydoza (Candida albicans)
pasożytnicze:
- sarkosporydioza (Sarcocystis sp.)
- włosień kręty (Trichinella spiralis) - u mięsożernych!
- wągry tasiemców (Cysticercosis linguae)
Najczęstsze nowotwory języka - wymienić
- rak płaskonabłonkowy
- papilloma
- rhabdomyoma
- rhabdomyosarcoma
- fibrosarcoma
- melanoma
- myoblastoma
!!!Najczęstsze nowotwory i zmiany rzekomonowotworowe jamy ustnej
- rozrostowe zapalenie dziąseł (gingivitis hypertrophicans)
- nadziąślak (epulis)
- brodawczyca jamy ustnej (papillomatosis cavum oris)
- rak płaskonabłonkowy (carcinoma planoepitheliale)
- czerniak/ czerniakomięsak (melanoma/ melanoma malignum)
- włókniakomięsak (fibrosarcoma)
- plazmocytoma
Nadziąślak - podział
- włóknisty = włókniak zębopochodny (epulis fibrinosa)
- kostniejący (epulis ossificans)
- akantotyczny
- olbrzymiokomórkowy (epulis gigantocellularis)
zapalenie ślinianek - łacina + choroby, przy których występuje
sialoadenitis
- nosówka psów
- wścieklizna
Zaburzenia rozwojowe zębów - wymienić
- ageneza (adontia)
- zęby nadliczbowe (polydontia)
- zmniejszona liczba zębów (oligodontia)
nieprawidłowości zgryzu - wymienić
wynikające z zaburzeń rozwoju szczęki i żuchwy:
- prognatia (nadmierne wysunięcie żuchwy)
- brachygnatia superior (skrócenie szczęki przy prawidłowej żuchwie)
- brachygnatia inferior (skrócenie żuchwy przy prawidłowej szczęce)
inne nieprawidłowości zgryzu:
- zgryz krzyżowy (camphylognatia)
- poszerzenie przestrzeni międzyzębowych (diastasis dentium)
- zatrzymanie zębów w zębodołach (retentio)
niedorozwój szkliwa - łacina + przyczyny
amelogenesis imperfecta
- zwyrodnienia ameloblastów
- niedobór wit. A i D
- intoksykacje
- choroby zakaźne
- hypertermia
- przechorowanie nosówki w czasie odontogenezy zębów stałych
- BVD zakażenie śródmaciczne
zmiany zabarwienia zębów - wymienić
- różowe/ czerwone -> wrodzona porfiria erytropochodna
- żółte -> stosowanie tetracyklin w okresie odontogenezy
- brązowe -> zatrucie fluorem (fluoroza)
próchnica zębów - łacina + przebieg
caries dentium
- miejscowe odwapnienie szkliwa
- enzymatyczne rozpuszczenie składników organicznych substancji zębowej
- rozwój zgorzeli suchej
próchnica zębów - następstwa
- wtórne zapalenie miazgi zębowej (pulpitis)
- choroby przyzębia (paradontopathiae)
- złamanie zęba
- nadmierny wzrost zębów przeciwległych
kamień nazębny - łacina
calculus dentium
zapalenie przyzębia - łacina + przebieg
paradontitis
- dotyczy aparatu więzadłowego zęba -> obejmuje dziąsła -> prowadzi do pierwotnego zaniku dziąseł -> rozluźnienie, rozchwianie i wypadanie zębów
nowotwory zębów - wymienić
- szkliwiak (odomontinoma = ameloblastoma)
- zębiak (odontoma)
- cementodentoma (cementoma)
achalazja przełyku - łacina + następstwa
achalasis, cardiospasmus - zaburzenie motoryki, rozkurcz/ nadmierne napięcie dolnego zwieracza przełyku; następstwa:
- trudności w połykaniu, wymioty, anoreksja
- przełyk olbrzymi (megaoesophagus)
przełyk olbrzymi - łacina + najczęstsze przyczyny
megaesophagus, dilatatio oesophagi
- zaburzenia w unerwieniu przełyku (m.in. achalazja)
- zwężenie i zatkanie przełyku
- procesy zwyrodnieniowe i zapalne dot. mięśniówki przełyku
- przetrwały prawy łuk aorty
zwężenie światła przełyku - łacina + przyczyny
stenosis oesophagi
- ucisk na przełyk przez guzy/ pasożyty/ ropnie/ ziarniniaki
- jako skutek blizny w ścianie przełyku
zatkanie, przebicie i pęknięcie przełyku - łacina
zatkanie - obturatio oesophagi
przebicie - perforatio oesophagi
pęknięcie - ruptura oesophagi
uchyłek ściany przełyku - łacina + podział
diverticulum oesophagi
- prawdziwy (diverticulum verum) - obejmuje wszystkie warstwy ściany przełyku
- rzekomy (diverticulum spurium) - ściana uchyłka nie posiada wszystkich warstw ściany przełyku
uchyłki ściany przełyku - przyczyny
- długotrwałe wypychanie określonego odcinka ściany przełyku przez zatrzymany pokarm/ ciało obce
- zwężenie ściany przełyku przez blizny/ ropnie/ nowotwory
- czynniki dziedziczne
zapalenia przełyku - podział (6)
- nieżytowe (oesophagitis catarrhalis)
- ropne (o. purulenta)
- dyfteroidalne (o. diphteroides)
- zgorzelinowe (o. gangraenosa)
- pasożytnicze (o. verminosa)
- eozynofilowe (o. eosinophillica)
pasożyty przełyku (2)
- nicienie Spirocerca lupi
- sarskosporydioza
rozszerzenie przedżołądków - podział ze względu na przyczyny
- pośmiertne
- przyżyciowe
- ostre pierwotne - przez nadmierną fermentację pokarmu- > drobnobańkowe
- > z górnym pęcherzem
- ostre wtórne - przez pojawienie się przeszkody (np. zatkanie przełyku/ wpustu żwacza)
- przewlekłe
- przewlekłe nawracające
zapiaszczenie żwacza - łacina
geosedimentum/ saburrera
urazowe zapalenie czepca - łacina
reticulitis traumatica
zapalenie żwacza, czepca, ksiąg - łacina
żwacza - rumenitis
czepca - reticulitis
ksiąg - omasitis
kwasica żwacza - mechanizm powstawania
nadmierne skarmianie paszą łatwostrawną, wysokowęglowodanową -> powstają kwasy organiczne (m.in. mlekowy) obniżające pH treści -> zanikanie korzystnych drobnoustrojów i rozrost patologicznych -> atonia przedżołądków, wzdęcie, odwodnienie -> zapaść krążeniowa
przy dłuższej kwasicy może rozwinąć się grzybica żwacza/ nekrobacyloza
kwasica żwacza - zmiany sekcyjne
- owrzodzenia i martwica błony śluzowej żwacza
- odwodnienie (wzrost ciśnienia osmotycznego w przedżołądkach i ucieczka wody)
- gnilny zapach wodnistej treści w żwaczu
- po owrzodzeniach pozostają gwiazdkowate białe blizny
zasadowica żwacza - mechanizm powstawania
nadmierne skarmianie paszą wysokobiałkową -> powstaje duża ilość mocznika i amoniaku
zasadowica żwacza - zmiany sekcyjne
- ostre nieżytowe zapalenie bł.śluz. pp
- zwyrodnienie tłuszczowe wątroby
- wybroczyny pod wsierdziem i nasierdziem
parakeratoza żwacza - mechanizm powstawania
dieta zawierająca mniej niż 10% błonnika -> skrócenie brodawek żwaczowych + ich stwardnienie, zbrązowienie
syndrom Hoflunda - mechanizm
uszkodzenie n.błędnego (np. przy reticulitis traumatica, skręcie trawieńca) -> zaburzenia motoryki przedżołądków, skurcz trawieńca, rozszerzenie przedżołądków -> utrudnione usuwanie treści do dwunastnicy
podział uszkodzeń n.błędnego w patologii przedżołądków
I typ uszkodzenia - zmiany zapalne wokół nerwu w każdej lokalizacji -> zaburzenie odłykania/ odbijania -> wzdęcia
II typ - zaburzenie przesuwania treści z ksiąg do trawieńca przez reticulitis traumatica/ niedrożność ksiąg
III typ - fizyczne zatkanie trawieńca błonnikiem/ przemieszczenie lub skręt trawieńca
IV typ - ciąża i ucisk na nerw
najczęstszy nowotwór przedżołądków + przyczyny
brodawczaki (papilloma)
- przez infekcję wirusową papillomawirusem
- przez spożywanie paproci orlicy zwyczajnej
ostre rozszerzenie żołądka u koni - łaicna + przyczyny
dilatatio ventriculi acuta
- przez nadmierne skarmianie pęczniejącą w żołądku karmą
- zaburzenia trawienia -> nadmierna produkcja gazów
- niedrożność jelit cienkich lub grubych
przewlekłe rozszerzenie żołądka u koni - łacina + przyczyny
dilatatio ventriculi chronica
- przez atonię bł. mięśniowej żołądka
- zaburzenia rozwojowe
- zapalenie żołądka
- łykawość (aerophagia)
- zjadanie piasku
- zwężenie odźwiernika
- niedrożność pp przez częściowy skręt jelit
ostre rozszerzenie i skręt żołądka u psów - łacina + przyczyny
dilatatio alimentaria acuta et torsio ventriculi
- przez nadkwasotę żołądka -> więcej bakterii intensywnie fermentujących
- rodzaj karmy
- aerofagia
- skurcz wpustu/ skurcz odźwiernika
- atonia żołądka
- relaksacja więzadła żołądkowo-wątrobowego
- budowa anatomiczna zwierzęcia (szeroka klatka piersiowa)
przemieszczenie i skręt trawieńca u bydła - łacina + przyczyny
dislocato et torsio abomasi
- u cieląt: karmienie raz dziennie/ zimnym mlekiem/ zbyt wysokoenergetyczną paszą
- u bydła: krowy wysokomleczne (HF-> szeroka klp), okres około/poporodowy
podział zapaleń żołądka
zapalenie ż. właściwego = gastritis; zapalenie trawieńca = abomasitis ze względu na rodzaj wysięku: - nieżytowe (g. catarrhalis) - krwotoczne (g. haemorrhagica) - ropne (g. purulenta) - włóknikowe (g. fibrinosa) - nadżerkowe i wrzodziejące (g. erosiva et ulcerosa) - ziarniniakowe (g. granulomatosa) ze wzgl. na czas trwania: - ostre - przewlekłe ze wzgl. na etiologię: - pierwotne - wtórne
krwotoczne zapalenie żołądka/ trawieńca - jakie mogą być przyczyny?
- mocznica
- leptospiroza psów
- dyzenteria świń
- zatrucia/ ciała obce
- paraszelestnica owiec!
paraszelestnica owiec - inna nazwa + łacina + czynnik etiologiczny
= choroba krwawych jelit
gastromycosis ovis
Clostridium septicum
ropne zapalenie żołądka - przyczyny
bakterie ropotwórcze = Staphylococcus i Streptococcus
- Streptococcus equi - zołzy koni!
włóknikowe zapalenie żołądka - przyczyny
- pomór świń
- pomór bydła
- salmonelloza
- ostre zatrucia
dyfteroidalne zapalenie żołądka - łacina + co to + kiedy występuje
gastritis diphteroides
- rodzaj włóknikowego, kiedy włóknik wnika głęboko w bł. śluzową tworząc głębokie owrzodzenia pokryte strupem (wygląda to jak otręby)
- występuje przy salmonellozie
nadżerkowe i wrzodziejące zapalenie żołądka - przyczyny
- przewlekła mocznica
- leptospiroza
ziarniniakowe zapalenie żołądka - przyczyny
- gruźlica żołądka (tuberculosis ventriculi)
- promienica żołądka (actinomycosis ventriculi)
najczęstsze nowotwory żołądka u psów (2)
leiomyoma (nr 1) i leiomyosarcoma
najczęstszy nowotwór żołądka u koni (1)
rak płaskonabłonkowy
jak rozróżnić przyżyciowe pęknięcie w pp od pośmiertnego?
- linia wzdęcia w przełyku - jeśli było przyżyciowe wzdęcie żołądka/ przedżołądków
- na brzegach przyżyciowego rozdarcia obrzęk, zaczerwienienie i skrzepy krwi
- w przyżyciowym treść jest rozprowadzona po jamie brzusznej wskutek perystaltyki + możliwe cechy zapalenia otrzewnej
zaburzenia rozwojowe jelit (6)
- zwężenie jelita (stenosis intestini)
- atrezja (atresio intestini) - błonowa/ przewodowa/ ślepo zakończona
- brak otworu odbytowego (atresia ani simplex)
- wytworzenie się odbytu w miejscach nieprawidłowych, w kroczu (atresia ani perinealis) lub na mosznie (atresia ani scrotalis)
- niewykształcenie prostnicy (atresia ani et recti)
- uchyłek jelita (diverticulum intestini)
nieprawidłowości w położeniu jelit i innych narządów jamy brzusznej (7)
- wypadnięcie trzewii (eventratio, prolapsus)
- skręt (torsio)
- zawęźlenie (volvulus mesenterialis)
- skręt węzłowaty (volvulus nodosus)
- przemieszczenie (dyslocatio)
- zagięcie (retroflexio)
- wgłobienie (invaginatio)
wypadnięcie trzewii zwykłe - podział (9) + łacina
wypadnięcie zwykłe (eventratio simplex):
- szczelinowe (e. fissuralis)
- pępkowe (e. umbilicalis)
- przez skórę (e. percutanea)
- między mięśnie (e. intermuscularis)
- przez szczeliny przepony (e. diaphragmatica)
- wynicowiec przez brak zrośnięcia w linii białej (schistosoma reflexum)
- przez prostnicę (e. rectalis)
- przez macicę (e. uterina)
- przez pochwę (e. vaginalis)
wypadnięcie trzewii w postaci przepukliny - podział (6+6) + łacina
przepuklina (eventratio hernialis = hernia):
- prawdziwe (h. vera)
- rzekome (h. spuria)
- wrodzone h. congenita)
- nabyte (h. acquisita)
- wewnętrzne (h. interna):
1. otworu sieciowego (h. foraminis epiploici)
2. sieciowa (h. omentalis)
3. przestrzeni nerkowo-śledzionowej (h. spatii renolienalis)
4. krezkowa (h. mesenterialis)
5. więzadłowa (h. ligamentosa)
6. rzekomowięzadłowa (h. pseudoligamentosa) - zewnętrzne (h. externa):
1. brzuszna (hernia abdominalis)
2. pępkowa (h. umbilicalis)
3. pachwinowa (h. inguinalis)
4. udowa (h. femoralis)
5. kroczowa (h. perinealis)
6. przeponowa (h. diaphragmatica)
nadzianka krwawa - łacina
po prostu infarctus anemicus
rodzaje zapaleń jelit (6)
- nieżytowe (enteritis catarrhalis)
- krwotoczne (e. haemorrhagica)
- ropne (e. purulenta)
- włóknikowe (e. fibrinosa)
- martwicowe (e. necroticans)
- zgorzelinowe (e. gangraenosa)
